Dr Kadir CEYLAN Seluk niversitesi Tp Fakltesi roloji

Dr Kadir CEYLAN Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji AD

�Yaşam boyu taş hastalığı riski %1 -15 �Yaş-cins-ırk-coğrafik bölge-BMI �%30 -5 yıl �%50 -10 yıl �%80 - 20 yıl �(yaşam biçimi-sıvı alımı-diyet- medikal tedavi)

�% 80 calcium (calcium oxalate, phosphate) �% 10 uric acid (gout) or mixed uric acid and calcium �% 10 struvite stones (urease) �% 1 Cystine (autosomal recessive disorder)

�Yaş ( 40 -60 pik) �Cins �Irk (beyazlar Asyalılar, İspanyollar ve AfrikalıAmerikalılar) �Coğrafya ve iklim (sıcak, kuru -dağlar, çöl ya da tropikal bölgelerde) �Meslek �Obezite (oksalat, ürik asit, sodyum, fosfor) �Su tüketimi

�Aile hikayesi �Genetik geçiş �Kalsiyum ve ürik asit taşları genetiği tam anlaşılamadı (RTA- Polikistik böbrek) �Diyabet kalsiyum ve ürik asit taşları �Hypertension- metabolic syndrome �Gut hastalıgı

�Vitamin C-okzalat (500 mg ) �Proteaz inhibitorleri(indinavir) �Karbonik anhidraz(acetazolamide) -PH artarhipositratüri �Triamterene-çözünmez nükleasyona yol açar �Antiepileptikler �Ca zengin diyet Abs Hiperkalsiüri)

�hayvansal protein sitrat atılımı azaltır- oksalat artar- ürik asit ve kalsiyum atılımı artar �sodyum alımı artan kalsiyum atılımı yol açar �yüksek kalsiyum diyeti (hayvansal protein, oksalat ve tuz alımı azalt) taş riski azalır

�İdrar supersaturasyonu �İnhibitörler (tamm horsfall-nefrokalsin-üropontin) �Sitrat- ca oxa, fosfat �Mg ca-oxa �İnorganik pirofosfat �GAG- asit mukopolisakarit-heparin sülfat �Üropontin �Tamm horsfall

�Basit bir yaklaşım �Ekonomik olmalı �Selektif, akılcı bir tedavi için uygulanabilir bilgi vermelidir

First-Time Stone Formers �Eşit metabolik bozukluk �Benzer sonuçlar hiperkalsiüri veya hiperürikozüri olan hastaların % 20 metabolik bozukluk �%30 metabolik normal � 3 yıllık takip nüks eşit (%10) �(RTA-Hiperparatroidizm)

First-Time Stone Formers �Sistemik hastalık habercisi � (RTA, bone disease, or hypercalcemia due to hyperparathyroidism)

�Tek bir kez rekürrens hayat boyu %80 (20 yıl) �Kalsiyum taşlarında medikal tedavi %80 önler

Medikal Hikaye �Sıvı tüketimi - hastanın beslenme alışkanlıkları �bazı gıdaların aşırı alımı, �alınan tüm ilaçların listesi. �insensible kayıplar �yatak istirahati - idrar kimyasal değişiklikler( kalsifosfor) �üriner kalsiyum -fosfor atılımı artar( kalsiyum fosfat, kalsiyum oksalat ve monosodyum ürat) �Genetik-sisitinüri

Medikal Hikaye �Gastrointestinal (kronik inflamatuar barsak hast. - kronik diare) PH- volum-hypocitraturia – hyperoxaluria �Hypertansion - diabet-obesity : urik asid taş and kalsium oxalate � polikistic böbrek - meduller sünger böbrek. �Sjögren syndrome –RTA �yüksek serum triglycerides

�Hiperparatiroidizm (yüksek serum kalsiyum ve düşük serum fosfor) �Renal fosfat kaçagı (hipofosfatemi) �Ürik asit lithiasis (hiperürisemi) �Distal renal tübüler asidoz (hipokalemi, serum CO 2 azalmıştır.

