DLEKELER r Gr Hlya GRSOY DLEKE Bir dilei

DİLEKÇELER Öğr. Gör. Hülya GÜRSOY

DİLEKÇE Bir dileği bildirmek için resmi makamlara sunulan, imzalı ve adresli, pullu veya pulsuz yazıya, istida, arzuhâl ve dilekçe denir. Dilekçe hakkı, sorulara cevap almak suretiyle bilgi edinmeyi, şikayette bulunmak suretiyle denetlemeyi, dilek ve öneride bulunmak suretiyle de demokratik katılımı sağlayan siyasal haklardandır. Dilekçe hakkı, Anayasanın 74. maddesinde; Vatandaşlar, kendileriyle veya kamu ile ilgili dilek ve şikayetleri hakkında, yetkili makamlara ve Türkiye Büyük Millet Meclisine yazı ile başvurma hakkına sahiptir. Kendileriyle ilgi başvurmaların sonucu, dilekçe sahiplerine yazılı olarak bildirilir. Bu hakkın kullanılma biçimi kanunla düzenlenir. Anayasanın 74. maddesinin devamında «kendileriyle ilgili başvurmaların sonucu, gecikmeksizin dilekçe sahiplerine yazılı olarak bildirilir» . Dilekçe hakkının kullanılmasıyla ilgili olarak, dilekçe hakkının kullanılmasına dair kanun 01. 1984 tarihli ve 3071 sayı ile kabul edilmiştir.

DİLEKÇE Türk Vatandaşları kendileriyle veya kamu ile ilgili dilek ve şikayetleri hakkında, TBMM’ne ve yetkili makamlara yazı ile başvurma hakkına sahiptir. Türkiye’de ikamet eden yabancılar ise karşılıklılık esası gözetilmek ve dilekçelerinin Türkçe yazılması kaydıyla bu haktan yararlanabilirler. Dilekçenin incelenmesi ve sonucunun bildirilmesi, Türk vatandaşlarının ve Türkiye’de ikamet eden yabancıların kendileri ve kamu ile ilgili dilek ve şikayetleri konusunda yetkili makamlara yaptıkları başvuruların sonucu veya yapılmakta olan işlemin safahatı hakkında dilekçe sahiplerine en geç otuz gün içinde gerekçeli olarak cevap verilir. İşlem safahatının duyurulması halinde alınan sonuç ayrıca bildirilir. 3071 sayılı yasanın 3. maddesi TBMM ve yetkili makamlara yazı ile başvuru hakkını, 4. maddesi dilekçede bulunması gereken unsurları ve 7. maddesi de dilekçenin sonucundan muhataplarının 2 ay içinde bilgilendirileceğini belirtmektedir.

DİLEKÇE Anayasanın 38. maddesine göre; «kimse, işlendiği zaman yürürlükte bulunan kanunun suç saymadığı fiilden dolayı cezalandırılamaz; kimseye suçu işlediği zaman kanunda o suç için konulmuş olan cezadan daha ağır bir ceza verilemez» . Aynı madde Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 7. maddesinde yer almaktadır.

HUKUK MUHAKEMELERI KANUNUN (HMK) MADDE 119’A GÖRE DAVA DILEKÇESINDE ŞU HUSUSLARIN BULUNMASI GEREKIR. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Tarafların ve varsa kanuni temsilci veya vekillerinin ad ve soyadları ile adresleri, Açık bir şekilde dava konusu Davacının iddiasının dayanağı olan bütün vakıaların sıra numarası altında açık özetleri ve delillerinin nelerden ibaret olduğu Hukuki sebeplerin özeti, Açık bir şekilde iddia ve savunma, Karşı tarafın hangi sürede cevap verebileceği, Davacının veya varsa kanuni temsilci yahut vekilinin imzası.

