Economie een Inleiding Hoofdstuk 10 Onvolmaakte Mededinging en

Onvolmaakte Mededinging en Productdifferentiatie § Onvolmaakte mededinging: l l l Tussen perfecte mededinging en

Onvolmaakte Mededinging en Productdifferentiatie Inhoudstafel 1. 2. 3. 4. Oligopolie met homogene producten Oligopolie

1. Oligopolie met homogene producten § Oligopolie l l l Beperkt aantal aanbieders Enerzijds:

1. Oligopolie met homogene producten § Homogeen oligopolie versus heterogeen oligopolie: l l Homogeen

1. Oligopolie met homogene producten § Beschouw een (homogeen) duopolie (= 2 aanbieders) l

ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 10 – ONVOLMAAKTE MEDEDINGING EN PRODUCTDIFFERENTIATIE © S. COSAERT, A.

1. Oligopolie met homogene producten § Optimaal productieniveau voor monopolist l l l MO

Onvolmaakte Mededinging en Productdifferentiatie Inhoudstafel 1. Oligopolie met homogene producten 1. De karteloplossing 2.

1. 1. De karteloplossing § Eerste mogelijkheid: de karteloplossing l l Akkoordje tussen beide

1. 2. De prikkel om een afspraak te breken § Tweede mogelijkheid: Individuele monopolist

1. 2. De prikkel om een afspraak te breken § Winstmaximaliserende output voor duopolist

1. 2. De prikkel om een afspraak te breken § Belangrijk: l l Wederzijdse

1. 3. De reactiefunctie en het Cournot-evenwicht § Inverse vraagfunctie voor duopolist A voor

1. 3. De reactiefunctie en het Cournot-evenwicht § Analoog: l l Drukt winstmaximaliserende outputniveau

1. 3. De reactiefunctie en het Cournot-evenwicht § Cournot-evenwicht algebraïsch: l l l Marktaanbod

1. 3. De reactiefunctie en het Cournot-evenwicht § In realiteit: twee scenario’s l l

2. Oligopolie en speltheorie § Homogeen duopolie in speltheoretisch kader l l Spelers: duopolisten

Onvolmaakte Mededinging en Productdifferentiatie Inhoudstafel 1. Oligopolie met homogene producten 2. Oligopolie en speltheorie

2. 1. De resultatenmatrix van het homogeen duopolie § Resultatenmatrix is symmetrisch § Observaties:

2. 2. Is er een dominante strategie voor de duopolisten? § Dominante strategie levert

2. 3. De paradox van Bertrand § Nieuw uitgangspunt: l Concurrentie via prijs i.

2. 3. De paradox van Bertrand § Indien ondernemingen in homogeen duopolie elkaar beconcurreren

2. 4. Het Nash-evenwicht bij het homogeen duopolie § Nash-evenwicht: combinatie van strategieën waarbij

3. Productdifferentiatie § Paragrafen 1 en 2: l Marktmacht § Criterium: aantal aanbieders §

3. Productdifferentiatie § Monopolistische mededinging l l Marktvorm met productdifferentiatie Vrije toe- en uittreding:

3. 1. Monopolistische mededinging § Enerzijds heeft iedere aanbieder eigen deelmarkt voor afzet van

3. 1. Monopolistische mededinging § Korte termijn: l l l De winstmaximaliserende output q*:

3. 1. Monopolistische mededinging § Lange termijn: l Toetreding § Bij monopolistische mededinging lokt

3. 1. Monopolistische mededinging § Opmerkingen l l Prijs § Volmaakte mededinging: P =

3. 2. Het Hotelling model § Monopolistische mededinging l l Geen strategisch gedrag van

3. 2. Het Hotelling model § Model van Hotelling l l Gaat uit van

3. 2. Het Hotelling model § Stel: afwezigheid van verplaatsingskosten l l Zonder verplaatsingskosten

3. 2. Het Hotelling model § Let wel: l l Lagere prijs betekent nog

3. 2. Het Hotelling model § Positionering is (naast prijszetting) ook strategische beslissingsvariabele l

4. Zoekkosten en asymmetrische informatie § Zoekkosten u om verkoper te zoeken l Opportuniteitskosten

4. Zoekkosten en asymmetrische informatie § Met zoekkosten: l l Aanbieders zetten prijs =

4. Zoekkosten en asymmetrische informatie § Asymmetrische informatie (m. b. t. kwaliteit) l l

Slides: 55

Download presentation

Economie, een Inleiding Hoofdstuk 10: Onvolmaakte Mededinging en Productdifferentiatie ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 10 – ONVOLMAAKTE MEDEDINGING EN PRODUCTDIFFERENTIATIE © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN 1

