DEPARTAMENT KSZTACENIA ZAWODOWEGO I USTAWICZNEGO Modernizacja ksztacenia zawodowego

DEPARTAMENT KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO I USTAWICZNEGO Modernizacja kształcenia zawodowego w Polsce w odpowiedzi na potrzeby rynku pracy i wyzwania uczenia się przez całe życie 27 lutego 2012 r.

Zmiany ustawy o systemie oświaty USTAWA z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 29 września 2011 r. Nr 205, poz. 1206)

POPRAWA JAKOŚCI I EFEKTYWNOŚCI KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO ORAZ ZWIĘKSZENIE JEGO ATRAKCYJNOŚCI Modyfikacja klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego dostępnych w systemie kształcenia zawodowego i ustawicznego Wdrożenie nowej obudowy programowej kształcenia zawodowego (nowa podstawa programowa kształcenia w zawodach) Modernizacja systemu egzaminów zewnętrznych Wdrożenie nowego modelu kształcenia zawodowego opartego na elastycznych ścieżkach uczenia się – kwalifikacyjne kursy zawodowe Stworzenie możliwości lepszej współpracy między szkołami zawodowymi i przedsiębiorcami Promocja kształcenia zawodowego 3

Ustawa o systemie oświaty - definicje kwalifikacje w zawodzie – należy przez to rozumieć wyodrębniony w danym zawodzie zestaw oczekiwanych efektów kształcenia, których osiągnięcie potwierdza świadectwo wydane przez okręgową komisję egzaminacyjną, po zdaniu egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie w zakresie jednej kwalifikacji;

Klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego, ustalona rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2012 r. ( Dz. U z dn. 3 stycznia 2012 poz. 7) wydanym na podstawie art. 24 ust. 1 ustaw y z dnia września 1991 r. o systemie oświaty w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 205, poz. 1206), to usystematyzowany układ tabelaryczny obejmujący: 1) zawody, w których kształcenie jest prowadzone w szkołach i wyodrębnione w ramach wskazanych zawodów kwalifikacje, których kształcenie może być prowadzone na kwalifikacyjnych kursach zawodowych; 2) typy szkół ponadgimnazjalnych, w których może odbywać się kształcenie w danym zawodzie, tj. trzyletnią zasadniczą szkołę zawodową dla młodzieży, czteroletnie technikum dla młodzieży oraz szkołę policealną o okresie nauczania nie dłuższym niż 2, 5 roku;

Klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego 3) kwalifikacje wyodrębnione w zawodach, których kształcenie może być prowadzone na kwalifikacyjnych kursach zawodowych; 4) zawody, w których nie wyodrębnia się kwalifikacji (zawody szkolnictwa artystycznego); 5) wnioskodawców – ministrów, na wniosek których wprowadzono zawody do klasyfikacji (ministrów właściwych w zakresie danego zawodu – wyznaczonych ze względu na odpowiedni dział administracji rządowej, wskazany w ustawie z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej (Dz. U. z 2007 r. Nr 65, poz. 437, z późn. zm. )); 6) obszary kształcenia, do których są przypisane poszczególne zawody wpisane do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego.

Klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego Nowa klasyfikacja określa: - 8 obszarów kształcenia: (A) ADMINISTRACYJNO-USŁUGOWY (B) BUDOWLANY (E) ELEKTRYCZNO-ELEKTRONICZNY (M) MECHANICZNY I GÓRNICZO-HUTNICZY (R) ROLNICZO-LEŚNY Z OCHRONĄ ŚRODOWISKA (T) TURYSTYCZNO-GASTRONOMICZNY (Z) MEDYCZNO-SPOŁECZNY (S) ARTYSTYCZNY - 7

Klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego KLASYFIKACJA WŁAŚCIWA Symbol cyfrowy 1 3 31 311103 Nazwa grupy zawodów/Nazwa zawodu 2 Technicy i inny średni personel Średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych Technicy nauk fizycznych i technicznych Technik analityk Wnioskodawca – minister właściwy w zakresie zawodu Obszar kształcenia Kształcenie w formie kwalifikacyjnych kursów zawodowych 9 gospodarki A X K 1 Przygotowywanie X sprzętu laboratoryjnego, odczynników chemicznych i próbek do badań analitycznych K 2 Kontrolowanie X procesów technologicznych i wykonywanie badań analitycznych 3 Typy szkół ZSZ T 4 5 SP 6 Nazwy kwalifikacji wyodrębnionych w zawodach 7 8 Uwagi 10

Klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego Nowa klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego obejmuje 200 zawodów, w ramach których wyodrębniono 251 kwalifikacji w zawodzie. W klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego ujęto: 23 zawody trzykwalifikacyjne, 72 zawody dwukwalifikacyjne 98 zawodów jednokwalifikacyjnych (7 zawodów z klasyfikacji to zawody szkolnictwa artystycznego, dla których nie wyodrębnia się kwalifikacji). Dla kwalifikacji wyodrębnionych w 161 zawodach klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego przewiduje możliwość prowadzenia kwalifikacyjnych kursów zawodowych (oprócz kształcenia w danym typie/danych typach szkół).

Klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego Na wniosek ministrów właściwych dla zawodów, wprowadzono do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego nowe zawody (częściowo powstałe w wyniku grupowania i zintegrowania zawodów już istniejących lub zawodów wykreślonych). Są to następujące zawody: Technik żywienia i usług gastronomicznych – powstały z połączenia zawodów Technik organizacji usług gastronomicznych, Technik żywienia i gospodarstwa domowego i Kucharz (nauczany na poziomie technikum); Technik renowacji elementów architektury – powstały z połączenia zawodów Renowator zabytków architektury i Technik sztukatorstwa i kamieniarstwa artystycznego; Monter sieci, instalacji i urządzeń sanitarnych – powstały z połączenia zawodów Monter instalacji i urządzeń sanitarnych i Monter sieci komunalnych; Monter zabudowy i robót wykończeniowych w budownictwie – zawód powstały z połączenia zawodów: Malarz-tapeciarz, Posadzkarz, Technolog robót wykończeniowych w budownictwie, Stroiciel fortepianów i pianin – powstały na bazie zawodu Korektor i stroiciel instrumentów muzycznych; Technik budowy fortepianów i pianin – powstały na bazie zawodu Technik instrumentów muzycznych;

Klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego Asystent kierownika produkcji filmowej / telewizyjnej – powstały na bazie zawodu Technik organizacji produkcji filmowej i telewizyjnej Technik realizacji nagrań i nagłośnień – powstały na bazie zawodu Asystent operatora dźwięku; Technik sterylizacji medycznej; Technik elektroniki i informatyki medycznej – powstały na bazie zawodu Technik elektroniki medycznej; Technik procesów drukowania – powstały na bazie zawodu Technik poligraf; Technik procesów introligatorskich – powstały na bazie zawodu Technik poligraf; Wiertacz – powstały na bazie zawodu Wiertacz odwiertów eksploatacyjnych i geofizycznych; Murarz-tynkarz – powstały na bazie zawodu Murarz; Wędliniarz – powstały na bazie zawodu Rzeźnik-wędliniarz.

Klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego Nowa klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego uwzględnia także uzasadnione wnioski właściwych ministrów dotyczące wykreślenia z klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego zawodów, w których kształcenie w ramach systemu oświaty uznano za nieprzydatne (np. z uwagi na realizowanie kształcenia na odpowiednim kierunku studiów w ramach szkolnictwa wyższego), bądź które stanowiły podstawę do wprowadzenia do klasyfikacji nowych (wyżej wymienionych) zawodów. W związku z tym, z projektu klasyfikacji wykreślono następujące zawody:

Klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 11) 12) 13) 14) 15) 16) 17) 18) 19) 20) 21) 22) 23) 24) 25) 26) 27) 28) Technik geofizyk; Technik hydrolog; Technik meteorolog; Technik elektroniki medycznej; Technik poligraf; Technik urządzeń audiowizualnych; Technik dźwięku; Monter instalacji gazowych; Technik informacji naukowej; Technik żywienia i gospodarstwa domowego; Technik organizacji usług gastronomicznych; Kucharz małej gastronomii; Korektor i stroiciel instrumentów muzycznych; Technik instrumentów muzycznych; Asystent operatora dźwięku; Technik organizacji produkcji filmowej i telewizyjnej Murarz; Renowator zabytków architektury; Monter instalacji i urządzeń sanitarnych; Monter sieci komunalnych; Posadzkarz; Technolog robót wykończeniowych w budownictwie; Malarz-tapeciarz; Monter-instalator urządzeń technicznych w budownictwie wiejskim; Monter instrumentów muzycznych; Rzeźnik-wędliniarz; Wiertacz odwiertów eksploatacyjnych i geofizycznych; Technik sztukatorstwa i kamieniarstwa artystycznego.

Klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego Zgodnie z wnioskiem ministra właściwego do spraw zdrowia ostatni nabór do szkół policealnych kształcących w zawodach ratownik medyczny i dietetyk będzie miał miejsce w roku szkolnym 2012/2013. Od roku szkolnego 2013/2014 kształcenie w powyższych zawodach będzie stopniowo wygaszane.

Ustawa o systemie oświaty - definicje podstawa programowa kształcenia w zawodach – należy przez to rozumieć obowiązkowe zestawy celów kształcenia i treści nauczania opisanych w formie oczekiwanych efektów kształcenia: wiedzy, umiejętności zawodowych oraz kompetencji personalnych i społecznych, niezbędnych dla zawodów lub kwalifikacji wyodrębnionych w zawodach, uwzględniane w programach nauczania i umożliwiające ustalenie kryteriów ocen szkolnych i wymagań egzaminacyjnych oraz warunki realizacji kształcenia w zawodach, w tym zalecane wyposażenie w pomoce dydaktyczne i sprzęt oraz minimalna liczba godzin kształcenia zawodowego;

Nowa podstawa programowa dla kształcenia zawodowego ukierunkowana jest na efekty kształcenia Minister Edukacji Narodowej wydał ( Dz. U. z dnia 17 lutego 2012 r. , poz. 184) w jednym akcie prawnym nową podstawę programową kształcenia w zawodach. Nowa podstawa programowa kształcenia w zawodach uwzględnia: cele kształcenia i treści nauczania opisane w formie oczekiwanych efektów kształcenia warunki realizacji kształcenia w zawodzie, w tym - minimalną liczbę godzin kształcenia zawodowego, - wyposażenie pracowni w pomoce dydaktyczne i sprzęt możliwości uzyskiwania dodatkowych kwalifikacji w ramach obszaru kształcenia określonego w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego 16