HMK MADDE 116’YA GÖRE ILK ITIRAZLAR ŞU HALLERDEN IBARETTIR: a. b. c. Kesin yetki kuralının bulunmadığı hallerde yetki itirazı Uyuşmazlığın tahkim yoluyla çözümlenmesi gerektiği itirazı İş bölümü itirazı İleri sürülmesi ve incelenmesi ise HMK madde 117’de gösterilmiştir. Buna göre ; o İlk itirazların hepsi cevap dilekçesinde ileri sürülmek zorundadır. Aksi halde dinlenemez o İlk itirazlar, dava şartlarından sonra incelenir. o İlk itirazlar, ön sorunlar gibi incelenir ve karara bağlanır.

DİLEKÇE Dilekçe, normal olarak, dilekçe sahibi tarafından bizzat düzenlenir veya düzenlettirilir. Aksine bir kural veya zorunluluk yoksa el yazısıyla veya yazı makinesi ile yazılabilir. Bir dilekçenin şu şekilde ele alınması uygundur: v Tam v Kısa v Açık v Doğru v Uygun bir ifade ile kaleme alınmalıdır.

DILEKÇE YAZIMINDA GÖZ ÖNÜNDE BULUNDURULMASI GEREKEN KURALLAR ŞUNLARDIR: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. Dilekçeler konularına göre uzun veya kısa olabilir. Konular kısa ve öz olarak belirtilir. Gereksiz ayrıntıya girilmez. Dilekçelerde ciddi, ağırbaşlı bir dil kullanılmalıdır. Anlatımın yalın ve duru olmasına özen gösterilmelidir. Dilekçeler, çizgisiz beyaz dosya kağıdına yazı makinesi veya dolma kalemle yazılmalıdır. Dilekçe hangi kuruma veriliyorsa, bu makamın adı başa yazılır. Kurum adının sağ altına kurumun bulunduğu şehir adı yazılır. Konunun kısa bir özeti bu başlığın altına yazılır. Daha sonra metin bölümüne geçilir. Dilekçenin konusuna uygun olarak metin kısmı oluşturulur. Dilekçede bir durum belirtiliyorsa, son cümle «gereğini bilgilerinize saygılarımla sunarım» , bir istek belirtiliyorsa «gereğini izinlerinize saygılarımla sunarım» şeklinde olmalıdır. Dilekçe bitiminde sağ alt köşeye ad-soyad yazılmalı ve imzalanmalıdır. Sol alt köşeye açık adres yazılmalıdır. Dilekçe, ilk bakışta güven verici bir düzen içinde olması gerekir. Dilekçelerde kırmızı veya kurşun kalem asla kullanılmaz.

GENEL (ADİ) DİLEKÇELER İçerik Herhangi bir makama başvurulması halinde verilen genel dilekçenin, belli bir içeriği kural olarak bulunmaz. Bu dilekçeler «serbest» bir biçimde düzenlenir. Genel dilekçenin uygulamada kendiliğinden oluşan belli bazı öğeleri vardır. Bunlar; v Başvurulan makamın adı (hitap) v Dilekçenin metni, v Tarih, v Dilekçe sahibinin adı ve soyadı ile imzası v Adres v Dilekçenin içeriğine göre daha başka öğelerde içerebilir. Örneğin; ekler gibi.

BAŞVURULAN MAKAMIN ADI (HİTAP) Dilekçenin başında, başvurunun yapıldığı, başvurulan makamın adının bulunması gerekmektedir. Aynı zamanda başvurulan makamın adresi de yazılır. ÇANKAYA BELEDİYE BAŞKANLIĞINA MAMAK NÜFUS MÜDÜRLÜĞÜNE ADALET BAKANLIĞI BİLGİ İŞLEM DAİRESİ BAŞKANLIĞINA ANKARA VALİLİĞİ İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜNE Yanlış makama yapılan başvurunun ortaya çıkaracağı sakıncaları önlemek amacıyla, dilekçe doğru makama hitaben yazılmalıdır. Dilekçe hakkının kullanılmasına dair kanuna göre dilekçe, konusuyla ilgili olmayan bir idari makama verilmesi durumunda, bu makam tarafından yetkili idari makama gönderilir ve ayrıca dilekçe sahibine de bilgi verilir

