DİSPNENİN ETKİLERİ SOLUNUM SS’nın artması Dinamik hiperinflasyon Solunum işinin artması ve yetersiz solunum DÜŞÜNCE Anksiyete, stres bozukluğu ve panik hissi Duygulara yoğunlaşma FONSİYON Azalmış fiziksel aktivite Sosyal izolasyon Ekstremite ve göğüs duvarı kaslarında azalmış kondisyon
DİSPNE TİPLERİ; 1 -ORTOPNE(yatar pozisyonda oluşur) 2 -PAROKSİSMAL NOKTURNAL DİSPNE(uykuya daldıktan 24 saat sonra oluşur. ) 3 -EFOR DİSPNESİ 4 -İSTİRAHAT DİSPNESİ 5 -TREPOPNE(yan yatar durumda gelişir. ) 6 -PLATİPNE(oturur durumda oluşur. ) 7 -APNE (solunumun geçici veya kalıcı durması) 8 -PSİKOJENİK DİSPNE(genellikle iç çeker tarzda solunum yaparlar.
DİSPNENİN DEĞERLENDİRİLMESİ 1 -MODİFİYE BORG ÖLÇEĞİ Sıklıkla efor dispne şiddetini veistirahat dispne şiddetini değerlendirmede kullanılır.
2)MODİFİYE MEDİKAL ARAŞTIRMA KURULU SKALASI: Dispnenin derecesi ve hastanın hastalığı algılayışını belirler. Dispne derecesini 0 -4 arası skora uyacak şekilde ifade eder. Puanın yüksek olması dispne şiddetinin atığını gösterir. 3)BAZAL DİSPNE İNDEKSİ(BDI) 4)AMERİCAN THORACİC SOCİETY DYSPNEA RATİNG 5)VİZÜEL ANALOG SKALASI 6)KRONİK SOLUNUM ANKETİ 7)ST. GEORGE SOLUNUM ANKETİ
DİSPNEYİ AZALTMAK İÇİN; • Burundan nefes alma • Solunum kontrolü • Diyafragmatik solunum • Büzük dudak solunumu • Aerobik egzersiz eğitim • Hasta ve aile eğitimi • Pozisyonlamalar ÖĞRETİLMELİDİR.