Daideo Le hine N Ghlinn Rinne m staidar

Daideo Le hÁine Ní Ghlinn

Rinne mé staidéar ar ‘Daideo’ le hÁine Ní Ghlinn.

Tá an scéal seo bunaithe ar bhuachaill óg ar a theitheadh óna theaghlach.

Tá ____ le feiceáil go soiléir sa scéal seo.

Sa scéal seo, téann buachaill óg, Liam, ar a theitheadh.

Faigheann sé an traein chuig Baile Átha Cliath agus buaileann sé le seanfhear ar an traein.

Tá an fear ar a theitheadh (óna pháistí) chomh maith.

Fásann cairdeas idir Liam agus an seanfear seo.

Tugann Liam ‘Daideo’ ar an bhfear seo.

Tugann Daideo ‘Cathal’ ar an mbuachaill Liam.

Ba mhaith le Liam an lá a chaitheamh le Daideo nuair a shroicheann siad an chathair.

Nuair a shroicheann siad Baile Átha Cliath, feicimid nach duine deas é Daideo ar chor ar bith.

Fuadaíonn sé Liam, brúnn sé isteach i gcarr é agus tugann sé drugaí ar chiarsúr dó.

Tá ionadh agus eagla ar Liam, agus ar an léitheoir.

Buíochas le Dia, tagann na Gardaí Síochána.

Chuir fear na dticéad fios orthu agus ar deireadh tá Liam slán sabháilte.

Níl aon amhras ach go bhfuil ____ le feiceáil sa scéal seo.

Miníonn Liam a scéal do Dhaideo. Insíonn Daideo do Liam cén fáth go bhfuil sé ar a theitheadh.

Bíonn Daideo agus a chara, Manús, ag gáire sa charr. Ní thaitníonn an gáire sin le Liam.

Bíonn tuismitheoirí Liam ag argóint agus ag tróid an t-am ar fad. Briseann a athair plataí, cathaoir, fiú babhla don iasc órga (fuair an t-iasc órga bás). Tá an mam gortaithe (an tsúil ghorm) agus bíonn sí ag caoineadh.

Cabhraíonn a chara, Micheál, le Liam éalú. Cruthaíonn sé scéal faoi thinneas fiacla. Ba mhaith le Liam saol nua in áit nua (b’fhéidir i m. Baile Átha Cliath).

Téamaí ● ● ● ● Cairdeas (idir Liam agus Daideo, idir Liam agus Micheál) Fealladh (betrayal/treachery) Muinín/Iontaoibh Míúsáid Ar theitheadh Treigeán Fadhanna sa bhaile

Mothúcháin ● ● ● Eagla Buartha Imní Áthas Faoiseamh Sceitimíní Ionadh Brón Éad Ciontach Uaigneas

Na carachtair Cén saghas duine é Daideo? Cén saghas duine é Liam?

Daideo Ag an dtús, tá sé… ● ● ● Deas Sean Cinealta Fiosrach (inquisitive) Úsáideach Iontaofa (trustworthy) Macanta Cainteach Cabhrach Neamhchiontach (innocent) Bhí áthas air I ndáiríre/ag an deireadh tá sé… ● ● ● Scanrúil (scary) Mealltach (deceptive) Aisteach (strange/weird) Péidifileach Duine buile (psycho) Níl sé deas Gránna (mean/horrible) Suarach (mean) Glic (sly) Bréag (fake/false) Coiriúil (criminal) Mímhacánta (dishonest)

Liam ● ● ● Uaigneach (lonely) Buartha (worried) Mímhacánta (dishonest) Saonta (gullible) Cliste (clever) Ciúin (quiet) Deas (nice) Fiontrach (adventurous) Amaideach (silly/foolish) Leithleach (selfish) Neamhchiontach (innocent) Cúthail (shy) ● ● ● ● Neamhchiontach Deas Leochaileach (vulnerable) Tá faoiseamh air Íospartach (victim) Soineanta (naive/innocent) Contúirteach (unsafe) Amaideach (silly/stupid) Mothúchánach (emotional) Iontaobhach (trusting) Níl sé ciallmhar (not sensible) Saonta (gullible/impressionable) Dubh dóite (fed up)

