DOSKONALENIE TRENERW WSPOMAGANIA OWIATY POWR 02 10 00

DOSKONALENIE TRENERÓW WSPOMAGANIA OŚWIATY POWR. 02. 10. 00 -00 -7015/17 Ocenianie kształtujące jako strategia wspierająca rozwój uczenia się i jego autonomię Geneza, założenia, wybrane techniki Autor: Aleksandra Proc

DOSKONALENIE TRENERÓW WSPOMAGANIA OŚWIATY POWR. 02. 10. 00 -00 -7015/17 Ocenianie kształtujące – proces uaktywniający motywatory do uczenia się/ułatwiający uczenie się Stanowi element poprawy jakości nauczania/uczenia się Język dobrego nauczania

DOSKONALENIE TRENERÓW WSPOMAGANIA OŚWIATY POWR. 02. 10. 00 -00 -7015/17 Ocenianie to wykracza daleko poza stawianie stopni uczniom. Korzyści z tego oceniania mieć mogą uczniowie (nawet słabi), nauczyciele, szkoła i społeczeństwo” OK. polega na bieżącym sprawdzaniu przebiegu i efektów kształcenia z wykorzystaniem sprzężenia zwrotnego ukierunkowującego samodzielne uczenie się uczniów oraz budujące w nich wiarę w siebie. Julian Ochenduszko

DOSKONALENIE TRENERÓW WSPOMAGANIA OŚWIATY POWR. 02. 10. 00 -00 -7015/17 • Ocenianie kształtujące (Formative assessment) zwane w Anglii „Ocenianiem służącym uczeniu się” (Assessment for learning) definiuje się jako: Definicja 1. (Jacek Strzemieczny, według raportu OECD) • OK – częste, interaktywne ocenianie postępów ucznia i poziomu zrozumienia materiału nauczania, tak, by móc określić, jak uczeń ma się dalej uczyć i jak najlepiej go nauczyć. • Definicja 2. (Jacek Strzemieczny, według źródeł brytyjskich) OK – proces poszukiwania i interpretowania dowodów, które mogą posłużyć uczniowi i jego nauczycielowi do określenia na jakim są etapie uczenia się, jaki następny krok mają do wykonania i jak najlepiej go wykonać.

DOSKONALENIE TRENERÓW WSPOMAGANIA OŚWIATY POWR. 02. 10. 00 -00 -7015/17 Definicja 3. (Janet Looney) OK – to sposób oceniania polegający na aktywnej współpracy ucznia i nauczyciela, mający na celu ocenianie postępów i poziomu zrozumienia zdobywanej przez uczniów wiedzy oraz dostosowanie nauczania do rozpoznanych potrzeb ucznia.

DOSKONALENIE TRENERÓW WSPOMAGANIA OŚWIATY POWR. 02. 10. 00 -00 -7015/17 Geneza terminu Ocenianie Kształtujące Definicja OK. opracowana została w 2005 r. przez Centrum OECD ds. Badań i Innowacji Edukacyjnych (CERI) na podstawie raportu podsumowującego badania dotyczące analizy studiów przypadków funkcjonowania OK w ośmiu systemach edukacji (Austria, Kanada, Dania, Anglia, Finlandia, Włochy, Nowa Zelandia, Szkocja „Ocenianie kształtujące odnosi się do częstego , interaktywnego oceniania postępów i wiedzy ucznia w celu określenia jego potrzeb edukacyjnych i odpowiedniego dostosowania do nich nauczania”.

DOSKONALENIE TRENERÓW WSPOMAGANIA OŚWIATY POWR. 02. 10. 00 -00 -7015/17 Częste ocenianie – częstotliwość, jak i okresowość: • natychmiastowa informacja zwrotna przekazywana wielokrotnie podczas każdego zajęcia dotycząca konkretnych zadań wykonywanych w tym czasie przez uczniów • refleksja na zakończenie każdego projektu, zajęć – co nam się udało, co warto poprawić, a co wzbogacić w przyszłości działania. Interaktywne ocenianie – dbałość o dotarcie z informacją zwrotną do każdego dziecka. Stosowanie przez nauczycieli takich metod i technik jej przekazywania , aby każdy miał szansę na odbieranie informacji i reagowanie na nią.

