Dolnolski Urzd Wojewdzki we Wrocawiu Program rozwoju gminnej

Dolnośląski Urząd Wojewódzki we Wrocławiu Program rozwoju gminnej i powiatowej infrastruktury drogowej na lata 2016 -2019 Nabór wniosków na 2018 r.

„Program rozwoju gminnej i powiatowej infrastruktury drogowej na lata 2016 -2019” przewiduje udzielanie jednostkom samorządu terytorialnego dotacji celowych z budżetu państwa na dofinansowanie zadań własnych w zakresie budowy, przebudowy i remontów dróg powiatowych i gminnych, o których mowa w art. 42 ust. 2 pkt 5 b ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego oraz w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 27 marca 2009 r. w sprawie udzielania dotacji celowych dla jednostek samorządu terytorialnego na przebudowę, budowę lub remonty dróg powiatowych i gminnych.

Dotacja udzielana jest na dofinansowanie zadania polegającego na wykonaniu robót budowlanych, a także innych prac w pasie drogowym takiej drogi, służących poprawie bezpieczeństwa ruchu drogowego lub dotyczących wyposażenia technicznego drogi, z wyjątkiem infrastruktury technicznej nie związanej z drogą oraz z wyłączeniem robót, które powinny być wykonywane w ramach utrzymania, obejmujących odcinek lub odcinki jednej drogi lub powiązane funkcjonalnie odcinki różnych dróg.

Finansowanie Każda gmina, w tym miasto na prawach powiatu, może skorzystać z dofinansowania nie więcej niż jednego zadania z dofinansowaniem do 50 proc. przy kwocie maksymalnego dofinansowania 3 mln zł. Powiat może skorzystać z dofinansowania dwóch zadań z dofinansowaniem do 50 proc. przy niezmienionej kwocie maksymalnego dofinansowania 3 mln zł na zadanie. Zadanie jest realizowane i musi zostać ukończone w roku 2018. Dotacja na dofinansowanie zadania udzielana jest w kwocie nieprzekraczającej 3 000 zł.

Wnioskodawcą może być jedynie ustawowy zarządca drogi (w dniu złożenia wniosku), odpowiednio: dla dróg powiatowych – zarząd powiatu, prezydent miasta na prawach powiatu), dla dróg gminnych – wójt (burmistrz, prezydent miasta) oraz prezydent miasta na prawach powiatu – zgodnie z art. 19 ust. 2 i 5 ustawy o drogach publicznych. Program nie przewiduje możliwości składania wniosków o dofinansowanie jednego zadania przez dwóch wnioskodawców. Jeżeli budowa, przebudowa lub remont obejmuje jednocześnie odcinki drogi gminnej i drogi powiatowej, wnioski powinni złożyć dwaj ustawowi zarządcy drogi i każdy wniosek zostanie oceniony w ramach puli dostępnej dla danej kategorii drogi.

edmiotem iosku drogą publiczną (powiatową lub gminną) w rozumieniu ustawy o drogach publicznych. Wyjątek stanowią zadania mające na celu: a) wybudowanie nowej drogi i zaliczenie jej, po wybudowaniu i oddaniu do użytkowania, do jednej z wymienionych kategorii, b) rozbudowę lub przebudowę drogi wewnętrznej do właściwych parametrów technicznych, a następnie zaliczenie jej do kategorii dróg powiatowych lub gminnych. UWAGA!!! Droga gruntowa nie stanowi obiektu budowlanego w rozumieniu ustawy Prawo budowlane - w przypadku drogi gruntowej możliwe jest wykonywanie robót budowlanych polegających jedynie na budowie - w przypadku remontu drogi wewnętrznej, która spełnia parametry techniczno-budowlane, najpierw należy zaliczyć ją do kategorii dróg publicznych, a następnie można przystąpić do uczestnictwa w naborze wniosków o dofinansowanie

Jako jedno zadanie mogą być zgłoszone maksymalnie trzy odcinki drogi/dróg, spełniające następujące warunki: 1) przewiduje się na nich prowadzenie robót budowlanych, 2) pojedynczy odcinek ma charakter ciągły (nieprzerwany) oraz jest jednorodny pod względem parametrów funkcjonalnych i technicznych, 3) w ramach jednego odcinka szerokość pasa/pasów ruchu jest taka sama, 4) jeden odcinek obejmuje drogę publiczną o jednym numerze, przy czym dopuszcza się wydzielenie na drodze publicznej o jednym numerze dwóch lub trzech odcinków, 5) każdy odcinek może posiadać inną klasę, o której mowa w § 4 rozporządzenia, właściwą dla danej kategorii drogi, 6) na jednym odcinku prowadzone będą roboty budowlane jednego rodzaju, przy czym: a) w przypadku remontu drogi – na wszystkich odcinkach wykonywane są wyłącznie roboty budowlane polegające na remoncie, b) w przypadku budowy, rozbudowy i przebudowy drogi – na każdym odcinku mogą być wykonywane roboty budowlane innego rodzaju,

Jako jedno zadanie mogą być zgłoszone maksymalnie trzy odcinki drogi/dróg, spełniające następujące warunki: 7) w przypadku dróg o różnych numerach każdy odcinek drogi jest powiązany z innym odcinkiem zgłoszonym w ramach zadania w jeden z następujących sposobów: a) dwa różne odcinki mają jeden punkt wspólny, łączący ich początek i koniec, dwa końce lub dwa początki, zgodnie z kilometrażem, b) dwa różne odcinki krzyżują się ze sobą, c) między początkiem i końcem, dwoma końcami lub dwoma początkami dwóch różnych odcinków znajdują się wyłącznie odcinki zbudowane, przebudowane, rozbudowane lub wyremontowane w ciągu ostatnich 3 lat lub skrzyżowania o parametrach niewymagających wykonywania na nich robót budowlanych. UWAGA!!! Skrzyżowania drogi publicznej z innymi drogami publicznymi, liniami kolejowymi, tramwajowymi i innymi przeszkodami nie powodują automatycznie konieczności dzielenia drogi na odrębne odcinki.

