DE KEERZIJDE VAN KANKERBEHANDELING LATE GEVOLGEN VAN CHIRURGISCHE
DE KEERZIJDE VAN KANKERBEHANDELING LATE GEVOLGEN VAN CHIRURGISCHE INGREPEN Dr. J. M. Klaase Chirurg-oncoloog MST
Pubmed • Weinig artikelen over late termijns effecten chirurgie alleen • Veelal combinatietherapie (radiotherapie, chemotherapie) • Veelal andere disciplines (gynaecologie, urologie)
Oorzaak weinig artikelen • 50% van alle kankerpatienten gaat dood • Degenen die overleven klagen niet • (Ziektevrije) overlevingscijfers lijken belangrijker dan bijwerkingen • Inderdaad meeste bijwerkingen bij combinatietherapie (meestal het geval) • Chirurgie is sparender geworden • Chirurgie leidt niet tot kanker
Voorbeelden combinatietherapie • Regionale isolatieperfusie bij melanoom of sarcoom • HIPEC behandeling gemetastaseerde coloncarcinoom • Chemoradiotherapie gevolgd door rectumresectie bij gefixeerd rectumcarcinoom
Short term side effects…. • • • Bloeding Pneumonie Naadlekkage Wondinfectie Etc…
Korte termijn gevolgen leiden tot lange termijn gevolgen
Korte termijn gevolgen leiden tot lange termijn gevolgen
Lange termijnsgevolgen • Door chirurgische ingreep alleen • Niet direct ontstaan als gevolg van korte termijnscomplicatie
Lange termijnsgevolgen • • • Mammachirurgie Liesklierdissectie melanoom Laparotomie algemeen Pancreaschirurgie Rectumchirurgie (stoma)
Lange termijns gevolgen mammachirurgie • Lymfoedeem van de arm • Erysipelas • Schouderklachten/bewegingsbeperking
Behandeling van lymfoedeem
Borstkanker, van Halsted operatie naar lumpectomie en schildwachtklierprocedure
Lumpectomie en schildwachtklierprocedure
Lange termijn effecten na liesklierdissectie voor melanoom • 5 jrs ovrleving 15 -40% (aantal klieren, breslow dikte, ziektevrij interval etc) • Lymfoedeem • lymfocele • Littekenbreuk diepe liesklieroperatie • Bewegingsbeperking (soms)
Lymphoedeem na liesklierdissectie
Littekenbreuk na laparotomie
Littekenbreuk na laparotomie • Bij 1 -10% van de geopereerde patienten • Meer na gecompliceerde wondgenezing • Herstel met kunststof mat (bij voorkeur laparoscopisch)
Littekenbreuk na laparotomie
Ileus na eerdere buikoperatie
Ileus na eerdere buikoperatie • Vaak dunne darm ileus door streng of adhaesie • Nogal eens na subtotale colectomie • Eerst conservatieve therapie proberen
Whipple operatie
Whipple operatie • 5 jaars overleving 19% (pancreaskop) • Postoperatieve mortaliteit 5% • Endocriene insufficientie 10% • Exocriene insufficientie 70% • Pancreasfistel
Rectumchirurgie • low anterior resectie • Hartmann procedure • Rectum amputatie
Rectumchirurgie • Low anterior resectie – tumor minimaal 2 -3 cm boven kringspier – mobiele tumor – vaak side to end staple anastomose
Rectum chirurgie • Hartmann resectie = rectumresectie met eindstandig colostoma – wanneer risico op naadlekkage hoog – wanneer geen goede sfincter spanning – slecht ter been, rolstoelgebonden
Rectum chirurgie • Rectum amputatie – wanneer tumor ingroeit in kringspier – altijd met eindstandig colostoma – kringspier wordt verwijderd (i. t. t. Hartmann resectie)
Late termijns gevolgen van rectumchirurgie • Blaasontledigingsstoornissen • Sexuele functiestoornissen • Defaecatiestoornissen (compliance colonwand) • stomaproblematiek
Late stomacomplicaties • Stenose • Prolaps • Parastomale hernia
Parastomale hernia
Parastomale hernia • te grote trepanatie-opening belangrijkste oorzaak • soms klachten van pijn, lekkage • oplossing: breukband, evt. operatieve correctie • vernauwing trepanatie-opening (50% succes), verplaatsen stoma (70%)
- Slides: 31