DERS 4 Etkinlik Pareto Etkinlik Etkinlik Bir piyasada

DERS 4 Etkinlik Pareto Etkinlik

Etkinlik • Bir piyasada bir dağılımın etkin olabilmesi için, bu dağılımın piyasadaki tüm aktörlerin getirilerinin toplamını en yükseğe çıkarması gerekir. • Örneğin, bir mal piyasasında arz ve talebi eşitleyen tüketici dengesi etkindir. Çünkü tüketici fazlası ile üretici fazlası toplamını daha yükseğe çıkaran bir miktar seviyesi yoktur.

Tüketici dengesindeki üretim seviyesinin etkin olduğu aşağıdaki şekilde görülmektedir.

Eşitlik - Etkinlik • Etkinlik ile eşitlik arasında bir bağıntı yoktur. • Eşitlik, bir toplumdaki refahın ne kadar eşit dağıldığı ile ilgilidir. • Etkin dağılım ise toplumdaki toplam refahı en yükseğe çıkaran dağılımdır. • Çevre politikalarının değerlendirilmesinde etkinlikle birlikte eşitlik de bir kriter olarak değerlendirilebilir.

Pareto etkinlik Bir x dağılımının Pareto etkin olabilmesi için; • tüm bireylerin en az x kadar tercih ettikleri ve • en azından bireyin x dağılımına (daha çok) tercih ettiği, erişilebilir başka bir y dağılımı olmamalıdır.

Pareto etkinlik • Diğer bir deyişle bir dağılımın Pareto etkinliğini değerlendirirken, hiç kimseyi kötüleştirmeden en azından bir kişiyi iyileştiren erişilebilir başka bir dağılım yoksa o dağılımın Pareto etkin olduğunu söyleyebiliriz. • İki tüketici iki malın olduğu bir saf değişim modelinde Pareto etkin dağılımlar Edgeworth kutusu yardımıyla gösterilebilir. • Şekilde bir Edgeworth kutusu ve Pareto etkin dağılımlar kümesi (sözleşme eğrisi) gösterilmiştir.

Örnek • İki öğrenci (Ali ve Veli) kontenjanları bire eşit olan iki üniversiteye (M ve N) yerleşebilmektedir. • Eğer Ali, M’i, N üniversitesine ve Veli, N’i, M üniversitesine tercih ediyorsa; • Pareto etkin dağılımda Ali, M; Veli ise N üniversitesine yerleşmelidir. • Ali’nin N üniversitesine ve Veli’nin M üniversitesine yerleştiği dağılım Pareto etkin olamaz.