DURAN VARLIKLAR Duran varlklar iletme faaliyetlerinde bir faaliyet

DURAN VARLIKLAR

Duran varlıklar işletme faaliyetlerinde bir faaliyet döneminden daha uzun süre yararlanılmak yada kullanılmak amacıyla satın alınan varlıklar ile bir yıldan daha uzun sürede tahsil edilecek alacaklardır. 22232425262728 - TİCARİ ALACAKLAR DİĞER ALACAKLAR MALİ DURAN VARLIKLAR MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR ÖZEL TÜKENMEYE TABİ VARLIKLAR GELECEK YILLARA AİT GİDERLER VE GELİR TAHAKKUKLARI 29 - DİĞER DURAN VARLIKLAR

Ticari Alacaklar Bu grupta bir yıldan fazla uzun vadeli senetli ve senetsiz ticari alacaklar izlenir. Vadesi bir yılın altına düşenler, dönen varlıklar içerisindeki 12 grubu hesaplarına aktarılır. 220221222224 - ALICILAR ALACAK SENETLERİ REESKONTU (-) KAZANILMAMIŞ FİNANSAL KİRALAMA FAİZ GELİRLERİ 226 - VERİLEN DEPOZİTO VE TEMİNATLAR 229 - ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR KARŞILIĞI (-)

Duran varlıklar işletme faaliyetlerinde bir faaliyet döneminden daha uzun süre yararlanılmak yada kullanılmak amacıyla satın alınan varlıklar ile bir yıldan daha uzun sürede tahsil edilecek alacaklardır. 22232425262728 - TİCARİ ALACAKLAR DİĞER ALACAKLAR MALİ DURAN VARLIKLAR MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR ÖZEL TÜKENMEYE TABİ VARLIKLAR GELECEK YILLARA AİT GİDERLER VE GELİR TAHAKKUKLARI 29 - DİĞER DURAN VARLIKLAR

Diğer Alacaklar Herhangi bir ticari işleme dayanmadan meydana gelmiş ve bir yıldan uzun sürede tahsil edilmesi düşünülen alacaklar bu grupta yer alır. Vadesi bir yılın altına düşenler dönen varlıklar içerisindeki 13 grubu hesaplarına aktarılır. 231232233235236237239 - ORTAKLARDAN ALACAKLAR İŞTİRAKLERDEN ALACAKLAR BAĞLI ORTAKLIKLARDAN ALACAKLAR PERSONELDEN ALACAKLAR DİĞER ÇEŞİTLİ ALACAKLAR DİĞER ALACAK SENETLERİ REESKONTU (-) ŞÜPHELİ DİĞER ALACAKLAR KARŞILIĞI (-)

Duran varlıklar işletme faaliyetlerinde bir faaliyet döneminden daha uzun süre yararlanılmak yada kullanılmak amacıyla satın alınan varlıklar ile bir yıldan daha uzun sürede tahsil edilecek alacaklardır. 22232425262728 - TİCARİ ALACAKLAR DİĞER ALACAKLAR MALİ DURAN VARLIKLAR MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR ÖZEL TÜKENMEYE TABİ VARLIKLAR GELECEK YILLARA AİT GİDERLER VE GELİR TAHAKKUKLARI 29 - DİĞER DURAN VARLIKLAR

Mali Duran Varlıklar Uzun vadeli amaçlarla veya yasal zorunluluklar nedeniyle elde tutulan uzun vadeli menkul kıymetlerle veya paraya dönüşme niteliğini kaybetmiş uzun vadeli menkul kıymetler bu grupta izlenir. Ayrıca, diğer bir işletmeye veya bağlı ortaklığa ortak olmak amacıyla edinilen sermaye payları da bu grup içinde ele alınır. 240 - BAĞLI MENKUL KIYMETLER 241 - BAĞLI MENKUL KIYMETLER DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI (-) 242 - İŞTİRAKLER 243 - İŞTİRAKLERE SERMAYE TAAHHÜTLERİ (-) 244 - İŞTİRAKLERE SERMAYE PAYLARI DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI (-) 245 - BAĞLI ORTAKLIKLAR 246 - BAĞLI ORTAKLIKLAR SERMAYE TAAHHÜTLERİ (-) 247 -BAĞLI ORTAKLIKLAR SERMAYE PAYLARI DEĞERDÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI (-) 248 - DİĞER MALİ DURAN VARLIKLAR 249 - DİĞER MALİ DURAN VARLIKLAR KARŞILIĞI (-)