DOSKONALENIE TRENERÓW WSPOMAGANIA OŚWIATY POWR. 02. 10. 00 -00 -7015/17 Nowsze podejście: Ocenianie kształtujące polega na pozyskiwaniu przez nauczyciela i ucznia informacji, które pozwolą rozpoznać, jak przebiega proces uczenia się, aby: nauczyciel modyfikował dalsze nauczanie, uczeń otrzymywał informację zwrotną pomagającą mu się uczyć. Geneza terminu „Ocenianie kształtujące” sięga 1971 r. , kiedy to Bloom i Hastings i Maddaus przedstawiają myśl, że ocenianie musi służyć jedynie sumatywnej ocenie wyników uczennic i uczniów w nauce. Jego celem powinna być także informacja zwrotna dla dzieci oraz korekta błędów zmierzająca do udoskonalania ich pracy.

DOSKONALENIE TRENERÓW WSPOMAGANIA OŚWIATY POWR. 02. 10. 00 -00 -7015/17 Geneza terminu Ocenianie Kształtujące Przełomowym momentem jest rok 1998, kiedy to ukazuje się broszura autorstwa Blacka i Wiliama „Wewnątrz czarnej skrzynki”. Autorzy opisali w niej stan badań wskazania do stosowania praktycznego typu oceniania , a także zasadność ujęcia OK. w strategiach polityk oświatowych. Zdefiniowali ten rodzaj oceniania jako obejmujący wszystkie działania podejmowane przez nauczycieli i/lub ich uczniów, które zapewniają informacje zwrotne pomagające modyfikować działania, w które są zaangażowani.

DOSKONALENIE TRENERÓW WSPOMAGANIA OŚWIATY POWR. 02. 10. 00 -00 -7015/17 Badania i stwierdzenia innych pedagogów na temat koncepcji OK. Gilbert (1983) w "Zarysie pedagogiki medycznej" dla pokazania rozwijającego się systemu kształcenia użył pojęcia „spirala edukacyjna”. Tym co rozwija kształcenie jest informacja zwrotna o przebiegu, warunkach i wynikach kształcenia. W książce "Proces kształcenia Podejście systemowe". (Wyd. UNESCO, 1986) autorzy stwierdzają, że „celem oceny nie jest oszacowanie wyników procesu kształcenia, lecz uzyskanie nad nim większej kontroli” (większego panowania nad przebiegiem nauczania – przyp. J. O. ). Skutkiem oceny nie jest więc wydanie sądu, lub opinii, ale zmiana przebiegu kształcenia”.

DOSKONALENIE TRENERÓW WSPOMAGANIA OŚWIATY POWR. 02. 10. 00 -00 -7015/17 Zasady Oceniania Kształtującego • powinno być powiązane z dobrym planowaniem nauczania i uczenia się, • koncentruje się na tym, w jaki sposób uczniowie się uczą, • Ocenianie kształtujące jest istotne podczas realizacji całego procesu dydaktycznego od planowania po ocenę osiągnięć, • należy je traktować jako kluczową umiejętność dydaktyczną nauczyciela, • powinno być konstruktywne i przeprowadzane z dużym wyczuciem, bowiem jak każde ocenianie jest nieobojętne emocjonalnie, • ma służyć motywowaniu uczniów do nauki, • kieruje uwagę na kryteria sukcesu („Na co będę zwracał uwagę”) już na etapie planowania, • uczniowie otrzymują konstruktywne wskazówki, jak mogą poprawić swoje wyniki i jak mają się, • powinno rozwijać uczniowską zdolność do samooceny tak, by służyło refleksji i samodzielnemu decydowaniu o własnej nauce. • odnosi się do wszystkich kategorii osiągnięć uczniów.

