Deneysel Yntem BBY 252 Aratrma Yntemleri Gleda Doan

Deneysel Yöntem BBY 252 Araştırma Yöntemleri Güleda Doğan

Araştırma Yöntemleri Nicel Yöntemler - Betimleme Yöntemi - Deneysel Yöntem - İçerik Analizi - Yöneylem Araştırması -. . . Nitel Yöntemler - Alan Araştırması - Örnek olaylar - Etnografik araştırmalar - Anlatıma dayalı araştırmalar Karma Yöntemler Kaynak: Neuman, 2008, s. 21 2

Nicel araştırma sürecinin aşamaları 1. Konu seçimi 7. Başkalarını bilgilendirme 6. Verileri yorumlama 2. Araştırma sorusu KURAM 5. Verileri analiz etme Kaynak: Neuman, 2008, s. 22 3. Araştırmanın tasarlanması 4. Veri toplama 3

Deney • Kontrollü koşullar altında laboratuvarda yürütülen deneyler • Sahada yürütülen deneyler • Tıp, Psikoloji, Sosyoloji, Eğitim, Sosyal Hizmetler gibi alanlarda Kaynak: Neuman, s. 359 4

Deney Kontrol grubu ÖLÇ MÜDAHALE / UYARICI YOK ÖLÇ Deney grubu ÖLÇ MÜDAHALE ET / UYARICI VER ÖLÇ 5

Deneysel araştırma örneği - 1 6

Deneysel araştırma örneği - 1 7

Deneysel araştırma örneği - 1 8

Kontrol grubu Deney grubu Bağımlı değişkeni ölç Karşılaştır: Aynı mı? Bağımlı değişkeni ölç Deneysel uyarıcı ver Bağımlı değişkeni yeniden ölç Kaynak: Babbie, 2007, s. 223’ten uyarlama Karşılaştır: Farklı mı? Bağımlı değişkeni yeniden ölç

Deney • Müdahale veya bağımsız değişken • Bağımlı değişken • Ön test • Son test • Deney grubu • Kontrol grubu • Rasgele atama • Eşleme Kaynak: Neuman, s. 365 10

Denek seçimi • Rastgele atama ü İstatistiksel anlamda rastgele • Eşleştirme ü Kota örneklem seçimine benzer şekilde Kaynak: Neuman, s. 362 -365 11

Rastgele atama Deney grubu Örneklem Kontrol grubu Örneklem çerçevesi Kaynak: Neuman, s. 362 -365 12

Eşleştirme Yaş Cinsiyet Kilo < 60 Kilo > 60 < 30 Erkek 10 11 > 30 Kadın 8 4 Erkek 6 9 Yaş Cinsiyet Grup Kilo < 60 Erkek D K 5 5 Kadın D K 4 4 Erkek D K 3 3 Kadın D K 4 4 Kilo > 60 5 2 5 4 Kaynak: Neuman, s. 362 -365 < 30 Kadın 8 8 6 > 30 2 4 4 13

Deneysel araştırma • Dar bir kapsamı olan konular için uygun • Genelde küçük gruplar üzerine • Kısa sürede tamamlanmaları söz konusu • Nedensel hipotez kurmaya oldukça elverişli • İnsan ilişkilerine müdahale etik ve pratik açıdan sorunlu • Araştırmacının denekleri aldatması Kaynak: Neuman, s. 358 -359, 368 14

R: Rastgele atama Kaynak: Neuman, s. 379 O: Ölçme, gözlem X: Uyarıcı 15

Tek seferlik örnek olay incelemesi • Yeni işe alınmış 40 garsondan oluşan bir grup • İki saatlik bir eğitim ü Kendilerini müşterilere önadlarıyla tanıtmaları ü Yemeği götürdükten 8 -10 dakika sonra ‘Herşey istediğiniz gibi mi? ’ diye sormaları • Bir ay boyunca bütün garsonlar için bahşiş miktarları kaydediliyor Kaynak: Neuman, s. 370 16

Tek gruplu öntest sontestli tasarım • Yeni işe alınmış 40 garsondan oluşan bir grup • İki saatlik bir eğitim ü Kendilerini müşterilere önadlarıyla tanıtmayacakları ü Yemeği götürdükten sonra müşteriyi kontrol etmek için masaya dönmeyecekleri • Bir ay boyunca bütün garsonlar için bahşiş miktarları kaydediliyor • Tekrar eğitim ü Kendilerini müşterilere önadlarıyla tanıtmaları ü Yemeği götürdükten 8 -10 dakika sonra ‘Herşey istediğiniz gibi mi? ’ diye sormaları • Bir ay boyunca bütün garsonlar için bahşiş miktarları kaydediliyor Kaynak: Neuman, s. 370 17

Statik grup karşılaştırması • Yeni işe alınmış 40 garsondan oluşan bir grup • İki saatlik bir eğitim ü Kendilerini müşterilere önadlarıyla tanıtmayacakları ü Yemeği götürdükten sonra müşteriyi kontrol etmek için masaya dönmeyecekleri • 20 kişilik iki grup farklı iki restoranda çalışmaya başlıyor • Bir ay sonra ilk grup tekrar eğitiliyor ü Kendilerini müşterilere önadlarıyla tanıtmaları ü Yemeği götürdükten 8 -10 dakika sonra ‘Herşey istediğiniz gibi mi? ’ diye sormaları • İkinci ay sonunda bütün garsonlar için bahşiş miktarları kaydediliyor Kaynak: Neuman, s. 371 18

İç geçerlik ü Bağımsız değişkenin yani müdahalenin tek başına etkisi söz konusuysa • İç geçerliği ne etkiler? ü Seçim yanlılığı ü Deney sırasında tedaviyle ilişkili olmayan bir olayın gerçekleşmesi ü Tedaviden ayrı bir biyolojik, psikolojik ya da duygusal sürecin zaman içinde değişmesi ü Deneğin ölümü: Evli çiftler üzerine yapılan bir arş. esnasında boşanan denek ü. . . 19

Dış geçerlik • Bulguları dış dünyaya genelleme Not: Deneysel yöntem için bkz. W. L. Neuman, Toplumsal araştırma yöntemleri: Nitel ve nicel yaklaşımlar (2. cilt), s. 357 -392 20

Araştırma soruları • Üniversite eğitimi alan insanların yıllık gelirleri, üniversite eğitimi almayan insanlardan daha mı fazladır? • Kendilerinden küçük kardeşleriyle büyüyen çocuklar tek büyüyen çocuklardan daha mı iyi liderlik becerileri geliştirir? Kaynak: Neuman, s. 359 21

Deneysel Yöntem BBY 252 Araştırma Yöntemleri Güleda Doğan