BAŞVURULAN MAKAMIN ADI (HITAP) Hitap edilen makamın adı büyük harflerle; adreste yer alan kelimelerin ilk harfleri büyük, diğer harfleri küçük yazılır. BAŞBAKANLIK (İdareyi Geliştirme Başkanlığı) ANKARA ÜNİVERSİTESİ (Öğrenci İşleri Daire Başkanlığı)

DİLEKÇENİN METNİ Metin kısmı, dilekçe sahibini dilekçe yazmaya yönelten kısım olup, dilekçenin belki de en önemli ana kısmıdır. Bu kısımda dilekçe sahibi, durumu anlatır ve dileğini belirtir. Örnek: 31 Ocak 1985 yılından bu yana Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Adalet Meslek Yüksekokulunda çalışmaktayım. 30 Kasım 2013 tarihi itibariyle emekli olmak istiyorum. Gerekli işlemlerin yapılmasını saygılarımla arz ederim.

TARİH Dilekçenin hangi tarihte verildiğini belgelemek için, dilekçede tarih kısmının bulunması bir zorunluluktur. Tarih; gün, ay ve yıl olarak rakamla, aralarına (/) işareti konularak yazılır. Örneğin ; 08/10/2013 Tarih dilekçenin sağ üst köşesine yazılabileceği gibi, metnin bitiminden hemen sonra aynı satıra veya ad ve soyadın üzerine de yazılabilir.

AD-SOYAD VE İMZA Metnin bitiminden sonra sağ alta, dilekçe sahibinin/sahiplerinin adı, soyadı yazılır ve imzalanır. Dilekçe sahibinin okuma yazma bilmemesi durumunda imza yerine parmak izi veya dilekçe sahibinin mührü basılır. Dilekçe hakkının kullanılmasına dair kanuna göre TBMM ve yetkili makamlara verilen veya gönderilen dilekçelerde, dilekçe sahibinin adı, soyadı ve imzası ile iş veya ikametgah adresinin bulunması gerekir. Resmi yazışma yönetmeliği kişileri yazılan yazılarda; «Sayın» kelimesinden sonra ad küçük soyadı büyük harflerle, unvanı ise Küçük harflerle yazılacağı öngörülmektedir.

ADRES - EKLER ADRES Dilekçenin gönderildiği kurum veya kişilerin, gerektiğinde daha ayrıntılı bilgi alabilmeleri için başvuracakları görevlinin adı, soyadı ve unvanı adres bölümünün sağında yer alır. EKLER Dilekçede ek bulunması durumda adres bölümünden sonra yazı alanının soluna yazılan «EK/EKLER» ifadesi konularak altına yazılır. Ek adedi birden fazla ise numaralandırılır. Ekler dilekçenin arkasına eklenerek gerekli merciye sunulur.

DİLEKÇENİN VERİLECEĞİ YER Hazırlanan dilekçe, doğrudan doğruya ilgili makama veriliyorsa, dilekçenin o makamın varsa ilgili «evrak» bölümüne kaydettirilerek, kayıt numarası alınır. Bu işlem, hem dilekçenin kaybolmaması gibi bir sakıncayı ortadan kaldırır. Kayıt numarası sayesinde, daha sonra evrakı takip imkanı sağlar.

DİLEKÇE ÖRNEĞİ ANKARA ÜNİVERSİTESİ HUKUK FAKÜLTESİ ADALET MESLEK YÜKSEKOKULU MÜDÜRLÜĞÜNE Yüksekokulumuz. . . Programı. . . no’lu öğrencisiyim. 20. …/20. . öğretim yılı Güz/Bahar yarıyılında kaydımı dondurmak istiyorum. Mazeretime ilişkin belge ekte sunulmuştur. Bilgilerinize ve gereğini müsaadelerinize arz ederim. Ad-Soyad Tarih / İmza EKLER : EK. 1 - Mazeretimi gösterir belge (1 sayfa) Adres :