Diagnoza Lokalna dla Partnerstwa Lokalnego w Biaymstoku prezentacja

Diagnoza Lokalna dla Partnerstwa Lokalnego w Białymstoku – prezentacja wybranych wyników badania Białystok, 23. 10. 12 Marcin J. Sochocki

Cel główny oraz cele szczegółowe realizowanych diagnozy • Analiza systemu wsparcia osób • • bezdomnych. Diagnoza miała wskazywać potencjalne luki w systemie wsparcia osób bezdomnych. Diagnoza miała być punktem odniesienia do oceny przygotowanych modeli wychodzenia z bezdomności.

Zakres realizacji diagnozy lokalnej • Indywidualne wywiad pogłębione, których celem było uzyskanie • • opinii, ocen, uwag i propozycji od przedstawicieli kluczowych instytucji i organizacji na temat funkcjonowania lokalnego systemu pomocy osobom bezdomnym. Po wywiadach respondenci wypełniali ankietę. Wywiady kwestionariuszowe, których celem było poznanie opinii osób bezdomnych w kwestii oceny systemu prewencji, interwencji oraz integracji, a także zebranie informacji o ich sytuacji społecznej i ekonomicznej. Badania zrealizowano w wyznaczonych placówkach. Analiza źródeł wtórnych, której celem było poszukiwanie odpowiedzi na pytanie „jak kształtuje się problem bezdomności w świetle oficjalnych dokumentów? ”. Tu znalazły się dokumenty, które w sposób pośredni bądź bezpośredni odnosiły się do problematyki bezdomności.

Realizacja badania • W listopadzie 2011 r. zrealizowano 10 wywiadów z reprezentantami następujących instytucji i organizacji: Prawosławny Ośrodek Miłosierdzia Diecezji Białostocko-Gdańskiej „Eleos”, Stowarzyszenie „Ku Dobrej Nadziei”, Fundacja „Spe Salvi”, „Caritas” Archidiecezji Białostockiej, Fundacja Edukacji i Twórczości, Stowarzyszenie Penitencjarne „Patronat”, Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie, Urząd Miejski – Departament Spraw Społecznych, Komenda Wojewódzka Policji w Białymstoku.

Realizacja badania • Zrealizowano 100 wywiadów z osobami bezdomnymi, w badaniu wzięli udział respondenci korzystający z pomocy instytucjonalnej i zamieszkujący lub przebywający w następujących placówkach (listopad 2011 r. ) - Prawosławny Ośrodek Miłosierdzia Diecezji Białostocko. Gdańskiej „Eleos”, Stowarzyszenie „Ku Dobrej Nadziei”, Caritas Archidiecezji Białostockiej: Dom dla bezdomnych mężczyzn, Noclegownia dla kobiet, Centrum pomocy Samarytanin oraz Stowarzyszenie Penitencjarne „Patronat”.

Realizacja badania • Do analizy materiałów zastanych zebrano: dokumenty informujące o projektach systemowych i konkursowych PO KL i inne oraz programach dotyczących osób bezdomnych (7), sprawozdania (5), raport (1), zestawienia liczbowe dotyczące wydatkowanych środków z budżetu na różne formy pomocy (3) oraz regulaminy (2), statuty (2), uchwały instytucji podejmujące problematykę bezdomności (1 uchwała i 3 załączniki).

Realizacja badania Wykonawca Marcin J. Sochocki wraz zespołem: dr Iwona Oliwińska – opracowanie całości raportu końcowego, realizacja i opracowanie indywidualnych wywiadów pogłębionych; dr Agnieszka Kumaniecka-Wiśniewska – realizacja i opracowanie indywidualnych wywiadów pogłębionych; dr Magdalena Łukasiuk-Gmurczyk – analiza materiałów zastanych; dr Sławomir Mandes – opracowanie wywiadów kwestionariuszowych.

Ocena systemu wsparcia dokonana przez osoby bezdomne • W badaniu wzięło udział 100 osób: 13% kobiet, 87% • • • mężczyzn. Średni wiek badanego wynosił niecałe 51 lat, najmłodszy bezdomny w czasie badania miał 27 lat, najstarszy 79 lat. Dane te pokazują, że przebadana grupa bezdomnych składała się z osób o zróżnicowanym wieku, choć dominują starsi mężczyźni. Większość badanych jest obywatelami Polski, choć 2% bezdomnych pochodziło z innych krajów. Badani reprezentują zróżnicowany poziom wykształcenia: 45, 9% ma wykształcenie zawodowe; 30, 6% – podstawowe; 19, 4% średnie, 4, 1% wyższe. Średnio badani są bezdomnymi od 6 lat. Większość bezdomnych posiada dzieci (55%). Średnio – 2.