DOSKONALENIE TRENERÓW WSPOMAGANIA OŚWIATY POWR. 02. 10. 00 -00 -7015/17 Zasadnicze elementy OK • świadomy udział uczniów w aktywnym (samodzielnym) uczeniu się wspomaganym przez diagnozującego ten proces nauczyciela. „ważne jest, by uczniowie stali się aktywnymi współuczestnikami procesu oceniania własnej pracy, a nie ograniczali się do biernego udziału w testach lub podsumowujących pytaniach” (Scott G. Paris, Linda A. Ayers (1977) • stawanie się refleksyjnym uczniem i nauczycielem „Refleksja (ucznia i nauczyciela) i samoocena powinny pogłębić zrozumienie oczekiwań (wymagań programowych) i wzmóc motywację, prowadzącą do poczucia satysfakcji z własnych pozytywnych osiągnięć oraz realistyczne oszacowanie słabych stron i trudności” (S. Paris, L. Ayers, 1997). • „ocenianie na wejściu” (badanie poziomu posiadanej wiedzy) oraz w trakcie uczenia się (bieżącej), nie zaś – jak to powszechnie bywa – ocenianie sumujące.

DOSKONALENIE TRENERÓW WSPOMAGANIA OŚWIATY POWR. 02. 10. 00 -00 -7015/17 Elementy/założenia OK I. Określanie i wyjaśnianie uczniom celów uczenia się i kryteriów sukcesu II. Organizowanie w klasie dyskusji, zadawanie pytań i zadań dających informacje, czy i jak uczniowie się uczą III. Udzielanie uczniom takiej informacji zwrotnej, która przyczyni się do ich widocznych postępów IV. Umożliwianie uczniom, by korzystali wzajemnie ze swojej wiedzy i umiejętności V. Wspomaganie uczniów, by stali się autorami procesu swojego uczenia się

DOSKONALENIE TRENERÓW WSPOMAGANIA OŚWIATY POWR. 02. 10. 00 -00 -7015/17 • Etapy formułowania celów w języku ucznia: • Przed lekcją nauczyciel zastanawia się, jakie cele chce osiągnąć (po co tego chce nauczyć, co uczniowie już na ten temat wiedzą – cele nauczycielskie) • Nauczyciel podaje cele lekcji uczniom lub ustala je wspólnie z nimi (sformułowane w języku ucznia). Uczniowie wiedzą, czego i po co będą się uczyć. • Po lekcji uczniowie wraz z nauczycielem w odniesieniu do celów zastanawiają się, czego się nauczyli / w którym znajdują się miejscu

DOSKONALENIE TRENERÓW WSPOMAGANIA OŚWIATY POWR. 02. 10. 00 -00 -7015/17 Kryteria sukcesu Na. Co. Be. Zu • Co pokaże (jakie wiadomości i umiejętności uczniów), że osiągnięty został wyznaczony cel? • Po czym poznam, że uczeń już to umie? Kryteria to konkretne wymagania, które uczeń musi spełnić, aby osiągnąć cel.

DOSKONALENIE TRENERÓW WSPOMAGANIA OŚWIATY POWR. 02. 10. 00 -00 -7015/17 ĆWICZENE 1 Cel: Określanie celów w języku ucznia Uczestnicy zastanawiają się w parach: • jak go ustalać? • jak go zrozumiale wyrażać? • jak można podać cel uczniom? • jak go zapisać? • jak go monitorować? • jak podsumować?

DOSKONALENIE TRENERÓW WSPOMAGANIA OŚWIATY POWR. 02. 10. 00 -00 -7015/17 • ĆWICZENIE 2 Cel: określanie celów w języku ucznia • Podajcie temat lekcji. • Zapiszcie cele jakie mielibyście zrealizować przy tym temacie. • Sformułujcie te cele dla ucznia. • Sformułujcie kryteria sukcesu do ułożonych wcześniej celów.

DOSKONALENIE TRENERÓW WSPOMAGANIA OŚWIATY POWR. 02. 10. 00 -00 -7015/17 https: //www. youtube. com/watch? v=5 ODeu. EOLIo. I https: //www. youtube. com/watch? v=HKFY 9 ya 6 PIk

DOSKONALENIE TRENERÓW WSPOMAGANIA OŚWIATY POWR. 02. 10. 00 -00 -7015/17 Narzędzia OK opisane w pozycji książkowej „Metodnik” 1. Światła – trzy kartki w kolorach: zielonym, żółtym, czerwonym dla każdego ucznia (powinny być w każdej chwili pod ręką i być w ciągłym użyciu) Uczniowie prezentują odpowiedni kolor w celu poinformowania: • zielony – daję sobie świetnie radę, wszystko rozumiem • żółty – mam pewne wątpliwości • czerwony – nic nie rozumiem – ratunku! Można uaktywnić dzieci z zielonymi kartkami do pomocy dzieciom z żółtymi kartkami – praca w parach. Dzieciom z czerwonymi kartkami nauczyciel sam tłumaczy wszystko od początku. Inny wariant – używanie tylko dwóch świateł: zielonego i czerwonego na wyrażenie zgody lub jej braku.

