Diabetic ketoacidosis Tilfelli umra Fririk Thor Sigurbjrnsson Tilfelli

Diabetic ketoacidosis Tilfelli & umræða Friðrik Thor Sigurbjörnsson

Tilfelli - Saga ü Sjúklingur ………. ü 4 sólarhringa saga um uppköst og kviðverki ü Mikið pissað og mikið þorstlæti ü Þyngdartap sl. 2 mánuði skv. Föður ü Nocturesis og enuresis ü Ekki saga um hita

Tilfelli - Skoðun & rannsóknir ü Skoðun: ü Gráföl, stynjandi og köld ü Veikir púlsar ü Klínískt þurr ü Lífsmörk: ü Púls 45 slög/min; BP 98/48 e. steypingu; hitalaus; mettun ekki mæld

Tilfelli - Skoðun & rannsóknir ü Blóðprufur: ü S-Glúkósi 28; Hcr 53. 5; Hgb 175; Na+ 143; K+ 4. 1; Cl- 103; Bíkarbónat 7. 5; Glúk 40; Laktat 6. 9 ü Astrup: ü p. H 7. 0; p. CO 2 24. 7; p. O 2 44. 3

Tilfelli - Meðferð ü Innlögn á gjörgæslu ü Stórtæk meðferð ü IV vökvi + insúlín + elektrólýtar + sykur ü Monitor ü Stabíl á sólarhring ü Innlögn á barnadeild og áframhaldandi rannsóknir v. meðferðar

Saga ü 1. öld e. Kr. : “Diabetes” = Siphon/Vökvasuga ü Arateus frá Kappadokíu ü 1675: “Mellitus” = Hunang ü Thomas Willis ü 1910: Edward Albert Sharpey-Schafer ü Getur sér til um hlutverk briskirtils í DM ü 1923: Best & Banting fá Nóbelsverðlaun fyrir að einangra insúlín og sýna fram á virkni þess í DM

Skilgreining ü Lífefnafræðileg skilgreining: ü Hækkun blóðsykurs >11 mmól/L OG ü Efnaskiptasýring með sýrustigi bláæðablóðs p. H <7. 3 og/eða bíkarbonat í plasma <15 mmól/L ü Alvarlegasta birtingarmynd/fylgikvilli DM

Tíðni og faraldsfræði ü 25% DM 1 barna greinast v. DKA ü 8: 100 PY hjá börnum með þekkta DM I ü Auknar líkur ef lægri stétt og lægri aldur ü Líkur á endurteknum DKA meiri ef ü ü Hærra Hb. A 1 C og insúlín-skammtar Stúlkur á unglingsaldri >13 ára, lægri stétt, saga um geðkvilla Lengri sjúkdómsaldur ü Einnig þekkt hjá DM II ü Yfirleitt sömu sjúklingar

Lífeðlismeinafræði ü Algjör skortur á insúlíni ü Aukin virkni glúkagons à Blóðsykur vannýttur (insúlín) à FFS flytjast til lifrar (insúlín) à Glúkagon hækkar (insúlín) à Malonyl Co. A myndun hindruð og ketogenesa gegnum CPT örvuð (glúkagon) à Acetoacetat og -hydroxybútýrat myndast

Þættir sem valda sjúkdómsástandi ü Hyperglycemia ü Glúkagon og insúlín ü Vökvatap og elektrólýtatruflanir ü Osmótísk diuresa, uppköst og hyperventilation ü Ketoacidosis ü Acetoacetat, -hydroxybútýrat, fitusýrur, laktat

Einkenni Hyperglycemia Efnaskiptasýring og vökvatap Annað Polyuria Kviðverkir, ógleði og uppköst Sýkingar (t. d. lungnabólga) Polydipsia Mæði/Kussmaul Slappleiki og þreyta Nocturia og nýtilkomið enuresis Meðvitundartap og rugl án áverka Þyngdartap Vöðvaverkir og krampar

Mismunagreiningar ü Efnaskiptasýring af öðrum völdum ü DUMP SALE ü Öndunarsýring ü Astmi & lungnabólga ü Acute abdomen ü Botnlangi? ü Gastroenteritis

Greining ü Saga og skoðun ü Blóðprufur ü ü Glúkósi >11 mmól/L Na+/K+/Cl-/HCO 3 -/Úrea Blóðgös: p. H <7. 3; bíkarbónat <15 mmól/L Mæling ketóna í þvagi og blóði ü Alvarleiki metinn eftir lengd einkenna, taugaeinkennum, sýru- og basajafnvægi, vökvatapi og hækkun á anjónabili

Meðferð ü Stöðugt mat ü Vökvagjöf Áætlað tap í DKA: Vatn — 100 -125 m. L/kg Natríum — 5 -13 m. Eq/kg Kalíum — 6 -7 m. Eq/kg ü Insúlín ü 0. 05 -0. 1 ein/kg/klst EFTIR fyrsta vökvabolus ü Gjöf haldið áfram þar til ketónar mælast ekki ü Gefið í sykurlausn ef blóðsykur 13. 9 -16. 7 mmól/L ü Natríum í vökva eftir þörfum ü Kalíum alltaf gefið

Meðferð ü ü ü ü Blóðsykur 1 x/klst Elektrólýtar + p. H 1 x/klst, svo 1 x/2 klst Stöðugt lífsmarkaeftirlit Stöðugt neurologískt mat EKG Vökvaskráning Insúlín IV lokið þegar: ü ü Anjónabil eðlilegt (8 -14 m. Eq/L) p. H >7. 3 og/eða S-HCO 3 - >15 m. Eq/L S-Glúkósi <11 mmól/L Sjúklingur þolir næringu um munn

Fylgikvillar ü Venous thrombosis ü Prothrombotic ástand í DKA? ü Aspiration ü Hjartsláttartruflanir ü Hækkun á brisensímum ü Heilabjúgur

Fylgikvillar - Heilabjúgur ü ü 0. 3 -1% barna í DKA; dánartíðni 21 -24% 50 -80% barna sem deyja í DKA deyja v. heilabjúgs 15 -35% með varanlegar skemmdir á taugakerfi Aukin áhætta ef: ü Lágur aldur, nýgreining, mikil sýring, taugaeinkenni ü Einkenni: ü Uppköst, höfuðverkur og vaxandi meðvitundarskerðing ü Greining verður að vera klínísk! ü Meðferð ü Mannitól (0. 25 -1. 0 g/kg) ü Hypertónísk saltlausn

Horfur ü Dánartíðni 0. 15 -0. 51% ü Heilabjúgur í 50 -80% tilfella ü Aðrar ástæður: ü Lungnabólga ü Fjölkerfabilun ü Perforation á maga ü Traumatískur hydrothorax

Bestu þakkir!