DZIE GEODETY EUROPEJSKIEGO I GEOINFORMACJI Bogdan Grzechnik ROLA

„DZIEŃ GEODETY EUROPEJSKIEGO I GEOINFORMACJI” Bogdan Grzechnik ROLA I ZNACZENIE GEODEZJI DLA ROZWOJU KRAJU Warszawa, 5 marca 2012 roku

-2 - I WSTĘP A) Kilka istotnych wydarzeń historycznych: • Akt Fundacyjny pierwszej katedry geodezji na Uniwersytecie Jagiellońskim z 1631 roku: „ A chociaż są różne nauki, które przynoszą znaczny pożytek ludziom, to jednak trudno będzie znaleźć taką, która by mogła współzawodniczyć z geometrią pod względem różnorodności i stałości w przynoszeniu korzyści dla spraw zarówno publicznych jak i prywatnych” • Król Stanisław August Poniatowski w 1764 roku tworzy instytucję Geometry Jego Królewskiej Mości, która nadawała tytuły geometry królewskiego: komornikom granicznym, podkomorzym oraz wykładowcom matematyki i geometrii. • W 1786 roku Ignacy Zaborowski (matematyk i geodeta) wydaje pierwszy podręcznik geodezyjny „Geometria praktyczna”, a w następnym roku „Logarytmy dla szkół narodowych”.

-3 - B) Historia (z ostatnich 50 lat) Jeśli młodym adeptom sztuki geodezyjnej zadamy pytanie. Co to jest? - taśma miernicza - ruletka - węgielnica - teodolit - szpilki geodezyjne - arytmometr - wieża triangulacyjna - kalka płócienna - bristol kreślarski - redisówka - piórko kreślarskie - grafion - komplet cyrkli - pomiarowy - kameralista - kreślarz - pismo techniczne - pismo rzymskie, kursywa Jaka będzie odpowiedź? Nie wiemy, o co chodzi! Znamy natomiast dalmierze, GPS-y, drukarki, skanery, plotery, komputery, programy, internet i wiele innych nowości technicznych. (Widać więc, że za życia dwóch pokoleń zmieniły się wszystkie narzędzia)

-4 - II DEFINICJA GEODEZJI (autor: prof. Zdzisław Adamczewski) Geodezja jest to dziedzina nauki, techniki, gospodarki i administracji, pełniąca następujące funkcje: 1) funkcję systemu informacyjnego o terytorium kraju, 2) funkcję porządkową (techniczną i prawną) w zakresie ewidencji nieruchomości, a także innych obiektów i zjawisk w przestrzeni kraju, 3) funkcję realizacji przestrzennej w procesie inwestycyjnym, 4) funkcję infrastrukturalną naukową i naukowo – techniczną wobec siebie i innych nauk o Ziemi.

-5 - III KWALIFIKACJE SPECJALISTÓW REALIZUJĄCYCH W/W FUNKCJE • Wszechstronnie wykształcony inżynier wydziału geodezji i kartografii, • posiadający wiedzę z prawa geodezyjnego, cywilnego, administracyjnego, ekonomii i gospodarki nieruchomościami, • kontaktowy i znający sztukę negocjacji, bo przy każdym opracowaniu musi rozmawiać z właścicielami, • dysponujący wiedzą pozwalającą na obsługę wszystkich nowoczesnych urządzeń, • posiadający kilkuletnią praktykę zawodową, • dysponujący państwowymi uprawnieniami w specjalnościach, w których się doskonali.

-6 - IV RODZAJE PODSTAWOWYCH USŁUG 1) mapy do celów planistycznych, 2) mapy do celów projektowych, 3) rozgraniczanie i wznawianie znaków granicznych, 4) podziały nieruchomości, 5) scalanie i podziały terenów budowlanych, 6) scalanie i wymiana gruntów rolnych i leśnych, 7) mapy do celów sądowych (do zasiedzenia, do działu spadków, dla służebności przesyłu) 8) tyczenie i obsługa wszelkich budowli, 9) inwentaryzacja powykonawcza, 10) mapy prawne dla inwestycji liniowych (drogi, koleje, rurociągi i tp), 11) mapy tematyczne 12) zakładanie lub modernizacja katastru nieruchomości, 13) zakładanie lub modernizacja katastru sieci uzbrojenia terenu, 14) porządkowanie granic jednostek podziału administracyjnego kraju, 15) tworzenie lub zasilanie podstawowych systemów informacyjnych Państwa, 16) wszelkie inne opracowania specjalistyczne.