W przypadku odcinków „granicznych” Program dopuszcza możliwość wnioskowania przez jednostkę na jedno zadanie, którego znaczna część znajduje się na terenie tej jednostki (tylko na drodze, której jest ustawowym zarządcą drogi), a na terenie drugiej konieczne jest dokończenie ciągu na krótkim odcinku - do najbliższego skrzyżowania. W takiej sytuacji limit dofinansowania 3 mln zł przypisany zostaje do lidera - jednostki, na terenie której znajduje się większa część zadania. Należy zaznaczyć, iż w takim przypadku jednostka – lider musi zawrzeć z jednostką – sąsiadem umowę na mocy art. 22 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych, w której wskazany powyżej krótki odcinek drogi leżący na terenie jednostki sąsiedniej zostanie użyczony, na cele związane z realizacją zadania, które jest przedmiotem wniosku.

Wniosek o dofinansowanie zadania w ramach Programu może być składany jedynie na wzorze wniosku zatwierdzonym przez ministra właściwego ds. transportu - wnioskodawca wybiera jeden z dwóch wskazanych poniżej wzorów wniosków: a) „R-Wniosek” – dla zadań określonych jako remont drogi, b) „PRB-Wniosek” – dla zadań określonych jako przebudowa, rozbudowa lub budowa drogi

Wnioskodawca zobowiązany jest wypełnić wniosek rzetelnie i z należytą starannością, szczególnie w zakresie spójności wykazywanych danych i informacji w poszczególnych punktach wniosku (w zakresie nazwy zadania, zakresu rzeczowego, parametrów, a także między danymi zawartymi w punkcie 12 wniosku oraz w załącznikach do wniosku).

Harmonogram naboru wniosków o dofinansowanie w 2017 r. - 1 września - 15 września - nabór wniosków przez wojewodę; - do 27 października – ogłoszenie przez wojewodę listy wniosków zakwalifikowanych do oceny merytorycznej oraz listy wniosków odrzuconych na etapie oceny formalnej; - do 3 listopada – możliwość zgłoszenia zastrzeżeń do listy wniosków odrzuconych na etapie oceny formalnej; - do 13 listopada - ogłoszenie wstępnej listy rankingowej; - do 20 listopada - możliwość zgłoszenia zastrzeżeń w zakresie oceny merytorycznej; - do 30 listopada - ogłoszenie przez wojewodę ostatecznej listy rankingowej; - do 20 grudnia - zatwierdzenie ostatecznej listy rankingowej przez ministra; - do 31 grudnia - zatwierdzenie i ogłoszenie przez wojewodę listy wniosków zakwalifikowanych do dofinansowania.

WNIOSEK O DOFINANSOWANIE – UWAGI SZCZEGÓŁOWE 1. Pieczęć wnioskodawcy: - wnioskodawcą może być jedynie ustawowy zarządca drogi (w dniu złożenia wniosku), odpowiednio: dla dróg powiatowych – zarząd powiatu, prezydent miasta na prawach powiatu, dla dróg gminnych – wójt, burmistrz, prezydent miasta oraz prezydent miasta na prawach powiatu – zgodnie z art. 19 ust. 2 i 5 ustawy o drogach publicznych 2. Nazwa wnioskodawcy – należy wskazać jednostkę podziału terytorialnego, czyli powiat lub gminę 3. Lokalizacja drogi – należy wpisać nazwę powiatu, gminy i miejscowości, na terenie której będzie realizowane wnioskowane zadanie 4. Kategoria i numer drogi: podanie numeru jest wymagane, jeśli droga jest drogą publiczną i ma nadany numer w przypadku, gdy droga nie jest zaliczona do żadnej z kategorii oraz nie ma nadanego numeru, należy wpisać „Brak numeru drogi” (dotyczy zadań polegających na wybudowaniu nowej drogi i zaliczeniu jej, po wybudowaniu i oddaniu do użytkowania, do jednej z wymienionych kategorii lub rozbudowy/przebudowy drogi wewnętrznej do właściwych parametrów technicznych, a następnie zaliczenie jej do kategorii dróg powiatowych lub gminnych)

5. Nazwa zadania – powinna: brzmieć jednoznacznie; identyfikować zadanie pod względem przedmiotowym (w zakresie rodzaju robót budowlanych) i wskazywać jego lokalizację sugerować klasyfikację środków, które będą przyznane z budżetu państwa jako dotacja UWAGA!!! - w nazwie nie wpisujemy określeń typu „modernizacja”, „poprawa bezpieczeństwa”, „usprawnienie połączenia” - nazwa zadania powinna być jednolita we wszystkich dokumentach, stanowiących podstawę sporządzenia wniosku (decyzja/zgłoszenie/zrid, dokumentacja projektowa, kosztorysowa, mapy, rysunki)

6. Termin realizacji: powinien zawierać daty graniczne początku i końca inwestycji (miesiąc i rok) termin realizacji inwestycji powinien przypadać wyłącznie w roku przyznania dotacji zakończenie realizacji zakresu rzeczowego zadania oraz rozliczenie udzielonej dotacji musi nastąpić najpóźniej na dzień 31 grudnia danego roku możliwe jest realizowanie inwestycji w cyklu wieloletnim, jednak dotacja przyznana w danym roku budżetowym musi być w tym roku wykorzystana i rozliczona; każdy poszczególny etap inwestycji musi stanowić funkcjonalną całość

7. Długość odcinków dróg objętych zadaniem, wg rodzaju robót budowlanych (mb) wnioskodawca wypełnia w zakresie dróg, dla których jest ustawowym zarządcą należy wpisać łączną długość odcinków dróg objętych danym rodzajem robót w ramach zadania, zgodnie z kilometrażem, z dokładnością do 1 m