DOSKONALENIE TRENERÓW WSPOMAGANIA OŚWIATY POWR. 02. 10. 00 -00 -7015/17

DOSKONALENIE TRENERÓW WSPOMAGANIA OŚWIATY POWR. 02. 10. 00 -00 -7015/17 Narzędzia OK „Metodnik” Karty z literami: A, B, C, D Nauczyciel zadaje pytanie z możliwością czterech różnych odpowiedzi – dzieci decydują Indywidualnie, a najlepiej w parch, którą odpowiedź wybrać i uzasadniają ją – uruchamiamy myślenie dziecka – szukanie uzasadnień

DOSKONALENIE TRENERÓW WSPOMAGANIA OŚWIATY POWR. 02. 10. 00 -00 -7015/17 Narzędzia OK „Metodnik” Białe tablice Nauczyciel zadaje pytanie uczniom, a uczniowie piszą odpowiedź ścieralnym flamastrem na białej tablicy. Podnoszą tablicę – nauczyciel ma obraz odpowiedzi całej klasy Metoda zmusza każdego ucznia do myślenia i udzielana odpowiedzi. Białe tablice stosujemy w sposób ciągły.

DOSKONALENIE TRENERÓW WSPOMAGANIA OŚWIATY POWR. 02. 10. 00 -00 -7015/17 Narzędzia OK „Metodnik” Patyczki Dzieci oddają patyczki ze swoimi imionami – nauczyciel po zadaniu pytania (najlepiej skierowanego do pary uczniów) losuje patyczek z imieniem ucznia, który odpowiada – różnorodność wyboru osób. Metoda mobilizuje wszystkich uczniów do myślenia – poszukiwania odpowiedzi, wymaga wprowadzenia przestrzegania zasady „niepodnoszenia rąk”. Uwaga! Patyczki nie powinny być stosowane do sprawdzania wiedzy uczniów, ale do poszukiwania odpowiedzi na pytanie wymagające myślenia!

DOSKONALENIE TRENERÓW WSPOMAGANIA OŚWIATY POWR. 02. 10. 00 -00 -7015/17 Narzędzia OK „Metodnik Wyjściówki – podczas podsumowania tematu omawianego podczas zajęć nauczyciel poleca uczniom wpisać odpowiedź na pytanie na małej kartce zatytułowanej „Wyjściówka”. Potem nauczyciel zbiera i analizuje odpowiedzi uczniów.

DOSKONALENIE TRENERÓW WSPOMAGANIA OŚWIATY POWR. 02. 10. 00 -00 -7015/17 Kostki z pytaniami • niebieska – DOBRY POCZĄTEK - Co cię zainteresowało w tym temacie? - Jak wytłumaczysz innemu uczniowi dlaczego ten temat jest ważny? - O czym, twoim zdaniem będzie to zajęcie? - Co już wiesz na ten temat? - Obrazek/logo szkoły uczącej się Element konstruktywistycznego podejścia w uczeniu się! Co już uczniowie wiedzą na dany temat! Budujemy dalszą wiedzę uczniów na podstawie tego co już wiedzą na dany temat!

DOSKONALENIE TRENERÓW WSPOMAGANIA OŚWIATY POWR. 02. 10. 00 -00 -7015/17 • - Czerwona – PODSUMOWYWANIE ZAJĘĆ Czego jeszcze chcesz się dowiedzieć na ten temat? Jak, twoim zdaniem najlepiej uczyć kogoś tego tematu / zagadnienia? Co z tego tematu jest dla ciebie ważne? Jak zastosujesz ten temat w życiu? Co z tego tematu/zagadnienia powinniśmy zapamiętać? Obrazek/logo szkoły uczącej się

