DEMENTIE en palliatieve terminale zorg DirkJan Middelbeek Specialist

DEMENTIE en palliatieve terminale zorg

Dirk-Jan Middelbeek Specialist Ouderengeneeskunde en kaderarts Psychogeriatrie

OPBOUW VOORDRACHT: • • Geestelijk functioneren Vóórkomen van dementie Dementie—syndroom Verschijnselen van dementie, en criteria Oorzaken van dementie Verschillende vormen van dementie Stemmings- en gedragsveranderingen • Achteruitgang, oorzaken terminaal raken • Problematiek in terminale fase

GEESTELIJK FUNCTIONEREN • Bewustzijn • Emotioneel functioneren • Cognitief functioneren KENNEN EN KUNNEN

VÓÓRKOMEN VAN DEMENTIE • momenteel 270. 000 mensen met dementie in NL; in 2040 wrsch 500. 000! • 1 op de 5 mensen krijgt dementie; 1 op de 3 vrouwen • Toename met de leeftijd; >65 jaar 8% >80 jaar 25% >90 jaar 40% • 70% thuis, 25% in vzh-vph

DEMENTIE dementie syndroom

DEMENTIE-VERSCHIJNSELEN 1) GEHEUGENSTOORNISSEN • Nieuw : - inprenting - orientatie - (aan)leren • Oud: terug in de tijd

DEMENTIE-VERSCHIJNSELEN 1) GEHEUGENSTOORNISSEN 2) Afasie en/of Apraxie en/of Agnosie stoornis uitvoerende functies KENNEN EN KUNNEN ”kinds” en/of

DEMENTIE-VERSCHIJNSELEN 1) GEHEUGENSTOORNISSEN 2) Afasie en/of Apraxie en/of Agnosie en/of stoornis uitvoerende functies 3) aanzienlijke beperking in het dagelijks leven 4) niet (uitsluitend) tijdens een delier

OORZAKEN VAN DEMENTIE achteruitgang van de hersencellen - aantallen - verbindingen - functioneren

VORMEN VAN DEMENTIE • • Ziekte van ALZHEIMER Vasculaire dementie Lewy Body Dementie (LBD) Frontaalkwab-dementie (FTD) • Parkinson-dementie • Mengvormen • diversen

STEMMING EN GEDRAG STEMMINGS- EN GEDRAGSVERANDERINGEN - oiv de ziekte oiv karakter en levensgeschiedenis oiv frustratie oiv acceptatie-/copingproblemen

STEMMING EN GEDRAG STEMMINGS- EN GEDRAGSPROBLEMEN - Depressieve gevoelens Angsten Hallucinaties en wanen Achterdocht Agitatie en agressie Dag-nachtritme-stoornissen APATHIE !

DEMENTIE --- ACHTERUITGANG • progressieve ziekte! • achteruitgang van Kennen en Kunnen • basale vaardigheden voor leven (kunnen) worden aangetast • Gemiddelde overleving 8 jaar, met veel variatie

DEMENTIE --- ACHTERUITGANG • organiserend vermogen: apparaten gebruiken, koken • besef van basale noden: eten, slapen; incontinentie • besef van gezondheid en gevaren; inschatting eigen kunnen • herkenning eigen omgeving; herkenning/acceptatie mantelzorgers en hulpverleners

DEMENTIE --- ACHTERUITGANG • • • Zelfzorg / hygiëne Mobiliteit: lopen, transfers maken Communicatie (afasie: begrip en expressie) Slikken Dorst- en hongerprikkel Pijnprikkels en pijnduiding

DEMENTIE --- ACHTERUITGANG Levensbedreigende gevolgen: - Onvoldoende eten, lichamelijke verzwakking, verminderde weerstand - Vallen, fracturen - Verslikken, longontstekingen - Urineweginfecties - Weigering hulp, agressie - Dwalen - Onvoldoende slaap, omkering dag-nacht, uitputting - Delier

DEMENTIE --- ACHTERUITGANG Overlijden door: • Longontsteking • Niet meer eten en drinken • Afzien van behandeling van andere lichamelijke aandoeningen

DEMENTIE en PTZ gebruikelijke PTZ als basis -Medicamenteus: saneren medicatie, start palliatieve medicatie; zo nodig behandeling delier -Observatie! -Begeleiding/benadering: - contact veiligheid (BLIJF VERBONDEN!) (voor client en zorgverlener) (pas op met fixatie!) nb. Afstemming met mantelzorger(s) = vertegenwoordiger

www. dementiegame. nl

William Utermohlen