De Republiek in een tijd van vorsten Een
De Republiek in een tijd van vorsten Een Gouden Eeuw voor de Republiek § 3. 2
Europa 1600
3. 2 De eerste twintig jaar van de Republiek oorzaken • Redding Gered – Filips vocht op teveel fronten • Tegen de Engelsen, de Franse Hugenoten en Duitse protestanten • Daarbij gingen de twee Armada’s ook nog eens naar de kabeljauwenkelder • Het geld raakte meerdere malen op – Tegelijkertijd wist de Republiek zich militair op te richten • Prins Maurits vormde een krachtig leger. Vanaf 1588 werd stad na stad heroverd • Men sloot bondgenootschappen. Het Drievoudig Verbond was niet alleen vanuit militair oogpunt belangrijk, maar betekende ook internationale erkenning – Na de vrede tussen Spanje, Engeland en Frankrijk richtte de nieuwe koning van Spanje zich weer op het gepeupel in de Republiek. Echter, de sterke weerstand en geldgebrek leidde tot vredesbesprekingen. – Uiteindelijk kwam het onder Filips III tot het Twaalfjarig Bestand. Een vrede zat er niet in, doordat beide partijen godsdienstvrijheid eisten aan weerzijde van de noordzuidgrens (1609).
3. 2 De eerste twintig jaar van de Republiek De staatsinrichting • De Republiek werd door de Staten Genenaal bestuurd – Deze besliste inzake • Buitenlandse politiek • Defensie (Staatse leger) • Centrale belastingen op handel (in- export) • Bestuur Generaliteitslanden ► – Vanuit Den Haag • Ridderzaal
3. 2 De eerste twintig jaar van de Republiek Bestuurlijke organisatie • Het Bestuur – De Republiek was een statenbond • Het hoogste gezag lag bij de zelfstandige staten • De kosten voor het Staatse leger werden volgens een vaste verdeelsleutel door de afzonderlijke gewesten opgebracht – Men vergaderde het gehele jaar door, dit in tegenstelling tot de vroegere Staten-Generaal in de Republiek. In Engeland en Frankrijk was dit nog altijd “ouderwets” geregeld – In de Staten-Generaal had ieder gewest één stem, maar in de praktijk was die van Holland overheersend, doordat • zij de meeste inwoners had • de sterkste economie had • de meeste belasting betaalde
3. 2 De eerste twintig jaar van de Republiek Bestuurlijke strijd om de macht • Verdeling van de macht – In theorie werd de Republiek bestuurd door een groot aantal regenten – In de praktijk waren twee bestuurders het belangrijkst De stadhouder • • Hij was in dienst van de staten (dus feitelijk ambtenaar) De opperbevelhebber van vloot en leger Benoemer van bestuursfuncties in een aantal de steden Na Willem van Oranje werd zijn zoon prins Maurits stadhouder De Raadspensionaris aka de Landsadvocaat • • Adviseur van de staten Woordvoerder van de staten, dus een soort regeringsleider • Na de moord op Willem zorgde Johan van Oldebarnevelt ervoor dat Maurits stadhouder werd Maar tijdens het Twaalfjarige bestand ontstond er een machtsstrijd tussen beide mannen, hetgeen bijna tot een burgeroorlog leidde
- Slides: 7