8. Koszty realizacji zadania brutto (z VAT w zł): do kosztów realizacji zadania wlicza się wyłącznie wydatki, które zostaną poniesione w roku, na który ma być udzielona dotacja kwota dotacji nie może być wyższa niż 3 000 zł i może wynosić maksymalnie 50% łącznych kosztów kwalifikowanych realizacji zadania brutto kwota wkładu własnego nie jest ograniczona i powinna wynosić nie mniej niż 50% łącznych kosztów kwalifikowanych realizacji brutto UWAGA!!! • W pkt 8 należy wpisać WYŁĄCZNIE kwotę kosztów kwalifikowanych, która będzie tożsama z kwotą podaną w pkt 11 wniosku Harmonogram rzeczowo-finansowy realizacji zadania – KOSZT KWALIFIKOWANY • Zadeklarowany w pkt 8 wniosku udział dotacji w kosztach zadania (określony w %) jest wiążący przez cały okres realizacji projektu (wyjątek stanowi sytuacja, kiedy wnioskowana kwota dotacji przekracza 3 mln zł)

9. Opis zadania: - powinien zawierać stan istniejący oraz stan docelowy inwestycji (zakres rzeczowy, z określeniem planowanych robót budowlanych i prac towarzyszących oraz podaniem parametrów pierwotnych i docelowych) w szczególności opis powinien zawierać: - długość drogi w km, - chodniki, ścieżki rowe – w km lub mb i/lub w m², - skrzyżowania , zatoki autobusowe i/lub perony przystankowe – w szt. , - elementy bezpieczeństwa ruchu drogowego, m. in. progi zwalniające, przejścia dla pieszych, oznakowanie, sygnalizacja świetlna – w szt. , w tym punkcie można wskazać wszystkie informacje istotne dla oceny wniosku przez Komisję, nieujęte w pozostałych pozycjach wniosku

10. Informacja o dopełnieniu wymogów, jakie w związku z planowaną realizacją zadania wynikają z obowiązujących przepisów prawa Przy sporządzaniu wnioskodawca może opierać się jedynie na dokumentach umożliwiających rozpoczęcie inwestycji w planowanym terminie wskazanym we wniosku o dofinansowanie; przez te dokumenty należy rozumieć: • decyzję o pozwoleniu na budowę • decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej • zgłoszenie wykonywania robót budowlanych Kopie ww. dokumentów stanowią wymagane załączniki do wniosku. W przypadku realizacji inwestycji w oparciu o zgłoszenie robót, należy przedłożyć dodatkowo: - oświadczenie wnioskodawcy o braku sprzeciwu organu administracji architektoniczno-budowlanej wobec zgłoszenia lub - zaświadczenie organu administracji architektoniczno-budowlanej o braku podstaw do wniesienia tego sprzeciwu UWAGA!!! jeżeli z daty pozwolenia na budowę / zezwolenia na realizację inwestycji drogowej / zgłoszenia robót wynika, że wygasa ono przed planowanym terminem rozpoczęcia inwestycji, do wniosku należy również dodatkowo dołączyć dokument potwierdzający jego aktualność, np. kopię dziennika budowy z dokonanymi wpisami

11. Harmonogram rzeczowo – finansowy realizacji zadania W harmonogramie należy wskazać: • wszystkie roboty budowlane i inne towarzyszące im prace (np. nadzór inwestorski, autorski, archeologiczny) objęte zakresem rzeczowym zadania • ich koszt brutto • planowany termin realizacji (miesiąc i rok) – zgodnie z tabelą wartości elementów scalonych kosztorysu inwestorskiego, wraz z podziałem na koszty kwalifikowane i niekwalifikowane UWAGA!!! Suma wydatków kwalifikowanych określona w pkt 11 powinna być tożsama z kosztem realizacji zadania brutto (z VAT) w pkt 8 wniosku

Kwalifikowalność wydatków Koszty kwalifikowane w ramach dofinansowanego zadania: wyłącznie koszty realizacji zadania w kwotach brutto (w przypadku braku możliwości odzyskania podatku VAT), wskazane we wniosku i planowane do wykonywania w 2018 roku, wyłącznie koszty ponoszone na określony we wniosku zakres rzeczowy zadania, koszty uzasadnione - nierozerwalnie związane z budową, przebudową lub remontem dróg oraz obiektów inżynierskich (mostów, tuneli, przepustów) i urządzeń znajdujących się w ich ciągu, tj. roboty budowlane w pasie drogowym, w tym odwodnienie i oświetlenie drogi, koszty nadzoru autorskiego, inwestorskiego i archeologicznego, koszty robót w pasie drogowym drogi będącej przedmiotem wniosku.

Koszty niekwalifikowane w ramach dofinansowanego zadania: wydatki poniesione do 31. 12. 2017 roku oraz planowane do poniesienia po roku 2018, koszty robót wykonanych poza pasem drogowym, podatek VAT, o ile istnieje możliwość jego odzyskania na mocy obowiązujących przepisów podatkowych, ponoszone przez wnioskodawcę opłaty z tytułu kar i odsetek za zwłokę, koszty robót dotyczących infrastruktury technicznej nie związanej z drogą, w rozumieniu przepisów rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie, np. koszty usunięcia kolizji, wykonanie instalacji sanitarnych, wodociągowych, telekomunikacyjnych, energetycznych, gazowych oraz przyłączy do tych sieci,

koszty przełożenia w pasie drogi urządzeń typu liniowego, np. linii energetycznej (w świetle obowiązujących przepisów art. 39 ust. 5 ustawy o drogach publicznych podmiotami zobowiązanymi do poniesienia kosztów przełożenia ww. urządzeń są ich właściciele), przychód uzyskany np. z tytułu sprzedaży lub uzyskania i ponownego użycia destruktu w roku otrzymania dotacji celowej umniejsza wartość wydatków kwalifikowalnych w ramach zadania, koszt wykonania tablicy informacyjnej w zakresie zrealizowanego zadania.

