Effecten gemeentelijk minimabeleid Sanne Lamers Nibud 14 maart
Effecten gemeentelijk minimabeleid Sanne Lamers Nibud 14 maart 2019
Wat doet het Nibud? • Onderzoek koopkracht • Voorlichting Consumenten Professionals • Opleidingen Consumenten Professionals
Waarover nu? • Opzet en uitvoering onderzoek • Resultaten onderzoek: koopkracht inwoners met lage inkomens in de gemeente Schouwen Duiveland • Conclusies & advies voor gemeentelijk beleid
Minima-effectrapportage • Het effect van landelijk en gemeentelijk minimabeleid op de financiële positie van diverse typen huishoudens. • Welk huishoudtype is beste of slechtste af? • Is er sprake van een armoedeval?
Kern van de MER • Landelijke regelingen • Lokale regelingen en tarieven, bijv. Gemeentelijke heffingen Kwijtscheldingsbeleid Lokaal Minimabeleid • Huishoudens, inkomens en huren
Opbouw begrotingen Basispakket: • Vaste lasten • Reserveringsuitgaven • Huishoudelijke uitgaven Restpakket: • Sociale participatie • Overig (zakgeld, huisdier, extra vervoerskosten)
Herkomst cijfers Diverse bronnen: Ø CBS Budgetonderzoek Ø Dieet van Voedingscentrum Ø Energie. Ned, RVO Ø Eigen onderzoek Ø Gemeentelijke bedragen
Voorwaarden betaalbaarheid • Goed kunnen omgaan met geld • Alle inkomensondersteuning aanvragen • Geen persoonlijk onvermijdbare uitgaven • Hoge huur/onzuinige woning • Kosten ziekte, dieet • Schulden
Uitgangspunten Ø We rekenen met minimale bedragen, in werkelijkheid kan dit hoger liggen. Ø Bij een inkomen op 100% gaan we uit van een bijstandsuitkering, bij hogere inkomens van werk. Ø Er is geen sprake van vermogen (boven het wettelijk vrij te laten vermogen. Ø Er is geen sprake van schulden of alimentatie (die afgelost moeten worden). Ø Alle inkomensondersteunende regelingen worden aangevraagd.
Huishoudens gemeente SD a) Een alleenstaande onder de AOW-gerechtigde leeftijd; b) Een alleenstaande oudere (AOW-gerechtigd); c) Een eenoudergezin met twee jonge kinderen (3 en 5 jaar); d) Een eenoudergezin met twee oudere kinderen (14 en 16 jaar); e) Een paar met twee jonge kinderen (3 en 5 jaar); f) Een paar met twee oudere kinderen (14 en 16 jaar); g) Een ouder paar (AOW-gerechtigd);
Huishoudens gemeente SD met zorg h) Een alleenstaande onder de AOW-gerechtigde leeftijd met een zorgvraag; i) Een alleenstaande oudere met een zorgvraag (AOW-gerechtigd); j) Een ouder echtpaar met zorgvraag (AOWgerechtigd); k) Een eenoudergezin met twee oudere kinderen (14 en 16 jaar) met zorgvraag; l) Een paar met twee oudere kinderen (14 en 16 jaar) met zorgvraag.
Inkomens Ø netto minimum inkomen (norm Participatiewet of AOW); Ø 110 procent van het netto minimum inkomen; Ø 120 procent van het netto minimum inkomen; Ø 130 procent van het netto minimum inkomen.
Resultaten: Alleenstaande bijstand Inkomsten incl toeslagen Uitgaven basispakket 1. 400 1. 352 Extra zorgkosten 1. 454 1. 407 (huur 597 euro) Uitgaven restpakket Saldo 76 -31 76 -32 Saldo 110 % Saldo 120 % Saldo 130 % -15 65 120 -16 64 118
Resultaten: Alleenstaande AOW Inkomsten incl toeslagen Uitgaven basispakket 1. 586 1. 361 Extra zorgkosten 1. 618 1. 415 (huur 597 euro) Uitgaven restpakket Saldo 79 147 79 124 Saldo 110% Saldo 120% Saldo 130 % 156 239 274 133 169 171
Resultaten: Paar AOW Inkomsten incl toeslagen Uitgaven basispakket 2. 118 1. 836 Extra zorgkosten 2. 149 1. 890 (huur 597 euro) Uitgaven restpakket Saldo 122 161 122 137 Saldo 110% Saldo 120% Saldo 130 % 163 243 303 139 202 254
Eenoudergezin met 2 kinderen Inkomsten incl toeslagen Uitgaven basispakket 3 & 5 jaar 1. 997 1. 663 14 & 16 jaar 2. 110 1. 982 (huur 640 euro) Uitgaven restpakket Saldo 115 219 110 18 Saldo 110% Saldo 120% Saldo 130 % 250 289 307 48 99 106
Paar met 2 kinderen Inkomsten incl toeslagen Uitgaven basispakket 3 en 5 jaar 2. 248 2. 066 14 en 16 jaar 2. 361 2. 363 (huur 640 euro) Uitgaven restpakket Saldo 158 23 153 -155 Saldo 110% Saldo 120% Saldo 130% 57 109 48 -121 -70 -152
Zorg en 2 oudere kinderen Inkomsten incl toeslagen Uitgaven basispakket eenouder 2. 149 2. 041 paar 2. 398 2. 420 (huur 640 euro) Uitgaven restpakket Saldo 110% Saldo 120% Saldo 130% 110 -2 153 -175 29 80 86 -141 -89 -172
Resultaten rapport Tekorten bij: Ø Alleenstaanden onder AOW-leeftijd (bijstand met en zonder zorgvraag) Ø Paren met oudere kinderen (alle onderzochte inkomensniveaus met en zonder zorgvraag) Paren tov eenoudergezinnen (ontvangen 100% van de norm, en moeten daar 2 volwassenen van bekostingen (voeding, kleding, verzekeringen, etc). Oudere kinderen duurder dan jongere
Armoedeval • In Schouwen Duiveland nauwelijks AV te zien. • Paren met kinderen krijgen op 130% te maken met een armoedeval • Saldo paar met oudere kinderen is op 130% nog vergelijkbaar met bijstandsniveau (en zeker als er sprake is van IIT). Behalve het wegvallen van gemeentelijke regelingen, bouwen ook landelijke toeslagen af.
Aandachtspunten • Rondkomen van een laag inkomen is moeilijk (42% van lage inkomens komt moeilijk rond, Nibud 2018) > stimuleer financieel beheer • Lokale minimaregelingen noodzakelijk, Schouwen Duiveland biedt duidelijk positieve bijdrage > voorkom Niet-gebruik (Berekenuwrecht. nl) • Kwetsbare huishoudtypen (paren + oudere kinderen) extra ondersteunen > IIT differentiëren, Potje gelijke kansen hoger voortgezet onderwijs.
Aandachtspunten • Zorghuishoudens niet speciaal kwetsbaar vanwege fiscale aftrek én lokale regeling > verlagen ten gunste van paar met oudere kinderen • Houdt armoedeval op 130% in de gaten > trapsgewijs afbouwen regeling
Omvang doelgroep
Bedankt voor uw aandacht
- Slides: 24