De rol van de journalist Werkgroep Praktijkgericht Onderzoek

De rol van de journalist Werkgroep Praktijkgericht Onderzoek * Sv. J Utrecht

Even voorstellen ● Renée van der Nat (renee. vandernat@hu. nl) ● Interactieve multimediale verhalen ● Onderzoeker en docent

Welke journalist ben jij? ● ● ● Wie is journalist? Welke rol heeft de journalist? Wie is jouw voorbeeld?

Na Praktijkgericht Onderzoek: ○ Heb je kennis gemaakt met het journalistieke landschap van Nederland. ○ Kan je relevante weteschappelijke en vakliteratuur vinden. ○ Kan je aan de hand van literatuur een onderwerp uitdiepen.

Wat is literatuuronderzoek o Leren over het journalistieke landschap door het bestuderen van wetenschappelijke en vakliteratuur o = geen journalistieke research

Oefening ○ Hoe verandert het internet het werk van de journalist? Ø Praktijkgericht onderzoek ○ Wordt het alcoholslot verplicht? Ø Journalistiek onderzoek ○ Hoe ontstaat een media-hype? Ø Fundamenteel onderzoek ○ Wie wordt de opvolger van Giel Beelen? Ø Journalistiek onderzoek ○ Hoe consumeren jongeren nieuws? Ø Praktijkgericht onderzoek

Toetsing Toets 1 Toets 2 Multiple-choice tentamen Literatuurverslag Kennis en begrip Eigen onderwerp en onderzoeksvraag Journalistiek & Medialandschap Veranderende journalistieke landschap

De komende vier weken o o o o Les 1: De journalist Les 2: Media Les 3: Journalistieke normen en waarden Les 4: Stijlen Les 5: Aanleiding, hoofdvraag en deelvragen Les 6: Literatuur zoeken, beoordelen en noteren in APA Les 7: Literatuur verwerken in je tekst Les 8: Literatuur verwerken in je tekst 29 oktober: Tenteman 8 November 12. 00: literatuurverslag

Na vandaag o Weet je wat de rol is van de journalist en welke journalsitieke kernwaarden daaraan verbonden zijn o Kan je de rol van de journalist en de kernwaarden in context plaatsen o Weet je hoe je een wetenschappelijk tekst leest, en kan je op basis van die tekst een vraag formuleren

Beeldvorming o De representatie van journalisten in media o Maar hoe kijken we als samenleving aan tegen het beroep?

Pauze – wie wil jij zijn als journalist?

Wat is de rol van de journalist? o o o De waakhond van de democratie De geleide hond: doorgeefluik van de democratie? Degene die de waarheid achterhaald Curator: de recensent … de rol van de journalist verandert steeds Van Vree, F & Azough, R. (2015) Beroep: journalist. Beeldvorming, professionalisering en ethiek. In Bardoel, J. & Wijfjes, H. (Ed. ). Journalistieke cultuur in Nederland (pp. 30 -53). Amsterdam University Press.

Journalistieke kernwaarden ● Objectiviteit à je bent zelf geen onderdeel van het nieuws en belicht beide kanten van de zaak ● Onafhankelijkheid à jouw belangen zijn niet verstrengeld met die van bijv de overheid ● Betrouwbaarheid à je bericht naar waarheid (voor zover jij die kunt achterhalen)

Staan de kernwaarde onderdruk? ● Verminderd vertrouwen in de journalistiek ● Politici die media ‘zwart maken’ (opkomst populism) ● Iedereen kan ‘nieuws’ online zetten ● Online success wordt gemeten in clicks Culturele, politieke en economische veranderingen hebben allemaal invloed op de journalistiek

Hoe reageert de journalistiek

Journalistiek in Nederland o Opbouw professionele standaard (1850 -1918) o Politiek-maatschappelijke sturing (1918 -1960) o Kritische autonomie (1960 -1989) o Markt- en publiekgerichtheid (1989 – nu) Bardoel, J. & Wijfjes, H. (2015) Journalistieke cultuur in Nederland. Een proffessie tussen traditie en toekomst. In Bardoel, J. & Wijfjes, H. (Ed. ). Journalistieke cultuur in Nederland (pp. 11 -29). Amsterdam University Press.

Veranderende rol van de journalist (1) o Opbouw professionele standaard (1850 – 1918) o Franse benadering: burgerschap, literaire en gekleurde journalistiek o Angelsaksische benadering: kritische benadering van politiek, objectiviteit o Routines: hoor-en-wederhoor, feiten checken

Veranderende rol van de journalist (2) o Politiek-maatschappelijke sturing (1918 -1960) o Verzuiling: kranten (en later omroepen) hebben sterke binden met politieke zuil o Sociale verantwoordelijkheid o Het nieuws moest ‘geschikt’ zijn voor het publiek (moreel verantwoord)

Veranderende rol van de journalist (3) o Kritische autonomie (1960 -1989) o De journalistiek wordt onafhankelijke en kritische macht naast de politiek o Journalist moet assertief zijn in het achterhalen van de waarheid (Watergate) o Ook wel bekend als de ‘Gouden’ periode van de journalistiek

Verandende rol van de journalist (4) o Markt- en publiekgerichtheid (1989 – nu) o Uitgevers fuseren, buitenlandse overnames o Gericht op het publiek > meer human interest o Google & sociale media o Nieuwe rollen: community manager, curator, aggregator

De kennistracker ● Hulpmiddel bij het lezen van de literatuur ● Voorbereiding op tentamen Download de Kennistracker

Wat kunnen we onderzoeken ● Bedenk in duo’s één vraag over de rol van de journalist ● De twee beste vragen bewaren we! ○ Vragen bijhouden op het forum op Learn ○ Vandaag is deelredactie 1 daar verantwoordelijk voor Fleur van Eeuwijk - Hoe kan het dat de journalistiek in Nederland in allerlei opzichten steeds meer veranderd? Robbert Duijnstee - Moet het beroep journalist een beschermd beroep worden?

Opbrengst ● We hebben nu twee vragen bedacht! ● De rol van de journalistiek in de maatschappij ● Kernwaarden van de journalistiek ● Ontwikkelingen in de Nederlandse journalsitiek en fotojournalistiek

Voor de volgende les ● Lezen jullie hfst 4 & 5 van Journalistieke Cultuur in Nederland ● Heeft iedereen twee vragen op het forum gezet die zijn gebaseerd op hfst 4 & 5 Deadline: donderdag 9. 00 uur