Doum eylemi sona erdikten bebek plasenta ve membranlar

Doğum eylemi sona erdikten, bebek plasenta ve membranlar doğduktan puerperium (postpartum, postnatal, lohusalık ve ya doğum sonu dönemi) başlar. Puerperium, bütün sistemlerin, özellikle üreme organlarının gebelik öncesi durumlarına döndüğü bir zaman periyodudur. 6 haftalık bir süreyi kapsar.

İNVOLÜSYON: Üreme organlarının doğumu izleyen 6 hafta içinde normal ölçü ve fonksiyonlarına dönme sürecidir.

UTERUSUN İNVOLÜSYONU: Doğum eyleminin 3. evresinin sonunda, uterusun fundusu umblikus seviyesindedir. Uterus büyük, sert, yaklaşık greyfurt büyüklüğünde bir organ olup 1000 gr. ağırlığındadır. Puerperiumun sonunda uterus 50 -80 gr. Ağırlığında olacak şekilde küçülür.

UTERUS İNVOLÜSYONUNU ETKİLEYEN FAKTÖRLER 1 -Uterus kas liflerinin kontraksiyonu 2 -Uterus duvarında gebelikten arta kalan fibroelastik doku kalıntılarının otolizi 3 -Atrofi

“Plasentanın ayrıldığı yerin iyileşmesi 8 hafta sürer. Emzirmeyen annelerin menstural düzene girmesi 6 -8 haftada olur, bebek düzenli emziriliyorsa birkaç ay, hatta 1 yıldan fazla bir süre mensturasyon olmayabilir”

* Doğumdan hemen sonra fundus umblikusun altındadır ve plasenta ayrıldıktan sonra umblikus hizasına yükselir. * Doğumdan 12 saat sonra fundus umblikusun seviyesinde palpe edilir. BUNDAN SONRAKİ GÜNLERDE UTERUSUN ÖLÇÜLERİ DÜZENLİ OLARAK KÜÇÜLEREK PELVİSE DOĞRU İNER.

DOĞUMU İZLEYEN: 1. Günde umblikusun 2 cm altındadır 2. Günde umblikusun 4 cm altındadır 10 -12. günlerde artık karın duvarından palpe edilemez

“PRİMİPARLARDA VE EMZİREN ANNELERDE UTERUS İNVOLUSYONU DAHA HIZLIDIR”

Oksitosin refleksi Emzirmeden önce veya emzirme sırasında oluşur. Sütün oluşmasını sağlar. Kandaki oksitosin Meme başından duygusal uyarı Bebek emiyor Uterusun kasılmasını sağlar

“ENDOMETRİUM REJENERASYONU(YENİDEN YAPILANMA) 6 -8 HAFTA SÜRER”

“SERVİKS İNVOLUSYONU, UTERUS GİBİ 6 HAFTA SÜRER”

“VULVA VE VAJİNA İLK BİR HAFTA GEVŞEK KALIR 3. HAFTADAN SONRA NEREDEYSE GEBELİK ÖNCESİ HALİNE DÖNER”

“PERİNE DOĞUM SONRASI GEVŞEKTİR. 5. GÜNDEN İTİBAREN TONÜSÜNÜN BÜYÜK BİR KISMI GERİ DÖNER, ANCAK NULLİPAR DÖNEMDEN DAHA GEVŞEK OLUR”

“PELVİK ORGANLARDAKİ ATROFİK DEĞİŞİKLİKLERİN TERSİNE PUERPERAL DÖNEMDE GÖĞÜSLER, LAKTASYONUN SONUNA KADAR TAM OLGUNLUĞA ULAŞIR”

• ÜRİNER SİSTEMDEKİ DEĞİŞİKLİKLER • Doğumu takiben ilk 24 saatte idrara çıkmak zor olur. • Üreterler 4 -6 haftada normale döner. • Doğum sonrası idrarda protein ve şeker görülür. • 2. ve 5. günlerde idrar volümünde artış görülür. • Günlük atılım 3000 cc kadar olabilir. • Bir kerede 500 -1000 cc idrar atılabilir.