Struktura rozporządzenia w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach Rozporządzenie w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach TREŚĆ ROZPORZĄDZENIA ZAŁĄCZNIK (CZĘŚĆ I, CZĘŚĆ II, CZĘŚĆ III)

Struktura podstawy programowej kształcenia w zawodach CZĘŚĆ I OKREŚLA OGÓLNE CELE I ZADANIA KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO CZĘŚĆ II OKREŚLA EFEKTY KSZTAŁCENIA WSPÓLNE DLA WSZYSTKICH ZAWODÓW, EFEKTY KSZTAŁCENIA WSPÓLNE DLA ZAWODÓW W RAMACH OBSZARU KSZTAŁCENIA ORAZ EFEKTY KSZTAŁCENIA WŁAŚCIWE DLA KWALIFIKACJI WYODRĘBNIONYCH W ZAWODACH CZĘŚĆ III OKREŚLA OPIS KSZTAŁCENIA W POSZCZEGÓLNYCH ZAWODACH ZAWIERAJACY: nazwy i symbole zawodów, zgodnie z klasyfikacją zawodów szkolnictwa zawodowego, cele kształcenia w zawodach, nazwy kwalifikacji wyodrębnionych w zawodach, warunki realizacji kształcenia w zawodach, minimalną liczbę godzin kształcenia zawodowego oraz możliwości uzyskania dodatkowych kwalifikacji w zawodach w ramach obszaru kształcenia określonego w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego

OGÓLNE CELE I ZADANIA KSZTAŁCENIA ZAWODOWEG O Struktura rozporządzenia – Część I • Założenia dotyczące kształcenia zawodowego • Nazwy obszarów kształcenia • Oznaczenia i kody stosowane w podstawie • Planowanie kształcenia zawodowego – programy nauczania • Tabela powiązań między kwalifikacjami i zawodami

Tabela 1. Wykaz kwalifikacji oraz ich powiązania z zawodami i efektami kształcenia uporządkowane według obszarów kształcenia oraz narastających kodów kwalifikacji w obrębie danego obszaru Struktura rozporządzenia – Część I Nazwa obszaru kształcenia Kod kwalifikacji Nazwa kwalifikacji Symbol cyfrowy zawodu Nazwa zawodu, w którym wyodrębniono daną kwalifikację Efekty kształcenia wspólne dla zawodów z uwzględnieniem BHP, PDG, JOZ, KPS, OMZ

Struktura rozporządzenia – Część II. 1 Efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów opisano w następujących zakresach: (BHP) bezpieczeństwo i higiena pracy (PDG) podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej (JOZ) język obcy ukierunkowany zawodowo (KPS) kompetencje personalne i społeczne (OMZ) organizacja pracy w małych zespołach (dotyczy tylko technikum i szkoły policealnej)

Struktura rozporządzenia – Część II. 2 Efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru kształcenia PKZ(B. a) … PKZ(B. l) A B PKZ(A. a) … PKZ(A. ac) …

Struktura rozporządzenia – Część III OPIS KSZTAŁCENIA W POSZCZEGÓLNYCH ZAWODACH Uporządkowane według: Nazwa zawodu symbol cyfrowy zawodu 1. Cele kształcenia w zawodzie 2. Efekty kształcenia 3. Warunki realizacji kształcenia w zawodzie 4. Minimalna liczba godzin kształcenia zawodowego 5. Możliwości uzyskiwania dodatkowych kwalifikacji w ramach obszaru kształcenia, określonego w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego Obszarów kształcenia Typów szkół: ZSZ, T, SP Malejących symboli cyfrowych zawodów

Struktura podstawy programowej kształcenia w zawodach 2. Efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszarów kształcenia Przykład: OBSZAR ROLNICZO-LEŚNY Z OCHRONĄ ŚRODOWISKA (R) PKZ(R. a) Umiejętności stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: operator maszyn leśnych, technik leśnik Uczeń: - rozpoznaje gatunki roślin i zwierząt leśnych; - określa cechy lasu i drzewostanów; - rozpoznaje rodzaje, określa właściwości i przeznaczenie drewna na podstawie jego budowy; - interpretuje oznaczenia na szkicach, planach i mapach stosowanych w leśnictwie; - rozpoznaje narzędzia, przyrządy, materiały oraz maszyny i urządzenia do prac pielęgnacyjnych, zabiegów ochronnych lasu i transportu drewna; - rozróżnia rodzaje prac remontowych urządzeń melioracyjnych i napraw dróg leśnych; - wykonuje czynności związane z prowadzeniem i obsługą pojazdów w zakresie niezbędnym do uzyskania prawa jazdy kategorii T.

Struktura podstawy programowej kształcenia w zawodach 3. Efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodach przykład: OBSZAR ROLNICZO-LEŚNY Z OCHRONĄ ŚRODOWISKA (R) Zawód: operator maszyn leśnych, kwalifikacja: Obsługa maszyn stosowanych do prac leśnych Symbol cyfrowy: 834105 zawodu, kod kwalifikacji R. 1 Uczeń: - organizuje stanowisko do pozyskiwania surowca drzewnego; - stosuje zasady selekcji drzew leśnych; - obsługuje pilarki spalinowe i elektryczne; - dobiera maszyny i urządzenia do pozyskiwania surowca drzewnego oraz biomasy; - klasyfikuje surowiec drzewny; - stosuje sposoby zapobiegania skażeniu powierzchni gleby przez substancje ropopochodne; …………………………………

Struktura podstawy programowej kształcenia w zawodach CZĘŚĆ III 1. Cele kształcenia w zawodzie przykład: OBSZAR ROLNICZO-LEŚNY Z OCHRONĄ ŚRODOWISKA (R) Zasadnicza Szkoła Zawodowa OPERATOR MASZYN LEŚNYCH 834105 Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie operator maszyn leśnych powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: - obsługiwanie ciągników wraz z urządzeniami doczepianymi i podwieszanymi; - wykonywanie zabiegów gospodarczych ciągnikami z urządzeniami doczepianymi i podwieszanymi; - montowanie, obsługiwanie i demontowanie urządzeń mechanicznych w szkółkach leśnych; - wykonywanie zrywki surowca drzewnego ciągnikami specjalistycznymi oraz ciągnikami rolniczymi wyposażonymi w urządzenia zrywkowe; - pozyskiwanie surowca drzewnego pilarkami spalinowymi.

Struktura podstawy programowej kształcenia w zawodach 2. Efekty kształcenia Do wykonywania wyżej wymienionych zadań zawodowych, niezbędne jest osiągnięcie zakładanych efektów kształcenia, na które składają się: 1) efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów; 2) efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru rolniczo-leśnego z ochroną środowiska PKZ(R. a). 3) efekty kształcenia właściwe dla zawodu operator maszyn leśnych opisane w wyodrębnionej kwalifikacji:

Struktura podstawy programowej kształcenia w zawodach 3. WARUNKI REALIZACJI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE Szkoła realizująca kształcenie w zawodzie operator maszyn leśnych powinna posiadać następujące pomieszczenia dydaktyczne: 1) pracownia maszynoznawstwa wyposażona w: przykładowe rysunki techniczne i dokumentacje techniczne, zestawy próbek: metali i stopów, tworzyw sztucznych, gumy oraz materiałów ściernych, modele części maszyn, ………………. . 2) pracownia hodowli, ochrony i biologii lasu wyposażona w: stanowisko komputerowe (jedno dla jednego ucznia) zielniki i atlasy roślin, atlasy i preparowane okazy zwierząt, mapy leśne, podręczny sprzęt gaśniczy, filmy edukacyjne dotyczące techniki i technologii prac hodowlanych i ochronnych; 3) pracownia użytkowania lasu powinna być wyposażona w: próbki gatunków drewna, próbki z wadami drewna, pas narzędziowy z wyposażeniem do ręcznej ścinki drewna, przyrządy do pomiaru miąższości sortymentów drewna…………… 4) warsztaty szkolne wyposażone w: narzędzia do obróbki drewna i metali, przyrządy mechaniczne do prostych napraw sprzętu i narzędzi…………. Warsztaty powinny posiadać salę instruktażową oraz stanowiska do obróbki metali i napraw elektrycznych…………….

Struktura podstawy programowej kształcenia w zawodach 4. MINIMALNA LICZBA GODZIN KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO Efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów oraz wspólne dla zawodów w ramach obszaru rolniczo-leśnego z ochronna środowiska R. 1 Obsługa maszyn stosowanych do prac leśnych 300 godz. 800 godz. W szkole liczba godzin kształcenia zawodowego ulega odpowiedniemu zwiększeniu do wymiaru godzin określonego w przepisach w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych, przewidzianego dla kształcenia zawodowego, zachowując minimalną liczbę godzin wskazanych w tabeli odpowiednio dla efektów kształcenia i kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie.

Ustawa o systemie oświaty - definicje egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie – należy przez to rozumieć egzamin umożliwiający uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe lub świadectwa potwierdzającego kwalifikację w zawodzie – jeżeli został przeprowadzony w zakresie jednej kwalifikacji;

Egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie Będzie przeprowadzany dla każdej kwalifikacji odrębnie na podstawie wymagań ustalonych w podstawie programowej kształcenia w zawodach Do egzaminu przystąpią: § uczniowie szkół ponadgimnazjalnych prowadzących kształcenie zawodowe – w trakcie nauki § osoby, które ukończyły kwalifikacyjne kursy zawodowe § osoby dorosłe w trybie egzaminów eksternistycznych Zdanie egzaminu jest potwierdzeniem, że dana osoba posiada odpowiednią wiedzę i umiejętności w zakresie danej kwalifikacji. . Dyplom potwierdzający kwalifikacje (w pełnym) zawodzie będzie wydawany osobom, które zdadzą egzaminy potwierdzające wszystkie kwalifikacje w danym zawodzie oraz będą miały odpowiedni dla zawodu poziom wykształcenia ogólnego. 31

Zasady przeprowadzania egzaminu Egzamin przeprowadzany jest w szkole, placówce lub u pracodawcy Egzaminy są organizowane w trakcie roku szkolnego po zakończeniu kształcenia w danej kwalifikacji Liczba egzaminów = liczbie kwalifikacji w zawodzie Świadectwo kwalifikacyjne wydaje OKE Minister Edukacji Narodowej wyda w rozporządzeniu o drukach szkolnych nowy wzór dokumentu- świadectwo kwalifikacyjne

Założenia do egzaminu pisemnego Testy do egzaminu pisemnego, w zależności od liczby kwalifikacji, będą składały się z 20 do 30 zadań Egzamin będzie trwał od 45 do 90 minut Docelowo zdający będą rozwiązywali testy na stanowiskach komputerowych.