Mali Duran Varlıklar 240. BAĞLI MENKUL KIYMETLER HESABI n Bağlı Menkul Kıymetler Hesabı, iştirak amacı dışında elde tutulan hisse senetleri ile hisse senetleri dışında kalan ve uzun vadeli amaçlarla veya yasal zorunluluklarla veya paraya dönüşme niteliği kaybolduğu için elde tutulan menkul kıymetlerin izlendiği aktif karakterli bir hesaptır.

Mali Duran Varlıklar 241 - BAĞLI MENKUL KIYMETLER DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI HESABI (-) n Bağlı menkul kıymetlerin; borsa veya piyasa değerlerinde önemli ölçüde ya da sürekli olarak değer azalması olduğu saptandığında, ortaya çıkacak zararların karşılanması amacı ile ayrılması gereken karşılıkların izlendiği pasif karakterli bir hesaptır. Aktifi düzenleyici bir hesap olup, aktifte indirim kalemi olarak eksi ( -) olarak yer alır.

Mali Duran Varlıklar 242 - İŞTİRAKLER HESABI n n İştirakler Hesabı, işletmenin diğer şirketlerin yönetimine ve ortaklık politikalarının belirlenmesine katılmak üzere edindiği hisse senetleri ve ortaklık paylarının izlendiği aktif karakterli bir hesaptır. Bu hesap, bir ortaklıktaki en az % 10, en fazla % 50 oranında sermaye payları veya oy haklarının izlenmesinde kullanılır. Hesabın İşleyişi: İştirak için sermaye taahhüdünde bulunulduğunda veya hisse senedi edinildiğinde alış değer üzerinden 242 - İştirakler Hesabı’na borç, elden çıkarılmalarında yine alış değeri üzerinden alacak kaydedilir. Alım-satım arasındaki olumlu yada olumsuz fark 679 veya 689 nolu hesaplara kaydedilir. Hesabın borç kalanı işletmenin iştiraklerinin toplam tutarını gösterir.

n Örnek 64: San Ticaretevi 30. 09. 200 X tarihinde ortak olmak amacı ile X A. Ş. ’nin 100. - YTL. nominal değerli hisse senetlerinin her birini 170. - YTL. dan 200 adet satın almıştır.

Mali Duran Varlıklar 243 - İŞTİRAKLER SERMAYE TAAHHÜTLERİ HESABI (-) n Bu hesap iştiraklerle ilgili sermaye taahhütlerinin izlendiği aktifi düzenleyici bir hesap olup, aktifte, indirim kalemi olarak eksi (-) işaretle yer alır. Hesabın İşleyişi: İştirak için sermaye taahhüdünde bulunulduğunda 242 - İştirakler Hesabı Karşılığında 243 - İştirakler Sermaye Taahhütleri Hesabı’na alacak, taahhüt yerine getirildikçe hesaba borç kaydedilir. Hesabın alacak kalanı işletmenin iştirakte bulunduğu şirketlere olan sermaye borcunu gösterir.

Örnek 65: a) Tezer işletmesi 20. 08. 200 X tarihinde, ortak olmak amacıyla yeni kurulan C A. Ş. ’nin 250. YTL. nominal değerli hisse senetlerinden 100 adet satın almayı taahhüt etmiştir. b) İşletme 20. 09. 200 X tarihinde taahhüt borcunun ¼ ünü yapılan apel çağrısı sonucu ödemiştir.

Mali Duran Varlıklar 244 - İŞTİRAKLER SERMAYE PAYLARI DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI HESABI (-) n n Bu hesap, iştirak paylarının borsa veya piyasa değerinde sürekli ya da önemli ölçüde meydana gelen değer azalmalarının izlendiği aktifi düzenleyici bir hesaptır. Bu hesap aktifte indirim kalemi olarak eksi değerle yer alır. Hesabın İşleyişi : Ayrılması kararlaştırılan değer azalma karşılıkları 654 - Karşılık Giderleri Hesabı’na gider kaydı yapılırken 243 - İştirakler Sermaye Payları Değer Düşüklüğü Karşılığı Hesabı’na alacak kaydedilir. Değer düşüklüğünün gerçekleşmemesi ya da karşılık ayrılan iştirak payı satıldığında bu hesap borçlandırılarak kapatılır.

Mali Duran Varlıklar 245 - BAĞLI ORTAKLIKLAR HESABI n n İşletmenin % 50 oranından fazla sermaye yada oy hakkına veya en az bu oranda yönetim çoğunluğunu seçme hakkına sahip olduğu iştiraklerin sermaye paylarının izlendiği aktif karakterli bir hesaptır. Hesabın değerlemesi iştiraklerde olduğu gibidir. Hesabın İşleyişi: Bağlı ortaklık için sermaye taahhüdünde bulunulduğun-dan 245 - Bağlı Ortaklıklar Hesabı’na borç, ortaklık payları alış değeri üzerinden elden çıkarıldığında ise alacak kaydedilir.

Mali Duran Varlıklar 246 - BAĞLI ORTAKLIKLAR SERMAYE TAAHHÜTLERİ HESABI (-) n Bağlı ortaklıklarla ilgili sermaye taahhütlerinin izlendiği aktifi düzenleyici bir hesaptır. Bu hesap aktifte indirim kalemi olarak eksi (-) olarak yer alır.

Mali Duran Varlıklar 247 -BAĞLI ORTAKLIKLAR SERMAYE PAYLARI DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI (-) n n Bağlı ortaklığa iştirak paylarının borsa veya piyasa değerinde, sürekli ya da önemli ölçüde meydana gelen değer azalmalarının izlendiği aktifi düzenleyici bir hesaptır. Aktifte indirim kalemi olarak eksi (-) olarak yer alır. Hesabın İşleyişi : Ayrılması kararlaştırılan değer azalması karşılıkları, 654 - Karşılık Giderleri Hesabı’na gider kaydı suretiyle 247 - Bağlı Ortaklıklar Sermaye Payları Değer Düşüklüğü Karşılığı Hesabı’na alacak kaydedilir. Değer düşük-lüğünün gerçekleşmemesi ya da karşılık ayrılan bağlı ortaklık payı satıldığında bu hesap borçlandırılarak kapatılır.

Duran varlıklar işletme faaliyetlerinde bir faaliyet döneminden daha uzun süre yararlanılmak yada kullanılmak amacıyla satın alınan varlıklar ile bir yıldan daha uzun sürede tahsil edilecek alacaklardır. 22232425262728 - TİCARİ ALACAKLAR DİĞER ALACAKLAR MALİ DURAN VARLIKLAR MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR ÖZEL TÜKENMEYE TABİ VARLIKLAR GELECEK YILLARA AİT GİDERLER VE GELİR TAHAKKUKLARI 29 - DİĞER DURAN VARLIKLAR

Maddi Duran Varlıklar n n n Maddi duran varlıklar, işletme faaliyetlerinde kullanılmak üzere edinilen ve tahmini yararlanma süresi bir yıldan fazla olan fiziki varlık kalemleridir. İşletmenin mal ve hizmet üretiminde veya yönetim faaliyetlerinde kullanılmak amacıyla satın alınırlar, Bu varlıklardan yararlanma süresi 1 yıldan daha uzundur, İşletmede fiziken var olan varlıklardır, Arazi ve arsaların dışındaki maddi duran varlıkların ömrü sınırlıdır, İşletmede kullanıldıkları süre içinde amortisman yoluyla tüketilerek gidere dönüştürülürler.

n n Maddi duran varlıklar, satın alındıklarında maliyet bedelleri ile, işletme tarafından üretildiklerinde ya da inşa ettirildiklerinde üretim bedelleri üzerinden aktifleştirilir. Maddi duran varlıkların edinilmesinden sonra yapılan bakım-onarım giderleri varlığın maliyetine eklenmez. Ancak, kapasitesini artıran ya da verimini artıran harcamalar ile üretilen mal veya hizmet kalitesini artıran harcamalar varlığın maliyetine eklenerek amortisman yoluyla gidere dönüştürülür

n n Satınalma nedeniyle yapılan harcamaların bir kısmı varlığın maliyet bedeline katılması zorunlu, bir kısmının katılması ise isteğe bağlıdır. Varlığın maliyetine girmesi zorunlu ve isteğe bağlı harcamalar VUK md. 271’de ayrıca belirtilmiştir. Yasaya göre; satınalma bedeli, makine ve tesisatta gümrük vergileri, nakliye ve montaj giderleri, mevcut bir binanın satın alınarak yıktırılmasından ve arsasının düzeltilmesinden doğan giderler maliyet bedeline katılması gereken harcamalardır. Noter, tapu, mahkeme, kıymet takdiri, komisyon ve tellaliye giderleri ile Emlak Alım ve Taşıt Alım vergileri ise maliyete katılması ya da dönem giderlerine verilmesi isteğe bağlı harcamalardır. Varlığın üretim veya inşa yolu ile edinilmelerinde; bunların inşa ve üretim giderleri satınalma bedeli yerine geçer.

Maddi Duran Varlıklar 250251252253254255256257258259 - ARAZİ VE ARSALAR YER ALTI VE YERÜSTÜ DÜZENLERİ BİNALAR TESİS, MAKİNE VE CİHAZLAR TAŞITLAR DEMİRBAŞLAR DİĞER MADDİ DURAN VARLIKLAR BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR (-) YAPILMAKTA OLAN YATIRIMLAR VERİLEN AVANSLAR

Maddi Duran Varlıklar 250 - ARAZİ VE ARSALAR HESABI n İşletmeye ait her türlü arazi ve arsaların izlendiği aktif karakterli bir hesaptır. Örnek 66: a) Kamelya Tarım İşletmesi 07. 08. 200 X tarihinde 500. 000. - YTL. sına bir arsa satın almış, karşılığında A Bankasındaki mevduattan ödenmek üzere 300. 000. YTL. tutarlı bir çek vermiş kalanı için borçlanmıştır. b) İşletme bu arsanın satın alınması için tapu ve noter harcı olarak 10. 000. - YTL. ödemiştir.

Maddi Duran Varlıklar 251 - YERALTI VE YERÜSTÜ DÜZENLERİ HESABI n n İşletme faaliyetlerini kolaylaştırmak amacıyla işletme arazileri üzerinde yaptırılan yol, köprü, kanal, tünel, sarnıç, iskele, park, bahçe vb. yapıların izlendiği aktif karakterli bir hesaptır. Hesabın İşleyişi: Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri’nin yapımı tamamlanıncaya kadar yapılan tüm harcamalar 258 - Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabı’na borç kaydedilir. Hesapta toplanan harcamalar yapım tamamlanınca 251 - Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabı’na borç 258 Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabına alacak kaydedilir. Hesap, yeraltı ve yerüstü düzeninin hizmet dışı kalması ya da yenilenmek üzere sökülmesi ile alacaklandırılarak kapatılır. Örnek 67: Çim tur İşletmenin 20. 09. 200 X tarihinde, arazisi içinde bir bahçe düzenlemesini 120. 000. - YTL. maliyetle tamamlamış ve ilgili hesaba aktarmıştır.

Maddi Duran Varlıklar 252 - BİNALAR HESABI Bu hesap, işletmenin her türlü binaları ve bunların ayrılmaz parçalarının izlendiği aktif karakterli bir hesaptır.

