Edona Berisha Kida Fakulteti i EdukimitDega Gjakov Pasqyrimi

Edona Berisha Kida Fakulteti i Edukimit-Dega Gjakovë

Pasqyrimi i objekteve, sendeve dhe fenomeneve në tërësi në vetëdijen tonë quhet përceptim. Përceptimi i mollës (shijimi, forma, era, ngjyra etj. ), i koncertit muzikor, i ligjëratës etj. Përceptimet jan ëpërjetime tërësish dhe kanë karakter të përgjithëshëm. Përceptimi në tërësi e ka edhe bazën e vet fiziologjike (ndijimin) përveq anës psikologjike (subjektivitetin).

Ne e besojme perceptimin si dicka objektive por ne fakt ëhstë shumë subjektiv (p. sh: deklarata në gjyq, përceptimi i të njejtës ngjarje në mënyra të ndryshme). Cilësi tjetër eshte edhe përjetimi konstant (njeriun qe e njohim nuk e shohim si më të vogël edhepse e shohim shumë larg dhe ai në retinën tonë në të vertëtë është objektivisht më i vogël). Jo pasqyrim absolut i saktë i objekteve dhe fenomeneve. Saktësia e përceptimeve plotësohet me përvojën dhe praktikën e individit. Përjetimet janë të qarta dhe të gjalla. Krahaso me përftyrimet.

Për të qenë real përceptimi duhet të ekzistoj ngacmuesi periferik. Fantoma e këmbës (përjetimi jorela), e dorës, e dhembjes etj.

Grupimi i ngacmuesve në tërësi Përceptimi i figurës në bazë Pandryshueshmëria e përceptimeve

Parimi i afërsisë: ngacëmuesit e afërt në kohë dhe hapsirë përceptohen si tërësi. II II II Parimi i ngjajshmërisë XX OO XX

Parimi i simetrisë: Simetria përceptohet si tërësi. Parimi i kontinuitetit: vija e lakuar vazhdon të përceptohet si e tilël edhenese ekziston vija tjeter. Këto dy parime quhen edhe parimet e formës së mirë. Të gjitha parimet e përceptimeve quhen si tendenca përceptimi.

Shkronjat në letër, piktura në mur etj. Në përceptim ekziston gatishmëria që sipërfaqet më të vogla, të mbyllura të përcepohen si figura të vendosura në sipërfaqe më të mëdha e më pak të strukturuara.

Ngacmuesit e jashtëm vazhdimisht ndryshojnë e ata janë bazë e përceptimeve tona kështuqë ne i përceptojmë si të njejta derisa ndrrimet nuk bëhen shumë të mëdha. Ligjëshmëria e pandryshueshmërisë së përceptimit të madhësisë (njejtë si 3 m larg si 10 m) Ligjëshmëria e përceptimit të trajtëstavolina mbetët e rrumbullakët edhepse nga kënde të ndryshme ndryshon në retinën tonë.

Ligjëshmëria e përcepimit të njejtë të ngjyrës dhe ndritshmërisë (shkumsi dhe thëngjilli në hije dhe në dritë të diellit)

Përvoja: Gjuha-Fisi Ashani (ngjyrat: e zezë, e bardhë, e kuqe) Motivacioni: Eksperimenti: -Studentet e uritur-figurat e paqarta. -Përceptimi monedhave të hekurta nga fëmijët e shtresave të varfëra. Mbrojtja percepuale-përceptimi me vështirësi i gjërave që s’na pëlqejnë. Përceptimi social-ndikimi I motivacionit dhe tipareve përsonale.

Iluzionet jane fenomene qe argumentojnë veprimin e përvojës dhe të mësuarit në të përceptuar. Iluzionet janë përceptime të rrejshme apo të shtrembëruara të sendeve. Me i rëndë: 1 kg lesh =1 kg hekur. Iluzion kinestetik. Iluzionet gjeometrike…shembujt vizual. Dielli ne perendim duke më I madh, shkopi në ujë duket I lakuar. Iluzionet nga gjendja emocionale: Kur presim dike na duket se po e shohim

P. madhësisë: madhësia e njejtë ne retinë, objekti më i largët përceptohet më i madh (cka në fakt është po në retinë madhësia është e njejtë). P. i pozitës: varësisht cila pjesë e retinës është ngacmuar përceptojmë objeket djathtas, majtas, përballë etj. Këty hyjne edhe ndijimet kinestetike sepse objekti majtas mund të jetë përball nese e kthejme koken. P. i thellësisë: faktorët shqisor (të parit binokular dhe ndijimet kinestetike) dhe faktorët e përvojës. Përceptimi tredimensional.

Bazën e përceptimit të kohës e paraqet zgjatja apo rrjedha e procesit fiziologjik në qelizat nervore-proces ky që shkaktohet ngacmuesit apo fenomenet që vëzhgohen. E njejta kohë mund të përceptohet si më e gjatë ose jo. Minuat shkojnë shumë shjpejt kur ndihemi mirë emocionalisht. Rruga për të arritur në një vend duket më e gajtë se sa për t’u kthyer nga ai etj. Ritmi organik luan rol të rënddësishëm në përceptimin e kohës.

Vëmendja nuk është proces psikik por vecoiri e psikikës që i shoqëron thaujse të gjitha proceset psikike. Veprimi i shumë ngacmuesve në të njejtën kohë dhe seleksionimi i një numri të kufizuar ngacmuesish nga ana e njeriut përmes vëmendjes. Drejtimi I aktivitetit mental në një numër të kufizuar ngacmuesish quhet vmendje.

Vëmendja jo e qëllimshme-cilësitë e ngacmuesve (madhësia, intenziteti, lëvizshmëria etj. ) Vëmendja e qëllimshme (hotimike)-faktorët e brendshëm (nevojat, interesat, detyrat e parashruara, moivet etj. )