Deponijski gas ta je deponijski gas Smeta brojnih

Deponijski gas

Šta je deponijski gas? Smešta brojnih hemijskih jedinjenja i elemenata – CO 2 – CH 4 – desetine drugih CO H 2 S jedinjenja u tragovima

Tipična sastav deponijskog gasa Komponenta Metan 45 -60 % Ugljen dioksid 40 -60 Azot 2 -5 Kiseonik 0. 1 -1 Amonijak Nemetanska organska jedinjenja (NMVOC) 0. 1 -1 0. 01 -0. 6 Sulfidi 0 -1 Vodonik Ugljen-monoksid 0 -0. 2 Jedinjenja u tragovima 0. 01 – 0. 6 Karakteristike Metan je gas bez boje i mirisa. Deponije komunalnog otpada su među najvećim antropogenim izvorima emisija metana. CO 2 se nalazi u atmosferi u malim koncentracijama (0, 02 %). Bezbojan je, bez mirisa i malo kiseo. N 2 je inertan gas, reprezentuje 79 % atmosfere. Bez mirisa, ukusa i boje. Kiseonik reprezentuje 21 % atmosfere. Bez mirisa, ukusa i boje. Amonijak je bezbojan gas sa oštrim mirisom. NMVOC-i su organska jedinjenja. Nalaze se u prirodi ili se mogu veštački sintetizovati. NMOC-a najčešće prisutna na deponiji su akrilo-nitriti, etil-benzen, heksan, metil-etilketon, tetra-hlor-etilen, tolueni, tri-hlor-etilen, vinil-hloridi i ksilen. Sulfidi (vodonik sulfid, dimetil sulfid, merkaptani) su gasovi prisutni u prirodi koji daju deponiji neprijatan miris pokvarenih jaja. Vodonik je gas bez mirisa i boje. Ugljen-monoksid je gas bez mirisa i boje i gas koji je izuzetno toksičan, a u višim koncentracijama može biti fatalan. U manjim koncentracijama u sastavu deponijskog gasa mogu se detektovati: Toluen, Tetrahloretan, Trihloretan, Vinil hlorid, Benzen, Heksan, ugljenik tetrahlorid i Hloroform

Deponijski gas Nastaje u procesima biološko hemijske razgradnje organske materije deponovanog otpada Sastav deponijskog gasa menja se tokom vremena Prilikom ovog procesa generiše se toplota u telu deponije Nastali gas može da se kreće kroz telo deponije ili se emituje u atmosferu Brojni faktori utiču na intenzitet generisanja gasa – složen proces upravljanja deponijom

Karakteristike metana Metan je zapaljiv, odnosno ekplozivan gas Značajan energetski potencijal Potencijal globalno zagrevanja (GWP=25) Teži je od vazduha (kiseonika) i teži da se pozicionira u nižim slojevima Nije toksičan

Deponijski gas

Faktori koji utiču na produkciju deponijskog gasa • Sastav otpada • Prisustvo kiseonika • Vlažnost • Temperatura • p. H vrednost • Starost otpada • Kompaktnosti i veličina delova otpada • Hranjive materije

Vrste deponija (sa aspekta produkcije deponijskog gasa) Ne kontrolisane (ne sanitarne) deponije Klasične sanitarne deponije Bioreaktorske deponije – Anaerobne biorektorske deponije – Aerisane bioreaktorske deponije

Produkcija gasa na različitim tipovima deponija

Degazacije deponije može da se izvede u obliku pasivnog i aktivnog sistema.

Sistem za sakupljanje deponijskog gasa Verikalni sistem za ekstrakciju • 1. Mreža za ekstrakciju deponijskog gasa • 2. Ventil • 3. Biotrn, degazator • 4. Donji izolacioni sloje deponije – “Liner” • 5. Nepropusni pokrivni sloje deponije • 6. Postrojenje za tretman deponijskog gasa

Konstrukcija biotrna

Sistem za degazaciju R = Radijus delovanja; s = Optimalni razmak između biotrnova (s = 1. 732 R)

Mogućnosti iskorišćenja deponijskog gasa • Direktna upotreba – odnosi se na direktnu upotrebu deponijskog gasa na deponiji ili nekom obližnjem industrijskom postrojenju radi zagrevanja prostora Sagorevanje u IC Sistem za Jednostavni sistem zaili dobijanja toplotne energije. Deponija za proizvodne procese. sakupljanje Uslovi za transport deponijskog konzumu su kvalitet grejalicama, energent tretman gasa deponijskog gasa, udaljenost od lokacije deponije (u odnosu na količinu gasa)za industriju i karakteristike terena. Sagorevanje na baklji • Proizvodnja električne energije – ovaj vid iskorišćenja deponijskog gasa podrazumeva upotrebu generatora električne energije sa motorima predviđenim za rad na gasovito Sagorevanje u gorivo nižeg kvaliteta. Za optimalne rezultate potrebno je projektovati sistem generatorima el. Sistem za Složeni sistem za promenljivog pratiti procene u produkciji Deponijakapaciteta (kombinacija više motora), koji će energije (SUS tretman gasa sakupljanje gasa deponijskog gasa tokom životnog veka deponije. motorima, turbinama, mikroturb. ) • Sagorevanje na Spaljivanje na baklji i drugi oblici CDM – cilj ovakvih sistema je smanjenje emisije metana kao gasa većeg potencijala globalnog zagrevanja u odnosu na CO 2 koji je produkt baklji sagorevanja ili procesa oksidacije CH 4. Prednosti ovog vida upotrebe ogledaju se u činjenicama da nije potrebno značajno prečišćavanje gasa, pogodan je za promenljiv intenzitet produkcije i kvalitet deponijskog gasa. Deponija Sistem za sakupljanje gasa Jednostavni sistem za tretman gasa Sagorevanje na baklji

Pregled rezultata analiziranih deponija • Central European Landfill Gas Generation Model Deponija Površina [ha] Zapremina [x 106 t] Produkcija metana [m 3/h] Investicija [x 106 €] Energetski potencijal [MW] Novi Sad 28 2, 6 650 2 0, 6 – 1 Beograd 42 9, 0 2. 400 4 2, 2 – 3 Zrenjanin 7 0, 53 115 0, 3 - 0, 5 0, 1 – 0, 3 Kruševac 5 0, 9 145 0, 3 – 0, 5 0, 1 – 0, 3 2, 5 0, 7 125 0, 3 – 0, 5 0, 1 – 0, 5 Čačak

Mogući oblici primene Motor sa unutrašnjim sagorevanjem (100 k. W do 3 MW) Gasna turbine (800 k. W do 10. 5 MW) Mikroturbine (30 k. W do 250 k. W)

Oksidacija metana na deponijama Faktori koji utiču na oksidaciju metana – Koncentracija O 2 – Koncentracija CH 4 – Koncentracija CO 2 – p. H vrednost – Temperatura – Sadržaj vlage