Założenia do egzaminu praktycznego Jednakowy model egzaminu dla wszystkich typów szkół Czas wykonania testu praktycznego 120 – 240 min Efektem wykonania testu praktycznego może być: – wyrób – usługa – dokumentacja

Kalendarium zmian w systemie egzaminów potwierdzających kwalifikacje zawodowe Rok Egzaminy 2012 Egzaminy na dotychczasowych zasadach 2013 Egzaminy na dotychczasowych zasadach Potwierdzanie wyodrębnionych kwalifikacji 2014 Egzaminy na dotychczasowych zasadach Potwierdzanie wyodrębnionych kwalifikacji 2015 Egzaminy na dotychczasowych zasadach Potwierdzanie wyodrębnionych kwalifikacji 2016 Egzaminy na dotychczasowych zasadach Potwierdzanie wyodrębnionych kwalifikacji 2017 Potwierdzanie wyodrębnionych kwalifikacji 2018 Potwierdzanie wyodrębnionych kwalifikacji 35

Ustawa o systemie oświaty - definicje formy pozaszkolne - należy przez to rozumieć formy uzyskiwania i uzupełniania wiedzy, umiejętności i kwalifikacji zawodowych w placówkach i ośrodkach, o których mowa w art. 2 pkt 3, a także kwalifikacyjne kursy zawodowe;

Ustawa o systemie oświaty - definicje szkoła dla dorosłych – należy przez to rozumieć szkoły, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 1, 2 i 3 lit. b i d, (szkoła podstawowa, gimnazjum, liceum ogólnokształcące, szkoła policealna) w których stosuje się odrębną organizację kształcenia i do których są przyjmowane osoby mające 18 lat, a także kończące 18 lat w roku kalendarzowym, w którym są przyjmowane do szkoły; kształcenie ustawiczne – należy przez to rozumieć kształcenie w szkołach dla dorosłych, a także uzyskiwanie i uzupełnianie wiedzy, umiejętności i kwalifikacji zawodowych w formach pozaszkolnych przez osoby, które spełniły obowiązek szkolny;

Wprowadzenie nowego modelu kształcenia zawodowego opartego na elastycznych ścieżkach uczenia się • powiązanie kształcenia zawodowego i ogólnego, ze szczególnym uwzględnieniem kompetencji kluczowych • możliwość stopniowego nabywania kwalifikacji podczas nauki w szkole • zastąpienie szkół zawodowych dla dorosłych systemem kursów zawodowych prowadzących do zdobycia kwalifikacji • włączenie szkół prowadzących kształcenie zawodowe w system kształcenia ustawicznego – poprzez możliwość organizowania kwalifikacyjnych kursów zawodowych dla dorosłych • umożliwienie absolwentom szkół zawodowych podnoszenia poziomu wiedzy ogólnej w ogólnokształcących szkołach średnich dla dorosłych oraz jednoczesnego nabywania kwalifikacji na kursach zawodowych 38

Ustawa o systemie oświaty Kwalifikacyjne kursy zawodowe mogą być prowadzone przez: 1) publiczne szkoły prowadzące kształcenie zawodowe w zakresie zawodów, w których kształcą; 2) niepubliczne szkoły posiadające uprawnienia szkół publicznych, prowadzące kształcenie zawodowe w zakresie zawodów, w których kształcą; 3) publiczne i niepubliczne placówki i ośrodki, o których mowa w ust. 1 pkt 2; 4) instytucje rynku pracy, o których mowa w art. 6 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415, z późn. zm. ), prowadzące działalność edukacyjno- szkoleniową; 5) podmioty prowadzące działalność oświatową, o której mowa w art. 83 a ust. 2.

Ustawa o systemie oświaty Art. 64 otrzymuje brzmienie: Art. 64. 1. Podstawowymi formami działalności dydaktyczno-wychowawczej szkoły są: 1) obowiązkowe zajęcia edukacyjne; 2) zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia, zajęcia dydaktycznowyrównawcze i specjalistyczne organizowane dla uczniów wymagających szczególnego wsparcia w rozwoju lub pomocy psychologiczno-pedagogicznej; 3) w szkołach prowadzących kształcenie zawodowe – praktyczna nauka zawodu; 4) zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych; 5) zajęcia prowadzone w ramach kwalifikacyjnych kursów zawodowych.

