Deponije komunalnog otpada Zato deponije Odnos ekonomskih indikatora

Deponije komunalnog otpada

Zašto deponije

Odnos ekonomskih indikatora i primenjenih tehnologija tretmana otpada u Evropi (Eurostat, 2010)

Vrste deponija Ø Nesanitarne deponije Ø Divlje deponije Ø Smetlišta Ø Nemaju sisteme za sprečavanje zagađenja životne sredine

Vrste deponija Ø Kontrolisane deponije l Delimično poseduju sisteme za sprečavanje zagađenja životne sredine

Vrste deponija Ø Sanitarna deponija

Kriterijumi za izbor lokacije na osnovu Pravilnika uključuju sledeće parametre: Ø Ø Ø 1. Deponija se planira za vreme duže od 20 godina; 2. Deponija se mora regulisati odgovarajućom urbanističkom dokumentacijom; 3. Deponija se locira u uvalama, zaklonjenim bočnim reljefom, bivšim pozajmištima zemlje, ravnim terenima koji su bez tekućih i stagnirajućih voda; 4. Deponija se može locirati i na terenima koji imaju seizmičnost veću od 7° Merkalijeve skale, ali pod uslovom da se preduzmu sve antiseizmične mere na vodovodnim, kanalizacionim i drenažnim instalacijama, kao i pri izgradnji pomoćnih objekata deponije; 5. Tereni sa klizištima mogu se koristiti za deponiju pod uslovom da se preduzmu sve mere sanacije klizišta; 6. Deponiju je poželjno locirati na vodonepropusnom terenu. Deponija se obezbeđuje radi zaštite životne sredine višeslojnom vodoizolacionom oblogom;

Parametri na osnovu kojih se računa potrebna zapremina deponije Ø Ø Ø Ø Produkcija otpada Period za koji se projektuje deponija Stepen pokrivenosti teritorije (stanovništva) uslugama sakupljanja otpada Broj stanovnika Gustina otpada Procena izdvajanja reciklažnih sirovina Održavanje stabilnih kosina nagiba (maksimalno 1: 2, a najčešće 1: 3) Stabilizacija i smanjenje visine usled degradacije biodegradabilnih delova komunalnog otpada (do 15%)

Deponiju ne treba locirati: Ø Ø Ø Ø Ø 1) Na zemljištu u užoj zoni sanitarne zaštite izvorišta za snabdevanje vodom za piće; 2) Na manjoj udaljenosti od 0, 5 km od pojedinačnih kuća van naselja; 3) Na manjoj udaljenosti od 0, 5 km uz obalu reka, jezera, akumulacija i u njihovom aluvionu; 4) Na manjoj udaljenosti od 1, 5 km od spomenika kulture ili zaštićenog prirodnog dobra; 5) Na manjoj udaljenosti od 0, 5 km od železničke i autobuske stanice, stovarišta zapaljivog materijala i vojnog objekta; 6) U radijusu od 3, 2 km od referentne tačke aerodroma; 7) Na manjoj udaljenosti od 2 km od zdravstvenog objekta za stacionirano lečenje, prirodnog lečilišta, prehrambene industrije; 8) Na zemljištu na kome je najviši sezonski nivo podzemne vode 2 m od dna deponije i terenima sa većom propustljivošću od 0, 00001 cm/s; 9) Na manjoj udaljenosti od 0, 1 km od gasovoda, naftovoda, dalekovoda, minimalna širina pristupnog puta mora da iznosi 6, 0 m, a maksimalan uspon 14%.

Prirodno – tehničke norme za izbor lokacije Ø Ø Ø 1) Površina i karakteristike zemljišta i prekrivenog materijala; 2) Tip reljefa (topografski uslovi); 3) Hidrološka situacija; 4) Geološki i hidrogeološki uslovi; 5) Geomehanički uslovi; 6) Klimatske karakteristike; 7) Geografske karakteristike, 8) Saobraćajna mreža; 9) Električna i vodovodna mreža; 10) Zaštita životne sredine; 11) Urbanističko-pejzažni uslovi.

Operativne mere na deponiji Ø Ø Ø Ø Dnevno prekrivanje otpada Kontrola ptica Pranje vozila (točkova) pri izlasku sa deponije Mere smanjenja rizika od požara Smanjenje rizika od olujnih kiša Zaštita od rasipanja Kontrola neprijatnih mirisa Bezbednost i zaštita na radu

Stanje postojećeg smetlišta

Sanitarna deponija Ø Ø Ø Ø započeti deponovanje na najnižoj koti deponije oformiti ćeliju - radna površina bude što manja ćeliju ispunjavati odmah do konačne visine ćeliju dnevno prekriti inertnim materijalom otpatke kompaktirati stabilnost tela - nagib radne površine 1: 3 pridržavati se plana popunjavanja deponije - koristiti samo odgovarajuću opremu - opremu locirati u aktivnoj zoni