Onvolmaakte Mededinging en Productdifferentiatie § Onvolmaakte mededinging: l l l Tussen perfecte mededinging en monopolie Enerzijds: voorwaarden voor volmaakte mededinging niet voldaan § Voorbeeld geen homogeen product § Voorbeeld imperfecte informatie Anderzijds: geen monopolie ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 10 – ONVOLMAAKTE MEDEDINGING EN PRODUCTDIFFERENTIATIE © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN 2

Onvolmaakte Mededinging en Productdifferentiatie Inhoudstafel 1. 2. 3. 4. Oligopolie met homogene producten Oligopolie en speltheorie Productdifferentiatie Zoekkosten en asymmetrische informatie ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 10 – ONVOLMAAKTE MEDEDINGING EN PRODUCTDIFFERENTIATIE © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN 3

1. Oligopolie met homogene producten § Oligopolie l l l Beperkt aantal aanbieders Enerzijds: aanbieders zijn geen prijsnemers Anderzijds: aanbieders kunnen rivalen niet over hoofd zien § Hoeveelheid die producent kan aanbieden hangt af van aangeboden hoeveelheden van concurrenten ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 10 – ONVOLMAAKTE MEDEDINGING EN PRODUCTDIFFERENTIATIE © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN 5

1. Oligopolie met homogene producten § Homogeen oligopolie versus heterogeen oligopolie: l l Homogeen oligopolie: goederen volledig vervangbaar in ogen van afnemers (perfecte substituten) Heterogeen oligopolie: goederen onderscheiden van rivalen via productdifferentiatie § Eigen vraagfunctie § Eigen prijs § Beschouw een (homogeen) duopolie (= 2 aanbieders) ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 10 – ONVOLMAAKTE MEDEDINGING EN PRODUCTDIFFERENTIATIE © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN 6

1. Oligopolie met homogene producten § Beschouw een (homogeen) duopolie (= 2 aanbieders) l Inverse marktvraag naar broodjes: l Bijhorende totale ontvangstenfunctie: l Marginale ontvangsten: l l Vertrek van situatie van slechts één aanbieder, totale kosten: Marginale en gemiddelde kosten = € 2 ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 10 – ONVOLMAAKTE MEDEDINGING EN PRODUCTDIFFERENTIATIE © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN 7

ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 10 – ONVOLMAAKTE MEDEDINGING EN PRODUCTDIFFERENTIATIE © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN 8

1. Oligopolie met homogene producten § Optimaal productieniveau voor monopolist l l l MO = MK = € 4 per stuk Output = 200 broodjes Winst monopolist = € 400 § Veronderstel: tweede aanbieder treedt toe (met zelfde kostenstructuur als eerste aanbieder) l Nieuwe situatie: homogeen duopolie ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 10 – ONVOLMAAKTE MEDEDINGING EN PRODUCTDIFFERENTIATIE © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN 9

Onvolmaakte Mededinging en Productdifferentiatie Inhoudstafel 1. Oligopolie met homogene producten 1. De karteloplossing 2. De prikkel om een afspraak te breken 3. De reactiefunctie en het Cournot-evenwicht 2. Oligopolie en speltheorie 3. Productdifferentiatie 4. Zoekkosten en asymmetrische informatie ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 10 – ONVOLMAAKTE MEDEDINGING EN PRODUCTDIFFERENTIATIE © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN 10

1. 1. De karteloplossing § Eerste mogelijkheid: de karteloplossing l l Akkoordje tussen beide ondernemers Opnieuw monopoliesituatie Winstmaximaliserende gezamenlijke output: identiek aan die van monopolie Tenslotte: verdeling winst over beide spelers § Dit is coöperatieve oplossing of karteloplossing l Garandeert maximale winst voor beide ondernemingen samen ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 10 – ONVOLMAAKTE MEDEDINGING EN PRODUCTDIFFERENTIATIE © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN 11

1. 2. De prikkel om een afspraak te breken § Tweede mogelijkheid: Individuele monopolist heeft er belang bij zich niet aan afspraak te houden § Residuele vraag l l Vraagfunctie voor onderneming A gegeven output die onderneming B afzet § Onderneming B houdt zich aan de afspraak Inverse residuele vraagfunctie: ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 10 – ONVOLMAAKTE MEDEDINGING EN PRODUCTDIFFERENTIATIE © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN 13