Najbardziej pożądane formy wsparcia zdaniem osób bezdomnych • Bezdomni oczekują przede wszystkim pomocy w ich obecnym położeniu: 25, 5% oczekuje wsparcia finansowego w postaci zasiłku, a 19, 8% schronienia. Niewielka część bezdomnych oczekuje wsparcia umożliwiającego wyjście z bezdomności, które będzie polegało na aktywnej pomocy: w znalezieniu mieszkania – 15, 1%; w znalezieniu pracy – 14%; spłacie czynszu – 5, 8%.

Bezdomni biorący udział w badaniu wystawili następującą ocenę MOPR-owi w Białymstoku Czy w ciągu ostatniego roku korzysta Pan/i z pomocy ośrodka pomocy społecznej działającego na terenie Białegostoku? Tak 44% Nie 56% Jak Pan/i ocenia na skali ocen szkolnych (2 -5) działanie ośrodka? niedostateczna 14% dostateczna dobra 23, 3% 27, 9% Średnia ocena 3, 8 bardzo dobra 34, 9%

Ocena pomocy uzyskiwanej w aktualnym miejscu pobytu Jak ogólnie Pan/i ocenia na skali ocen szkolnych (2 -5) pomoc, którą uzyskuje Pan/i w placówce, w której aktualnie się znajdujemy? niedostateczna dobra bardzo dobra 8, 1% 12, 1% 35, 4% 44% Średnia ocena 4, 2

Ocena placówki aktualnego pobytu badanych TAK NIE WIEM Czy placówka, w której się Pan/i znajduje położona jest w dogodnym miejscu? 91% 8% 1% Czy w placówce, w której się Pan/i znajduje istnieją jasne zasady pobytu? 95% 4% 1% Czy w placówka, w której się Pan/i znajduje czuje się Pan/i bezpiecznie? 96% 4% 0% Czy placówka, w której się Pan/i znajduje jest według Pana/i przepełniona? 35% 59% 6% Czy w placówce, w której się Pan/i znajduje ma Pan/i poczucie prywatności? 55% 44% 1% Czy w placówce, w której się Pan/i znajduje traktowany(a) jest Pan/i przez opiekunów z szacunkiem? 91% 5% 4% Czy w miejscu, w którym aktualnie się Pan/i znajduje ma Pan/i łatwy dostęp do urządzeń sanitarnych (toalety, prysznice)? 94% 4% 2% Czy w miejscu, w którym aktualnie się Pan/i znajduje czuje się Pan/i osobą bezdomną? 47% 48% 5%

Różne zachowania społeczne TAK NIE WIEM Czy w ciągu ostatniego roku korzystał/a Pan/i z darmowych posiłków rozdawanych „na mieście”? 22, 0% 78, 0% 0% Czy w ciągu ostatniego roku zdarzały się w tym toku sytuacje, w których przebywał Pan/i nielegalnie w jakichś miejscach? 18, 0% 80, 0% 2, 0% Czy w tym roku otrzymywał(a) Pan/i darmowe ubrania? 56, 0% 44, 0% 0% Czy w ciągu ostatniego roku korzystał/a Pan/i z przejazdów środkami komunikacji miejskiej „na gapę”? 68, 0% 32, 0% 0% Czy w ciągu ostatniego roku zdarzyła się Pani/i sytuacja proszenia ludzi o „datki” na ulicy? 9, 0% 91, 0% 0%

Aktualna sytuacja prawna badanych TAK NIE WIEM 90% 10% 0% 79% 20% 1% 17% 82% 1% Czy posiada Pan/i prawo własności do lokalu mieszkalnego? 14% 80% 6% Czy posiada Pan/i stały meldunek? 33% 65% 2% Czy posiada Pan/i dowód osobisty? Czy aktualnie posiada Pan/i ubezpieczenie zdrowotne? Czy znajduje się Pan/i na aktualnej liście osób oczekujących na mieszkanie socjalne bądź komunalne?

Czynniki ryzyka TAK NIE WIEM Czy przebywał(a) Pan/i kiedykolwiek w zakładzie karnym, areszcie śledczym, zakładzie poprawczym? 46% 54% 0% Czy w Pan/i najbliższym otoczeniu zdarzają się sytuacje stosowania przemocy? 23% 76% 1% Czy w ciągu ostatniego roku miała/a lub aktualnie ma Pan/i konflikty ze służbami porządkowymi takimi jak policja, straż miejska, służba ochrona kolei, prywatne firmy ochroniarskie, itp. ? 21% 79% 0% Czy w ciągu ostatniego roku zdarzyło się Pan/i upić? 59% 41% 0% Czy ma Pan/i osobiste doświadczenia ze stosowaniem narkotyków? 15% 85% 0%

Kapitał społeczny badanych TAK NIE WIEM 17% 83% 0% Czy ogólnie ufa Pan/i innym ludziom? 38, 4% 47, 5% 14, 1% Czy aktualnie ma Pan/i jakąkolwiek pasję, zainteresowania, które Pan/i realizuje? 44, 4% 53, 5% 2% Czy w ciągu ostatniego roku angażował(a) się Pan/i w działania na rzecz jakiejś społeczności (osiedla, miejscowości, ulicy, bloku, najbliższego sąsiedztwa itd. ) lub jakiejś grupy osób? 29, 3% 69, 7% 1% Czy czuje się Pan/i pełnoprawnym obywatelem społeczeństwa? 84, 8% 15, 2% 0% Czy głosował(a) Pan/i w ostatnich wyborach do Sejmu i Senatu RP, które odbyły się 9 października 2011 roku?

Dobrostan psychiczny badanych TAK NIE WIEM Czy w miejscu, w którym aktualnie Pan/i przebywa czuje się Pan/i bezpiecznie? 97% 3% 0% Czy czuje się Pan/i osobą bezdomną? 67% 32% 1% Czy czuje się Pan/i osobą samotną? 60% 36% 4% Czy ma Pan/i wpływ na własne życie? 77% 20% 3% Czy widzi Pan/i szansę na poprawę swojej sytuacji życiowej w ciągu najbliższych 12 miesięcy? 65% 29% 6%

Wnioski i rekomendacje dla systemu wsparcia w Partnerstwie Lokalnym (na podstawie IDI z osobami kluczowymi, wywiadów kwestionariuszowych z osobami bezdomnymi oraz analizy dokumentów) A) zakres prewencji Jak pokazały badania najczęstszymi przyczynami popadania w bezdomność są: rozpad związku małżeńskiego, utrata pracy i bezrobocie, uzależnienie (alkohol) oraz zadłużenie i eksmisja czy konflikty domowe – stąd też w działaniach prewencyjnych należałoby uwzględnić te czynniki.

Wnioski i rekomendacje dla systemu wsparcia w Partnerstwie Lokalnym • Zwiększanie dostępności do zasobów mieszkaniowych. • Nabywanie kompetencji w umiejętnym funkcjonowaniu na rynku pracy. • Wsparcie dla rodzin. • Wsparcie dla uchodźców – mieszkalnictwo, praca, terapie.

Wnioski i rekomendacje dla systemu wsparcia w Partnerstwie Lokalnym B) Zakres pomocy sprofilowanej • Stworzenie wyspecjalizowanych placówek zajmujących się chorymi, niepełnosprawnymi i starszymi osobami bezdomnymi. • Kompleksowa opieka terapeutyczna. • Kompleksowe działania w zakresie integracji społecznej. • Stworzenie wyspecjalizowanego streetworkingu, coachingu.

Wnioski i rekomendacje dla systemu wsparcia w Partnerstwie Lokalnym C) rozwiązania systemowe Istotnym zadaniem byłoby doprowadzenie do wyodrębnienia z wielozadaniowego streetworkingu części sprofilowanej, jako aktywizującej metody pracy z osobami bezdomnymi oraz wprowadzenie standardów pracy. Ważne byłoby wprowadzenie zapisu w odpowiednich dokumentach na szczeblu i samorządowym. Zmieniłoby to sytuację w sferze zatrudniania i finansowania.

Wnioski i rekomendacje dla systemu wsparcia w Partnerstwie Lokalnym • Podobnie działania należałoby wprowadzić co do coachingu. • System informacyjny.

• Pełną wersję raportu można pobrać z: http: //www. pfwb. or g. pl/wpcontent/uploads/201 2/03/Bia%C 5%82 ys tok. pdf Dziękuję za uwagę mjsocho@wp. pl