GASTROİNTESTİNAL SİSTEMDEKİ DEĞİŞİKLİKLER Barsak fonksiyonları 34 günde normale döner. Doğum sonrası yapılan işlemler nedeniyle 1 -2 gün erken dışkılama inhibe edilir.

KARDİYOVASKÜLER SİSTEMDEKİ DEĞİŞİKLİKLER Doğum sonrası erken dönemde kan volümü yüksektir. Estrojen seviyesinin düşmesi sonucu, meydana gelen belirgin bir diürezden sonra normale döner. Doğum eyleminde artan lokositler doğum sonu erken dönemdede yüksek kalır.

PSİKOLOJİK DEĞİŞİKLİKLER • Hormonal değişimler nedeniyle doğum yapan anneler daha da duyarlı hale gelir. • Uykusuzluk ve depresyon belirtileri 1 -2 günden fazla sürerse, annenin postpartum psikoza girmesini engellemek için özel psikiyatrik yardım istenmelidir.

LOŞİA VE KARAKTERİ Doğumdan sonra genellikle bütün puerperium boyunca süren vajinal akıntıya loşia denir. Loşia, kan, küçük desudua parçaları, mukus, verniks kazeoza, lanügo ve mekonyum gibi maddeleri içerir.

Doğumdan sonra her geçen gün rengi ve miktarı değiştiğinden loşia üçe ayrılır. 1 -LOŞİA RUBRA(1 -3 gün) 2 -LOŞİA SEROZA(4 -10 gün) 3 -LOŞİA ALBA(11 -21 gün)

“Loşianın miktarı ve rengi, uterusun involüsyonu ve yenilenme sürecinin bir göstergesi olduğundan, normal olup olmadığının gözlenmesi hayati önem taşır. ”

PUERPERAL BAKIM Anne ve bebeği sağlıklı bir şekilde taburcu etmek ve bu iyilik halinin bütün puerperium döneminde devam etmek amacını güder.

* Annenin yeterli şekilde dinlenmesini sağlamak * Vital bulguları sıkı takip etmek * Puerperal kanama, atoni ve enfeksiyona karşı dikkatli olmak * Zedelenmiş dokuların iyileşmesini baskılayan faktörleri önlemek * Yeterli süt salınımını sağlamak * Bebeğin sakin, huzurlu olmasını sağlamak ve anneye bebek bakımını öğretmek gerekir.

• PUERPERAL GÖZLEM • Doğum yapmış anne doğumu takiben ilk 1 saat yakın gözleme ihtiyaç duyar. Bu dönem bir çok yerde doğumun 4. dönemi olarak ele alınır. • İlk 6 saatte nabız, fundus, kanama ve mesane kontrolü en az saatte bir kez yapılır. • Her şey normalse 24 saatte bir takip yapılır.

ATEŞ: Doğum sonrası annenin ateşinde hafif bir yükselme olabilir. Normal bir annenin ateşi 38 dereceyi geçmemelidir. Laktasyonun etkisiylede ateş birkaç gün yüksek olabilir fakat 12 saatten fazla sürmez. Normal durumlarda günde 2 kez ateş takip edilir.

NABIZ: Doğum sonrası nabız diğer zamanlara göre daha düşüktür. İlk iki günde nabız sayısı 6070 vurum/dk arasındadır. Hızlı nabız puerperiumda kan kaybı, kardiyak rahatsızlık veya huzursuzluk belirtisi olabilir. Ateşle birlikte görülen yüksek nabız enfeksiyon belirtisidir.

KAN BASINCI: Düşük kan basıncı doğum sonu kanama belirtisi olabilir. Anne preeklampsi veya fazla kanaması olan bir anne ise daha sık takip edilmelidir. Nadiren görülen Puerperal eklamside kan basıncı yüksektir

PERİNE BAKIMI Perinenin Rahatlatılması İçin Alınacak önlemler *Yan yatar pozisyon *Aspirin gibi ağrı kesiciler *Lokal anestezik spreyler *Buz torbaları *Lamba veya sıcak oturma banyosu *Annenin mahremiyetine yapılan işlemler sırasında dikkat edilmelidir!!!!