Örnek 68: B İşletmesi 2. 12. 200 X tarihinde, 3. 000. - YTL. değerinde bir bina satın almış, % 18 KDV ile ayrıca Emlak vergisi, tapu ve noter harcı olarak 100. 000. - YTL. yi peşin ödemiştir. Bina bedelinin yarısı için X Bankasındaki mevduattan ödenmek üzere bir çek vermiş, kalanı için bir senet ciro etmiştir.

Maddi Duran Varlıklar 253 - TESİS, MAKİNE VE CİHAZLAR HESABI n n Üretimde kullanılan her türlü makine, tesis ve cihazlar ile bunların eklentileri ve bu amaçla kullanılan taşıma gereçlerinin (konvenyör, forklift vb) izlendiği aktif karakterli bir hesaptır. Makine, tesis ve cihazların edinilmesi ve kullanılabilir hale gelmesine kadar yapılan, fatura bedeli, taşıma ve hammaliye giderleri, ithalde gümrük vergileri, taşıma sırasında yapılan sigorta bedeli, KDV’si hariç satın alma ile ilgili vergiler, montaj giderleri, depolama giderleri, faiz ve kur farkları vb. giderler varlığın maliyetine eklenmesi gereken zorunlu giderlerdir.

n Örnek 69: Alkan İşletmesi 25. 09. 200 X tarihinde, üretim faaliyetinde kullan-mak amacıyla 100. 000. - YTL. ya bir makine satın almıştır. Makine bedeli ve % 18 KDV peşin ödenmiştir. Ayrıca bu makine için 900. - YTL. KDV olmak üzere toplam 5. 900. - YTL. montaj gideri yapılmıştır.

Maddi Duran Varlıklar 254 - TAŞITLAR n n Bu hesap, işletme faaliyetlerinde kullanılan tüm taşıtların izlendiği aktif karakterli bir hesaptır. Ulaştırma sektöründe hizmet üretimi amacıyla kullanımda olan tüm taşıt araçları da bu hesapta izlenir. Örnek 70: Koç Ticaretevi 10. 11. 200 X tarihinde, nakliye işlemlerinde kullanılmak üzere 60. 000. YTL. ya bir kamyonet satın almıştır. % 18 KDV ile 1. 220. YTL. taşıt alım giderleri peşin ödenmiştir.

Maddi Duran Varlıklar 255 - DEMİRBAŞLAR HESABI n Bu hesap, işletme faaliyetlerinin sürdürülmesinde kullanılan her türlü büro makine ve cihazları ile döşeme, masa, koltuk, dolap, mobilya vb. maddi varlıkların izlendiği aktif karakterli bir hesaptır.

n Örnek 71: C İşletmesi 30. 11. 200 X tarihinde, yönetim faaliyetlerinde kullanmak üzere 5. 000. - YTL. ya bir bilgisayar satın almıştır. % 18 KDV ile birlikte bilgisayar bedelinin tamamını peşin ödemiştir.

Maddi Duran Varlıklar 258 - YAPILMAKTA OLAN YATIRIMLAR HESABI n n Bu hesap, işletmede yapımı süren ve tamamlandığında ilgili maddi duran varlık hesabına aktarılacak olan her türlü madde ve malzeme ile işçilik ve genel giderlerle ilgili harcamaların izlendiği aktif karakterli bir hesaptır. Hesabın İşleyişi : İşletmede yapılmakta olan yatırımlar için yapılan harcamalar 258 - Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabı’na borç, tamamlanan maddi duran varlıkların ilgili aktif hesaba alınmasında alacak kaydedilir.

Örnek 72: a) Topcular İşletmesi 400. 000 YTL. ya üretim faaliyetlerinde kullanmak üzere bir makine satın almıştır. Karşılığında makine bedeli ve % 18 KDV için B Bankasındaki mevduattan ödenmek üzere bir çek vermiştir. b) Makinenin montaj ücreti için 30. 000. - YTL. ödemiştir. c) Makine ilgili aktif hesaba alınmıştır.

