Dl Kontrol Bir Suni Tohumlama Boas Elde Etmek
(Döl Kontrolü)
Bir Suni Tohumlama Boğası Elde Etmek En üstün anne ve babaların seçimi Doğan buzağılarda Sağlık ve DNA testi yapmak Progeny test (döl kontrolü) programı Başarı ile çıkanların seçimi! İkinci nesil rapor kartı
Progeny (Döl) Test (PT) Programları • Her yıl ABD’de 1200’den fazla Holstein Boğa 13, 000’den fazla sürüde test edilir • Progeny test yapılan sürülerdeki ineklerin %14’ünde genç boğa tohumu kullanılır • Söz konusu boğaların en az 90, 000 adet (1200 boğa x 75 kız) kızının süt verim kayıtları değerlendirmeye alınır
2008 YILINDA WWS’in IRKLARA GÖRE TEST ETTİĞİ BOĞA SAYISI Holstein 436 Jersey 55 Brown Swiss 9 Guernsey 6 Ayrshire 3 Milking Shorthorn 3 512 Source: U. S. A. I. Coops: February 2009
DÜNYADA VE AŞAĞIDA LİSTELENMİŞ ÜLKELERDEKİ PROGENY TESTE TABİ BOĞA SAYISI About 6, 000 1400 -1600 (25%) 850 -950 600 -650 450 -500 300 -350 200 -250 150 -200 Source: NAAB, 2005
World Wide Sires, Kuzey Amerika’daki Örnekleme Programlarına Liderlik eder. 191 B Şirketi 286 C Şirketi 82 A Şirketi 512 WWS 271 D Şirketi Kuzey Amerika’nın başlıca boğa istasyonları tarafından 2007 yılında Progeny teste tabi olan Holstein boğaların yaklaşık %40’ı WWS tarafından test etmiştir.
Genetik (İrsiyet) Variasyon Genetik Kontrolün Kuvveti Yüksek Orta Düşük Süt Verimi Ayak & Bacak Somatik Hücre Skoru Sütçülük Tipi Kolay Doğum Verimlilik Ömrü Meme Yapısı Özellikleri Dölverimi Vücut Ölçüsü Özellikleri Ölü Doğum
Doğru Seçim Yapabilmek Sütçü Sürü Geliştirme Birlikleri (DHIA) • Çiftçilerin sahip olduğu kooperatifler. • Sürü sevk ve idaresinde çiftçiye yardımcı olmak için veri toplayıp saklamak amacı ile kurulmuştur. • Her yıl 3. 9 milyon laktasyon kaydı ulusal veri bankasına dahil olmaktadır.
ABD Tarım Bakanlığı • Verim kayıtları ile ilgili ulusal veri bankasını tutmaktadır. • Araştırmaya yönelik yapıdadır. • Bünyesinde deneyimli bilim adamları bulundurur. • Tarafsız olarak hareket eder.
Irk Birlikleri • Pedigri kayıtlarını tutar. • Irk sınıflandırma programları çerçevesinde veri toplar. • Dış görünüş ile ilgili özelliklerin genetik değerlendirmesini hesaplar.
Progeny (Döl) Testi • Genç boğalardan alınan 2000 doz sperma kalifiye sürülere dağıtılır. • Kalifiye sürüler aşağıdakileri yapmayı kabul eder: – İyi kayıt tutmak. – Söz konusu spermayı hızlı bir şekilde sürüde S. T. ’da kullanmak. – Doğacak dişi düveleri yetiştirmek. • İyi kayıt tutan çiftliklere daha sonraki sperma satın almalarında indirim sağlanır.
Holstein Boğa Seçimi Kanıtlanmış Olarak Sıralanan Boğalar 47 Progeny Testi için Seçilen Erkek Holstein Buzağılar 470 WWS Boğa İstasyonuna Getirilen Holstein Erkek Buzağılar 540 Damızlık Boğa Annesi Olarak Seçilen Holstein İnekler 785 Kuzey Amerika’da Holstein İnek Sayısı 10 milyon April 2008
WWS - Bu işlem yetişmiş uzmanlar tarafından yapılır Dünyanın Öncü Genetik Takımı! Select Sires boğa seçim ekibi, soldan sağa: Jeff Ziegler, Charlie Will, Chuck Sattler, Rick Ver. Beek, Brian Garrison, Scott Culbertson ve Dan Carroll Accelerated Genetics boğa seçim ekibi, soldan sağa : Dave Erf, Greg Topp, Devin Funk ve Ole Meland
Elit (üstün) inekten yavru almak için kontrat yapılır ve doğan yavru genomik (DNA) olarak test edilir.
En üstün pedigrisi (anne & baba) olan genç boğa çiftlikten satın alınır. Daha sonra sağlık ve DNA testine tabi tutulur.
Tüm testleri geçen genç boğalar, progeny testi için gereken spermayı almak üzere boğa istasyonuna alınır.
Progeny teste tabi tutulacak boğa spermaları ABD’nin dört bir yanına dağıtılır. Genetik İlerleme Programına dahil sürüler Her yıl en az 5, 000 doz genç boğa sperması kullanan eyalet
Farklı Sevk ve İdare Yöntemleri ve Farklı Ortam/İklim Koşulları Mera/Serbest Küçük çiftlikler yataklı barınaklar Mera/Serbest Kapalı barındırma Küçük çiftlikler Mera, yataklı Soğukbarınaklar ve Yüksek konsantre Mera, Kapalı barındırma Kapalı yeme dayalı rasyon ya ğm u rl Soğuk ve u barındırma Kapalı Yüksek konsantre Çok soğuk kışlar yağmurlu barındırma yeme dayalı rasyon Soğuk ve yağmurlu Çok soğuk kışlar Büyük çiftlikler Soğuk ve Büyük çiftlikler yağmurlu Serbest yataklı/serbest Tamamen açık barınaklar sundurmalı Sıcak, nemli iklim barınaklar sundurmalı barınaklar Sıcak, nemli iklim İnek konforu önemli barınaklar Yüksek verim Serin ve rüzgarlı İnek konforu önemli Serin ve rüzgarlı kışlar Sıcak ve kurak
Progeny testi için sperma toplandıktan sonra bir yaşını tamamlamamış pek çok boğa 7 -15’lik gruplar halinde barındırılır.
Doğan buzağılar Genetik İlerleme Programına (PGA) dahil sürülerde yetiştirilir.
Süt verimi, yağ ve protein analizleri, progeny teste tabi kızların, sürüdeki diğer dişilerle arasındaki verim ve sevk idare özellikleri açısından olan farkını bize gösterir.
Holstein ABD Birliği Tip Sınıflandırması meme bileşik indeksi (UDC), ayakbacak indeksi (FLC), lineer özellikler, vb. açısından sürüdeki inekler arasında farklılıkları analiz eder.
Sperma Üretim Ana Merkezi Progeny teste aday olan boğalar ilk sperma sağımları bu sürüde yapılır. Her bir boğa, 9 haftayı aşan sürede ortalama olarak 14 ayrı günde sağılarak 2200 – 2500 doz (payet) stoklanır.
Seçimin İkinci Turu • Progeny testin sonunda, söz konusu boğalar, her biri yaklaşık 75’er adet kızlarına göre değerlendirilir. • 300 boğanın en iyi olan 30 tanesi seçilir. • Seçilen boğalar, rutin olarak sağılmakta olan diğer boğaların listesine dahil edilir.
10 adet boğadan 1 tanesi aktif suni tohumlama boğası olarak WWS boğaların arasına girer.
Seçimin Üçüncü Turu • Boğanın kızlarının sayısı arttıkça seleksiyon devam eder. • İlk başta seçilen 30 boğanın yaklaşık 2 tanesi %99’luk güvenilirlikle pazarlanabilir. • Bu boğalar güvenle kullanılabilir, çünkü kuvvetli ve zayıf tarafları öğrenilmiş olur. • Bu veriler yeni genç boğalar için referans noktası olarak hizmet verir.
Select Sires ve Accelerated Genetics’in Sorumluluğu • Dünyanın her yerinde süt sığırcılığı yapan çiftçilere en üst genetik kıymette sperma temin etmek • Hizmet verilen çiftçilerin ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde hareket ederek, lider konumunu sürdürmek
SELEKSİYON HEDEFLERİ • Tip ve Verimde Denge – Verim: Süt, Yağ, Protein – Tip: Memeler, Ayaklar/Bacak, Vücut Yapısı • Müşteriye ne kullanacağını dikte eden değil talebi karşılayan şekilde • Ekonomik önemde olan özellikleri temin etmek – Süt, Yağ, Protein – Embriyo veya Damızlık Sürü – İndeksli Sığır (Örneğin; Süt Şampiyonu İndeksi, Sağlık İndeksi, Çayır/Mera İndeksi, Yüksek Verim İndeksi, Denge İndeksi) – Show Sığırı özelliklerinde seleksiyon
Select Sires’ın genç boğalarına ait ebeveyn ortalamaları geleceğin PTA değerlerinin ön habercisi Yıl Verim Özellikleri Sağlık Özellikleri Tip Özellikleri # Boğa NM$ Milk F% Fat P% Prot PL DPR TPI PTAT UDC FLC 2005 296 242 854 . 00 32 . 01 28 0. 5 -0. 4 1523 1. 77 1. 54 1. 47 2006 300 327 998 . 01 39 . 01 32 1. 6 -0. 7 1628 1. 99 1. 78 1. 72 2007 310 383 1180 . 01 46 . 01 37 1. 9 -0. 7 1726 2. 37 2. 07 1. 73 2008 287 405 1080 . 02 47 . 01 36 2. 2 -0. 2 1761 2. 52 2. 60 1. 70 2009 350 525 1230 . 05 58 . 02 42 3. 5 +0. 2 1915 2. 79 2. 46 1. 77 2010 572 1499 . 06 71 . 01 47 3. 6 +0. 0 1979 2. 86 2. 61 2. 20 March 2009 Predicted Transmiting Ability (PTA): Önceden Tahmin Edebilme Yeteneği
Her yıl daha ileri!. . . Daughter Kızı TPI Toplam Performans (Verim) Endeksi PTA Milk (lbs) Önceden Tahmin Edilen Aktarma Yeteneği Süt (libre) PTA Protein (lbs) Önceden Tahmin Edilen Aktarma Yeteneği Protein (libre) PTA Protein (%) Önceden Tahmin Edilen Aktarma Yeteneği Protein (%) PTA Fat (lbs) Önceden Tahmin Edilen Aktarma Yeteneği Yağ (libre) PTA Fat (%) Önceden Tahmin Edilen Aktarma Yeteneği Yağ (%) Reliability Güvenilirlik Dtrs/Herds Kızlar / Sürüler (Kaç sürüde kaç kızı var) ID Kimlik PTA Type Önceden Tahmin Edilen Aktarma Yeteneği Tip (Buradaki Tip, Holstein ırkı ile ilgili fiziksel özelliklerdir) Udder Composite Meme Kompozit Değeri Feet & Leg Composite Ayak & Bacak Kompozit Değeri Body Composite Vücut Kompozit Değeri Dairy Composite Sütçülük Kompozit Değeri Reliability Güvenilirlik Dtrs/Herds Kızları / Sürüler (Kaç sürüde kaç kızı var) a. Aa Boğanın sahip olduğu belli özelliklerine göre, kızlarında öncelikle hangi özellikleri geliştirebileceğini gösterir. Country Ülke
%DBH (Service Sire) Zor doğum yüzdesinin tahmini değeridir (ilk kez doğum yapacak düvelerdeki). Rel. % / Observations% Güvenilirlik / Gözlem Sayısı %DBH (Daughter) Zor doğum yüzdesinin tahmini değeridir (ilk kez doğum yapacak kızının) Rel. % / Observations% Güvenilirlik / Gözlem Sayısı SCS Somatik Hücre Sayısı NM Net Değer (Ekonomik Endeks) Productive Life Verimlilik Ömrü Milking Speed Sağım hızı Disposition Sağım mizacı
Önceden Tahmin edilen Toplam Performans Endeksi PTPI Predicted Total Performance Index Önceden Tahmin Edilen Aktarma Yeteneği Önceden Tahmin Edilen Sütçülük Fiziksel Özellikleri Aktarma Yeteneği Toplam Performans Endeksi (Toplam Verim Endeksi) İnek Toplam Performans Endeksi Dolar Cinsinden PTA Predicted Transmitting Ability PTAT Predicted Transmitting Ability Type Sütçü Sürüleri Geliştirme Birliği Verim Kayıtları DHR Süt Verimi Yağ Verimi Protein Verimi Güvenilirlik Sütçülük Fiziksel Özellikleri Meme Kompozit Değeri Ayak Bacak Kompozit Değeri Kaçıncı Laktasyon Sağım Sayısı Günler Süt Yağ Protein M F P R T UDC FLC AGE X DAYS MILK FAT PRT TPI CTPI PTA$ Total Performance Index (Total Production Index) Cow total Performance Index PTA Dollars Dairy Herds Improvement Association Records Milk Fat Protein Reliability / (REL) Type Udder Composite Index Foot Leg Composite Age X Days Milk (M) Fat Protein
Bu Progeny testi sonuçları her S. T. Boğası ile ilgili olarak, boğa özeti adı altında ABD’de senede 3 kez yayınlanır (Nisan, Ağustos ve Ocak).
Boğa bilgileri Pedigri bilgileri Ağustos 09 boğa özetleri Lineer Özellikler
- Slides: 37