DKT 108 TME ve KONUMA FZYOLOJS 2019 2020

DKT 108 İŞİTME ve KONUŞMA FİZYOLOJİSİ 2019 -2020 Bahar Dönemi Prof. Figen BAŞAR, Ph. D. OMÜ KBB AD Odyoloji Öğretim Üyesi fbasar@omu. edu. tr / 3953

Desibel skalası

• Ses bir hareket biçimidir • Tüm hareket eden yapılar için geçerli olan fizik kuralları ses için de geçerlidir. • Ses ve akustiğe ait tüm yapılar fizik kurallarına göre davranış sergilediği için sesin doğasını ve ilişkilerini tahmin ve analiz edebiliyoruz.

Frekans • Periyodik olan bir olayın kendisini belirli bir zaman aralığında kaç kez tekrar ettiğini ifade eder. • Periyodu 30 sn olan bir dalganın frekansı 2 döngü/dakikadır • Periyodu 15 sn ise frekansı 4 döngü/dakikadır • Birimi hertz (cps)

Amplitüd • Genlik = şiddet = sapma • Dalganın büyüklüğü

• Amplitüd ile dalga frekansı arasında ilişki yoktur

• Faz farkı

Dalga hareketi

Ortam • Elastik sıvı ve katılarda atomlar birbirine yakındır, birbirlerinin hareketine çabuk yanıt verir, enerjiyi az kayıp iletirler • Ses suda hava da olduğundan 4 kat hızlı, çelikte ise 15 kat hızlı iletilir. • Raydan tren sesi, suyun içinde motor sesi • Katı > sıvı > gaz

Ses Hızı • • 0 derece kuru havada 330 m/s Havadaki su buharı sesin hızını arttırır Sıcak havada ses daha hızlı yayılır O derece üzerinde her bir derecede ses hızı 0, 6 m/s artar

Sesin yansıması

Reverberasyon; yansımış birçok sesin birleşip, yavaş sönümlenmesidir. Bir müzik salonunda bunlar bir saniyeden fazla sürmemelidir. Uzun perdelerin asılması, döşeme ve koltukların, duvarların yumuşak malzemelerden yapılması yankıları ve reverberasyonları azaltır. Çünkü ses daha kolaylıkla yutulmuş olur.

Absorbsiyon

Sesin kırılması

Ses dalgalarındaki enerji • Ses dalgaları havada yolculuk ederken ısı enerjisine dönüşür • Yüksek frekanslı sesler ısı enerjisine daha çabuk dönüşür, bu yüzden sis düdükleri alçak frekanslıdır • 10. 000 kişi aynı anda konuştuğunda oluşan enerji ancak bir el fenerini yakabilir.

Güçlendirilmiş titreşim • Titreşen bir cismin kendinden daha büyük kütleli bir cismi titreştirmesi bu sayede daha şiddetli bir ses üretilmesi (telli çalgılar, müzik kutuları)

Doğal frekans • Yere bir nesne düştüğünde o cismi görmesek bile ne olduğu konusunda fikir sahibiyiz • Cismin elastisitesi ve şekli gibi bazı faktörlerden etkilenen bu karakteristik frekansa doğal frekans denir.

Rezonans • Bir nesneye uygulanan güçlendirilen titreşimin frekansı nesnenin doğal frekansı ile eşit ise amplitüt de çok belirgin bir artış görülür • Salıncağı iterken onu doğal frekansına uygun bir ritm ile iteriz böylece az kuvvetle yüksek amplitütler elde edilir. • Önemli olan zamanlamadır

• Bir köprüden geçerken askerlerin aynı adımla geçmemesi beklenir

Enterferans • İki ayrı dalga etkileşimi dalga etkisini arttırabilir, azaltabilir yada nötralize edebilir.

Longitudinal dalga

Transverse dalga

Peryodik sinüs dalgası Peryodik olmayan kompleks dalga

Fourier analizi