MEME BAKIMI

MESANE KONTROLÜ

BARSAK KONTROLÜ

UYKU VE DİNLENME

UTERUS MASAJI

ANNENİN EĞİTİMİ Postpartum döneminde eğitim verecek olan hemşire aşağıda verilen durumları göz önünde bulundurmalıdır. *Annenin ihtiyaç duyduğu konuların belirlenmesi *Özellikle vurgulanması gereken konulara annenin dikkati çekilmeli *Annenin konu ile ilgili bilgileri test edilmeli *Eğitim öncesi annenin rahatlığı değerlendirilmeli *Gerekli uygun ortam hazırlanmalı *Eğitim bireysel ve grup eğitimi olarak planlanabilir *Annenin aktif katılımı sağlanarak sonuç değerlendirilmeli *Eğitim annenin hastanede kaldığı günlerle sınırlandırılmamalı

Doğum Sonu İlk Ayağa Kaldırma(Ambulasyon) ve Puerperal Egzersizler

Erken ambulasyon venöz trombozu önlemede ve involusyonun hızlanmasında Büyük önem taşır.

Normal doğumu takiben vital bulgular stabilse anne birinin yardımıyla lavabo yada tuvalete gidebilir. Sezeryandan sonra da anne 8 saat sonra ayağa kaldırılır.

DOĞUM SONU DÖNEME UYUM VE DEĞERLENDİRME

DOĞUM SONRASI LOHUSA Doğum sonrası bir kadının hayatında yeni bir dönemin başlangıcıdır Bu dönemde hem fiziksel hem de ruhsal olarak tam bir desteğe ihtiyacı vardır

DOĞUM SONU ERKEN DÖNEMDE HEMŞİRELİK DEĞERLENDİRMESİ n FİZİKSEL DEĞERLENDİRME Yaşam bulguları n Akciğerlerin dinlenmesi n Memeler n Abdomen ve fundus n. Loşia n Perine n. Alt ekstremiteler n Eliminasyon nİstirahat ve uyku n

PSİKOLOJİK DEĞERLENDİRME * Anne –Bebek ilişkisinin değerlendirilmesi

DÖRDÜNCÜ TRİMESTİRDE HEMŞİRELİK DEĞERLENDİRMESİ Postpartal ilk birkaç hafta, 4. trimester olarak adlandırılır. Bu periyodda anne bazı fiziksel yükümlülüklerini başarmak zorundadır.

• Fiziksel durumun eski haline dönmesi • Bebeğin bakımı ve ihtiyaçlarının karşılanması becerilerini geliştirme • Bebeği iletişim kurma • Yeni bir üyenin katılımı sonucu değişen aile yapısı ve yaşam stiline uyum sağlama

DOĞUM SONU 2. VE 6. HAFTALARDA DEĞERLENDİRME Fiziksel değerlendirmede; • annenin genel görünümü, • göğüsleri, • üreme organları, • mesane ve • barsakların eliminasyonu ve özel problemler gözönüne alınarak yapılır.

DOĞUM SONU 2. VE 6. HAFTALARDA DEĞERLENDİRME Ayrıca; hemşire anne ile diyeti, yorgunluk düzeyi, aile düzeni, psikolojik durumu, bebek bakımı ve doğum kontrol yöntemleri hakkında konuşmalı, saptanan problemlerin çözümü için uygun hemşirelik müdahaleleri planlanmalıdır.

LAKTASYONDAKİ ANNENİN BESLENME DURUMUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ Laktasyondaki annenin beslenme durumunun değerlendirilmesi için; ANNENİN KİLOSU, HEMOGLOBİN VE HEMOTOKRİT düzeyleri, DİYET HİKAYESİ önemlidir.