1. 2. De prikkel om een afspraak te breken § Winstmaximaliserende output voor duopolist A: § Merk op: q. A = 150 l l Door meer te produceren behaalt duopolist A een grotere winst (€ 225 i. p. v. € 200) § Weliswaar lagere winstmarge (€ 1, 5 i. p. v. € 2) § Maar ook (en vooral) meer afzet (150 i. p. v. 100) Duopolist B is slechter af ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 10 – ONVOLMAAKTE MEDEDINGING EN PRODUCTDIFFERENTIATIE © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN 14

1. 2. De prikkel om een afspraak te breken § Belangrijk: l l Wederzijdse afhankelijkheid of ‘reactie’ van ene duopolist op keuze van andere Evenwicht vereist situatie waarbij veronderstelling die A maakt over gedrag van B, tezelfdertijd optimale keuze is voor B, én vice versa ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 10 – ONVOLMAAKTE MEDEDINGING EN PRODUCTDIFFERENTIATIE © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN 15

1. 3. De reactiefunctie en het Cournot-evenwicht § Inverse vraagfunctie voor duopolist A voor elke mogelijke waarde van q. B: § Winstmaximaliserende output voor A: ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 10 – ONVOLMAAKTE MEDEDINGING EN PRODUCTDIFFERENTIATIE © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN 17

1. 3. De reactiefunctie en het Cournot-evenwicht § Analoog: l l Drukt winstmaximaliserende outputniveau van verkoper B uit als functie van output verkoper A Dit zijn reactiefuncties § Cournot-evenwicht grafisch: beschouw Figuur 10. 2. : l l l Punt E: wederzijdse consistentie van veronderstellingen Dit is snijpunt van reactiecurven Cournot-evenwicht: niet-coöperatieve oplossing voor homogeen duopolie ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 10 – ONVOLMAAKTE MEDEDINGING EN PRODUCTDIFFERENTIATIE © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN 18

ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 10 – ONVOLMAAKTE MEDEDINGING EN PRODUCTDIFFERENTIATIE © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN 19

1. 3. De reactiefunctie en het Cournot-evenwicht § Cournot-evenwicht algebraïsch: l l l Marktaanbod = 266 broodjes (A en B identiek) Prijs = € 3, 34 per stuk Totale winst per onderneming = € 178, 22 § Dit is lager dan € 200 (karteloplossing) ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 10 – ONVOLMAAKTE MEDEDINGING EN PRODUCTDIFFERENTIATIE © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN 20

1. 3. De reactiefunctie en het Cournot-evenwicht § In realiteit: twee scenario’s l l Duopolisten kiezen hun outputniveau simultaan Cournot-evenwicht Duopolisten kiezen hun outputniveau sequentieel Stackelberg-evenwicht § Leider-volgermodel § Eén duopolist heeft meer marktmacht dan andere ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 10 – ONVOLMAAKTE MEDEDINGING EN PRODUCTDIFFERENTIATIE © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN 21

2. Oligopolie en speltheorie § Homogeen duopolie in speltheoretisch kader l l Spelers: duopolisten Strategie: keuze van winstmaximaliserende output Cel: winst voor elke duopolist Niet-coöperatieve oplossing van Cournot = Nash-evenwicht ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 10 – ONVOLMAAKTE MEDEDINGING EN PRODUCTDIFFERENTIATIE © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN 23

Onvolmaakte Mededinging en Productdifferentiatie Inhoudstafel 1. Oligopolie met homogene producten 2. Oligopolie en speltheorie 1. 2. 3. 4. De resultatenmatrix van het homogeen duopolie Is er een dominante strategie voor de duopolisten? De paradox van Bertrand Het Nash-evenwicht bij het homogeen duopolie 3. Productdifferentiatie 4. Zoekkosten en asymmetrische informatie ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 10 – ONVOLMAAKTE MEDEDINGING EN PRODUCTDIFFERENTIATIE © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN 24

ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 10 – ONVOLMAAKTE MEDEDINGING EN PRODUCTDIFFERENTIATIE © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN 25

2. 1. De resultatenmatrix van het homogeen duopolie § Resultatenmatrix is symmetrisch § Observaties: l l Kartelafspraak: cel (s 2, t 2) Deze oplossing is echter niet stabiel ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 10 – ONVOLMAAKTE MEDEDINGING EN PRODUCTDIFFERENTIATIE © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN 26

2. 2. Is er een dominante strategie voor de duopolisten? § Dominante strategie levert beste resultaat op ongeacht strategie van andere speler § Beschouw Tabel 10. 1. : l Geen dominante strategieën ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 10 – ONVOLMAAKTE MEDEDINGING EN PRODUCTDIFFERENTIATIE © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN 28