Kwalifikacyjne kursy zawodowe PLANOWANIE KSZTAŁCENIA NA ZAWODOWYCH KURSACH KWALIFIKACYJNYCH Organizator kwalifikacyjnego kursu zawodowego w programie nauczania kwalifikacji wyodrębnionej w danym zawodzie uwzględnia następujące elementy podstawy programowej kształcenia w tym zawodzie: 1) ogólne cele i zadania kształcenia zawodowego; 2) efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów w zakresie: bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP), podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej (PDG), języka obcego wspomagającego kształcenie zawodowe (JOZ), kompetencje personalne i społeczne (KPS), określone w części II; 3) efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru kształcenia, określone w części II, dobierając efekty kształcenia stanowiące podbudowę do kształcenia w zakresie danej kwalifikacji, 4) efekty kształcenia właściwe dla danej kwalifikacji, określone w części II; 5) warunki realizacji kształcenia w zawodzie, w ramach którego wyodrębniona została kwalifikacja, określone w części III; 6) minimalną liczbę godzin kształcenia zawodowego ustaloną dla danej kwalifikacji w zawodzie, z którego została wyodrębniona. 41

Zasadnicza szkoła zawodowa I-VET Kwalifikacyjny kurs zawodowy Technikum (szkoła średnia) + C-VET Elektryk E 1. Montaż i konserwacja maszyn i urządzeń elektrycznych; E 2. Montaż i konserwacja instalacji elektrycznych. + egzamin = Technik elektryk E 3. Eksploatacja maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych oraz uzyskaniu wykształcenia średniego. E 1. E 2. E 3.

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 stycznia 2011 r. w sprawie kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych (Dz. U. z dnia 17 lutego 2012 r. , poz. 186) Kształcenie ustawiczne prowadzi się w następujących formach pozaszkolnych: 1) kwalifikacyjny kurs zawodowy; 2) kurs umiejętności zawodowych; 3) kurs kompetencji ogólnych; 4) turnus dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników; 5) kursy, inne niż wymienione w pkt 1 -3, umożliwiające uzyskiwanie i uzupełnianie wiedzy, umiejętności i kwalifikacji zawodowych. 43

Ustawa o systemie oświaty Art. 5 a. a) po ust. 2 a dodaje się ust. 2 b w brzmieniu: 2 b. Zadaniem oświatowym powiatu jest także zapewnienie warunków prowadzenia kwalifikacyjnych kursów zawodowych w szkołach i placówkach prowadzonych przez powiat. b) ust. 3 otrzymuje brzmienie: 3. Środki niezbędne na realizację zadań oświatowych, o których mowa w ust. 2 i 2 b, w tym, na wynagrodzenia nauczycieli oraz utrzymanie szkół i placówek, zagwarantowane są w dochodach jednostek samorządu terytorialnego. c) ust. 4 otrzymuje brzmienie: 4. Organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego, w terminie do dnia 31 października, przedstawia organowi stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego informację o stanie realizacji zadań oświatowych tej jednostki za poprzedni rok szkolny, w tym o wynikach sprawdzianu i egzaminów, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 1, 2 i 3 lit. b-d w szkołach typów, których prowadzenie należy do zadań własnych jednostki samorządu terytorialnego.

Ustawa o systemie oświaty W art. 80 dodaje się ust. 8 i 9 w brzmieniu: - finansowanie kwalifikacyjnych kursów zawodowych 8. Prowadzone przez osobę prawną niebędącą jednostką samorządu terytorialnego lub osobę fizyczną szkoły publiczne prowadzące kwalifikacyjne kursy zawodowe, otrzymują na każdego słuchacza kursu, który zdał egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie w zakresie danej kwalifikacji, dotację z budżetu powiatu w wysokości nie niższej niż kwota przewidziana na jednego słuchacza kwalifikacyjnego kursu zawodowego w części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego, jeżeli osoba prowadząca szkołę: 1) poda organowi właściwemu do udzielania dotacji planowaną liczbę słuchaczy kursu nie później niż do dnia 30 września roku poprzedzającego rok udzielania dotacji; 2) udokumentuje zdanie egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie w zakresie danej kwalifikacji przez słuchaczy kursu, w terminie 30 dni od daty ogłoszenia wyników przez regionalny ośrodek jakości edukacji. 9. Dotacje, o których mowa w ust. 8, są wypłacane jednorazowo w terminie 30 dni od dnia złożenia staroście właściwego powiatu przez osobę prowadzącą szkołę zaświadczenia o zdaniu egzaminu potwierdzającego kwalifikację w zawodzie w zakresie danej kwalifikacji przez słuchaczy, którzy ukończyli kwalifikacyjny kurs zawodowy w tej szkole, wydanego przez okręgową komisje egzaminacyjną wniosek osoby prowadzącej szkołę.

Ustawa o systemie oświaty Art. 90 – Niepubliczne szkoły ponadgimnazjalne prowadzące kwalifikacyjne kursy zawodowe, otrzymują na każdego słuchacza kursu, który zdał egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie w zakresie danej kwalifikacji, dotacje z budżetu powiatu w wysokości nie niższej niż kwota przewidziana na jednego słuchacza kwalifikacyjnego kursu zawodowego w części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego, jeżeli osoba prowadząca szkołę: 1) poda organowi właściwemu do udzielania dotacji planowaną liczbę słuchaczy kursu nie później niż do dnia 30 września roku poprzedzającego rok udzielenia dotacji; 2) Udokumentuje zdanie egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie w zakresie danej kwalifikacji przez słuchaczy kursu, w terminie 30 dni od daty ogłoszenia wyników tego egzaminu przez okręgową komisję egzaminacyjną. 9. Dotacja, o której mowa w ust. 8, jest wypłacana jednorazowo w terminie 30 dni od złożenia przez osobę prowadząca szkołę zaświadczenia odpowiednio o wydaniu dyplomów potwierdzających kwalifikacje zawodowe lub o zdaniu egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie w zakresie danej kwalifikacji przez słuchaczy, którzy ukończyli kwalifikacyjny kurs zawodowy w tej szkole, wydany przez okręgową komisję egzaminacyjną na wniosek osoby prowadzącej szkołę.

