DEMANS Demans bilisel ilevlerin edinsel yaygn ve genellikle
DEMANS
Demans ; bilişsel işlevlerin edinsel , yaygın ve genellikle ilerleyici bir şekilde bozulmasıdır ve bilinç düzeyini değil , içeriğini etkiler. Her ne kadar sıklığı yaş ilerledikçe artsa da(65 yaşının üzerindeki bireylerin %5 -20’sini etkilediği tahmin edilmektedir) demans , yaşlanmaya daima eşlik eden bir şey değildir. Demans ; serebral korteksi , onun subkortikal bağlantılarını veya her ikisini etkileyen bir hastalıktır. Hafıza ve diğer bilişsel alanlardaki bozulmaları da içeren minör nöro. Lojik işlev değişiklikleri ; normal yaşlanma ile de olabilir. BT taraması Veya MR görüntülemede görülen ; ventriküllerin ve serebral yaşlanmada da sıktır. Bu bulgular tek başlarına demansın göstergesi olarak değerlendirilmemelidirler.
Normal yaşlanmada nörolojik değişiklikler. Bilişsel Hafıza kaybı ( selim yaşlılık unutkanlığı ) Nörooftalmolojik Küçük , yavaş reaktif pupiller Yukarı bakış bozukluğu Konverjans bozukluğu Motor Musküler atrofi ( elin ve ayağın intrinsik kasları ) Kas tonusu artışı Fleksiyon postürü ( kambur ) Yürüyüş bozuklukları ( küçük adımlı veya geniş tabanlı yürüyüş )
Normal yaşlanmada nörolojik değişiklikler Duyusal Görme bozukluğu İşitme bozukluğu Tat alma bozukluğu Koku alma bozukluğu Azalmış titreşim hissi Refleksler Primitif refleksler Karın reflekslerinin yokluğu Aşil refleksinin yokluğu
Mental Durum Muayenesi Bilişsel disfonksiyonun kapsamını belirlemek için ( global veya sınırlı) , bilişsel işlevler çeşitli alanlarda sırayla test edilir. Bu alanlar bellek , lisan , pariyetal lob işlevleri (grafiksel yorumlama, sağ-sol ayrımı, nesnelerin uzayda yerleşimi ) ve frontal lob veya yaygın beyin kortikal işlevleri ( yagılama , soyutlama , düşünce içeriği , daha önceden öğrenilmiş eylemleri yapabilme yeteneği ) içerir. Demansta bilişsel işlevlerin birden fazla bölgesi bozulur. Demansta
Nörolojik Muayene Demans yapan belirli hastalıkla aynı zamanda görmeyi , koordinasyonu veya motor veya duyusal işlevleri de etkiler. Bu şekilde eşlik eden nörolojik bozuklukları tespit etmek , bir etyolojik tanıya varmada yardımcı olabilir.
Demansın Sık Sebepleri Çeşitli hastalıklar demansa yol açabilir. En sık sebebi Alzheimer hastalığıdır. Lewy cisimcikli demans ve vasküler demans ikinci ve üçüncü sıklıktaki demans sebepleridir. Geri döndürülebilir demanslarıda içeren diğer demans sebepleri ise nadirdir.
Tedavi Edilebilir Demanslar Normal basınçlı hidrosefali , kafaiçi kitle lezyonları , vitamin B 12 eksikliği , hipotiroidi ve nörosifiliz gibi geri döndürülebilir demans nedenleri nadirdir. Ancak, bunlar zamanında tanı konması önemli olan hastalıklardır ; çünkü tedavileri zihinsel gerilemeyi durdurabilir veya geri döndürülebilir.
Psödodemanslar Muhtemel demans açısından değerlendirilmesi için gönderilen hastaların yaklaşık %15’inin , depresyon gibi başka bir hastalığı vardır. Sıklıkla yaşlılarda bir demans sebebi olarak belirtilen ilaç zehirlenmesi , aslında demanstan ziyade bir akut konfüzyon durumu yapar.
Ekstrapiramidal Özelliği Olmayan Serebral Hastalıklar - Alzheimer hastalığı demansın en sık sebebidir. Sıklığı ; 65 ve 85 yaşları arasında , insidansı yıllık %1’in altından yıllık %7’nin üstüne ; prevalansı %3’ten neredeyse %50’ye çıkar. Erkekler ve kadınlar eşit sıklıkta etkilenirler. Alzheimer hastalığı belirsiz bir sebeple ilerleyici , dejeneratif bir hastalıktır. Alzheimer hastalığı genellikle sporadiktir ; ancak vakaların
Klinik Bulgular A. Erken Belirtiler Yakın hafızanın bozulması Alzheimer hastalığının ilk belirtisidir, sıklıkla yalnızca aile bireyleri tarafından farkedilir. Bellek bozukluğu aylar ve yıllar içerisinde ilerledikçe hastanın , zamana ve daha sonra da mekana oryantasyonu bozulur. Afazi , anomi ve akalkuli gelişebilir ve bunlar hastayı işten ayrılmaya veya aile maliyesini yönetmeyi bırakmaya zorlayabilir. Hastalığın erken dö-
Kısa yavaş , ayakları sürüyerek adımlar , fleksiyon postürü , geniş tabanlı ve yürümeyi başlatmada zorluğun eşlik ettiği bir frontal lob yürüme bozukluğu belirgin hale gelebilir.
B. Geç Belirtiler Geç dönemlerde , önceden muhafaza edilen sosyal erdemler kaybolur ve paranoya ile psikoz, halisünasyonlar ve sanrıları içeren psikiyatrik semptomlar belirgin olabilir. Bazı vakalarda nöbetler olur. Bu aşamada muayene rijidite ve bradikineziyi göstere bilir. Hastalığın nadir ve genellikle geç özellikleri myoklolar ve hemipareziyi kapsar. Mutizm, inkontinans ve yatağa bağımlı bir hal,
Tedavi Güncel olarak geçerli hiçbir tedavinin mevcut eksiklikleri tersine çevirdiği veya hastalığın ilerleyişini durdurduğu gösterilememiştir. memantin ; orta veya şiddetli düzeyde Alzheimer hastalarında kısıtlı bir iyileşme yapabilir. Donepezil ve Rivastigmin ise erken ve orta evreler için önerilmektedir.
- Slides: 14