Namena površina RADNA ZONA, koja obuhvata sve površine sa osnovnom namenom u funkciji sanitarnog deponovanja otpada; Ø ZAŠTITNA ZONA koja predstavlja zaštitni zeleni pojas oko kompleksa deponije Ø Na planiranoj površini radne zone potrebno je smestiti četiri zasebne celine sa posebnim funkcijama, odnosno četiri površine sa različitom namenom: Ø a) Površina za deponovanje otpada; Ø b) Površina za manipulativno-opslužni plato sa postrojenjem za prečišćavanje otpadnih voda; Ø c) Površine za komunikacije i infrastrukturu (saobraćajne površine) Ø d) Reciklažni plato

Površina za deponovanje otpada sa svim pripadajućim funkcijama Ø Telo sanitarne deponije Ø Lokacija za izvorište tehničke vode Ø Postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda Ø Sistem za odvođenje površinskih voda

Sanitarna deponija

Geoprofili

Postavljanje drenažnih sistema

Struktura izolacionih slojeva

Proračun Tela deponije Vdep - potrebna zapremina za odlaganje čvrstog otpada (m 3) Gko - težina komunalnih čvrstih otpadaka (t) Gpm - težina prekrivnog materijala (t) ρko - srednja gustina sabijenih komunalnih čvrstih otpadaka (t/m 3) ρpm - gustina zbijenog prekrivnog materijala (t/m 3).

Proračun Tela deponije Vdep= (Gko/ρko + Gpm/ρpm) + (Gio/ρio + Gpm/ρpm) Ø Ø Ø Ø Vdep – potrebna zapremina za sanitarno deponovanje čvrstog otpada (m 3) Gko – masa komunalnog čvrstog otpada (t) Gio – masa inertnih i industrijskih frakcija čvrstog otpada (t) Gpm - masa prekrivnog materijala (t) ρko – srednja gustina sabijenih komunalnog čvrstog otpada (t/m 3) = 0, 8 t/m 3 ρio – srednja gustina sabijenih inertnih i industrijskih frakcija otpada (t/m 3) = 0, 8 t/m 3 ρpm – gustina zbijenog prekrivnog materijala (t/m 3) = 1, 67 (t/m 3)

Proračun tela deponije Dnevna količina komunalnog čvrstog otpada koja se u proseku sakupi na podučju opština Inđija, Irig, Ruma, Sremski Karlovci, Šid i Stara Pazova je usvojena 75. 897 ton/god Ø ili 298 tone dnevno komunalnog otpada i sličnog industrijskog (generisanje komunalnog otpada je svaki dan tj 366 dana, Ø ali skupljanje otpada je prosečno 255 radnih dana jer komunalna preduzeće i deponija ne rade subotom i nedeljom, praznicima ili u tim danima rade sa jako smanjenim intezitetom. Ø

Proračun tela deponije Ø Kako je dnevna količina otpada 298 t/dan što čini 993 m 3 nesabijenog odnosno 372, 5 m 3 sabijenog otpada kompaktorom dnevno. Na godišnjem nivou 255 x 372, 5 m 3 = 94. 987 m 3

Proračun tela deponije Ø Formiranje ćelija bi bilo 10 m x 6 m x potrebna veličina ćelija. 6, 2 m,

Proračun tela deponije Ø Potrebna količina inertnog materijala je ako se uzima standardno od 0, 2 m i gustina 0, 7 (t/m 3) nesabijen i sabijen 1, 67 (t/m 3). Za dnevno prekrivanje je potrebno 12 m 3 inertnog materijala. Godišnje je 255 dana x 12 m 3 = 3060 m 3 sabijenog inertnog materijala godišnje, odnosno 5 m 3 rasute zemlje dnevno odnosno 1275 m 3.

Proračun tela deponije Redni broj Godina 1 2009 98. 053 2 2010 196. 106 3 2011 294. 159 4 2012 392. 212 5 2013 19 2028 Ukupno za 20 god. Industrijski i komunalni otpad sabijen m 3 godišnje 94. 987 Prekrivni materijal sabijen m 3 god. 3066 Kumulativna deponije m 3 490. 265 1. 863. 007 1. 961. 060 zapremina

Proračun tela deponije vrsta otpada težinski udeo iskustveni podaci o % izdvajanja na postrojenju za separaciju Količine koje će se izdvojiti ton/dan papir i karton 5, 76% 80 13, 7 staklo 1, 52% 40 1, 8 PET 4, 55% 80 10, 8 polietilen 7, 21% 60 12, 9 ostala plastika 0, 48% 60 0, 8 metali 1, 44% 30 1, 28 tekstil 3, 55% organski otpad 75, 01% ostalo 0, 49% 100, 00% Dnevna količina koja će ostati nakon izdvajanja 256, 7