Multichannel blood screen �Temel metabolik panel (sodyum, potasyum, klor, urea, kreatinin) �Kalsiyum �PTH �Ürik asit

İDRAR �p. H > 7. 5: enfeksiyon taşı �p. H < 5. 5: ürik asit taşı �Kristalüri �İdrar kültür �Sistin �İdrar sediment kristalüri için muayene edilmelidir

�Tetrahedral -kalsiyum oksalat �Rectangular- strüvit �Hexagonal – sistinüri �Amorf fiberler- ürik asit

�Radiopak taşlar : kalsiyum oxalate, kalsiyum fosfat, magnesium ammonium fosfat (strüvite), sistin �Radiolusen taşlar: ürik acid, ksantin, triamterene �İntravenöz Pyelografi: Radiolusen taşlar, anatomik bozukluklar �Taş analizi

�Ürik asidin-gut diyatezi �Sistinüri-sistin �Struvit -karbonat apatit-magnezyum amonyum fosfat enfeksiyon taşı �Hydroxyapatite-RTA- primer hyperparathyroidism �calcium oxalate –hydroxyapatite : renal hyperkalsiuri, hyperurikosurik kalsium nephrolithiasis, enteric hyperoxaluria, hypocitraturic calcium nephrolithiasis

�aile öyküsü �bağırsak hastalığı �patolojik kırıklar iskelet, �osteoporoz �idrar yolu enfeksiyonu �gut �sistin, ürik asit ya da struvit

�çocuklar �anatomik anormallikler �böbrek yetmezliği �soliter böbrek

Geniş değerlendirme �kalsiyum �ürik asit �Oxalate D vitamini, kalsiyum takviyeleri, antiasitler, diüretikler, asetazolamide , C vitamini taş tedavisi için (tiazidler fosfat, allopurinol veya magnezyum) rasgele diyet- sıvı tüketimi cerrahi uygulama kateterizyon

� 24 saatlik idrar toplanacak (22 -26) �Total kreatinin hesabı (K-10 -15; E 15 -20) �İkinci vizit kalsiyum kısıtlı diyet �Sonrası yükleme testi (abs hiperkalsiüri ve renal kaçak)

Yükleme testi � 1 hafta kalsiyum kısıtlama � 9 saat önce 300 ml sıvı �Yüklemeden 2 saat önce mesane boşalt � 600 ml sıvı � 2 saat sıvı toplanır � 1 gr oral kalsiyum 250 ml (kalsitest) � 500 ml sıvı ilavesi � 4 saat idrar top.

�Açlık-glomerül filtrasyon 0. 11 mg/dl �Yükleme sonrası kreatinin oranı önemli 0, 2 mg

Simplified Metabolic Evaluation �Tek visit �Yükleme yok �Komplikasyonsuz- Komplikasyonlu kalsiyum taş hastalığı(normokalsiyum-normoürisemi-enfhiperoksalüri) �Normokalsiürik ve hyperkalsiürik grup göre tdv et �kalsiyum, oksalat, sitrat, toplam hacim, sodyum, magnezyum, potasyum, p. H değeri, ürik asit ve sülfat

Simplified Metabolic Evaluation �kalsiyum hızlı - yükleme testleri �kısıtlı diyet �tek bir ofis ziyaret yapılacak �hasta tarafından tolere edilir �makul bir kesinlik

idrar �kalsiyum, �oksalat, �sitrat, �toplam hacim, �sodyum, �magnezyum, �potasyum, �p. H değeri, �ürik asit ve sülfat

Kalsiyum Taşları Hyperckalsiüri (>200 mg/day) �Absorptif Hyperkalsiüri �Renal Hyperkalsiüri �Resorptive Hyperkalsiüri (Primer Hiperparatiroidizm) �Idiopatik Hyperkalsiüri

Renal Hyperkalsiüri �distal tübül kaçak �açlık, yükleme, ya da diyet kalsiyum �normal serum calcium �PTH hafif yüksek

Resorptive Hyperkalsiüri (Primer Hiperparatiroidizm) �adenom ya da diffüz hiperplazi �PTH yüksek �Hiperkalsemi � (normokalcemik hiperparatrioidizm-renal kaçak) tiazid diüretik