Maddi Duran Varlıklar 259 - VERİLEN AVANSLAR HESABI n n Bu hesap, yurt içinden veya yurt dışından satın alınmak üzere sipariş edilen maddi duran varlıklarla ilgili olarak yapılan avans ödemelerinin izlendiği aktif karakterli bir hesaptır. Hesabın İşleyişi : Sipariş edilen maddi duran varlıklar için ödeme yapıldığında 259 - Verilen Sipariş Avansları Hesabı’na borç, sipariş edilen varlık teslim alındığında bu hesaba alacak kaydedilir. Örnek 73: a) Şampiyon Tatil Köyü 90. 000. - YTL. ya satın alacağı bilgisayar için 20. 000. - YTL. avans ödemiştir. b) Bir süre sonra bilgisayarlar teslim alınmış, kalan borç peşin ödenmiştir.

Duran varlıklar işletme faaliyetlerinde bir faaliyet döneminden daha uzun süre yararlanılmak yada kullanılmak amacıyla satın alınan varlıklar ile bir yıldan daha uzun sürede tahsil edilecek alacaklardır. 22232425262728 - TİCARİ ALACAKLAR DİĞER ALACAKLAR MALİ DURAN VARLIKLAR MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR ÖZEL TÜKENMEYE TABİ VARLIKLAR GELECEK YILLARA AİT GİDERLER VE GELİR TAHAKKUKLARI 29 - DİĞER DURAN VARLIKLAR

Maddi Olmayan Duran Varlıklar Maddi olmayan duran varlıklar, herhangi bir fiziksel varlığı bulunmayan ve işletmenin belli bir şekilde yararlandığı veya yararlanmayı beklediği aktifleştirilen giderler ile belli koşullar altında hukuken himaye gören haklar ve şerefiyelerin izlendiği hesap grubudur.

Maddi Olmayan Duran Varlıklar 260261262263264267268269 - HAKLAR ŞEREFİYE KURULUŞ VE ÖRGÜTLENME GİDERLERİ ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME GİDERLERİ ÖZEL MALİYETLER DİĞER MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR (-) VERİLEN AVANSLAR

Maddi Olmayan Duran Varlıklar 260 - HAKLAR HESABI n n Haklar Hesabı, imtiyaz, patent, lisans, ticari marka ve ünvan gibi bir bedel ödenerek elde edilen bazı hukuki tasarruflar ile kamu otoritelerinin, işletmeye belirli alanlarda tanıdığı kullanma, yararlanma gibi yetkiler dolayısıyla yapılan harcamaların izlendiği aktif karakterli bir hesaptır. Hesabın İşleyişi: Edinilen haklar, maliyet bedelleri ile 260 Haklar Hesabı’ na borç kaydedilir. Yararlanma süreleri içerisinde, yararlanma sürelerinin belli olmaması durumunda 5 yıllık sürede eşit taksitler halinde itfa olunarak yok edilir. Örnek 74: Tütenler İtriyat Şirketi bir şampuanın patent hakkını 50. 000. YTL. sına peşin bedelle satın almıştır.

Maddi Olmayan Duran Varlıklar 261 - ŞEREFİYE HESABI n n n Şerefiye Hesabı, bir işletme devralınırken kullanılan maliyet ile söz konusu işletmenin rayiç bedelle hesaplanan net varlıklarının değeri arasındaki olumlu farkların izlendiği aktif karakterli bir hesaptır. Şerefiye bir işletmenin iyi bir kuruluş yerine sahip olması, kârlı olması vb. nedenlerle ortaya çıkar. Şerefiyenin muhasebeleştirilmesi ve bilançoda gösterilebilmesi için bedelinin ödenmiş olması gerekir. Hesabın İşleyişi: Ödenen şerefiye bedellerinin tamamı 261 - Şerefiye Hesabı’nın borcuna kaydedilir. Amortisman yoluyla 5 yıl içinde eşit taksitlerle yok edilir.