Fear na dticéad Ag an dtús, tá sé. . ● ● ● ● ● Scanrúil (scary) Bearránach (annoying) Fiosrach (inquisitive) Amhrasach (suspicious) Freagrach (responsible) Géar (harsh) Airdeallach (weary) Cúramach (careful/cautious) Aisteach (strange) Ceanndána (stubborn) ● ● ● Is gnáthdhuine é (an ordinary person) Níl sé deas Dícheallach (zealous) Mífhoighneach (impatient) Cantalach (cranky) Ceanndána (stubborn) Críogán (nagging) Fearg (angry) Dímhúinte (rude) Greannach (irritating) Aíneolach (clueless) Ionraic (disingenuous)

Fear na dticéad Ag an deireadh, tá sé… ● ● ● Cinéalta (kind) Is laoch é (he’s a hero) Cliste (clever/smart) Éirimiúil (intelligent) Buartha (worried) Iontaofa (trustworthy) Dílis (loyal) Úsáideach/cabhrach (helpful) Sásta (happy) Is slánaitheoir é (he’s a saviour) Sabhálann sé Liam (he saves Liam) ● ● Diongbhailte (determined) Ciallmhar (sensible) Tapaidh (quick) Cróga (brave)

An dtaitníonn an t-úrscéal leat? ● ● ● Ní raibh aon choinne againn leis an deireadh. Tá a lán foclóir nua. Tá an deireadh iontach. Is úrscéal gearr é. Tá an plóta go maith.

An dtaitníonn an t-úrscéal leat? ● ● ● ● ● Tá an scéal suimiúil/difriúil. Tá sé corraitheach. (exciting) Tá an plóta suimiúil. Faigheann tú léargas ar shaol dhuine eile. Is maith liom na carachtair. Tá an teanga éasca a thuiscint. Tá cam iontach ann ag an deireadh. Tá an scéal/teachtaireacht tábhachtach. Tá an deireadh lán le aicsean.

Ní maith liom an t-úrscéal mar. . . ● ● Tá sé saghas leadránach. Tá sé ró-fhada. Tá sé an-ghruama. Ní maith liom Daideo; is duine uafásach é.

An raibh tú sásta leis an deireadh? ● ● ● ● Tá an ceart déanta (Justice is done) mar tháinig na Gardaí. Tá Liam sábhailte. Tá sé saghas sásta/leadránach. Tá sé greannmhar/difriúil/suimiúil. Tá ionadh orainn ag an deireadh. Tá plóta maith ann. Níl a fhios againn cad a tharlaíonn nuair a théann Liam abhaile. ● Níl mar tá sé intuartha (predictable). ● Níl mar críochnaíonn sé go tapaidh/go tobann.

Caibidil a 1: Ceisteanna & Nathanna Cainte 1. 2. 3. 4. 5. Nathanna Cainte: Cuir na nathanna cainte seo a leanas in abairtí Ceisteanna ar chaibidil a 1 a léiríonn brí agus ceart úsáid: I dtreo an charáiste Cá raibh Liam ag tús an leabhair? Á leanúint ag Ag caint le duine éigin Cad a rinne fear na dticéad? Ag iarraidh Gan dul thar fóir le Cén bréag a d’inis Liam d’fhear na dticéad? An ruainne beag Deireadh leis an Cad a d’inis Liam d’fhear na dticéad faoi a aintín? Go géar Os comhair an scátháin Ar chreid fear na dticéad an scéal a d’inis Liam dó? Arís is arís eile Mórán ama fágtha Ag breathnu anuas ar Ar deireadh Rud éigin a rá

Caibidil a 2: Ceisteanna & Nathanna Cainte Ceisteanna ar chaibidil a 2 Nathanna Cainte: Cuir na nathanna cainte seo a leanas in abairtí a léiríonn brí agus ceart úsáid:

Caibidil a 3: Ceisteanna & Nathanna Cainte Ceisteanna ar chaibidil a 3 Nathanna Cainte: Cuir na nathanna cainte seo a leanas in abairtí a léiríonn brí agus ceart úsáid: