Doc dr Omer Hamzic Via ass Benjamina Londrc

Doc. dr. Omer Hamzic, Viša ass. Benjamina Londrc, MA KOMPARATIVNA PRAVNA HISTORIJA Kiseljak, 2015/16.

DRŽAVA I PRAVO U EVROATLANTSKOM REGIONU 1500. – 1900. U okviru modernog perioda, ovdje se razmatraju tri države: Engleska (Velika Britanija), SAD i Francuska. Prve dvije pripadaju kulturi Common Law, dok treća država pripada kulturi evropskog kontinentalnog prava.

PRAVO U MODERNIM DRŽAVAMA EVROATLANTSK OG REGIONA 1. Moderno doba i „atlanski svijet“, 2. Zajedničke karakteristike prava modernih država

1. Moderno doba i „atlanski svijet“, - politički centar pomjera se sa Mediterana ka Atlantiku; - građanske revolucije a) Od 16. v. politički i kulturni centar pomjera se sa Mediterana prema Atlantiku, b) Građanske revolucije u Evropi: od tradicionalnog, ka modernom društvu

a) Od 16. v. politički i kulturni centar pomjera se sa Mediterana prema Atlantiku „Atlantski svijet čine: Evropa, Zapadna Afrika, Sjeverna i Južna Amerika (1) Pomjeranje geografskog centra: - u moderno doba (16. -20. v. ) geografski centar političkih i kulturnih zbivanja pomjera se iz oblasti Mediterana prema obalama Atlantika, tzv. „atlantski svijet“. (2) „Atlantski svijet“ obuhvata: - Zapadnu Evropu, Zapadnu Afriku, Sjevernu i Južnu Ameriku. (u ovoj knjizi označava Evropu i Sjevernu Ameriku).

b) Građanske revolucije u Evropi: od tra -dicionalnog, ka modernom društvu (revolucijom i reformama) -atlantske, -socijaldemokratske, -ruske (1) Nastanak moderne države: tokom 18. i 19. v. nastaju moderne drž. i građansko društvo i to: - revolucijom (Francuska); - reformama (Austr. , Njem. , Osman. , Rusija), konsolidovane države; (2) Revolucije su u ovom regionu prošle kroz tri faze: - atlantske (Engl. , Američ. , Holand. , Franc. ), - socijaldemokratske (Pariska komuna), - revolucije u Rusiji Zaključak: Ovim procesima Evropa se transformiše od tradicionalnog u moderno društvo, s kojim uporedno ide nastanak moderne države u Sjevernoj Americi

2. Zajedničke karakteristike prava modernih država -teritorijalne drž. , -ujednačena prava pojedinaca, -privatna svojina, -jednakost pred zakonom (1) Moderne države su teritorijalne države i u načelu ukidaju personalitet u važenju prava na svojoj teritoriji (osim u stvarima ličnog statusa, brak, porodica) (2) Pravni status pojedinca se ujednačava. - Svi građani su pravno jednaki i - Svi građani imaju apstraktnu vezu sa državom, za razliku od personalne veze u feudalizmu. (3) Ekonomsku osnovu prava modernih država čini privatna svojina, shvaćena u duhu rimskog prava (pravo držanja, korištenja i raspolaganja stvarima). (4) Pravo bilježi opšti napredak: u odnosu na ranije periode, proglašena je jednakost ljudi pred zakonom, koji postaje glavni izvor prava.