2. 3. De paradox van Bertrand § Nieuw uitgangspunt: l Concurrentie via prijs i. p. v. hoeveelheid § Gevolgen voor prijszetting: l l Lage prijs zetten is dominante strategie Beste strategie ongeacht gedrag van concurrent § Finaal leidt dit proces ertoe dat beide ondernemingen prijs laten dalen tot prijs = minimum van gemiddelde kosten l Poging om markt te veroveren ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 10 – ONVOLMAAKTE MEDEDINGING EN PRODUCTDIFFERENTIATIE © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN 30

2. 3. De paradox van Bertrand § Indien ondernemingen in homogeen duopolie elkaar beconcurreren via prijs zelfde uitkomst als perfecte mededinging l Bertrand-paradox: resultaat van perfecte mededinging wordt bereikt terwijl slechts twee ondernemingen aanbieden ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 10 – ONVOLMAAKTE MEDEDINGING EN PRODUCTDIFFERENTIATIE © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN 31

2. 4. Het Nash-evenwicht bij het homogeen duopolie § Nash-evenwicht: combinatie van strategieën waarbij geen enkele speler zijn strategie wenst te wijzigen, gegeven verwachte strategie van andere spelers § Karteluitkomst (s 2, t 2) is geen Nash-evenwicht l l Speler A wil veranderen gegeven t 2 Speler B wil veranderen gegeven s 2 § Combinatie (s 3, t 3) is een Nash-evenwicht ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 10 – ONVOLMAAKTE MEDEDINGING EN PRODUCTDIFFERENTIATIE © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN 33

3. Productdifferentiatie § Paragrafen 1 en 2: l Marktmacht § Criterium: aantal aanbieders § Merk op: Bertrand-paradox: zelfs met slechts twee spelers uitkomst van perfecte mededinging § Paragraaf 3: l Marktmacht § Criterium: heterogene versus homogene goederen § Productdifferentiatie: heterogene goederen Bevredigen dezelfde behoefte maar zijn toch verschillend Verschillen van allerlei aard zijn relevant ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 10 – ONVOLMAAKTE MEDEDINGING EN PRODUCTDIFFERENTIATIE © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN 35

3. Productdifferentiatie § Monopolistische mededinging l l Marktvorm met productdifferentiatie Vrije toe- en uittreding: veel ondernemingen actief ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 10 – ONVOLMAAKTE MEDEDINGING EN PRODUCTDIFFERENTIATIE © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN 36

Onvolmaakte Mededinging en Productdifferentiatie Inhoudstafel 1. Oligopolie met homogene producten 2. Oligopolie en speltheorie 3. Productdifferentiatie 1. Monopolistische mededinging 2. Het Hotelling model 4. Zoekkosten en asymmetrische informatie ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 10 – ONVOLMAAKTE MEDEDINGING EN PRODUCTDIFFERENTIATIE © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN 37

3. 1. Monopolistische mededinging § Enerzijds heeft iedere aanbieder eigen deelmarkt voor afzet van zijn product l Productdifferentiatie § Anderzijds vertoont deze marktvorm ook kenmerken van volmaakte mededinging l l l Veel aanbieders Weinig invloed op marktgebeuren Vrije toe- en uittreding ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 10 – ONVOLMAAKTE MEDEDINGING EN PRODUCTDIFFERENTIATIE © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN 38

3. 1. Monopolistische mededinging § Korte termijn: l l l De winstmaximaliserende output q*: MO = MK MO ≠ GO Prijs > Marginale kosten bij output q* ~ Winstmaximalisatie door monopolist § Echter: ondernemingsvraag heeft betrekking op één variant van goed ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 10 – ONVOLMAAKTE MEDEDINGING EN PRODUCTDIFFERENTIATIE © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN 39

ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 10 – ONVOLMAAKTE MEDEDINGING EN PRODUCTDIFFERENTIATIE © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN 40

3. 1. Monopolistische mededinging § Lange termijn: l Toetreding § Bij monopolistische mededinging lokt winst toetreding van nieuwe ondernemingen uit Individuele vraagcurve naar links Individuele vraagcurve prijselastischer § Groot verschil met monopolie § Markt van monopolistische mededinging komt tot rust onder volgende voorwaarden: l l (a) iedere onderneming maximaliseert haar winst; (b) winst van iedere onderneming is nul zodat er geen toe - of uittreding meer is ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 10 – ONVOLMAAKTE MEDEDINGING EN PRODUCTDIFFERENTIATIE © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN 41

ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 10 – ONVOLMAAKTE MEDEDINGING EN PRODUCTDIFFERENTIATIE © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN 42