DOSKONALENIE TRENERÓW WSPOMAGANIA OŚWIATY POWR. 02. 10. 00 -00 -7015/17 Podsumowanie buduje odpowiedzialność ucznia za uczenie się oraz zwiększa jego satysfakcję z tego procesu! Uwagi: Kostką rzuca uczeń najlepiej na forum klasy. Trzeba losować ucznia do rzucania kostką, tak, aby każdy miał okazję to kiedyś zrobić. Nie zmieniamy wylosowanego pytania – każde pytanie pobudza Do refleksji, w przypadku wylosowania obrazka/logo uczeń ma prawo wybrać sobie pytanie lub Zadać własne. Można nakleić na kostkę inne pytania i używać jej w innych celach, nie tylko na początku, i na końcu lekcji / zajęć Metodnik/Kostki można kupić w księgarni internetowej Civitas

DOSKONALENIE TRENERÓW WSPOMAGANIA OŚWIATY POWR. 02. 10. 00 -00 -7015/17 Odliczanie czasu na odpowiedź – klepsydra, określony przez nauczyciela sposób 9. Inne, określone przez nauczyciela narzędzia usprawniające proces uczenia się dzieci

DOSKONALENIE TRENERÓW WSPOMAGANIA OŚWIATY POWR. 02. 10. 00 -00 -7015/17 Reguły: 1. Kto ma przejawiać określone zachowania? 2. Jakie zachowanie ma świadczyć, że cel został osiągnięty? 3. Co będzie wytworem tego zachowania? 4. W jakich warunkach zachowanie powinno mieć miejsce? 5. Jakie kryteria służą do stwierdzenia, że zachowanie/wytwór są zadowalające?

DOSKONALENIE TRENERÓW WSPOMAGANIA OŚWIATY POWR. 02. 10. 00 -00 -7015/17 • Cel operacyjny – przykłady Uczeń(1) skonstruuje (2) radio tranzystorowe(3) szukając samodzielnie części w sklepach(4) Aparat powinien odbierać przynajmniej pięć stacji na falach średnich i pięć stacji na falach długich (5) Uczeń (1) napisze (2) list do babci (3)przestrzegając zasad ortograficznych (4) w zakresie pisowni wielkimi literami (5)

DOSKONALENIE TRENERÓW WSPOMAGANIA OŚWIATY POWR. 02. 10. 00 -00 -7015/17 • podmiotowość (dla ucznia) • jednoznaczność (że z nich nie wynika nic ponadto) • nierozkładalny – konkretny • wyrażany w postaci zachowań obserwowanych, które pokazują nam osiągnięcie celów.

DOSKONALENIE TRENERÓW WSPOMAGANIA OŚWIATY POWR. 02. 10. 00 -00 -7015/17 • Uczeń (podmiot działań – kto? ) • Uczeń wymienia (czynność – co robi? ) • Uczeń wymienia przyczyny wybuchu II wojny światowej (przedmiot działań – co? ) • Uczeń na podstawie tekstu źródłowego wymienia przyczyny wybuchu II wojny światowej (warunki działania, źródła, wyposażenie – jak? gdzie? ) • Uczeń wymienia trzy najistotniejsze przyczyny wybuchu II wojny światowej wskazane w tekście źródłowym (kryteria działania, jakość, sprawność – ile? kiedy? jakie? )

DOSKONALENIE TRENERÓW WSPOMAGANIA OŚWIATY POWR. 02. 10. 00 -00 -7015/17 Operacjonalizowanie celów szczegółowych • Cele szczegółowe: Zapoznanie uczniów z możliwościami wykorzystania stanu ciekłego wody w przyrodzie i życiu • Operacjonalizowanie celu szczegółowego: Uczeń wymienia 5 sposobów na wykorzystanie stanu ciekłego wody w życiu na podstawie własnych doświadczeń.

DOSKONALENIE TRENERÓW WSPOMAGANIA OŚWIATY POWR. 02. 10. 00 -00 -7015/17 • Umiejętność operacjonalizacji celów wstępem do formułowania celów nauczycielskich w języku ucznia oraz kryteriów oceniania (Na. Co. Be. Zu) w ocenianiu kształtującym!

DOSKONALENIE TRENERÓW WSPOMAGANIA OŚWIATY POWR. 02. 10. 00 -00 -7015/17 Dziękuję za uwagę!