DAVA TRLER Bir kimsenin ihlal edilen bir hakknn

DAVA TÜRLERİ Bir kimsenin ihlal edilen bir hakkının yerine getirilmesi için mahkemeye başvurmasına dava denir. Davalar kişinin talebine göre hukuk davaları, ceza davaları ve idari davalar olmak üzere üç gruba ayrılır. Hukuk davaları boşanma, velayet nafaka gibi çeşitli şekillerde içeriklerine göre sınıflanır. Fakat temel olarak sağlanan korumanın niteliğine göre bir sınıflandırma yapılır. Bu açıdan eda davaları, tespit davaları ve inşai davalar olmak üzere çeşitlenir.

Ceza davası, ceza hukukuna ilişkin uyuşmazlıkların görüldüğü davadır. İdari davalar idarenin idare hukukuna dayanarak yaptığı eylem ve işlemlere karşı açılan davalardır. Bunlar iptal davası ve tam yargı davası olmak üzere çeşitlenir. Hukuk davalarında iki taraf söz konusudur. Bunlardan birisi hakkı ihlal edilen davacı, diğeri ise ihlal eden davalıdır. Buna istisnai olarak bazen yalnızca davacının olduğu çekişmesiz yargı davaları da söz konusudur.

Bir davada iddiasını ispat etmesi gereken kişi, hakkının ihlal edildiğini iddia eden kişidir. Fakat kanunda bunun aksine düzenlemeler bulunabilir. İspat yükü üzerine düşen kişi, delil ileri sürerek ispat faaliyetini gerçekleştirir. Hukuk davalarında taraflarca hazırlama ilkesi yani delilleri tarafların sunması ilkesi söz konusudur. Ayrıca taraflarca tasarruf ilkesi söz konusudur, Yani kimse dava açmaya zorlanamaz. Hakim resen bir davaya bakamaz. Davacı davasından vazgeçebilir. Bunlar dava üzerinde taraflarca tasarruf ilkesini ifade eder. Hukuk davalarında hakim tarafların talepleri ile bağlıdır, onların taleplerinden azına ya da fazlasına hükmedemez.

Ceza davalarında davayı Cumhuriyet Savcısı açar ve takip eder. Bu anlamda davacı ve davalı kavramları söz konusu değildir. Ceza davalarında hukuk davalarının aksine resen araştırma ilkesi söz konusudur. Delilleri taraflar getirebilir fakat esas olan delillerin mahkemece toplanmasıdır.