12. Charakter zadania według kryteriów oceny merytorycznej Kryterium 1 – znaczenie zadania dla realizacji infrastruktury drogowej w sposób gwarantujący podnoszenie poziomu bezpieczeństwa ruchu drogowego (0 -12 pkt) Kryterium 2 – znaczenie zadania dla rozwoju spójnej sieci dróg publicznych na obszarze województwa (0 -7 pkt) Kryterium 3 – wpływ zadania na poprawę dostępności komunikacyjnej w szczególności obszarów wiejskich, lokalnych ośrodków gospodarczych, instytucji publicznych oraz istotnych dla sprawnej realizacji zadań państwa o kluczowym znaczeniu dla bezpieczeństwa obywateli, i dla transportu zbiorowego (0 -10 pkt) Kryterium 4 - poziom dochodów własnych wnioskodawcy (PDW) w stosunku do średniego dochodu własnego jednostek samorządu terytorialnego danego szczebla w danym województwie (0 -8 pkt) Kryterium 5 – kontynuacja zadania (0 -2 pkt) Kryterium 6 - dotyczące zmniejszenia ryzyka wystąpienia wypadku drogowego na obszarach o najwyższym poziomie wypadkowości (0 -3 pkt)

Kryterium 1 – znaczenie zadania dla realizacji infrastruktury drogowej w sposób gwarantujący podnoszenie poziomu bezpieczeństwa ruchu drogowego W kryterium uwzględnia się w szczególności: - prawidłowość przyjętych rozwiązań techniczno-budowlanych, - elastyczność w kształtowaniu elementów drogi wynikającą z lokalnych potrzeb komunikacyjnych oraz jej otoczenia, - kompleksowość zaplanowanych robót, - stosowanie rozwiązań techniczno-budowlanych podnoszących bezpieczeństwo niechronionych uczestników ruchu oraz gwarantujących sprawne odwodnienie drogi.

Kryterium 1 – znaczenie zadania dla realizacji infrastruktury drogowej w sposób gwarantujący podnoszenie poziomu bezpieczeństwa ruchu drogowego W pkt 12 wniosku wszystkie pola powinny być wypełnione zgodnie z: - Instrukcją wypełniania wniosku o dofinansowanie, - Instrukcją oceny przez Komisję wniosków o dofinansowanie zadań, - Rozporządzeniem Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (j. t. Dz. U. z 2016 r. poz. 124).

Kryterium 1 – znaczenie zadania dla realizacji infrastruktury drogowej w sposób gwarantujący podnoszenie poziomu bezpieczeństwa ruchu drogowego - każdy odcinek drogi (max. 3 odcinki) powinien być scharakteryzowany odrębnie, - w każdym wymaganym polu należy wpisać odpowiednią wartość / parametr, - każda ujęta informacja powinna być spójna i wynikać z dołączonej do wniosku dokumentacji projektowej (mapy, rysunki, przekroje). UWAGA!!! Niespójność wpisanych danych spowoduje odrzucenie wniosku z powodu niespełnienia wymogów formalnych

Kryterium 1 – znaczenie zadania dla realizacji infrastruktury drogowej w sposób gwarantujący podnoszenie poziomu bezpieczeństwa ruchu drogowego Każdy wskazany w pkt 12 wniosku parametr / wartość musi być zgodny z warunkami technicznymi, określonymi w Rozporządzeniu Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie. W przypadku, gdy przedmiotowa inwestycja nie odpowiada wymogom określonym w ww. rozporządzeniu, wymagane jest uzyskanie odstępstwa od warunków technicznych. W przypadku, gdy projekt nie spełnia warunków technicznych określonych w ww. rozporządzeniu, a inwestor nie uzyskał odstępstwa od niniejszych parametrów wniosek zostanie odrzucony formalnie.

UWAGA!!! W przypadku zadań polegających na remoncie, za elementy drogi objęte remontem w ramach odcinka drogi objętego zadaniem, mimo iż nie będą wykonywane roboty budowlane, uznaje się wszystkie: • wyremontowane elementy lub ich fragmenty – jeżeli zostały oddane do użytkowania nie wcześniej niż 3 lata od dnia złożenia wniosku, • przebudowane/rozbudowane/wybudowane elementy lub ich fragmenty – jeżeli zostały oddane do użytkowania nie wcześniej niż 5 lat od dnia złożenia wniosku.

UWAGA!!! JEZDNIE • Zgodnie z § 14 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia, liczba jezdni i liczba pasów ruchu na jezdni powinny być ustalane przy uwzględnieniu miarodajnego natężenia ruchu i klasy drogi, z zastrzeżeniem, że droga klasy GP i niższej powinna mieć co najmniej jedną jezdnię z dwoma pasami ruchu – bez względu na to, czy przeznaczona jest do ruchu w jednym, czy w dwóch kierunkach. • Zatem każda droga klasy GP i niższej (jednokierunkowa lub dwukierunkowa), musi posiadać co najmniej dwa pasy ruchu, o szerokościach przewidzianych w § 15 ust. 1, z możliwością modyfikacji, o których mowa w ust. 2 i ust. 4 tego samego paragrafu. • Przepisy zawarte w § 14 ust. 3 dopuszczają również stosowanie jednej jezdni o jednym pasie ruchu, przeznaczonym do ruchu w obu kierunkach, jednak muszą zostać spełnione warunki zawarte w § 15 ust. 5 (dotyczące m. in. minimalnej szerokość pasa ruchu, stosowania poboczy, konieczności stosowania mijanek). • Szerokość pasa ruchu należy przyjmować na przekroju normalnym (typowym), nie uwzględniając m. in. obligatoryjnych poszerzeń wynikających z przepisów rozporządzenia (np. na łukach w planie lub na wlotach na skrzyżowania).