Maddi Olmayan Duran Varlıklar 262 - KURULUŞ VE ÖRGÜTLENME GİDERLERİ n n Kuruluş ve Örgütlenme Giderleri Hesabı, işletmenin kurulması, yeni bir şubenin açılması, işlerin sürekli olarak genişletilmesi için yapılan ve karşılığında maddi bir değer elde edilemeyen giderlerin aktifleştirmesi durumunda izlenen aktif karakterli bir hesaptır. Hesabın İşleyişi: Kuruluş ve örgütlenme giderleri maliyet değeri ile aktifleştirilir ve işletmenin faaliyete geçtiği dönemden itibaren 5 yılda eşit taksitlerle yok edilirler. İşletmeler isterlerse bu giderlerini doğrudan gider yazabilirler (V. U. K. md. 282). Örnek 75: Elif İşletmesi yeni bir şubenin açılması işlemlerini tamamlamış ve bu nedenle 300. 000. - YTL. kuruluş gideri yapmıştır. Kuruluş giderleri ve % 18 KDV’ni peşin ödemiştir.

Maddi Olmayan Duran Varlıklar 263 - ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME GİDERLERİ HESABI n n n Bu hesap işletmede yeni ürün ve teknolojiler oluşturulması, mevcutların geliştirilmesi ve benzeri amaçlarla yapılan her türlü harcamalardan, aktifleştirilen kısmın izlendiği aktif karakterli bir hesaptır. Türkiye Muhasebe Standardında araştırma faaliyetleri ve geliştirme faaliyetleri ile ilgili maliyetlerin muhasebeleştirilme esasları da farklılık göstermektedir. Standart araştırma ve geliştirme maliyetlerinin temel ilke olarak yapıldıkları dönemde gider yazılması esastır. Ancak geliştirme maliyetlerinden gelecek dönemlerde ekonomik yararlar elde edilmesi bekleniyorsa bu maliyetlerin aktifleştirilebileceği belirtilmektedir. Ayrıca aktifleştirilen geliştirme maliyetlerinin en fazla 5 yılda amortismana tabi tutularak gidere dönüştürüleceği de belirtilmiştir. Hesabın İşleyişi: Araştırma ve geliştirme giderleri maliyet değeri ile 263 - Araştırma ve Geliştirme Giderleri Hesabı’na borç kaydedilir. 5 yıl içinde eşit tak-sitlerle itfa edilerek yok edilir.

Maddi Olmayan Duran Varlıklar 264 - ÖZEL MALİYETLER HESABI n n Özel maliyetler Hesabı, işletme tarafından kiralanan gayri menkullerin geliştirilmesi veya ekonomik değerinin sürekli olarak artırılması amacıyla yapılan giderler ile bu gayrimenkulun kullanılması için yapılıp, kira süresinin sonunda mal sahibine bırakılacak olan varlıklar için ödenen bedellerin izlendiği aktif karakterli bir hesaptır. Kiralanan varlıkların normal bakım, onarım ve temizleme giderleri vb. giderler bu hesaba kaydedilmez. Hesabın İşleyişi: Kiralanan varlıklar için yapılan bu tür harcamalar maliyet bedeli üzerinden 264 - Özel Maliyetler Hesabı’na borç kaydedilir. Bu harcamalar kira süresi içerisinde, kira süresinin 5 yıldan fazla olması halinde ise 5 yılda eşit taksitlerle itfa edilerek yok edilir. Örnek 76: Akpa İşletmesi kiraladığı binaya 200. 000. - YTL. ya su tesisatı yaptırmıştır. Tesisat bedeli ve % 18 KDV peşin ödenmiştir.

Maddi Olmayan Duran Varlıklar 269 - VERİLEN AVANSLAR HESABI n n Bu hesap, maddi olmayan duran varlıklarla ilgili olarak gerek yurt içi, gerekse yurt dışındaki kişi ve kuruluşlara yapılan avans ödemelerinin izlendiği aktif karakterli bir hesaptır. Hesabın İşleyişi : Ödeme yapıldığında 269 Verilen Avanslar Hesabı’na borç; varlıkla elde edildiğinde ilgili hesabın borcu karşılığında bu hesaba alacak kaydedilir.