Decentralisatie begeleiding naar gemeenten Wat houdt het in

Decentralisatie begeleiding naar gemeenten Wat houdt het in? Wat gaat er veranderen? Ronald Bellekom Zwolle 16 -02 -12

Het regeer- en gedoogakkoord (september 2010) “De functies dagbesteding en begeleiding kunnen het best dichtbij de cliënt geregeld worden. Zij passen daarom beter binnen de systematiek van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) dan bij de AWBZ. De gemeente kent deze mensen en hun situatie beter dan de logge zorgkantoren. Daarom worden de functies dagbesteding en begeleiding overgeheveld van de AWBZ naar de Wmo” 2011: bestuursafspraken VNG-Rijk: • • 1 jaar voorbereidingstijd Macrobudget: rekenregel + toets door onafhankelijke instantie

Wanneer? • Decentralisatie van extramurale begeleiding naar de Wmo Indicatie is leidend; ZMV? Dan AWBZ Inclusief samenhangend AWBZ-vervoer & kortdurend verblijf • Gemeenten vanaf 2013 verantwoordelijk voor nieuwe cliënten (inclusief herindicaties). In 2014 voor alle cliënten. • Samenhang met andere veranderingen: • • • Uitvoering van de AWBZ door individuele verzekeraars IQ-maatregel (wanneer? ) Scheiden wonen-zorg: Gevolgen voor uitgaven gemeenten. Decentralisatie jeugd (2015); Wet werken naar vermogen (2013); Passend onderwijs (augustus 2012).

Wie zijn de cliënten in de AWBZ? Zeer diverse cliëntgroepen! Op 1 juli 2011 hadden ruim 200. 000 mensen een uitstaand recht * Naar grondslag: • somatische aandoening • psychogeriatrische problematiek • psychiatrische stoornis • verstandelijke handicap • lichamelijke handicap • zintuiglijke handicap 33. 000 15. 000 71. 000 63. 000 18. 000 5. 000 * Bron CIZ. Deze cijfers zijn exclusief de cijfers van Bureau Jeugdzorg

Wat is de functie Begeleiding nu in de AWBZ? • Mensen met lichamelijke, verstandelijke of zintuigelijke handicap of psycho-geriatrisch of psychiatrisch probleem • • Matige of ernstige beperkingen • Inhoud: praktische hulp, structuur en regie in de persoonlijke levenssfeer • • Individuele begeleiding en groepsbegeleiding (dagbesteding) Doel: bevorderen zelfredzaamheid teneinde opname of verwaarlozing te voorkomen Aanbieders: thuiszorg/V&V, gehandicaptenzorg, GGZ, MO

Wat voor activiteiten nu? Een breed palet, onder meer: • woonbegeleiding • praktische pedag. thuishulp en gezinsondersteuning (PPG) • begeleiding tijdens voorgezet speciaal onderwijs • thuisbegeleiding • dagactiviteiten voor GGZ (DAC) • dagbesteding voor verstandelijk beperkten • logeerhuizen • zaterdagopvang voor kinderen met verstand. beperking • sport voor verstandelijk beperkten • vakantie activiteiten voor verstandelijk beperkten • belevenis- en uitgaanscentrum • activerende psychiatrische thuiszorg • inloophuizen • begeleiding bij rehabilitatietrajecten verslaafden • ontmoetingsgroepen

AWBZ => Wmo • Burger in staat stellen maatschappelijk te participeren. • Participatiewet, geen • Beleidsvrijheid voor gemeenten, lokale verschillen en individueel maatwerk. • Wederkerigheid: Burgers als ‘gebruiker’ én leverancier van ondersteuning • De Kanteling & Welzijn Nieuwe Stijl • Professioneel aanbod aanvullend op informele ondersteuning (mantelzorg, zorgwet - Van recht op naar compensatieplicht. vrijwilligerszorg). • Beleidsvrijheid voor gemeenten, lokale verschillen en individueel maatwerk: • Algemene opdracht voor gemeenten: 9 prestatievelden • Specifieke opdracht: compensatieplicht (art 4 Wmo) • Horizontalisering: invloed stakeholders vooraf en verantwoording aan burger/gemeenteraad

De Wmo-compensatieplicht wordt uitgebreid Opdracht = bieden van ondersteuning zodat een burger… …een huishouden kan voeren - hulp bij het huishouden …zich lokaal kan verplaatsen - vervoersmiddel in de regio, zoals een taxibus of scootmobiel …zich in en om de woning kan verplaatsen - rolstoel NIEUW: de resultaten - aanpassing in de woning, van begeleiding zoals een traplift … dagelijkse levensverrichtinge n kan uitvoeren en het persoonlijk leven structureert en daarover regie …kan deelnemen aan het voert. maatschappelijk verkeer en sociale verbanden kan aangaan - welzijnsactiviteiten - maaltijdverzorging - gemeenschappelijke dagbesteding

Beleidsarm of beleidsrijk: een continuüm! • Per cliënt(groep) verschillend Ø Ø • mensen voor wie "Wmo-achtig werken" goed kan. mensen voor wie je de bestaande begeleiding 1 -op-1 moet continueren Verschilt in de tijd Ø Ø Ø Korte termijn: 2013 Middellange termijn: 2014 – 2015 Lange termijn: 2016 ev