UWAGA!!! RUCH PIESZYCH • Droga musi być wyposażona w pobocza lub chodnik Zgodnie z § 10 ust. 1 rozporządzenia droga powinna mieć w szczególności pobocza lub chodnik – jeżeli jest przeznaczona do ruchu pieszych. Zgodnie z art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2017 r. poz. 128, z późn. zm. ) przez drogę należy rozumieć wydzielony pas terenu składający się z: - jezdni, - pobocza, - chodnika, - drogi dla pieszych lub drogi dla rowerów - łącznie z torowiskiem pojazdów szynowych znajdującym się w obrębie tego pasa, przeznaczony do ruchu lub postoju pojazdów, ruchu pieszych, jazdy wierzchem lub pędzenia zwierząt. Zatem droga, co do zasady, zawsze służy prowadzeniu ruchu pieszych, chyba że z zatwierdzonej stałej organizacji ruchu wynika zakaz takiego ruchu. Stąd, w przypadku, gdy ruch pieszych na drodze nie jest zabroniony, należy wykonać pobocza lub chodnik. Pobocza wykonuje się po każdej stronie jezdni drogi, przy czym może być ono zastąpione chodnikiem w miejscu, gdzie natężenie ruchu pieszych uzasadnia jego wykonanie. Należy podkreślić, że pobocze służy nie tylko wspomnianemu wyżej celowi: część pobocza stanowi niezbędny teren, gwarantujący możliwość zachowania skrajni, o której mowa w § 54 rozporządzenia. Ponadto w poboczu umieszcza się znaki drogowe oraz urządzenia bezpieczeństwa ruchu drogowego.

UWAGA!!! CHODNIKI • Zakres stosowania poszczególnych rodzajów chodników określają przepisy zawarte w § 43 -44 rozporządzenia. Do szerokości chodnika nie wlicza się szerokości krawężnika i obrzeża. Na potrzeby Programu wyjątkowo za chodnik należy uznać także drogę dla pieszych i rowerów oznaczoną znakiem C-13/C-16 rozdzielonym kreską poziomą (tzw. „ciąg pieszo - rowerowy”). Ww. ciągi są kwalifikowane jako ścieżki rowe, z których mogą korzystać piesi. • Zgodnie z § 47 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia szerokość jednokierunkowej ścieżki rowej, z której mogą korzystać piesi, powinna wynosić nie mniej niż 2, 5 m. • Zgodnie z ust. 2 tego paragrafu szerokość ścieżki rowej należy ustalać indywidualnie, jeżeli oprócz prowadzenia ruchu rowego pełni ona inne funkcje. W takich przypadkach przepisy rozporządzenia nie określają minimalnych wartości szerokości ścieżki rowej. Należy je zatem ustalać dla każdego przypadku indywidualnie. • Wskazane wartości szerokości ścieżki rowej nie są wprost zależne od natężenia ruchu rowerów, wobec czego należy stwierdzić, że minimalna szerokość ścieżki rowej przeznaczonej do ruchu dwukierunkowego, która oprócz prowadzenia ruchu rowerów pełni inne funkcje (droga dla pieszych i rowerów), powinna być większa niż szerokość ścieżki jednokierunkowej, z której mogą korzystać piesi, a więc większa niż 2, 5 m. • Istotne jest, że nie znajduje uzasadnienia projektowanie drogi dla pieszych i rowerów o szerokości równej lub większej niż 3, 5 m, gdyż wówczas zasadne jest zaprojektowanie osobno drogi dla rowerów o szerokości 2, 0 m i przyległego do niej chodnika o szerokości równej 1, 5 m. Niemniej jednak przypadek określony w § 47 ust. 1 pkt 3 ww. rozporządzenia oraz jemu pochodne należy stosować wyjątkowo. Wówczas nie powinno wyznaczać się oddzielnych torów ruchu dla pieszych i rowerów, a ścieżkę taką powinno oznakowywać się znakami pionowymi C-13/C-16 rozdzielonymi kreską poziomą.

UWAGA!!! POBOCZA • Zakres stosowania poszczególnych rodzajów poboczy określają przepisy zawarte w § 37 -38 rozporządzenia. Przez pobocze utwardzone należy rozumieć pobocze o takiej samej konstrukcji nawierzchni jak pasy ruchu na jezdni. Nie dopuszcza się stosowania poboczy twardych wykonanych z innych materiałów, niż pasy ruchu na jezdni. Pobocza ulepszone kruszywem łamanym, spoiwem hydraulicznym i innymi wyrobami należy klasyfikować jako pobocza gruntowe. Zgodnie z § 38 ust. 1 rozporządzenia zastosowanie pobocza utwardzonego możliwe jest wyłącznie na drogach klasy GP, G i Z, w zależności od potrzeb, w tym ruchu lokalnego i pieszych. • W przypadku zastosowania pobocza utwardzonego nie podaje się długości przyległego do niego pobocza gruntowego, o którym mowa § 38 ust. 4 rozporządzenia.

UWAGA!!! RUCH ROWERÓW W przypadku zaprojektowania dwukierunkowej drogi dla rowerów lub drogi dla pieszych i rowerów (tzw. ciągu pieszo-rowego) tylko po jednej stronie drogi publicznej jej długość należy wpisać w obu kolumnach, dotyczących zarówno lewej jak i prawej strony drogi, mimo iż fizycznie zlokalizowana jest ona tylko po jednej jej stronie. Istotne jest, że ruch rowerów w obu kierunkach nie będzie odbywał się po jezdni, a więc cel określony w Programie zostanie spełniony.

UWAGA!!! PRZYSTANKI KOMUNIKACYJNE Przez przystanek komunikacyjny należy rozumieć, zgodnie z art. 4 pkt 13 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz. U. z 2016 r. poz. 1867, z późn. zm. ), miejsce przeznaczone do wsiadania lub wysiadania pasażerów na danej linii komunikacyjnej, w którym umieszcza się informacje dotyczące w szczególności godzin odjazdów środków transportu, a ponadto, w transporcie drogowym, oznaczone zgodnie z przepisami ustawy – Prawo o ruchu drogowym; Na potrzeby Programu za peron uznaje się także część chodnika usytuowanego przy jezdni o szerokości co najmniej 2, 0 m.

UWAGA!!! ODWODNIENIE W przypadku, gdy rodzaje odwodnienia na danym odcinku nakładają się (pod obu stronach drogi zastosowano różne rodzaje odwodnienia), wnioskodawca określa długość według rodzaju odwodnienia, za które może uzyskać większą liczbę punktów.

Kryterium 2 – znaczenie zadania dla rozwoju spójnej sieci dróg publicznych na obszarze województwa W kryterium uwzględnia się: - znaczenie danej drogi objętej wnioskiem o dofinansowanie w sieci dróg publicznych, - jej „ponadlokalność” (tj. gdy droga wychodzi poza granice administracyjne jednostki samorządu terytorialnego), - powiązania z innymi drogami (tej samej, niższej bądź wyższej kategorii), - wpływ zadania na poprawę dostępności czasowej na obszarach o najwyższym wskaźniku peryferyjności czasowej • jest to wskaźnik bazujący na ważonym czasie dojazdu samochodem osobowym do 3 kategorii ośrodków miejskich: wojewódzkich, subregionalnych, powiatowych (zdefiniowany w Strategii na Rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju – SOR), - ujęcie jednostki samorządu terytorialnego wśród obszarów tracących funkcje społecznogospodarcze (tzw. Pakiet dla średnich miast – projekt Strategii na Rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju – SOR). W przypadku gdy zadanie obejmuje więcej niż jeden odcinek drogi należy scharakteryzować każdy osobno poprzez wpisanie danych odrębnie dla każdego odcinka. Informacje w przedmiotowym zakresie należy czytelnie zobrazować na załączonej mapie poglądowej.

Kryterium 3 – wpływ zadania na poprawę dostępności komunikacyjnej w szczególności obszarów wiejskich, lokalnych ośrodków gospodarczych, instytucji publicznych oraz istotnych dla sprawnej realizacji zadań państwa o kluczowym znaczeniu dla bezpieczeństwa obywateli, i dla transportu zbiorowego W kryterium uwzględnia się w szczególności objęcie zadaniem odcinków dróg zapewniających połączenie komunikacyjne niezbędne dla: - rozwoju obszaru wiejskiego, - ośrodków gospodarczych, - przedsiębiorstw ważnych dla społeczności lokalnych, - podniesienia efektywności realizacji zadań publicznych m. in. w obszarze ochrony zdrowia, edukacji i administracji publicznej, - połączeń drogowych istotnych dla sprawnej realizacji zadań państwa o kluczowym znaczeniu. Informacje w przedmiotowym zakresie należy czytelnie zobrazować na załączonej mapie poglądowej.

Kryterium 4 – poziom dochodów własnych wnioskodawcy Ocenie Komisji podlega poziom dochodów własnych wnioskodawcy (PDW) w stosunku do średniego dochodu własnego jednostek samorządu terytorialnego danego szczebla w danym województwie. Jeśli wnioskodawca uzyskuje dochody własne poniżej wyliczonego średniego dochodu własnego danego rodzaju jst, uzyskuje dodatkowe punkty, zgodnie ze skalą zatwierdzoną przez wojewodę. Ocena kryterium nr 4 dokonywana jest na podstawie ogólnodostępnych informacji publikowanych przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego oraz danych dostępnych na stronie internetowej Ministerstwa Finansów.

Kryterium 5 – kontynuacja zadania W kryterium uwzględnia się ciągłość zadania objętego wnioskiem (zamykanie ciągu lub cały ciąg drogi, bądź kontynuacja wcześniejszych zadań na danym ciągu) oraz rodzaj inwestycji zrealizowanych na pozostałych odcinkach ciągu. W celu potwierdzenia ww. kryterium należy dołączyć dokument potwierdzający realizację inwestycji na ciągu drogowym nie wcześniej niż 3 lata od dnia złożenia wniosku (niezależnie od źródła finansowania).

Kryterium 5 – kontynuacja zadania Przedmiotem wniosku może być również kontynuowanie inwestycji realizowanych, choć niezakończonych na dzień składania wniosku o dofinansowanie. W takim przypadku, jako potwierdzenie kontynuacji, akceptowane są również następujące dokumenty: protokół odbioru robót, kopia umowy z wykonawcą wraz z kopią protokołu przekazania placu budowy lub dziennika budowy z wpisami dokumentującymi rozpoczęcie realizacji inwestycji, informacja o tym, że inwestycja realizowana jest/była w ramach poprzednich edycji Narodowego Programu Przebudowy Dróg Lokalnych lub Programu rozwoju gminnej i powiatowej infrastruktury drogowej na lata 2016 -2019 wraz ze wskazaniem daty i numeru umowy o udzielenie dotacji na jej realizację. W przypadku gdy zadanie obejmuje więcej niż jeden odcinek drogi należy scharakteryzować każdy osobno poprzez wpisanie danych odrębnie dla każdego odcinka.

Kryterium 6 – wpływ zadania na zmniejszenie ryzyka wystąpienia wypadku drogowego na obszarach o najwyższym poziomie wypadkowości • Ocenie Komisji podlega wpływ zadania na zmniejszenie ryzyka wystąpienia wypadku drogowego na obszarach o najwyższym poziomie wypadkowości, w oparciu o opracowanie „Metodologia klasyfikacji ryzyka dla wybranych rodzajów wypadków drogowych na drogach wojewódzkich oraz dla obszarów województw i powiatów wraz z dokonaniem klasyfikacji i przedstawieniem wyników na mapach” - dostępne na stronie internetowej: http: //www. krbrd. gov. pl/pl/pozostale. html • Dla zadań na drogach gminnych należy przyjąć założenie, że gmina uzyskuje punkty adekwatnie do ryzyka, jakim objęty jest powiat, w którym jest ona usytuowana.