3. 1. Monopolistische mededinging § Opmerkingen l l Prijs § Volmaakte mededinging: P = min (GK) = MK § Monopolistische mededinging: hogere prijs Productvariëteiten § Grotere keuzemogelijkheid bij monopolistische mededinging ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 10 – ONVOLMAAKTE MEDEDINGING EN PRODUCTDIFFERENTIATIE © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN 43

3. 2. Het Hotelling model § Monopolistische mededinging l l Geen strategisch gedrag van aanbieders Aanbieder is te klein om markt te beïnvloeden § Productdifferentiatie in oligopolistische markten l l l Strategisch gedrag van aanbieders (rekening houden met prijszetting, positionering, …) Weinig aanbieders Het Hotelling model ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 10 – ONVOLMAAKTE MEDEDINGING EN PRODUCTDIFFERENTIATIE © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN 45

3. 2. Het Hotelling model § Model van Hotelling l l Gaat uit van prijsconcurrentie Paradox van Bertrand? § Nee, omwille van productdifferentiatie § Beschouw Figuur 10. 5. : l l l Twee verkopers van roomijs Eerste staat op 500 meter van linkerzijde Tweede staat op 500 meter van rechterzijde ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 10 – ONVOLMAAKTE MEDEDINGING EN PRODUCTDIFFERENTIATIE © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN 46

ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 10 – ONVOLMAAKTE MEDEDINGING EN PRODUCTDIFFERENTIATIE © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN 47

3. 2. Het Hotelling model § Stel: afwezigheid van verplaatsingskosten l l Zonder verplaatsingskosten kijken consumenten enkel naar prijs Bertrand-uitkomst § Meer realistisch: aanwezigheid van verplaatsingkosten l l Productdifferentiatie: afstand § Tegengewicht voor prijsconcurrentie Elke ijsventer bezit eigen cliënteel (niche) en kan winst realiseren ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 10 – ONVOLMAAKTE MEDEDINGING EN PRODUCTDIFFERENTIATIE © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN 48

3. 2. Het Hotelling model § Let wel: l l Lagere prijs betekent nog steeds uitbreiding van marktaandeel t. o. v. concurrent Voorbeeld: consument op punt M is indifferent tussen ijsje aan linker- of rechterzijde § Nash-evenwichtsconcept blijft dus relevant ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 10 – ONVOLMAAKTE MEDEDINGING EN PRODUCTDIFFERENTIATIE © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN 49

3. 2. Het Hotelling model § Positionering is (naast prijszetting) ook strategische beslissingsvariabele l Prijs én positionering verklaren § Bij afwezigheid van prijsconcurrentie is er tendens tot minimale differentiatie (punt M) l l Product wordt weer homogeen De ijsventers gaan naar elkaar toe om klanten te winnen § Bij prijsconcurrentie is er tendens tot maximale differentiatie l Bertrand uitkomst vermijden ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 10 – ONVOLMAAKTE MEDEDINGING EN PRODUCTDIFFERENTIATIE © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN 50

ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 10 – ONVOLMAAKTE MEDEDINGING EN PRODUCTDIFFERENTIATIE © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN 51

4. Zoekkosten en asymmetrische informatie § Zoekkosten u om verkoper te zoeken l Opportuniteitskosten van tijd, verplaatsingskosten § Perfect concurrentiële markt l l Zonder zoekkosten § Consument koopt product aan prijs = MK Met zoekkosten § Consument koopt product aan prijs = MK + u § Verder zoeken levert sowieso minstens prijs = MK + u op ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 10 – ONVOLMAAKTE MEDEDINGING EN PRODUCTDIFFERENTIATIE © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN 53

4. Zoekkosten en asymmetrische informatie § Met zoekkosten: l l Aanbieders zetten prijs = MK + u Enkel als voldoende kopers effectief zoeken naar laagste prijs, loont het voor verkopers om niet MK + u, maar MK als laagste prijs te zetten ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 10 – ONVOLMAAKTE MEDEDINGING EN PRODUCTDIFFERENTIATIE © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN 54

4. Zoekkosten en asymmetrische informatie § Asymmetrische informatie (m. b. t. kwaliteit) l l Kan leiden tot averechtse selectie en missing markets § Verzekeringen: Grotere risico’s drijven kleinere risico’s uit verzekeringsmarkt Informatie-asymmetrie in 2 richtingen op arbeidsmarkt § Werknemer beter geïnformeerd over eigen productieve kwaliteiten § Werkgever kent beter eigen bereidheid tot betalen ECONOMIE, EEN INLEIDING 2013 10 – ONVOLMAAKTE MEDEDINGING EN PRODUCTDIFFERENTIATIE © S. COSAERT, A. DECOSTER & T. PROOST UNIVERSITAIRE PERS LEUVEN 55