DAMAR KAYALARI Granitin yar derinlik kayalar Mikrogranit granit

DAMAR KAYAÇLARI • Granit’in yarı derinlik kayaları, Mikrogranit (granit ve kuvars porfir), Mikrogranodiyorit (granodiyorit porfir), Mikrotonalit (tonalit porfir)’dir. Dayk ve damar sistemlerini temsil eden Aplit ve Pegmatit’ler de bu gruba dahildir.

Mineralojik Bileşim • Granitik kayalar, bol kuvars içeren feldispatlı kayalardır. Genel mineralojik bileşimleri; kuvars + alkali feldispat (ortoz, mikroklin) + plajioklaz (albit, oligoklaz) ± pertit-antipertit ± biyotit ± muskovit ± hornblend şeklindedir. • Aksesuar mineralleri olarak, sfen, rutil, apatit, zirkon, epidot (allanit), korund, granat, kordiyerit bulunabilir. • Alkali granitlerde sodyumca zengin amfibol (ribekit), piroksen (egirin), monazit ve fluorit görülebilir.

• Aplitler ince-çok ince taneli, genellikle felsik (açık renkli) minerallerden (başlıca kuvars, alkali feldispat ve plajioklas) oluşan granitik bir kayadır. Aplitlerin dokusu APLİTİK DOKU olarak bilinir. Aplitik doku, granuler dokunun ince taneli eşdeğeridir. • Pegmatitler ise, aplitlerin tersine olağandan daha iri tanelidir. Genellikle kuvars, mika (biyotit-muskovit), alkali feldispat, plajioklas ve magmanın kristallenmesinde pegmatitik evrede gelişen fluorit, turmalin, topaz vb. gibi mineralleri içerir. Pegmatitlerin iri taneli dokusu PEGMATİTİK DOKU olarak adlandırılır.

• Siyenitin yarı derinlik kayası mikrosiyenit ve siyenit porfir’dir. Bunlar, dokusal özellikleri dışında siyenit ile aynı özelliklere sahiptir. • Mikrosiyenitlerde; mikrotanesel porfirik doku, • Siyenit porfirlerde ise, holokristalen porfirik ve granofirik dokular gözlenir.

Siyenit porfir (Karacık, 1995’den)

• Monzonitin ince taneli ve/veya porfirik olan yarıderinlik eşdeğerlerine Mikromonzonit veya Monzonit porfir adı verilir. Genellikle küçük boyutlu intrüzyonlar ve damarlar halinde bulunurlar. Monzonitten doğada bulunuş şekli ve dokularıyla ayırdedilir. Doku; Mikrogranuler ve holokristalen mikrogranuler porfiriktir. Foto Karacık (1995)’den alınmıştır.

Mikrodiyorit-diyorit porfir • Diyorit’in ince taneli ve bazan porfirik olan yarı derinlik (hipabisal) kayasıdır. • Mineralojik bileşimleri diyorit ile aynıdır, ancak dokusal olarak onlardan ayrılır. • Doku, çoğunlukla mikrotanesel, holokristalen mikrotanesel porfirik’tir. • Diyoritik plütonlara bağlı, subvolkanik sokulumlar, dayk/damar sistemleri, levha intrüzyonları ve koni levhaları halinde bulunurlar.

Mikrodiyorit Diyorit porfir

Diyabaz / Dolerit • Gabro - Bazalt ailesinin yarıderinlik kayasıdır. • Bileşim olarak gabro ile aynı özellikleri sergiler. Başlıca plajiyoklas + piroksen + olivin’den oluşur. Subofitik dokusu ile gabro’dan ayrılır. • Diyabaz ve Dolerit aynı anlamdadır, fakat genellikle taze olanlara DOLERİT, altere olanlara DİYABAZ denilmektedir.

Subofitik Doku • Ofitik dokuya benzer. Ancak, piroksenlerin daha küçük olması ve plajiyoklaz latalarının daha bol olup, birbirleriyle temas etmeleri ile ondan ayrılır.

Subofitik Doku • Ofitik dokuya benzer. Ancak, piroksenlerin daha küçük olması ve plajiyoklaz latalarının daha bol olup, birbirleriyle temas etmeleri ile ondan ayrılır

Diyabaz- Subofitik doku