13. Wnioskodawca Należy podać: - wyszczególnione dane identyfikujące wnioskodawcę, - dane dotyczące rachunku bankowego, - wskazać osoby upoważnione przez wnioskodawcę do udzielania komisji wyjaśnień, wraz z danymi kontaktowymi (imię i nazwisko, numer telefonu i faxu, adres e-mail)

14. Oświadczenie wnioskodawcy Obejmuje ono m. in. wyszczególnienie załączników, których dołączenie do wniosku jest wymagane; w kratkach po prawej stronie należy postawić znak „x” przy pozycji opisującej załączony dokument. Składane załączniki powinny jednoznacznie wskazywać, iż dotyczą zadania realizowanego w ramach wniosku oraz zakresu prac przewidzianych do wykonania.

Załączniki: Decyzja o pozwoleniu na budowę/ decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (aktualna na dzień rozpoczęcia planowanej do realizacji inwestycji) Zgłoszenie robót budowlanych wraz z oświadczeniem wnioskodawcy o braku sprzeciwu organu administracji architektoniczno - budowlanej wobec tego zgłoszenia lub zaświadczeniem organu o braku podstaw do wniesienia sprzeciwu wobec zgłoszenia (aktualne na dzień rozpoczęcia planowanej do realizacji inwestycji) UWAGA!!! Należy zwrócić szczególną uwagę na: - jednolitość nazwy projektu ujętego na dokumentach zgłoszeniowych z nazwą wnioskowanego zadania, - spójność zakresu rzeczowego objętego zgłoszeniem/decyzją z zakresem wnioskowanym, - termin realizacji projektu (rozpoczęcia zadania) inwestycji, który powinien być zgodny z terminem rozpoczęcia zadeklarowanym we wniosku.

Mapa poglądowa powinna: - zawierać informacje i obrazować lokalizację odcinka drogi objętego zadaniem na tle sieci dróg, - pokazywać istotne punkty, do których wnioskodawca odnosi się we wniosku w ramach opisu poszczególnych kryteriów oceny (kryterium nr 2, 3 i 5), np. ukazanie lokalnych ośrodków gospodarczych, instytucji publicznych, ochrony zdrowia oraz istotnych dla sprawnej realizacji zadań państwa o kluczowym znaczeniu dla bezpieczeństwa obywateli, - ukazywać spójności sieci dróg publicznych w zakresie projektowanej inwestycji, - wskazywać odcinki „graniczne” w ciągu drogi.

Projekt stałej organizacji ruchu - powinien być zgodny z § 5 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 23 września 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków zarzadzania ruchem na drogach oraz wykonywania nadzoru nad tym zarządzaniem (t. j. Dz. U. z 2017 r. poz. 784) UWAGA!!! W przypadku, gdy wniosek dotyczy zadania, w wyniku realizacji którego stała organizacja ruchu nie ulega zmianie, należy dołączyć obowiązującą zatwierdzoną stałą organizację ruchu.

Projekt zagospodarowania terenu wraz z przekrojami poprzecznymi pasa drogowego z wykazaniem wszystkich elementów drogi Przekroje należy wykonać w miejscach charakterystycznych, a miejsca ich wykonania zaznaczyć na projekcie zagospodarowania terenu. Projekt zagospodarowania terenu oraz przekroje powinny być wykonane zgodnie z rozporządzeniem Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego (Dz. U. poz. 462 z późn. zm. ). UWAGA!!! W przypadku zadań niewymagających uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę lub decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej projekt nie musi być wykonany na aktualnej mapie do celów projektowych. Może być wykonany na kopii aktualnej mapy zasadniczej lub mapy jednostkowej przyjętej do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego.

Kopia zgody na odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych - wymagana w przypadku, gdy wniosek obejmuje zadanie, dla którego uzyskano zgodę na odstępstwo

Wnioskodawca sporządza wykaz pozostałych załączników, obejmujących dokumenty i informacje uzupełniające dane zawarte we wniosku

Wniosek spełnia wymogi formalne, gdy: jest złożony na właściwym formularzu jest wypełniony według wytycznych określonych w instrukcji jego wypełniania zawiera komplet wymaganych załączników jest złożony we właściwym terminie obejmuje zadanie, które zostanie zakończone w roku przekazania dotacji dotyczy budowy, przebudowy lub remontu dróg publicznych gminnych i powiatowych lub budowy nowych dróg z opisanym zamiarem ich zaliczenia do ww. kategorii dróg jest złożony przez ustawowego zarządcę drogi nie zawiera udziału środków budżetu państwa i Unii Europejskiej we wkładzie własnym obejmuje wnioskowaną kwotę dofinansowania nieprzekraczającą 3 mln zł obejmuje deklarowany wkład własny większy lub równy 50% wydatków kwalifikowanych jest podpisany przez uprawnione osoby oraz opatrzony kontrasygnatą skarbnika i pieczęciami tych osób zawiera dokumenty umożliwiające rozpoczęcie inwestycji w terminie wskazanym we wniosku