Proračun tela deponije Ø Ostatak od ukupne količine je 268 t/dan biće deponovano, što iznosi 335 m 3, na godišnjem nivou to je 85425 m 3. Ø Ćelije potrebne za ovu količinu će biti dimenzija 10 x 6 x 5, 5 m. Ø Potrebna količina inertnog materijala je ista kao u prethodnom slučaju. 3060 m 3 sabijenog godišnje

Proračun tela deponije Redni broj Godina Industrijski i komunalni otpad sabijen m 3 godišnje Prekrivni materijal sabijen m 3 god. Kumulativna deponije m 3 1 2009 85425 3066 88. 491 2 2010 176. 982 3 2011 265. 473 4 2012 353. 964 5 2013 442. 455 19 2028 1. 681. 329 Ukupno za 20 god. 1. 769. 820 zapremina

Proračun tela deponije Ø Ukupna ušteda u prostoru koja će se dobiti instaliranjem opreme za separaciju otpada ugleda se u 1. 961. 060 - 1. 769. 820 = 191. 240 m 3 korisnog prostora i produženju veka iskorišćenja deponije.

Popunjavanja tela deponije Otpad se odlaže u manjim jedinicama koje nazivano ćelije Ø Grupa većeg broja ćelija sačinjava kasetu Ø Nikada se otpad ne odlaže na celoj površini deponije, već se teži da radna površina bude štom manja Ø

Popunjavanja tela deponije

Monitoring mogućih uticaja na životnu sredinu Ø Monitoring pomenutih aspekata definisan je za svaku deponiju Dozvolom za upravljanje otpadom, odnosno dozvolom za odlaganje otpada. Parametri Aktivna faza Pasivna faza 1. Količina padavina dnevno, dodaje vrednosti 2. Temperatura (min, maks. u 14. 00) dnevno mesečni prosek 3. Brzina i smer vazdušnih strujanja dnevno nije potrebno 4. Isparavanje (lizimetar) * dnevno, dodaje vrednosti 5. Atmosferska vlažnost (u 14. 00) dnevno mesečni prosek Monitoring površinskih voda 1. Zapremina procedne vode Mesečno* Tromesečno** Mesečno (1)(3) se mesečnoj *prve godine * nakon prve godine svakih šest meseci 2. Sastav procedne vode (2) Kvartalno (3) svakih šest meseci 3. Zapremina i sastav površinske vode (7) Deponijski gas Kvartalno (3) svakih šest meseci od 1 do 6 meseci svakih šest meseci

Sistem kontrole procednih voda Ø Ø Ø Ø Ø Zapremina, Provodljivost; p. H; BPK 5; HPK; TOC; Fosfati; Ukupni azot (Ntot); Nitrati (NO 3 -N) i Amonijum (NH 4 -N*).

Sistem kontrole podzemnih voda Ø Ø Pijezometar sa gradijentom na dole i Pijezometar sa gradijentom na gore. Ø Ø Ø Ø Nivo podzemne vode; p. H, provodljivost; BPK 5, HPK, rastvoreni kiseonik; TOC; Teški metali; Ukupni azot; Fosfati; Ukupne koliformne bakterije.

Sistem kontrole površinskih voda Ø p. H, provodljivost; Ø BPK 5, HPK; Ø TOC; Ø Teški metali; Ø Ukupni azot; Ø Fosfati.

Sistem kontrole deponijskog gasa Ø CH 4 Ø CO 2 Ø CO Ø H 2 S Ø CHlel Ø Protok gasa Ø Praćenje parametara na svim degazatorima

Sistem kontrole sleganja tela deponije Ø Sleganje deponije prati se na šestomesečnom ili godišnjem nivou. Ø Pored same promene nivoa, prati se i stanje tj. stabilnost kosina deponije

Zatvaranje deponije

Gornji pokrivni slojevi deponije Ø 1. 2. 3. 4. Postoje četiri osnovna načina pokrivanja deponija (u zavisnosti od procene rizika) Prekrivanje zemljom Prekrivanje sa osnovnom HDPE folijom i postojanje drenažnog sloja za evakuaciju deponijskog gasa Prekrivanje sa osnovnom HDPE folijom bez postojanja drenažnog sloja za evakuaciju deponijskog gasa Prekrivanje glinom

Smetlište u Futogu

Sanacija smetlišta

NIMBY Ø Ø Ø 1) Strah zbog potencijalnih zdravstvenih problema; 2) Neprijatnosti kao što su prašina, neprijatni mirisi, buka, zagađenje vode, oštećenje vegetacije i biljaka, štetočine; 3) Strah od nesreća, uključujući i saobraćajne nesreće. Očigledno je da se otpadni materijali smatraju opasnijim od čisto hemijskih proizvoda i da se bilo koji industrijski otpad (osim komunalnog) smatra opasnim; 4) Pad vrednosti nekretnina koji se obično pripisuje postrojenjima za industriju ili otpad ili pitanjima zagađenja. 5) Negativne emocije zbog načina postupanja, posebno ako nije jasno odgovoran, ne prihvata odgovornost niti nudi rešenje.