Disclosure belangen spreker potentile belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk
Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder Andere relatie, namelijk … Geen € 150, 00 -
De onderwerpen • Carcinogeen effect • Rechtvaardiging • Voorbereiding • Scan en techniek parameters • IV contrast, infuus en delay • Protocollen
2 juni 2015……
carcinogeen effect bij kinderen • Hogere gevoeligheid - snel delende cellen • Langere levensverwachting • Gemiddelde risico: 5% per Sv • <10 y: 17% per Sv ICRP 1991 & 2007
Straling gevoelige organen w. T(ICRP 60) • • • borst beenmerg colon long maag gonade ICRP 1991 & 2007 0. 05 0. 12 0. 20 w. T(ICRP 103) 0. 12 0. 08
Recente lieratuur • cohort 1985 -2005, leeftijd 0 -19 y • kanker gediagnostiseerd tot 31 December 2007 – opvolging: 9. 5 jaar • 3150 gevallen van kanker bij 680 211 mensen blootgesteld aan een CT scan – kanker incidentie 24% hoger voor ct ondergaan versus geen ct • gemiddelde effectieve dosis: 4. 5 m. Sv Mathews JD et al, BMJ 2013; 346: 2360
CT • grootste hoeveelheid stralings belasting – 5 -10% van alle radiologische onderzoeken – 40 -70% van totale stralings belasting – follow-up CT, PET/CT! • • Hersen CT Thorax CT Buik CT PET/CT Natuurlijke achtergrond straling: m. Sv reikwijdte 2. 1 2. 6 5. 5 10 1. 9 -11 0. 55 -28 1 -13 7. 8 -15. 3 2 -3 m. Sv!
Rechtvaardiging • Belangrijkste doel: verminderen stralingsdosis • Alleen met goede indicatie: Is het onderzoek essentieel voor diagnose en behandeling van het kind • Vergeet de alternatieven niet: Echo: abdomen, hals, weke delen MRI: dunnedarm, lever
Algemeen • Vermijd blanco en multi-fase scans • GEEN bismuth afscherming! (Geleijns, 2006 and 2010; Vollmar, 2008; Leswick, 2008) • Diagnostische kwaliteit is belangrijk accepteer ruis!
Voorbereiding • Goed uitleggen aan kind en ouders • Infuus op poli of afdeling laten prikken
fixatie • Eventueel fixeren met vacuümkussen
Scanomgeving aanpassen • Een leuke poster geeft al afleiding!
Scan en techniek parameters • Pitch • Field of view (FOV) • Buisspanning (k. V) • Buisstroom (m. A) • Rotatietijd • Dosismodulatie / dosis calculatie • Overbeaming / overranging • Collimatie
Zoek de verschillen…. • 120 k. V – 485 m. As 90 k. V – 300 m. As • CTDIvol 75 m. Gy 23 m. Gy
Pitch • Bij kinderen pitch ≤ 1 • Grotere pitch: JKortere scantijd LMinder spatiële resolutie LBij effectieve m. As, m. A automatisch hoger
Field of View (FOV) • Zoveel mogelijk doorsnede van te onderzoeken lichaamsdeel benaderen • < FOV geeft hogere spatiële resolutie
Buisspanning (k. V) w. Kleine kinderen: kleinere omvang en minder intern lichaamsvet • Lager k. V bij kinderen geeft betere diagnostische beeldkwaliteit (80 - 100 k. V) • Daarom bij CT abdomen van adolisenten wel 120 k. V
Buisstroom (m. A) w. Kleine kinderen: minder intern lichaamsvet, meer “last” van ruis • Lager m. A = meer ruis - 4 -6 cm minder omvang = halvering van je m. As • Evenwicht zoeken tussen ruis en laag m. A
Buisstroom (m. A) • 120 k. V – 175 m. As • CTDIvol: • 20 m. Gy 120 k. V – 70 m. As 8 m. Gy