“Normal kiloda bir kadının gebelik sırasında 11. 5 - 16 kg ağırlık kazanması gerekir”

Hemotokrit düzeyi doğumdan sonra ekstrasellüler sıvının atılmasıyla ortaya çıkan hemokonsantrasyondan dolayı bir miktar yükselir. Hemotokrit düzeyi postpartum dönemde, anemiyi tesbit etmek amacı ile kontrol edilmelidir. Annenin demirden zengin beslenmesi için desteklenmesi gerekir. Gebelikte alınan demir preparatlarına doğum sonu dönemde 2 -3 ay daha devam edilmelidir.

Annenin beslenme alışkanlıkları ve diyeti sorgulanmalıdır. *Anne hangi besinleri tercih ediyor? *Meyva ve sebze tercihi nasıl? *Diyeti dengeli ve yeterlimi? *Sıvı alma durumu nasıl? *Aşırı yorgunluğu varmı? *Süt miktarı yeterlimi? Annenin beslenme ilgili problemi varsa diyetisyenle işbirliği yapılmalıdır.

Laktasyonda besin ihtiyacı artar. Postpartum dönemde sütün yeterli miktarda salgılanması için annenin kalorisi yüksek bir diyetle beslenmesi ve bol sıvı alması gerekir. Günlük 850 ml sütün salgılanması için 600700 kaloriye ihtiyaç vardır.

Laktasyondaki kalori miktarı gebelik öncesi kaloriden 500 kalori daha fazladır. Emziren anneler için günlük kalori ihtiyacı 25002700 kaloridir.

Emziren anneler, süt miktarının yeterli olabilmesi için günlük 2500 -3000 ml sıvı almalıdır. İlk 6 ayda günlük ortalama 65 gr protein alınması önerilmektedir. Laktasyonda kalsiyum ihtiyacı gebelik dönemi ile aynı düzeydedir(1200 mg/gün) Laktasyondaki annenin diyetinin sağlıklı olması gebelikteki kadar önemlidir.

Postpartal Periyodda Sağlıklı Beslenmenin Sürdürülmesi İçin Günlük Yiyecek Listesi Süt, yoğurt, peynir grubundan 3 -5 porsiyon Et yada protein grubundan 2 -3 porsiyon Sebze grubundan 3 -5 porsiyon Hububat grubundan 4 porsiyon Meyva grubundan 2 -4 porsiyon Ekmek, kek grubundan 6 -11 porsiyon Yağ ve şeker grubundan idareli olarak 1 porsiyon Bir porsiyon karşılığı miktarlar 1 su bardağı süt ya da yoğurt 2 kibrit kutusu peynir 2 yumurta 1 tabak et yada kurubaklagil yemeği 2 tabak etli sebze yemeği 1 dilim ekmek ½ tabak pilav ya da makarna 1 portakal ya da elma 2 domates

LAKTASYON

Laktasyon annenin meme dokusunda fizyolojik değişikliklerin olduğu, bebeğin emmesi ile büyüme ve gelişmesinin sağlandığı ve annebebek arasında etkileşimin kurulduğu bir dönemdir.

Meme yapısı Oksitosin Kas hücresi Kasılmayı sağlar Süt salgılayan hücreler Süt kanalları Prolaktin süt salgısını uyarır Laktiferöz sinüsler (süt sinüsleri) Meme başı Areola Montgomeri bezleri Destek bağ ve yağ dokusu Alveol Süt burada birikir

Kadın memesi lob adı verilen 15 -20 bölümden oluşan bölümlerden oluşur. Her lob kendisinden daha küçük boyuttaki lobül lerde sonlanır. Lobüller ise yine süt salgılama ile görevli süt keseciklerinde sonlanır. Bütün bu yapılar kanallar ile birbirlerine bağlanırlar.

. Göğüs duvarı kaslarından meme derisine uzanan ince bantlar lobları birbirinden ayırır. Her lob tek bir ana kanal tarafından boşaltılır. Bu ana kanallar birbirlerine bağlanarak memebaşına açılırlar. Yukarıda anlatılan tüm meme yapılarının etrafı yağ ve fibröz doku adı verilen destek dokular ile çevrilidir.