Ocena formalna wniosków o dofinansowanie Wnioski oceniane są przez Komisję powołaną przez wojewodę, zgodnie z Instrukcją oceny wniosków o dofinansowanie Ocena formalna polega na sprawdzeniu: spełnienia wymogów określonych w Instrukcji wypełniania wniosku o dofinansowanie, kompletności dołączonych do niego załączników, dopełnienia przez wnioskodawcę wymogów, wynikających z obowiązujących przepisów prawa, W przypadku dokumentów wymienionych we wniosku, które z różnorakich przyczyn nie zostały dostarczone razem z wnioskiem, Komisja wzywa do ich uzupełnienia, pod rygorem odrzucenia wniosku (beneficjent może zostać wezwany do uzupełnień maksymalnie 2 razy). Wniosek może być uzupełniony jedynie o dokumenty posiadające datę sprzed złożenia wniosku o dofinansowanie oraz wymienione w tym wniosku. Ponadto, Komisja wzywa Wnioskodawcę do poprawienia błędów pisarskich, rachunkowych albo innych oczywistych omyłek w złożonym w terminie i kompletnym wniosku. Na dokonanie tych czynności Komisja wyznacza określony termin, przy czym musi to nastąpić przed ustaleniem Wstępnej listy rankingowej wniosków. Wniosek niekompletny jest odrzucany na etapie oceny formalnej Komisja odrzuca wnioski niespełniające wymogów formalnych i zawiadamia niezwłocznie wnioskodawcę o powodach ich odrzucenia na piśmie Wnioskodawcy przysługuje prawo do wniesienia zastrzeżeń od negatywnej oceny formalnej wniosku ujętego na Liście wniosków odrzuconych Wnioski spełniające wymogi formalne zostają ujęte na Liście wniosków zakwalifikowanych do oceny merytorycznej, zatwierdzanej przez wojewodę

Ocena merytoryczna wniosków wnioski spełniające wymogi formalne, podlegają ocenie merytorycznej zgodnie ze szczegółowymi warunkami określonymi w § 4 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 marca 2009 r. w sprawie udzielania dotacji celowych dla jednostek samorządu terytorialnego na przebudowę, budowę lub remonty dróg powiatowych i gminnych polega na przyznaniu punktów w sześciu ocenianych obszarach (kryterium 1 -6) każdy z członków Komisji indywidualnie dokonuje oceny wniosków o dofinansowanie przy pomocy karty oceny merytorycznej o miejscu na liście rankingowej decyduje średnia arytmetyczna sumy punktów przyznanych dla złożonego wniosku, przez wszystkich członków Komisji (od 0 do 42 punktów) - w przypadku uzyskania jednakowej ilości punktów o miejscu ocenionego wniosku na liście decyduje w kolejności liczba punktów w kryterium 1, rodzaj inwestycji i długość odcinka drogi

Wstępna lista rankingowa wniosków na podstawie wyników oceny merytorycznej, Komisja ustala Wstępną listę rankingową wniosków obejmującą wszystkie wnioski spełniające wymogi formalne według kolejności uzyskanej liczby punktów z oceny merytorycznej (od najwyższej do najniższej) Lista obejmuje oddzielnie wnioski w zakresie dróg gminnych i dróg powiatowych Komisja przedstawia Wstępną listę rankingową wniosków do zatwierdzenia Wojewodzie Wojewoda zatwierdza i ogłasza zatwierdzoną Wstępną listę rankingową wniosków na stronie Biuletynu Informacji Publicznej wraz z informacją o zasadach i trybie wnoszenia do niej zastrzeżeń przez wnioskodawców

Procedura odwoławcza do Wstępnej listy rankingowej wniosków wnioskodawca może wnieść zastrzeżenie do Wstępnej listy rankingowej w zakresie oceny merytorycznej, w terminie określonym w harmonogramie zastrzeżenie wnioskodawcy jest równoznaczne z żądaniem dokonania ponownej oceny zgłoszonego przez niego wniosku Komisja rozpatruje zastrzeżenia i zawiadamia wnioskodawców o sposobie ich rozpatrzenia uwzględniając zastrzeżenie, Komisja dokonuje ponownej oceny wniosku; w przeciwnym razie Komisja podtrzymuje poprzednią ocenę ponowna ocena wniosku nie może skutkować obniżeniem wyniku oceny merytorycznej

Ostateczna lista rankingowa wniosków Po rozpatrzeniu zastrzeżeń Komisja ustala i przedstawia wojewodzie Ostateczną listę rankingową wniosków. Wojewoda przesyła tę listę do ministra właściwego do spraw transportu, w celu jej zatwierdzenia.

Lista wniosków zakwalifikowanych do dofinansowania i jej zmiana na podstawie Ostatecznej listy rankingowej wniosków zatwierdzonej przez ministra właściwego do spraw transportu, wojewoda zatwierdza Listę wniosków zakwalifikowanych do dofinansowania w ramach dostępnego limitu środków przyznanych na województwo Wojewoda ogłasza na stronie internetowej Biuletynu Informacji Publicznej listę wniosków zakwalifikowanych do dofinansowania i występuje do ministra właściwego do spraw finansów publicznych z wnioskiem o uruchomienie środków, przekazując go za pośrednictwem ministra właściwego do spraw transportu Wojewoda może zmienić - uaktualnić Listę wniosków zakwalifikowanych do dofinansowania w przypadku wycofania się wnioskodawcy zakwalifikowanego do dofinansowania zadania, albo zmniejszenia wysokości dotacji w wyniku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, uzupełniając ją o kolejne wnioski z Ostatecznej listy rankingowej, za zgodą wnioskodawców, którzy je zgłosili, pod warunkiem nieprzekroczenia limitu środków ustalonego dla województwa uaktualnioną Listę wniosków zakwalifikowanych do dofinansowania wojewoda publikuje na stronie internetowej Biuletynu Informacji Publicznej o wprowadzonych zmianach wojewoda powiadamia ministra właściwego do spraw transportu

Miejsce i termin składania wniosków o dofinansowanie Wnioski o dofinansowanie należy składać w Dolnośląskim Urzędzie Wojewódzkim we Wrocławiu pl. Powstańców Warszawy 1, biuro podawcze Termin składania wniosków: od 1 do 15 września 2017 r. do godziny 16. 00 W przypadku nadesłania wniosku pocztą, o dotrzymaniu terminu decyduje data wpływu do Urzędu. Informacje udzielane są pod nr tel. 71 340 68 81, 71 340 67 36, 71 340 63 12, 71 340 64 59.

Dziękuję za uwagę Wrocław, dnia 22 sierpnia 2017 r.