Demokrasi Gemiten gnmze demokrasinin geliimi Demokrasinin geliimi ilk

Demokrasi Geçmişten günümüze demokrasinin gelişimi

� Demokrasinin gelişimi ilk çağlardan bugüne kadar çok zorlu ve kanlı bir şekilde oluşmuştur. Daha önce birçok yönetim şekli oluşmuş ancak bunların hepsi insan haklarını ihlal eden yönetim biçimi olmuştur.

� Demokrasiye geçilmeden önce daha önceden bu yönetim biçimlerinin nasıl olduğunu ve nasıl demokrasiye geçildiğini göreceğiz.

Teokrasi yönetimi � Egemenliğin Tanrıya ait olduğu kabul edilir. Tanrı’nın üstün gücünün simgesi olan ilahi kurallar insanlara uygulanır. � Yapılan bütün fiiller Tanrı adınadır. Onun için yöneticilerin yaptıkları halk tarafından tartışılamaz, eleştirilemez ve değiştirilemez.

� Yönetenler, yönettikleri insanlara değil sadece Tanrı’ ya karşı sorumludurlar. � Yöneticilerin seçiminde halkın ve demokratik kuralların etkisi yoktur.

Monarşi yönetimi � Yasama, yürütme ve yargı yetkisi tek kişide toplanır. Bu kişi; kral, şeyh, emir, imparator olabilir. � Yönetici kişi, hep aynı sülaleden gelir. � Millet meclisine dayalı monarşik devletler olabildiği gibi şeflik sistemine dayalı monarşik devletler de olabilir.

Oligarşi yönetimi � Devlet yönetimi bir zümrenin veya bir grubun elinde bulunur ve ülke onlar tarafından yönetilir. Bu zümreler; aristokratlar, zenginler, tüccarlar, çiftlik sahipleri ya da işci sınıfı olabilir.

� Devleti yönetenler sadece bu sınıflara mensup kişiler tarafından seçilir. � Bu sistemde, yönetenler halkın egemenliğini, temel hak ve hürriyetlerini yeterince tanımazlar.

Cumhuriyet yönetimi �Halkın oylarıyla seçilen kişiler devleti yönetirler. �Cumhuriyet bir halk rejimidir. �Meclis kanun yapma gücüne (yasama) sahiptir.

�Cumhuriyet yönetiminde yürütme gücü (hükümet) meclis içinden oluşturulur. �Cumhuriyet yönetimi insan haklarına önem verir.

Demokrasinin Doğuşu �(MO 450) Atina'da Sokrates, Aristo ve Platon (Eflatun) gibi bilim ve düşünce adamlarının katkılarıyla yeni bir yönetim şekli doğdu.

�Site devletleri denilen şehir devletlerinde kadınlar ve köleler vatandaş olarak kabul edilmiyordu. �Yetişkin erkeklerin ise oy kullanma ve halk meclisinde konuşma yapma hakkı vardı.

�(MS 212) Roma İmparatorluğu'nda doğan herkese vatandaş olma hakkı tanındı.

Demokrasinin İlk Adımları � (MS 1215) İngiltere Kralı Küçük John'un imzaladığı Magna Cartha (Magna Karta = Büyük şart) ile kral ilk kez yetkilerini sınırlamış, halka bazı hak ve özgürlükler tanımıştır.

�(1689) İngiliz İnsan Hakları Bildirgesi kabul edildi. Bu bildirge ile seçimlerin serbestçe yapılmasına ve mecliste (parlamento) ifade özgürlüğüne imkan tanındı.

�(18. yüzyıl) Avrupa'da Aydınlanma Çağı başladı. Bu çağın düşünürlerinden olan Montesqieu (Montesku) yasama, yürütme ve yargının ayrı olmasını savundu.

� J. Rousseau (Ruso) Toplum Sözleşmesi isimli ünlü kitabında “eşitlik, özgürlük ve kardeşliği” savundu. � J. Locke (Luk) ise temel hakların başında gelen yaşama hakkını, özel mülkiyet hakkını ve diğer belirli özgürlüklerin yaşama geçmesini savundu.

Demokrasi Büyüyor �(1776) Amerikan Bağımsızlık Bildirgesi kabul edildi. George Washington (Corc Vaşingtın) başkanlığında Amerika Birleşik Devletleri adında bir devlet kurularak İngiltere Birleşik Krallığı’ndan ayrıldılar.

� (1789) Fransız ihtilali gerçekleşti. Bu ihtilalle 16. Louis (Lui) tahttan indirildi. Böylece tek kişilik yönetim sistemi olan monarşiye karşı halk ayaklandı. Sonunda cumhuriyet kuruldu.

� (1791) yılında Fransız İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirgesi imzalanmıştır. Bu bildirgede egemenliğin özünün ulus olduğu vurgulanmıştır. Egemenliğin ulusa dayanmadığı hiçbir iktidarın kabul olunamayacağı belirtilmiştir.

Demokrasinin Zor Yılları � (1945) ikinci Dünya Savaşı sonucunda diktatörlük, faşizm ve komünizmle yönetilen rejimler yerini demokratik yönetimlere bıraktı. Ancak, ardından soğuk savaşla iki cepheli (kutuplu) bir dünya oluşmaya başladı. Demokrasinin hızı azaldı. � Berlin Duvarı bir ülkenin insanlarını ve bir şehri birbirinden ayırdı.

Demokrasinin Bugünü � (1948) Birleşmiş Milletler insan Hakları Evrensel Bildirgesi kabul edildi. � (1989) Berlin Duvarı'nın yıkılmasıyla insanların ve özgürlüklerin arasına duvarlar örülmesi sona erdi. � (1991) Sovyetler Birliği'nin yıkılmasıyla Doğu Avrupa ülkelerinin komünist rejiminin yerini, demokratik yönetimler almaya başladı.

� Bugün dünya nüfusunun % 60’ı demokrasiyle yönetilmektedir. Dünyadaki ülkelerin yarısından fazlası (192 ülkenin 120'si) seçimle gelen iktidarlar tarafından demokrasiyle yönetiliyor.