Doğumdan Sonra Süt Üretiminin Başlaması 1. Kolostrum (Önsüt) 2. Geçiş sütü 3. Matür süt

Doğumda sonra memelerde süt üretiminin başlaması; Esrojen ve progestron seviyesinin düşmesi Prolaktin ve oksitosin salgılanmaya başlaması

Prolaktin hipofiz ön lob hormonudur. Epiteryal hücrelerden süt yapımını sağlar (süt yapım refleksi) Oksitosin hipofiz arka lob hormonudur. Sütün myoepiteryal hücrelerden alveoller laktiferöz sinüslere meme ucu

SÜT SALGILANMASININ SÜRDÜRÜLMESİ • Prolaktin • Oksitosin

Prolaktin Her emzirme sonrasında salgılanır. Bir sonraki emzirme için süt oluşturur Meme başından duygusal uyarı Kandaki prolaktin o Gece daha fazla prolaktin salgılanır o Ovulasyonu baskılar

Oksitosin refleksi Emzirmeden önce veya emzirme sırasında oluşur. Sütün oluşmasını sağlar. Kandaki oksitosin Meme başından duygusal uyarı Bebek emiyor Uterusun kasılmasını sağlar

Oksitosin refleksi Bebek için sevgi dolu düşünceler Bebeğin sesi Bebeğin görüntüsü Güven Kaygı Stres Ağrı Şüphe Bunlar reflekse YARDIM eder Bunlar reflekse ENGEL olur

Süt inme refleksinin yeterli olduğunu gösteren belirtiler • Emzirmeden önce ya da emzirme sırasında • • memelerde karıncalanma olması, Bebek ağladığında ya da onu emzirmeyi düşündüğünde, annenin memelerinden süt gelmesi, Emzirme sırasında uterus kontraksiyonlarının ağrı şeklinde hissedilmesi.

Emmenin Fizyolojisi • Arama refleksi • Emme refleksi • İçine çekme refleksi

Anne Sütünün Yararları • Anne sütü bebeği hastalıklara karşı koruyan ve bebeğin gelişmesi için gerekli olan maddeleri içeren ideal bir besindir. • Anne sütü ile beslenen çocuklarda özellikle orta kulak iltihabı, ishal, menenjit ve solunum sistemi enfeksiyonları daha az görülür. • Ayrıca anne sütündeki lipitler, bebeğin beyin ve göz gelişiminde çok önemli bir role sahiptir

• Yapılan bir çok araştırma, anne sütü içen çocukların okul başarılarının daha iyi olduğunu ve IQ'larının daha yüksek olduğunu göstermektedir. • İlk 6 ay boyunca annelerin çocuklarına su dahil başka hiçbir ek besin vermesine gerek yoktur. • Ekonomiktir. • Anne sütünün çocuk beslenirken ısıtılma, kaynatma, biberonda uzun süre kalma gibi problemleri olmadığından, bebeğin enfeksiyon kapma riski daha düşüktür

Anne sütü ile beslenen çocuklarda konuşma problemlerinin daha az izlendiği ve matematik skorlarının daha yüksek olduğu rapor edilmiştir. ABD’ de yapılan bir çalışmada 2 yaşından sonra çocukların zekaları değerlendirildiğinde zeka yaşı (IQ), biberonla beslenenlerden daha yüksek bulunmuştur

• Anne sütü ile beslenen çocuklarda çene ve ağız gelişimine ait bozukluklar, diş çürükleri daha seyrek görülüyor. • Emzirme sırasında bebeğin pozisyonuna daha uygun olmasına bağlı olarak orta kulak iltihabı daha az rastlanıyor. • Yaşamın erken aylarında inek sütü, endüstriyel formül mamalarla beslenen çocuklarda tip 1 diyabet daha fazla görülüyor.

Emzirme sırasında salınan oksitosin, uterus involüsyon sürecini hızlandırmaktadır. Anneyi uterus ve rahim kanserlerinden korumaktadır. Anne-bebek arasındaki bağın güçlenmesini ve annenin kendini iyi hissetmesini sağlar.

