DEMOKRASNN SERVEN OKUL ADI EHT POLS SMAL ZBEK

DEMOKRASİNİN SERÜVENİ OKUL ADI: ŞEHİT POLİS İSMAİL ÖZBEK ORTAOKULU KESTEL /BURSA DERS: BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ VE YAZILIM YAREN AYYILDIZ 264 MİNE YAŞAROĞLU 399 O Cumhuriyet rejimi demek, demokrasi sistemiyle devlet şekli demektir. 1

DEMOKRASİNİN SERÜVENİ Demokrasi: Halkın kendini yönetmesine denir. Halk kendi yöneticilerini kendisi seçer. Bu hakkını milletvekilleri seçerek kullanır. Belli bir süre için milletvekillerini seçer milletvekilleri mecliste halk adına ülkeyi yönetir. — Türk toplumunun, ruh ve karakter yapısına en uygun yönetim biçimi demokrasidir. Türk ulusunun özgürlük ve bağımsızlığıyla bütünleşen bir yönetimdir. İnsan haklarının en iyi korunup gelişebileceği yönetimdir. **Demokrasinin Temel İlkeleri: 1. Milli egemenlik 2. Hürriyet ve eşitlik 3. Siyasi partiler. 2

Diğer Yönetimler - Monarşi (Mutlakıyet): Tek kişinin egemenliğine dayanan yönetim biçimidir. Kralların sözü geçer sadece. - Oligarşi: Ufak bir azınlığın(gurubun) ülkeyi yönetmesidir. a- Aristokrasi: Soylu sayılan sınıfın ülkeyi yönetmesidir. - Teokrasi: Ülkenin dini kurallara göre yönetilmesidir. - Cumhuriyet: Milletin kendini yönetecekleri seçtiği bir yönetimdir. Günümüzde en çok olan devlet yönetim şeklidir. - Feodalite: Ortaçağda zengin toprak sahiplerinin yönetimine dayanan yönetim biçimidir. - Diktatörlük: Monarşiye benzer bu yönetimde de tek kişinin geniş yetkileri vardır. Yakın zamana kadar Irak’ta Saddam Hüseyin ülkeyi bu yönetimle yönetiyordu. 3

Tarihten Günümüze Demokrasi: - İlk çağlarda demokrasi fazla gelişmemişti. Bu dönemde insan haklarını ve demokrasiyi Aristo, Sokrates, Eflatun gibi Sofistler (düşünürler) geliştirmeye çalışıyordu. - Roma’da yazılı kanunlar hazırlandı. (12 Levha kanunları ) - Orta Çağda İngiltere Kralı Yurtsuz John “Manga Carta Libertatum” ( Büyük Özgürlük Bildirisi) yayınlayarak kralın yetkilerini azda olsa kısıtladı. - Johann Gutenberg’in matbaayı icadı ile insanlar arasında düşünce ve bilgi paylaşımı hızlandı. - Avrupa’da reform, Rönesans ve Aydınlanma hareketleri ile demokrasi ve özgürlükler gelişti. 4

DEMOKRASİ Demokrasi yönetim şekli olmaktan ziyade bir yaşam biçimidir. Özgür bir seçim sistemi sonucunda seçilen temsilcilerden kurulan halk yönetimidir. Demokrasinin temel ilkeleri a) Milli egemenlik b) Hürriyet ve eşitlik c) Hukukun üstünlüğü d) Siyasi partiler e) Seçimler ve temsil f) Çoğulculuk ve katılım Demokrasinin yaşatılabildiği en iyi yönetim şekli cumhuriyettir. 5

ve ık şt ta rt u y a d n u ğ u rl to ra a p 375 te: Roma İm ermiştir. st ö g e şm li e g ı m ra v a k n la k insan ha k şart) ü y ü -B a rt a c a n g a M : te 5 1 2 1 ı Magna ığ d la a z im n `u n h Jo I. l ra K İngiltere`de da bazı a lk a h n e rk la ır n sı i n ri e il tk e Carta kralın y rta ile a C a n g a M. u rd o ıy n ta r le k hak ve özgürlü nin se im K i. ld ri e v n so e n ri e il tk kralın sınırsız ye ğı ilkesini a c a y a m ıl ır d n la a z e c n a d a yargılanm getirdi. 6

. Milli Egemenlik: Demokraside egemenlik millete aittir. Millet bu hakkını temsilcilerini kullanarak seçer. Yönetenler, gücünü milletten alır. Hürriyet ve Eşitlik: Hürriyet; başkalarına zarar vermeden her şeyi yapabilmektir. Eşitlik; hiçbir ayrım yapmaksızın herkesin kanun önünde eşit olmasıdır. c. Siyasi Partiler: Siyasi partilerin çok olması demokrasinin daha iyi işlemesini sağlar. Farklı düşüncedeki insanlar kendi fikirlerine uygun partilere üye olabilir. Ve istedikleri partiyi destekleyebilirler. Atatürk demokrasinin tam anlamıyla gerçekleşe bilmesi için çok partili hayata geçilmesinin şart olduğunu belirtmiştir. — Ülkeyi yöneten partilere “İktidar partisi” diğer partilere de “muhalefet partisi” denir. Eğer bir parti tek başına iktidar olamazsa başka partilerle anlaşarak iktidar olur. Bu birleşmeye “koalisyon” adı verilir. — Çoğunluk ilkesi ise halkın çoğunluğunun istediğinin olmasıdır. Ancak çoğunluğu sağlayan parti diğer insanları ezmez ya da baskı uygulamaz. Çünkü demokraside İnsan haklarına saygı ön plandadır. — Genel oy prensibi ise halkın yöneticilerini kendilerinin ve hepsinin oyu eşit şekilde seçmesidir. 7