De Kanteling en Welzijn Nieuwe Stijl • Transitie & Transformatie • ‘Landingsbaan’ voor de decentralisatie • Bakens en uitgangspunten WNS. • Opdrachtgever- en opdrachtnemerschap : Wat & Hoe • Burger aan zet in en met eigen omgeving • Meer collectieve arrangementen, meer informeel (+ ondersteuning) • Kanteling / Het Gesprek: anders invullen compensatieplicht : van claimbeoordeling naar breder ‘onderzoek’ levensdomeinen + wederkerigheid. 02/11/2020

Van AWBZ naar Wmo • Verschillende inkoopmogelijkheden voor de extramurale begeleiding • Let op het eigen inkoopbeleid van gemeenten. • Indien aanbesteden, dan kan de ‘ 2 B-procedure’. Dit betekent meer lucht en ruimte voor aanbieders en gemeenten. • Subsidiëren kan ook: maar weet dat bij resultaat/prestatie-afspraken: overeenkomst onder bezwaarlijke titel.

Waar staan we nu parlementair? • AO Wmo – 28 september 2011 • Wetsvoorstel: ü Uitbreiding compensatieplicht; ü ‘systeem’ toezicht IGZ; ü “kan”-bepaling PGB; ü Decentralisatie-uitkering; • Specifieke groepen • Initiatiefwetsvoorstellen Leijten (EK): 6 maart • Behandeling wetswijziging 2 de Kamer: april/mei? 02/11/2020

Hoe nu verder? Transitie en transformatie. Ten minste de volgende lessen uit invoering Wmo: • • • Les 1: Start tijdig! • • Les 4: Voer de dialoog: stakeholders – maatschappelijk agenderen. Les 2: Weet als gemeente wat je wilt! Het gaat om de politieke beleidsvisie; Les 3: Aanbieders, anticipeer op de wensen van uw opdrachtgever en ken uw kostprijs. Les 5: de beleidsafdeling en de afdeling inkoop moeten samen de ‘inkoop’ verzorgen;

Wat betekent dit? Visie Coalitieaanpak Gemeenten/ Aanbieders / Cliënten(organisaties)

www. invoeringwmo. nl/stappenplan. html

Gegevensoverdracht • Geanonimiseerde beleidsinformatie • • • CIZ-monitor (Begeleiding in beeld) CAK (zie portal CAK) Zorgkantoren (Achmea) BJZ Informatie op cliëntniveau (medio juli) • • Motie Agema 2 fasen-aanpak q Fase 1: ‘passieve’ toestemming cliënt => ANW naar gemeente q Fase 2: ‘actieve’ toestemming cliënt => aanvullende info naar gemeente

Financiën • Transitiekosten: Circa € 80 mln verdeeld over alle gemeenten (sept. circulaire 2011) • Uitvoeringskosten: Structureel € 55 mln beschikbaar jeugd + begeleiding (begroting 2013) + vrijvallende uitvoeringskosten => onderzoek februari gereed. • Macrobudget: Huidige bandbreedte: € 2, 7 - € 3, 1 mrd (incl korting 5%, excl indexering) • • • Eind februari 2012 duidelijkheid over macrobudget 2013 Verdeelmodel begeleiding. Meicirculaire 2012 bekendmaking hoogte budget per gemeente voor 2013.

Het Transitie. Bureau

Het Transitie. Bureau • Transitie. Bureau van VWS en de VNG / gemeenten • Doel: gemeenten, aanbieders en cliënten voorbereiden via: • • Informeren Faciliteren uitwisselen van goede aanpakken Hoe: • • • samen aan de slag: coalitieaanpak! zwaartepunt lokaal/regionaal, geen landelijke blauwdrukken vernieuwing met behoud van het goede (continuüm)

Handreikingen en Factsheets Tijdspad voor gemeenten en aanbieders Aanbesteden en subsidiëren Cliëntgroepen AWBZ-begeleiding. Opdrachtgeverschap. Handreiking mededinging. Basisset verantwoording; Toegang tot de Wmo. Respijtzorg Vervoer. Mogelijkheden van vernieuwing in de Wmo; Format klantervaringsonderzoek

Inkoop / opdrachtgeverschap • • • ‘Factsheet’ over subsidiëren / overeenkomsten Onderzoek naar mogelijkheden aanbesteding 2 B-diensten Handreiking over opdrachtgeverschap – opdrachtnemerschap • • Inkoopmodellen Gemeentelijke samenwerking Keuzevrijheid cliënt Administratieve lasten Etc. Dynamisch en aan te vullen Bijeenkomsten in het land Wensen – Ideeën – Valkuilen - Tips? Laat ze vooral weten!

Vragen? Na vandaag nog vragen? • Neem contact op via: helpdesk@invoeringwmo. nl of telefoonnummer 070 -3406100 (maandag, dinsdag en donderdag) • Blijf op de hoogte via de website: www. invoeringwmo. nl/begeleiding