Özel durumlarda emzirme *Sezeryanla doğumdan sonra *DDA bebek *Meme ememeyen bebek *Çalışan anneler

Süt inme refleksinin uyarılması *Sakin stressiz ortam *Ağrı gibi stresörleri azaltmak *Bebek ve emzirme ilgili olumlu düşünceler kazandırmak *Destek faktörleri *Bebekle tensel teması arttırmak *Ilık şeyler içmek *Meme uçlarını uyarmak *Memelere hafif masaj *Sırt masajı

Anne Sütünün Elle Sağılması

Bebeğin Memeye Yerleştirilmesi Annenin emzirme pozisyonları 1. Dik oturarak emzirme 2. Yatarak emzirme

Memeye yanlış yerleştirmenin sonuçları MEME UÇLARINDA AĞRI VE ZEDELANME MEME UCUNDA TAHRİŞ / ZEDELENME BEBEĞİN SÜTÜ ETKİN ŞEKİLDE ALAMAMASI MEMELER SÜTLE DOLU KALABİLİR SÜT YAVAŞ GELİR BEBEK DOYMAZ SIK / UZUN SÜRELİ BESLENMEK İSTER BEBEK HUYSUZLAŞIR EMMEYİ TÜMÜYLE REDEDER SÜT YAPIMI AZALIR BEBEK KİLO ALAMAZ

Annenin Bebeği Tutuş Şekilleri • Beşik tutuşu • Futbol tutuşu • Kaydırma • Yukarı dik tutuş

Anne, bebeği memesine yaklaştırırken elini bebeğin omuzlarının arkasından diğer tarafa geçirmelidir. Bu sırada bebeğin başını baş ve işaret parmaklarıyla destekleyebilir.

Emzirmenin Değerlendirilmesi Bebek anne memesine doğru yerleştirildiğinde, 1. Bebek ağzı ile meme başı aynı seviyededir 2. Anne gevşek ve rahat görünmeli 3. Emme sırasında bebeğin çenesi memeye değmeli, alt dudağı dışa dönük ve ağzı genişçe açılmış olmalı, yanaklar yuvarlak görünmeli 4. Derin yavaş, dinlenerek emiyor olmalı ve emerken huzurlu olmalı

Bebeğin Etkili Emdiğini Gösteren Belirtiler • Anne bebeğin yutkunduğunu duyar • Emme sırasında bebeğin şakaklarında ve kulaklarında hareket görülür • Bebek günde en az 8 kez emer • Emme sonrasında annenin memesi yumuşak, meme ucu dikleşmiş görülür • Gaitanın rengi sarıdır • Günde 5 -6 hazır bez kirletir ve 2 -5 kez kaka yapar • Ağırlığı haftada 150 -200 gr artar

1. Kuvvetli emme ile annenin beynine uyarılar gider. 2. Oksitosin salgılanarak memeye ulaşır ve süt akımı başlar.

• Ek gıdalara başlama

İlaçlar ve Emzirme • İlacı miktarı • Alınma sıklığı • Alınma düzeni • Bebeğin emmesi ile ilişkili olan ilaç alma zamanı • Bebeğin yaşı • Emzirme sıklığı • Aldığı süt miktarı • GİS den absorbsiyon hızı

Süt Salgılanmasının Bastırılması • Farmakolojik: Parlodel • Mekanik

Meme Bakımı 1. 2. 3. 4. 5. 6. Temiz ve kuru tutulmalı Her sabah ılık su ile yıkanıp kurulanmalı Her emzirmeden önce eller yıkanmalı Yumuşatıcı maddelere gerek yoktur Emzirme aralarında süt akması problemi olanlarda göğüs pedi İyi destekleyecek, geniş askılı, naylon olmayan çamaşırlar kullanılmalı

EMZİRİRKEN HER İKİ MEME DE VERİLMELİ Mİ? • Her emzirmede ilk gelen süt daha az yağ içeren “önsüt”tür. Bebek emmeyi sürdürdükçe sütün bileşimi değişir, yağ miktarı artar. En fazla yağ içeren süt, emzirmenin sonunda salgılanan süttür. Buna “sonsüt” denir. Bebeğin hem önsüte hem de sonsüte ihtiyacı vardır.