Demokrasinin zor yılları 1945: II- Dünya Savaşının sonuçlarını gören devletler sürekli barışın sağlanması için. Bir araya gelerek Birleşmiş Milletler örgütünü kurdu ve 1945 yılında Birleşmiş Milletler Antlaşması imzalandı. Bu dönemdeki soğuk savaşla beraber demokratik hareketler azalmıştır Demokrasinin bu günü. 8

DEMOKRASİNİN TEMEL İLKELERİ BAZI MADDELER : 6. Madde : Egemenlik , kayıtsız şartsız milletindir… 7. Madde: Yasama yetkisi Türk milleti adına Türkiye Büyük Millet Meclisinindir. Bu yetki devredilemez. 10. Madde: Herkes , dil , ırk , renk , cinsiyet , siyasi düşünce , felsefi inanç , din , mezhep vb. sebeplerle ayrım gözetilmeksizin kanun önünde eşittir. 11. Madde: Anayasa hükümleri, yasama, yürütmeve yargı organlarını , idare makamlarını ve diğer kuruluş ve kişileri bağlayan temel hukuk kurallarıdır. 19. Madde : Herkes , kişi hürriyeti ve güvenliğine bağlıdır. 9

DEMOKRASİNİN TEMEL İLKELERİ ; Seçme Seçilme Hakkı: Seçme ve seçilme hakkı, demokrasinin sağladığı temel haklardan biridir. Temsilciler seçimle belirlenir. Halk, temsilcilerine kendisi adına yönetme yetkisini belirli bir süre için verir. Katılım: Demokrasiler etkin ve aktif yurttaşlara gereksinim duyar. Yurttaşlar seçme ve seçilme haklarıyla yönetime iradesini yansıtır; bunun yanında sivil toplum kuruluşlarındaki etkinliğiyle hakların takipçisi olur. Özgürlük: Özgürlük, bireyin, başkalarının haklarına zarar vermeden istediğini yapabilmesidir. Demokrasinin olmadığı yerde özgürlük ve insan hakları, özgürlük ve insan haklarının olmadığı yerde de demokrasi olmaz. 10

Eşitlik: Eşitlik, hakların kullanılmasında ayrım yapılmamasıdır. Demokraside eşitlik, yasalar önünde eşitliktir. Yasalar herkese aynı biçimde uygulanır; herhangi bir kişiye, aileye, zümreye ayrıcalık tanınmaz. Anayasa`da Yer Alan Temel Haklar ; ****Kişinin dokunulmazlığı, maddi ve manevi varlığı **** Zorla çalıştırma yasağı **** Kişinin hürriyeti ve güvenliği **** Özel hayatın gizliliği ve korunması **** Yerleşme ve seyahat hürriyeti **** Din ve vicdan hürriyeti ****Düşünce ve kanaat hürriyeti ****Düşünceyi açıklama ve yayma hürriyrti **** Bilim ve sanat hürriyeti ****Toplantı hak ve hürriyeti ****Mülkiyet hakkı 11

GÜZEL SÖZLER Güzel olan tek yarış! İnsanlık yarışı. En büyük sevgi, insanlık sevgisidir. Ancak kendini yönetebilen insanlar hürdür. 12

SORULARRRRRRR 1) Aşağıdakilerden hangisinin devlet tanımında yer alması gerekmez? a)Millet c)Vatan b)Demokrasi d)Hakimiyet 2) Kişinin kendisine ve topluma yararlı bir insan olarak yetişebilmesi yapılan tüm etkinliklere ne ad verilir? a)Sanat c)Eğitim b)ders d)Öğretim 3) Yolda yürüyen bir insanın yerlere tükürmesi hangi tür kurallara tersi düşer? a)Anayasaya c)Görgü Kurallarına b)Ahlak kurallarına d)Din Kurallarına 4) Aşağıdakilerden hangisi hem ahlaki hem hukuki hemde dini açıdan suçtur? a)Yaşlı insanla ra saygı göstermemek b)Oruç tutmamak c)Aracı şehir içinde hızlı kullanmak d)Kasıtlı adam öldürmek 13 için

5)Sosyal haklar bir ülkede toplumun huzur ve refah içinde yaşanması sağlayan en önemli öğelerdendir. Buna göre sosyal hakların korunmadığı bir ülkede aşağıdakilerden hangisinin ortaya çıkması beklenmez? a)Askeri gücün azalması b)Birlik ve beraberliğin sarsılması c)Haksızlıkların ortaya çıkması d)Toplumsal bunalımın yaşanması 6) Demokrasinin bir yönü de vatandaşın yönetime katılmasıdır. Aşağıda verilenlerden hangisi vatandaşı yönetime katılmasını sağlayan haklardandır? a)Yasama Hakkı b)Eğitim Hakkı c)Seçme-seçilme Hakkı d)Cumhurbaşkanı seçme hakkı 14

CEVAPLARRRRRR RR İZ İĞİN D E DİNL İN İ Z İ R B İÇ LER R Ü EKK. TEŞ … 1 - B 2 - D 3 -C 4 5 -A 6 -C -D 15