-7 - V DLACZEGO JESTEŚMY ZAWODEM ZAUFANIA PUBLICZNEGO? • Pierwsi rozmawiamy z właścicielami. • Musimy zdobyć zaufanie naszych rozmówców. • Realizujemy w wielu przypadkach cele publiczne. • Rozstrzygamy spory pomiędzy sąsiadami, często spisując ugody mające moc ugód sądowych. • Przekonujemy do kompromisów pomiędzy interesami oraz celami publicznymi i prywatnymi. • Doradzamy sądom w najtrudniejszych sporach. • Prowadzimy rejestry publiczne (kataster nieruchomości i kataster infrastruktury technicznej) wydając dane właścicielom i inwestorom. • A więc mimo braku w chwili obecnej dawnych tytułów, cały czas powinniśmy czuć się Geometrami Królewskimi albo Mierniczymi Przysięgłymi.

-8 - VI POSTĘP TECHNICZNY, A ROLA I FUNKCJE GEODEZJI I KARTOGRAFII • Niektórzy zadają sobie pytanie, czy dzięki tej nowoczesności nasz zawód nie ulega degradacji, a może nawet zbliża się do likwidacji. • Pytam więc, czy GPS, komputer, ploter porozmawia z właścicielami, wyjaśni im cel pomiarów, ustali granice, doprowadzi do ugody, wyda poprawny dokument z katastru, przekona do budowanej tutaj drogi i tp. • Czy firmy informatyczne mogą zastąpić geodetów? Przejmowanie prac geodezyjnych za bardzo niskie ceny i tworzenie półproduktów wynika wyłącznie z winy zleceniodawców, którzy ustalają błędne warunki przetargowe, pozwalając na tego typu patologiczne rozstrzygnięcia. • Pomysł, aby prawnicy zastąpili geodetów przy rozmowach z właścicielami i ustalaniu granic, a geodeta żeby mierzył punkty przez nich wskazane, jest też wyjątkowo ciekawy. Najgorzej, że tacy prawnicy pracują w naszych geodezyjnych urzędach i chcą geodetów sprowadzić do roli przysłowiowych Maliniaków. • Z tym, że jeśli nadal będziemy uważać, że granice nieruchomości ustalone według stanu prawnego nie istnieją, a mamy tylko granice katastralne, które mogą być określone z dokładnością ± 3 m, to za chwilę każdy właściciel (dowolnej profesji) telefonem komórkowym z GPS’em pomierzy sobie swoją działkę, przekaże współrzędne do starosty i będziemy mieli pierwszy na świecie darmowy super kataster.

Sulejówek -9 -

-10 - VII PODSUMOWANIE I WNIOSKI 1) W zdecydowanie większym zakresie powinniśmy promować nasz zawód, powołując się na dokonania historyczne, a także na naszą bieżącą działalność. 2) W nowej ustawie Prawo Geodezyjne i Kartograficzne konieczne jest umieszczenie zapisu o tym, że geodezja i kartografia są zawodami zaufania publicznego. 3) Musimy sobie i innym uświadomić, że nowoczesne techniki i technologie są tylko narzędziami i nigdy nie zastąpią zawodu inżynierskiego (opartego na matematyce i geometrii) jakim jest geodezja, a także nie zastąpią kartografii i geoinformatyki. 4) Nie możemy pozwolić na zawłaszczenie naszej dziedziny przez samozwańczych pseudogeodetów i pseudokartografów. 5) Aby rola i znaczenie geodezji i kartografii rosły, musimy dbać o dobre przepisy prawne i jednoznaczne standardy techniczne.

-11 - VII PODSUMOWANIE I WNIOSKI – c. d. 6) Musimy doskonalić kataster nieruchomości (bo do doskonałości mu daleko), założyć kataster sieci infrastruktury technicznej i ciągle usprawniać obsługę inwestycji i obsługę właścicieli nieruchomości. 7) Trzeba uprościć procedury administracyjne w geodezji, między innymi likwidując decyzje o rozgraniczaniu i podziałach nieruchomości, oddając te tematy w całości geodetom uprawnionym, a tym samym odchudzając administrację.

Dziękuję Państwu za uwagę!