• Sonsütteki yağ inek sütündekine benzemez. Daha hafiftir ve sindirimi daha kolaydır. Bu yağ bebek için çok değerli bir enerji kaynağıdır. Bebeğin yeterli kilo alması için yağın sağladığı enerjiye ihtiyacı vardır.

• Bebek memeye doğru yerleştirilip doyana ve memeyi kendisi bırakana kadar memede tutulursa, hem önsütü hem de sonsütü alır. Bebek daha emmek istiyorsa ikinci meme de verilebilir. Eğer bebek bir meme ile beslenmiş ise, bir sonraki emzirmede diğer meme verilmelidir. Iki meme verilmişse bir sonraki öğüne son verilen taraftan başlanmalıdır.

MEME PROBLEMLERİ • • Meme dolgunluğu Meme tıkanıklığı İçe dönük ya da düz meme başı Meme başı çatlağı

Emzirme eğitimi gebelik sırasında başlamalıdır. Annelere kendileri veya bebekleri yalnız sağlıklı olduklarında değil hastalandıkları zaman da emzirmenin sürdürülmesi öğütlenmelidir

Bebek için tek ve en iyi besin ANNE SÜTÜDÜR!

• 1989 da WHO ve UNICEF “Anne Sütü ile Beslenmeyi Koruma, Yayma ve Destekleme ilgili bir bildiri yayınlamışlardır.

1 -) Yazılı Olan Anne Sütünü Teşvik İlkelerini Tüm Sağlık Personeli Bilmelidir. 2 -) Bu İlkeler Doğrultusunda Tüm Sağlık Personeli Eğitilmelidir. 3 -) Hamileler Emzirmenin Yararları ve Yöntemleri Konusunda Bilgilendirilmelidirler. 4 -) Annelerin, Doğumu İzleyen Yarım Saat İçinde Emzirmeye Başlamaları Sağlanmalıdır. 5 -) Annelere Emzirme Yöntemleri Gösterilmelidir.

6 -) Tıbben Gerekli Olmadıkça Yenidoğanlara Anne Sütü Dışında Gıda Verilmemelidir. 7 -) Anne ile Bebek Aynı Odada Kalmalıdır. 8 -) Bebek Her İsteyişinde Anne Emzirmelidir. 9 -) Emzirilen Bebeklere Emzik Verilmemelidir. 10 -) Taburcu Olduktan Sonra, Annelere İlk 6 Ay Sadece Anne Sütü Vermeye Teşvik Edilmeli ve İzlenmelidir.

ANNELERLE GRUP HALİNDE KONUŞURKEN HATIRLANACAK NOKTALAR • Emzirmenin yararları ve apay beslenmenin zararlarını açıklayın • Emzirme konusunda basit, geçerli bilgiler verin • Doğumdan sonra ne yapılacağını açıklayın • Annelerin sorularını tartışın

ANNELERLE YAPILACAK BİREYSEL KONUŞMALARDA DİKKAT EDİLECEK NOKTALAR • Önceden doğum yaptı ise • • • emzirme deneyimi sorulmalı Herhangi bir endişesi olup olmadığı sorulmalı Memeleri ile ilgili endişeleri varsa memeleri kontrol edilmeli Annelerin kendine güveni arttırılmalı ve ona yardımcı olunacağı açıklanmalı

• Bu Anne bebeğini hemen doğum sonrası • • • kucağına almıştır. İkisi de çıplak olduğundan tensel temas içindedirler. Doğumdan sonraki ilk 2 saat içerisinde anne bebeğini mümkün olduğunca uzun süre bu pozisyonda tutmalıdır. Bebek emmeye hazır olduğunu belli ettiği anda da emzirmeye başlamalıdır. Bu, Anneyle bebek arasında yakın, sevgi dolu bir bağ kurulmasına yardımcı olan “ Erken Temastır “ Erken temas, annenin emzirmeye başlama ve daha uzun süre emzirme olasılığını arttıracaktır.

İLK EMZİRME • Doğum sonrası ilk 1 • • -2 saat bebekler son derece uyanıktırlar Uyarılara iyi cevap verirler Doğum sonrası ½ -1 saat arasında emmek isterler İlk emzirmeye 1 saatten geç başlanırsa emzirmenin başarısı tehlikeye girer Böyle bir anne emzirmeyi de erken bırakır

LAKTASYON ÖNCESİ BESİNLERİN ZARARLARI • Kolostrum yerine geçer - enfeksiyon için büyük risk - intolerans ve allerji riski • Bebeğin tam olarak emmesini engeller - yapay beslenme açlığı giderir - biberon çocuğun memeyi kavramasını güçleştirir - bebek daha az emer - emzirmeyi sağlamak güçleşir

EMZİRME ÖNCESİ BESLENME, EMZİRMEYİ ETKİLER • Bebeğin açlığı geçtiğin den daha az meme ister • Biberon ile beslenmişse anne memesini emmekte güçlük çekebilir • Emzik verilen bebeklerde de anne sütü ile beslenme erken biter

• Anne sütü dışında besinler verilmesi ile emzirme kısa süre sonra kesilir • Anne memesinde kanal tıkanması, şişme gibi sorunlara yol açar • Memeyi daha az emer ve daha az uyarır • Anne sütünün gelme süresi uzar

BEBEK VE ANNENİN AYNI ODADA KALMASININ YARARLARI • Bebek acıktığında annenin • • onu derhal emzirebilmesini sağlar Annelerin emzirme konusunda kendilerine güveni gelir Emzirme, anne hastane den çıktıktan sonrada uzun süre devam eder Bebek daha az ağlar Biberonla beslenme kimsenin aklına gelmez

İSTEĞE BAĞLI EMZİRMENİN YARARLARI • Sütün gelmesi çabuklaşır. • Bebek daha çabuk kilo alır. • Kanal tıkanması türü sorunlar azalır. • Emzirme alışkanlığı daha kolay yerleşir.

BEBEĞİN EMMEYE HAZIR OLDUĞUNU GÖSTEREN BELİRTİLER • Bebek uyanıktır ve huzursuzdur. • Memeyi arama hareketleri yapar. • Emme hareketleri yapar, parmaklarını emebilir. • Elini ağzına götürmeye çalışır. • Hafif sesler çıkartır.

SEZERYAN SONRASI EMZİRME • Sırt üstü yatarak emzirme • Yan yatarak emzirme • Oturarak emzirme Hangi pozisyon olursa olsun, önemli olan bebeğin iyi bir pozisyonda memeye bakıyor ve iyi yerleştirilmiş olmasıdır.

EMZİRME KONUSUNDA ANNEYE DESTEK VEREBİLECEK KAYNAKLAR • Yardımcı destekleyici bir aile ve arkadaşlar • Altıncı haftada doğum sonrası kontrolü • Sağlık kuruluşlarından yardım • Çevredeki sağlık görevlilerinin yardımı • Emzirme destek grubu

BEBEĞİN HER İSTEYİŞİNDE EMZİRİLMESİNİN AVANTAJLARI • Anne sütü oluşumu daha erken olur, • Bebek daha hızlı kilo alır, • Göğüste süt birikimi gibi sorunlar daha az görülür, • Emzirme daha kolay gerçekleşir.

BEBEKLERİN EN KISA ZAMANDA EMZİRİLMESİNE YARDIMCI OLUN • Gürültü ve panikten kaçının, • Anneye nasıl hissettiğini, emzirmenin nasıl gittiğini sorun, • Emziren bir anneyi gözleyin

• Eğer gerekirse, emzirme pozisyonu konusunda yardımcı olun • Gerekli bilgileri verin; - bebeği her istediğinde emzirme bebekte emzirilmeye hazır olduğunu gösterir bulgular - süt nasıl oluşur • Annenin sorularını yanıtlayın

BEBEĞİN HER İSTEDİĞİNDE EMZİRİLMESİ Kısıtlamama veya “bebek istediğinde” emzirme • Emzirme sıklığında kısıtlama yok, • Emzirme süresinde kısıtlama yok, • İlk memeyi bitirdikten sonra diğerini emzirme