EDATLAR LGELER EDATLE Yalnz bana anlam olmad halde

EDATLAR (İLGEÇLER)

EDAT(İLĞEÇ) �Yalnız başına anlamı olmadığı halde kullanıldığı cümlelere anlam katan ve kavramlar arasında çeşitli anlam ilgisi kurmaya yarayan sözcüklere “edat” denir. �“Gibi, ile, için, kadar, yalnız, üzere, -den beri, -den ötürü, - e dek, -e doğru…”sözcükleri belli başlı edatlardır.

A)EDATLARIN ÖZELLİKLERİ � 1)Edatların anlamı sözcükler arasında kurdukları ilgilerle belirir. bu ilgiler şunlardır: ”nedenlik , eşitlik araç , benzerlik amaç , yaklaşık…” �Kompüse tramvayla gidebilirsin. (araç ilgisi) �Akrabalarını ziyaret etmek için Van ‘a gitti. (amaç ilgisi)

EDATLARIN ÖZELLİKLERİ � 2)Edatlar, adlarla ve adıllarla çoğu kez tamlama biçiminde kullanılır: �Eve doğru koşarak geldi. �Senden başka kim gelecek ? �Bu yaz geçen yaza göre daha kurak geçti.

EDATLARIN ÖZELLİKLERİ � 3)Edatlar iyelik eki alırsa ad görevinde bulunur: �Senin gibileri adam olmaz. � 4)Edatlar cümlede birleştiği sözcükle eylemin zamanına yada nasıl yapıldığını bildirirse zarf olur: �Sevgiyle ve şefkatle çocuklarının yüzünü bakıyordu.

EDATLARIN ÖZELLİKLERİ � 5)Edatlar cümlede sıfat tamlamalarından olur: Bunun için onun gibi eleman olmaz. 6) Edatlar diğer sözcük türleri gibi cümlede özne , tümleç , yüklem görevinde bulunur. Akdeniz kıyıları dümdüz cilalanmış

B)EDAT OLARAK KULLAINILAN SÖZCÜKLER � 1) İLE �Sözcükler arasında araç ve beraberlik anlam ilgisi kurar. Birlikte kullanıldığı sözcüğe –la -le -yla -yle şeklinde bitişik yazılır �Faytonla Meram ‘ı gezdik. �Dağ yolunda araba ile daha ileri gidemedik. �Arkadaşlarla sahilde yürüdük �Beni görünce heyecanla ayağa kalktık.

�“İle” hem edat hem de bağlaçtır. �“İle” eş görevli sözcükler arasında kullanılırsa bağlaç: sözcükle fiil arasında araç benzerlik nedenlik ilgisi kurulursa edat olur. İlenin edat mı bağlaç olduğunu şöyle ayırt edilir. Cümlede “ ile” nin yerine “ve “ getirilirse anlam bozulmuyorsa bağlaç bozuluyorsa edat olur

2) İÇİN : Sözcükler arasında amaç, özgülük ve neden-sonuç anlam ilgisi kurar. Yemek için yaşamalı , yaşamak için yemeli. Çalışmadığım için başarısız oldun. Bütün bunlara senin için katlandım 3) GİBİ: Sözcükler arasında benzetme ve karşılaştırma anlam ilgisi kurar. Çıra gibi uğrunda yanarım

UYARI: ”-ce –msi -cesine -cileyen” ekleri “gibi”edatın yerine kullanılabilir Oğluna: ”Arkadaşça konuşalım” dedi. 4)KADAR: Sözcüklerin arasında ”karşılaştırma benzerlik ölçü aşağı yukarı” anlam ilgisi kurar. Senin bugün cennet kadar güzel vatanın var. Sedat Nalan kadar çalışkan değil.

� 5) – e doğru: Sözcükler arasında “karşılaştırma görelik “ anlam ilgisi kurar. Yönelme durum eki (-a –e) alan sözcüklerle kullanılır. �Bana göre bu olaydan alınacak çok ders var. �Düne göre bugün içerisi daha sıcak. �UYARI: - “ce” eki “-e göre “ anlamıyla edat olarak kullanılır.

e- doğru: Sözcükler arasında “yönelme “anlam ilgisi kurar. Kendisinden önceki sözcüklere durum eki ( -a -e) ile bağlanır. � Akşama doğru köy halkı evine döner. � Kapıya doğru sessizce yürüdü. � 5) � UYARI: Doğru sözcükleri edat olmanın dışında sıfat , zarf ve ad olarak kullanılır. � Problem çözümlerinin doğrusu bende ad

�Benimle bir daha doğru konuş! zarf Doğru söz yemin istemez. Sıfat 7)Başka ( -den başka) Guruplaştığı sözcüğün karşıladığı kavramın tuttuğunu belirtir. Kendisinden önceki sözcüğe ayrılma durum ekini(- den dan) alarak bağlanır Ondan başka dostumuz yokmuş.

�UYARI: Başka sözcüğü edat olmanın dışında sıfat adıl ve zarf olarak kullanılır. �Başka dil istemez. Türk çemiz yeter bize. sıfat İçeriye görevlilerden başkasının girmesi yasaktır. adıl Bu çocuk da her gün başka giyinir.

� 8)Yalnız: Cümlelere sadece ancak anlamı verir. �Emre yalnız gitar çalmayı seviyor. �UYARI: 1)”Yalnız “ sözcüğü cümlede “fakat” anlamında kullanıldığında bağlaç: “sadece” anlamında kullanıldığında edat olur. �Giderim: yalnız sen de benimle gel. � bağlaç �Bu işi yalnız o çözer. � edat

� 2)”Yalnız” sözcüğü sıfat , zarf ve ad olarak kullanılır : �Yalnız insanlar paylaşmayı bilmez. sıfat �Aslanlar yalnız yaşar; tilkiler sürüyle. zarf �Biliyorum, evde şuan yalnız. ad

ARKADAŞLAR DERSİMİZ BURADA SONA ERDİ BENİ DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM…