Dili ark Nedir Dili ark Dner bir mile

Dişli Çark Nedir? Dişli çark: Döner bir mile eklenmiş, dişlilerden oluşan makine parçasıdır. Dişleri birbiri içine geçmiş çiftler hâlinde çalışan dişliler, dönme hareketini ve momenti bir milden ötekine aktarır. Çarklar çember biçimindeyse, millerin hız ve moment oranları birbirine eşittir. Aynı durumda çarkların diş sayısı oranı çarkların momentiyle doğru, hızlarıyla ters orantılıdır. Dişli çarklar basit makineler sınıfına girer ve istenilen yere göre momenti ya da hızı artırıp azaltmaya yararlar.

Dişli çark tek başına kullanılmaz. Hareket için en az 3 tane dişli çark gereklidir. Çok basit bir makine özelliği vardır. Dişli çark, makinelerde makinelerin kuvveti ve hareketini diğer bölümlere iletmek için kullanılan bir alettir. Dişleri birbirlerine takılarak hareket eder. Çarkların dişi diğerlerinden küçük olursa küçük olan diş daha çabuk ve hızlı döner. Dişli çarkta dönen kol bir çarka bağlıdır.

§ Otomobillerde, saatlerde, takım tezgahlarında, hesap makinelerinde, fotoğraf makinelerinde ve günümüz yaşantısı içinde önemli yer tutan birçok mekanizmada yer alırlar. Dişli tekerleğin bulunması, önem açısından, tekerleğin bulunmasından sonra ikinci sırayı alır. § Dişli çarkların yalın olarak kullanıldıkları en önemli alan, İÇTEN YANMALI MOTOR ya da ELEKTRİK MOTORU gibi bir güç kaynağından, iş miline hareket aktarmaktır. § Birbirine geçmiş iki dişliden büyüğüne dişli, küçüğüne pinyon denir. Küçük çark büyüğünü döndürüyorsa bu, hız düşürücü bir sistemdir; büyük çark küçüğünü döndürüyorsa, sistem hız artırıcıdır. Çarklar, genellikle hız artırmak için değil, düşürmek için kullanılır; çünkü, bir elektrik motorunun hızı, kullanım için çok yüksektir

Dişli çarkların, bir başka önemli işlevi de, makinelerde gerekli dişli oranlarını sağlamaktır otomobillerde ki üç ya da dört ileri vites dişlisi ve TORNA tezgahında ki geniş kesme hızı aralığı, buna birer örnektir. Dişli oranı, bir dişli çark üstündeki diş sayısının, öteki çarktaki diş sayısına oranıdır ve sistemdeki hız düşmesinin ya da artmasının ölçüsüdür. küçük çarkta (pinyon) 20, büyüğünde 60 diş varsa, dişli oranı 1/3'tür. Yani küçük çarkın her üç turunda, büyük çark ancak bir tur döner. Küçük çark üstündeki dişler, büyük çark üstündeki dişlerden daha çok iş yaptıkları için, daha kısa sürede yıpranır. Bunu önlemek için, küçük çarklar, büyüklere göre daha sert bir maddeden yapılır. Bir dişli bir başkasını döndürürken (dişlilerden biri, içten dişli olmadıkça), dişliler birbirine ters yönde dönerler. Dişli çarkların aynı yönde dönmeleri istenirse, ikisinin arasına avara dişlisi denilen bir üçüncü dişli yerleştirilir. Avara dişlileri bazen, DİŞLİ KUTUSUN da geri vites için kullanılır.

Silindirik Düz Dişli Çarkı Oluşturan Elemanların Tanımı

§ Bölüm dairesi çapı (d) : İki dişlinin çalışması sırasında birbirine teğet olan dairelerin ölçüsüne denir. § Diş üstü çapı (da) : Dişlinin en büyük çapıdır. Bu çap dişli çarkın bölüm dairesi çapına, modül ve diş sayısına bağlıdır. § Modül (m) : Birbiri ile çalışan dişlilerde sabit bir orandır. Adımın (p) , ? sayısına bölümüne denir. § Adım (p) : Bölüm dairesi üzerinde, iki ardışık diş arasında bir diş boşluğu ile bir diş dolusu arasındaki yay mesafesidir. § Diş dibi çapı (df) : Dişlerin dip kısımlarını sınırlayan diş dibi dairesinin ölçüsüne denir. § Diş kalınlığı (s) : Bölüm dairesi üzerindeki diş boşluğuna denir. § Diş boşluğu (e) : Bölüm dairesi üzerindeki diş boşluğuna denir. Diş yüksekliği (h) : Diş üstü çapı ile diş dibi çapı arasındaki farkın yarısıdır. § Diş başı yüksekliği (ha) : Bir dişin bölüm dairesi üzerinde kalan kısmıdır. § Diş dibi yüksekliği (hf) : Bir dişin bölüm dairesi altında kalan kısmıdır. § Dişli merkezleri arası(a): Düz dişlilerin bölüm dairesi çapları toplamının yarısıdır.

Dişli Çark Çeşitleri: Mekanik gücün naklinde mühendislik ve maliyet avantajlarını bir arada sunan dişli çarklar, saat mekanizmaları gibi hassas cihazlardan, otomobil ve uçak-uzay teknolojisine kadar geniş bir alanda kullanılmaktadır. Son yıllarda teknolojideki gelişmelere paralel olarak yüksek hızlarda çalışan ve daha fazla yük taşıyan dişli çarklara ihtiyaç artmaktadır. Bu nedenlerle bir çok çeşit dişli çark meydana gelmiştir. Dişli çark çeşitlerinin düz dişli, helis dişli, konik dişli, çavuş dişli, iç dişli, ayna-mahruti dişli ve zincir dişli gibi 6 tane çeşidi vardır…

1 - Düz dişli: Diş profilleri dönme eksenine paralel olan bu dişliler hemen her yerde kullanılan genel dişlilerdir.

2 - Helis dişlisi: Bu dişlilerde diş profilleri dönme ekseniyle tercih edilecek şekilde bir açı yaparlar. Düz silindirlere göre daha dayanıklı ve verimlidir. Bunun yanında sessiz çalışabilme özelliği de vardır.

3 -Konik dişliler: Bu dişliler dönme eksenini istenilen açıyla iletilmesinde (değiştirilmesinde) kullanılırlar.

4 -Çavuş dişli: Adından da anlaşıldığı gibi dişlerinin şekli çavuş arması şeklinde birbirine zıt iki dişten oluşur. Çok güç isteyen yerlerde kullanılır.

5 - İç dişli: Diğerlerinden farkı diş profillerinin iç kısımda bulunmasıdır. Kullanım yeride buna göre farklıdır

6 - Ayna-Mahruti dişli: Konik dişlilerle aynı görevi üstlenir. Diş profilleri konik dişlilerin aksine helisel yapıdadır. Bu sayede daha dayanıklı ve sessiz çalışırlar.

7 - Zincir dişli: Bu dişliler yerine göre ince ancak daha sivri üçgensi uçlara sahiptirler. genellikle bisiklet pedalında kullanılmaktadır.