Datasets Wat gezichtspunten 1 november 2018 Punten Een

Datasets Wat gezichtspunten 1 november 2018

Punten • Een omschrijving met hoofdkenmerken • Iets formeels – Archiefwet ca – Archiefbescheiden en – Belangen • Datasets en gezichtspunten als – – – – – Samenstellen Typering Overheid Doel Nut Waarde Kosten Beheerders Beheer Beschikbaarstellen • Vragen / Discussie • Wat achtergrond 1 november 2018 Datasets - Wat gezichtspunten 2

Een omschrijving Een dataset is een geheel van gestructureerde digitale gegevens bijeengebracht vanuit een of meer gegevensverzamelingen ten behoeve van intern of extern (her)gebruik. 1 november 2018 Datasets - Wat gezichtspunten 3

Kenmerken • Een dataset is een informatieobject van het type register. • Een dataset is machine leesbaar • Gegevens in een dataset kunnen – zowel uit primaire bronnen (processystemen ed. ) als uit secundaire bronnen (andere datasets) komen – zowel uit eigen bronnen als uit bronnen van derden komen 1 november 2018 Datasets - Wat gezichtspunten 4

Formeel • Landelijk regelgeving – Archiefwet 1995 • Definities • Verantwoordelijkheden • Verwerkingen – Archiefbesluit 1995 • Uitwerking verwerkingen met benodigde documentatie – Archiefregeling • Nadere uitwerking kwaliteiten – Selectielijsten • Locale regelgeving ic. Gemeente Leeuwarden – Verordening informatiebeheer Leeuwarden 2018 – Besluit informatiebeheer Leeuwarden 2018 – Regeling HCL 1 november 2018 Datasets - Wat gezichtspunten 5

Archiefbescheiden • Archiefwet 1995, artikel 1 sub c 1°. bescheiden, ongeacht hun vorm, door de overheidsorganen ontvangen of opgemaakt en naar hun aard bestemd daaronder te berusten; 2°…… • Vertaling gemeente Leeuwarden – Alle informatie die een relatie heeft met een gemeentelijk proces, project of andere activiteit valt binnen het domein van de Archiefwet 1995 1 november 2018 Datasets - Wat gezichtspunten 6

Archiefwet en belangen Gezichtspunten • • • Maatschappelijk Juridisch Economisch Bedrijfsvoering Privacy Cultuurhistorie 1 november 2018 Bewaren vanwege • Bewijs en verantwoording • Reconstructie • Hergebruik Datasets - Wat gezichtspunten 7

Datasets en samenstellen • Datasets ontstaan – vrijwel altijd in opdracht vanuit een context • vanwege onderzoeksvragen • om onderzoek mogelijk te maken • tijdens onderzoeken – vanwege het adagium meten is meten – door waarnemen, meten en vastleggen • door mensen of machines • Datasets samenstellen is een herhaalbaar proces. 1 november 2018 Datasets - Wat gezichtspunten 8

Datasets en typering • Datasets zijn – Informatieobjecten – registers/registraties – resultaatdocumenten • Datasets van overheden zijn archief(bescheiden) 1 november 2018 Datasets - Wat gezichtspunten 9

Datasets en overheid • Datasets van overheden – zijn archief(bescheiden) – hebben een hoge mate van betrouwbaarheid – vallen onder de Wet hergebruik van overheidsinformatie (WHO) – dienen de transparantie (? ) – hebben een cultuurhistorisch waarde – vertegenwoordigen economische waarde 1 november 2018 Datasets - Wat gezichtspunten 10

Datasets en doel • Datasets zijn bronnen voor – onderzoek • Lopend • Toekomstig – datagestuurd werken – evaluatie van beleid –. . 1 november 2018 Datasets - Wat gezichtspunten 11

Datasets en nut • Datasets (van overheden) hebben een cultuurhistorisch waarde • Datasets zijn nodig voor herhaalbaarheid, verificatie of falsificatie van onderzoek • Datasets zijn bruikbaar voor verificatie of falsificatie van beelden over maatschappij en samenleving 1 november 2018 Datasets - Wat gezichtspunten 12

Datasets en waarde • Datasets van overheden – hebben • een cultuurhistorisch waarde • een hoge mate van betrouwbaarheid • een economische waarde – zijn daarom te bewaren • voor altijd of • voor enkele jaren of • niet 1 november 2018 Datasets - Wat gezichtspunten 13

Datasets en kosten • Datasets samenstellen, beschikbaar stellen en beheren vergt kennis, capaciteit en technieken en kent daarom een prijskaartje • Datasets van overheden hebben economische waarde – betrouwbaar – freemium 1 november 2018 Datasets - Wat gezichtspunten 14

Datasets en beheerders • Datasets worden ondergewaardeerd door – archivarissen – niet direct bestuurlijk of juridisch relevant – uitvoering geen beleid – andere curatoren • En daarom geen aandacht voor – bewaarbelangen – verwerving – opbouwen van een historische verzameling – – metadata mogelijke hergebruikers beheer beschikbaarstelling 1 november 2018 Datasets - Wat gezichtspunten 15

Datasets en beheer • Datasets zijn machine leesbaar • Datasets moeten altijd voorzien zijn – van context • herkomst • opdracht samenstelling – van voldoende metadata • • • Beheer Vindbaar Beschikbaar en toegankelijk Interpreteerbaar Vernietigbaar Voortbestaan (techniek) – Research data management • Universiteiten, Hogescholen ed. – Records management • Overheden en niet-overheden 1 november 2018 Datasets - Wat gezichtspunten 16

Datasets beschikbaarstellen • Datasets zijn – onderdeel van een archief of collectie – bij voorkeur openbaar tenzij • Privacy • Rechten van derden • Datasets worden beschikbaar gesteld via – Ophalen – Verzenden – Overdragen 1 november 2018 Datasets - Wat gezichtspunten 17

Discussie/Vragen 1 november 2018 Datasets - Wat gezichtspunten 18

Wat achtergrond • Van Bussel, G. J. , Model Guidelines for the management of Research Data and Records, Amsterdam, 2016 • Glaudemans, A. , Jonker R. , & Smit F. , Documents, Archives and Hyperhistorical Societies, An Interview with Luciano Floridi, 's Gravenhage, 2017 • Laagland, Hans, Datasets allemaal en voor altijd bewaren? Expertmeeting Bewaarbelangen en Datasets, Archievenblad, 2018, Jaargang 122, nummer 5 • Relevante Europese en landelijke regelgeving 1 november 2018 Datasets - Wat gezichtspunten 19

Rienk Jonker Gemeente Leeuwarden Historisch Centrum Leeuwarden (HCL) Gemeentearchivaris rienk. jonker@leeuwarden. nl www. labyrinth. rienkjonker. nl @FBVF https: //www. linkedin. com/in/rienkjonker 1 november 2018 Datasets - Wat gezichtspunten 20