Szkoły prowadzące kształcenie zawodowe i szkoły dla dorosłych od 1 września 2012 Od 1 września 2012 r. w systemie szkolnym funkcjonować będą: szkoły prowadzące kształcenie zawodowe: trzyletnia zasadnicza szkoła zawodowa czteroletnie technikum szkoła policealna oraz następujące szkoły dla dorosłych: szkoła podstawowa dla dorosłych (szósta klasa) trzyletnie gimnazjum dla dorosłych trzyletnie liceum ogólnokształcące dla dorosłych Dorośli będą mieli możliwość połączenia zdobywania wykształcenia ogólnego z nabywaniem kwalifikacji zawodowych w systemie poza szkolnym 47

Ustawa o systemie oświaty Po art. 62 dodaje się art. 62 a w brzmieniu: Art. 62 a. 1. Organ prowadzący szkoły dla dorosłych, szkoły prowadzące kształcenie zawodowe lub placówki, o których mowa w art. 2 pkt 3 a, może je połączyć w zespół, zwany „centrum kształcenia zawodowego i ustawicznego. 2. W skład centrum kształcenia zawodowego i ustawicznego powinna wchodzić co najmniej jedna szkoła prowadząca kształcenie zawodowe. 3. Centrum kształcenia zawodowego i ustawicznego prowadzi kwalifikacyjne kursy zawodowe, a także podejmuje działania w zakresie poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej. 4. Centrum kształcenia zawodowego i ustawicznego współpracuje z pracodawcami i organizacjami pracodawców.

Ustawa o systemie oświaty Art. 10 1. Osoba, która ukończyła 18 lat, może uzyskać świadectwo ukończenia szkoły podstawowej, gimnazjum i liceum ogólnokształcącego po zdaniu egzaminów eksternistycznych przeprowadzanych przez okręgową komisję egzaminacyjną. 2. Egzaminy eksternistyczne, o których mowa w ust. 1, przeprowadza się z zakresu obowiązkowych zajęć edukacyjnych określonych w ramowych planach nauczania odpowiednio szkoły podstawowej dla dorosłych, gimnazjum dla dorosłych lub liceum ogólnokształcącego dla dorosłych.

Ustawa o systemie oświaty Osoba, która ukończyła 18 lat może uzyskać: 1) świadectwo potwierdzające kwalifikację w zawodzie po zdaniu egzaminu eksternistycznego potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie w zakresie danej kwalifikacji przeprowadzanego przez okręgową komisję egzaminacyjną; 2) dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, jeżeli posiada świadectwa potwierdzające wszystkie kwalifikacje wyodrębnione w danym zawodzie oraz posiada: 3) wykształcenie zasadnicze zawodowe albo zdała egzamin eksternistyczny z zakresu wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla zasadniczej szkoły zawodowej przeprowadzany przez okręgową komisje egzaminacyjną, lub 4) wykształcenie średnie.

Nowe egzaminy eksternistyczne: 1) egzamin eksternistyczny z zakresu wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla zasadniczej szkoły zawodowej 2) egzamin eksternistyczny potwierdzający kwalifikacje w zawodzie - egzamin eksternistyczny zawodowy

Warunki dopuszczenia Do egzaminów eksternistycznych z zakresu wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla zasadniczej szkoły zawodowej dopuszcza się osobę, która ukończyła gimnazjum lub ośmioletnią szkołę podstawową

Sesje egzaminacyjne Egzaminy eksternistyczne przeprowadza się dwa razy w ciągu roku: 1) w zimowej sesji egzaminacyjnej - w okresie od dnia 1 lutego do ostatniego dnia lutego; 2) w jesiennej sesji egzaminacyjnej - w okresie od dnia 1 października do dnia 31 października

Zaświadczenie Osoba, która zdała egzaminy eksternistyczne z zakresu wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla zasadniczej szkoły zawodowej otrzymuje zaświadczenie wydane przez okręgową komisje egzaminacyjną

Warunki dopuszczenia Do egzaminu eksternistycznego zawodowego dopuszcza się osobę, która: 1) ukończyła gimnazjum lub ośmioletnią szkołę podstawową, oraz 2) co najmniej dwa lata kształciła się w zawodzie lub pracowała w zawodzie, w którym wyodrębniono daną kwalifikację

Terminy składania wniosku Osoba zamierzająca przystąpić do egzaminu eksternistycznego zawodowego składa wniosek o dopuszczenie do tego egzaminu: 1) do dnia 31 stycznia roku - jeżeli zamierza przystąpić do egzaminu w danym roku; 2) do dnia 30 września - jeżeli zamierza przystąpić do egzaminu w roku następnym

Egzamin eksternistyczny zawodowy przeprowadza się zgodnie z przepisami rozporządzenia w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych

Zawody, w których nie przeprowadza się egzaminów eksternistycznych zawodowych Załącznik do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 stycznia 2012 r. w sprawie egzaminów eksternistycznych (Dz. U. z dnia 17 lutego 2012 r. poz. 188) zawiera 15 zawodów, dla których właściwym jest minister zdrowia; 2 zawody dla których właściwym jest minister środowiska

Ustawa o systemie oświaty Art. 12. 1. Istniejące w dniu wejścia w życie ustawy państwowe komisje egzaminacyjne powołane przez kuratorów oświaty do przeprowadzania egzaminów kwalifikacyjnych umożliwiających uzyskanie tytułów zawodowych przeprowadzają te egzaminy do dnia 31 grudnia 2012 r. na zasadach określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 68 c ustawy, o której mowa w art. 1, w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, dla osób, które rozpoczęły zdawanie tych egzaminów lub złożyły stosowny wniosek przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy. 2. Od dnia 1 stycznia 2013 r. osoby, o których mowa w ust. 1, które do dnia 31 grudnia 2012 r. nie zakończyły zdawania egzaminów kwalifikacyjnych umożliwiających uzyskanie tytułów zawodowych, przystępują do egzaminów potwierdzających kwalifikacje zawodowe, o których mowa w art. 11.

Wykształcenie zasadnicze zawodowe posiada osoba która: 1. Ukończyła zasadnicza szkołę zawodową, szkołę zasadniczą lub inna szkołę równorzędną, albo 2. Zdała egzamin eksternistyczny z zakresy podstawy programowej kształcenia ogólnego dla zasadniczej szkoły zawodowej oraz: a) ukończyła kwalifikacyjne kursy zawodowe w zakresie wszystkich kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie, lub b) uzyskała dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe.

Ustawa o systemie oświaty Art. 7 1. 2. 3. 4. 5. Z dniem 1 września 2012 r. likwiduje się klasę pierwszą, a w latach następnych kolejne klasy dotychczasowego trzyletniego liceum profilowanego dla młodzieży, dwuletniego uzupełniającego liceum ogólnokształcącego dla młodzieży oraz trzyletniego technikum uzupełniającego dla młodzieży, z zastrzeżeniem art. 10 Z dniem 1 września 2012 r. likwiduje się klasę pierwsza, a w latach następnych kolejne klasy dotychczasowej zasadniczej szkoły zawodowej dla dorosłych, technikum dla dorosłych, liceum profilowanego dla dorosłych, uzupełniającego liceum ogólnokształcącego dla dorosłych, z zastrzeżeniem art. 10. Z dniem 1 września 2013 r. likwiduje się klasę pierwszą, a w latach następnych kolejne klasy dotychczasowego technikum uzupełniającego dla dorosłych, z zastrzeżeniem art. 10. Na rok szkolny 2012/2013 nie prowadzi się rekrutacji kandydatów do klasy pierwszej szkół, o których mowa w ust. 1 i 2. Na rok szkolny 2013/2014 nie prowadzi się rekrutacji kandydatów dla klasy pierwszej szkół, o których mowa w ust. 3.

Ustawa o zmianie ustawy o systemie oświaty Art. 8. 1. Organy prowadzące dotychczasowe: 1) licea profilowane dla dorosłych, 2) uzupełniające licea ogólnokształcące dla młodzieży, 3) uzupełniające licea ogólnokształcące dla dorosłych, 4) technika uzupełniające dla młodzieży, 5) technika uzupełniające dla dorosłych, 6) technika dla dorosłych, 7) zasadnicze szkoły zawodowe dla dorosłych, - w terminie do dnia 31 sierpnia 2015 r. mogą przekształcić je w licea ogólnokształcące dla dorosłych. 2. Z dniem 1 września 2012 r. organy prowadzące dotychczasowe zasadnicze szkoły zawodowe o okresie nauczania krótszym niż 3 lata przekształcą je w zasadnicze szkoły zawodowe, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 3 lit. A ustawy, o której mowa w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą. 3. Uczniowie drugiej klasy dotychczasowej dwuletniej zasadniczej szkoły zawodowej kontynuują naukę na dotychczasowych zasadach.

Promocja kształcenia zawodowego jest jednym z głównych celów projektu „Szkoła zawodowa - szkołą pozytywnego wyboru” (2010 -2012): - organizacja ogólnopolskiego konkursu na najlepszą szkołę zawodową w danym obszarze kształcenia zawodowego (przyznanie tytułów LIDERA, tzw. ‘Oskary Zawodowe’) - ogólnopolskie kampanie w mediach skierowane do uczniów szkół gimnazjalnych oraz ich rodziców rozpoczną się na początku 2012 roku w celu zwiększenia ich świadomości o możliwościach oferowanych przez kształcenie zawodowe

URZECZYWISTNIENIE IDEI UCZENIA SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE I MOBILNOŚCI – realizacja projektów współfinansowanych z EFS wspierających zmiany w kształceniu zawodowym Program Operacyjny Kapitał Ludzki, Priorytet III – Wysoka jakość systemu oświaty Upowszechnianie modułowych programów kształcenia System wsparcia szkół i placówek oświatowych wdrażających modułowe programy kształcenia zawodowego (2009 -2012) Rozwój kształcenia na odległość Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie (2009 -2014) Wsparcie dla usług z zakresu poradnictwa zawodowego Opracowanie modelu poradnictwa zawodowego oraz internetowego systemu informacji edukacyjno-zawodowej (2009 -2012)