Rotatietijd Korte rotatietijd geeft: • Minder bewegings onscherpte • Hoger m. A bij gelijkblijvend m. As = meer fotonen op detector • Tussen de 0, 3 en 0, 5 sec, 0, 5 sec is bij kinderen vaak de beste keus
Dosis-modulatie/calculatie • Kan gebruikt worden mits bovengrens kan worden ingesteld • Voornamelijk bij thorax-abdomen • Bij weinig kinderscans beter met vast m. A(s) werken
Iterative reconstructies • Voordelen: - Dosis verlaging - Verbetering scan kwaliteit - Reductie van ruis en artefacten • Nadelen: - Langere reconstructie tijd - kans op te “smooth” plaatje
Overbeaming • Nodig voor homogene belichting van alle detectoren • Penumbra 1 -1, 5 mm • Smallere bundel geeft in verhouding meer penumbra
Overranging • Extra rotatie buiten gebied van interesse, nodig voor voldoende data eerste en laatste coupes • Relatief groter bij: < scanlengte, > pitch, > bundel collimatie
Dynamische collimatoren overranging effect Deak PD, 2009
Overbeaming/overranging • Optimale bundelgrootte: 10 – 20 mm kies voor collimatie 16 of 32 slice Nagel HD, 2007
Collimatie • Scan dun en reconstrueer dik: 1 mm 5 mm
Intraveneus contrast • Laag-osmolair, non ionisch 300 mgl/ml • Infuus bij voorkeur in vene onderarm / elleboog • Buik 2 ml/kg, CTA 3 ml/kg, rest 1, 5 ml/kg • Bolus tracking bij CTA th/abd boven 15 kg, verder vast delay • Bij kinderen injectiesnelheid van maximaal 3 ml/sec
Infuusgrootte en flow leeftijd grootte canule (Gauge) flow maximale infuus flow <1 jaar Geel (24 G) 1, 5 ml/sec 1 -5 jaar Blauw (22 G) 2 ml/sec 2, 5 ml/sec 5 -10 jaar Roze (20 G) 2, 5 ml/sec 4 ml/sec >10 jaar Roze (20 G) 3 ml/sec 4 ml/sec
Na. Cl • De totale duur Na. Cl flush is 4 seconden • Hoeveelheid is dus afhankelijk van de flow: – – 1. 5 ml/s: 2. 0 ml/s: 2. 5 ml/s: 3. 0 ml/s: 6 ml Na. Cl 8 ml Na. Cl 10 ml Na. Cl 12 ml Na. Cl
Pomp lijnen • Zorg dat de pomplijn gevuld is met contrast w. Let op dat je pomplijn niet te lang is voor de hoeveelheid die je spuit! • Trek hoeveelheid in lijn af van contrast en tel dit op bij het zout! • Alternatief: zout met de hand naspuiten
Contrast delay • Vast delay bij kinder CT onderzoeken: – – – 30 sec bij hals en thorax 40 sec bij thorax/abdomen 50 sec bij abdomen 12 sec bij CTA willis, thorax en pulmonalis tot 15 kg 15 sec bij CTA abdomen tot 15 kg • Bolus tracking alleen bij CTA bij kinderen boven de 15 kg
Protocollen • Scanparameter berekenen met behulp van CTDIvol • Onderverdeling: - Hoofd en hersenscans onderverdelen op leeftijd (<6 mnd; 6 mnd-3 jr; 3 -6 jr; 6 -12 jr; >12 jr) - Alle andere scans onderverdelen naar gewicht/lengte w. Blijf voortdurend alert op gebied van techniek en dosisoptimalisatie let op de DRN! www. eurosafeimaging. org/pidrl
Heupen goed gepositioneerd?
Vaatvoorziening tumor
Conclusie • Zorg dat je plaatjes van diagnostische kwaliteit zijn • Ruis mag! • Blijf voortdurend alert op gebied van techniek en dosisoptimalisatie
Bedankt voor jullie aandacht eurosafeimaging. org, imagegently. org, imagewisely. org, rpop. iaea. org
- Slides: 38