D Ticaretin Yaps Dnya Ticaret Sistemi Dnya Ticaretinin

Dış Ticaretin Yapısı Dünya Ticaret Sistemi

Dünya Ticaretinin Nedenleri ve Sonuçları • Bir yerde çok fazla üretilen bazı mallar, dünyanın başka yerinde çokça talep edilir. • Dünya kaynaklarının bölgeler itibariyle çok farklı dağılmış olması. • Teknolojik gelişmenin sonucunda yaratılan yeni ürünlere olan talebin artması • Çevre ve Sağlık koşullarının yeni tip ürünlere ihtiyaç yaratması (daha çevreci ürünler)

Dış Piyasaların Değerlendirilmesi (2) • EKONOMİK FAKTÖRLER: – GSMH – Sermaye Birikimi – Halkın Alım Gücü – Entelektüel Sermaye – İşgücü – Enflasyon – Kredi olanakları – Sermaye Piyasasının Yapısı – Döviz kuru ve serbestisi

Dış Piyasaların Değerlendirilmesi (2) • DOĞAL KOŞULLAR: – Hammaddeler – Coğrafi Konum • KÜLTÜREL FAKTÖRLER: – Dil ve Din – Örf ve Adetler • DEMOGRAFİK FAKTÖRLER: – Nüfus Miktarı – Nüfus Dağılımı – Yaş ve Cinsiyet

Dış Piyasaların Değerlendirilmesi (3) • ALTYAPI VE DAĞITIM KANALLARI – Kara, Deniz ve Havayolları, Demiryolları vs. – Haberleşme Ağları • HÜKÜMET POLİTİKALARI – Serbest ticaret, devletçilik uygulamaları, kambiyo ve dış ticaret politikaları • GÜÇ BLOKLARINA ÜYELİK VE EKONOMİK İŞBİRLİĞİ ANTLAŞMALARI – GATT, AB gibi çok taraflı ve ikili antlaşmalara taraf olmak

DIŞ TİCARETİN YÖNETİMİ (1) • ÜRETİM SÜRECİNİN YÖNETİMİ – İnsan kaynaklarının yönetimi – Harcamaların yönetimi – Ürünün dış piyasada adaptasyonunun yönetimi – Zamanlama ve lojistiğin yönetimi – Ambalajlamanın yönetimi

DIŞ TİCARETİN YÖNETİMİ (2) • PAZAR ANALİZİ VE DIŞ PAZARIN YÖNETİMİ – Doğru mal, doğru müşteri, doğru zaman – Dağıtım ve satış – Markalama ve fiyat verme / alma yönetimi – Risk yönetimi – Promosyon / tanıtım yönetimi – Piyasalara girme stratejilerinin yönetimi

DIŞ PİYASALARIN FİRMALAR AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ • SWOT Analizi – Strength – Güçlü yönler – Weakness – Zayıf yönler – Opportunities – Fırsatlar – Threats – Tehditler

SWOT Analizi GÜÇLÜ YANLAR: • Şirket pazarlayacağı mal konusunda; mali gücünü, personel yapısını, yurt içi potansiyelini, yurt dışı potansiyelini, rekabet gücünü kontrol eder. • Gideceği ülkedeki piyasa koşullarını, ekonomik ve sosyal yapıyı araştırır.

SWOT ANALİZİ ZAYIF YANLAR: • Şirket kendi ürün ve firmasının zayıf yönlerini belirler karşı piyasa ve muhatap firmanın sorunlu ve belirsiz yönlerini gözler. FIRSATLAR: • Niche Piyasaların araştırılması TEHDİTLER: • Rekabet gücü, rakip firmalar

Uluslararası Ticaret Teorisi • Tarihçe – Merkantilizm – Fizyokrasi – Serbest Ticaret Anlayışı • Adam Smith • David Ricardo • Modern Dış Ticaret Teorileri – Mutlak Üstünlükler – Karşılaştırmalı Üstünlükler

Merkantilizmin Doğuşu • Ortaçağ Avrupası: Feodal Beylikler & Prenslikler • Emperyalizm & Küryalizm Savaşı • Ulusçuluk (Kavim-Taba) Akımlarının doğuşu (XV. Ve XVI. yy. ) • Kapalı Ekonomiler • Coğrafi Keşifler => Sömürgecilik

Merkantilizm: Müdahaleci Görüş • Amaç: Güçlü Devlet = Güçlü Ordu • Zenginlik ve Refahın Kaynağı: Altın & Gümüş, Kıymetli Madenler (Bulyonizm=İspanyol Merkantilizmi)

Merkantilist Politikalar -1 • Sömürgecilik: Kıymetli maden yatakları olmayan bir ülke, keşfedilen ülkeleri sömürgeleştirerek kıymetli madenleri ele geçirebilir. • Aktif Dış Ticaret Bilançosu: İhracat ithalattan fazla olursa aradaki fark kıymetli madenlerle ödenecektir. • Müdahalecilik: İthalatın azaltılması için; ağır gümrük vergileri ve ithalat yasaklarının uygulanması

Merkantilist Politikalar -2 • Sanayileşme: Aktif dış ticaret bilançosu için; hammadde ithal edilmeli, mamul mal ihraç edilmelidir. Sanayinin gelişmesi ise devlet himayesinde olacaktır (teşvikler). • Hızlı Nüfus Artışı: Hızlı nüfus artışı sayesinde sanayiye ucuz emek girdisi sağlanacağından mamul maliyetleri düşecek, dış rekabet gücü artacaktır.

Merkantilizmin Eleştirisi • Para ≠ Zenginlik (Refah) • Para ve kıymetli madenler de diğer iktisadi varlıklar gibi çok olunca değerini yitirir. • Aktif Dış Ticaret Bilançosu => Enflasyon • Tarımın ihmali, sanayiin hammadde ihtiyacını dışa bağımlı kılmıştır. • Sanayileşmek için yatırım malı ithal eden bir ülkenin başlangıçta dış ticaret bilançosunun pasif olması beklenir.

Fizyokrasi: Liberal Görüş -1 • 1750 – 1775: Fransız Ekolü • Fizyokrasi: “Doğal Düzen” • Özellikle Fransa’da izlenen sanayi merkantilizmi, çiftçiyi ağır vergiler ve aleyhte gelişen dış ticaret hadleri ile ezmişti (Fransız İhtilali). • “Laissez faire, laissez passer”

Fizyokrasi: Liberal Görüş -2 • Servetin Kaynağı: Toprak ve tarımsal ürünler. • Üretim teorisi: “Net hasıla” yaratan tek faaliyet tarımdır. • Paylaşım Teorisi: – Üretici Sınıf: Çiftçiler, üretimden net hasıla kazanır. – Toprak Sahipleri: Net hasılanın bir kısmını rant olarak elde ederler – Kısır Sınıflar: Sanayici ve Tüccar; sanayi mallarını satarlar

Fizyokrasi: Liberal Görüş -3 • Tek Vergi Politikası: Vergi üretimden (tarımdan) alınmalıdır. – Çiftçiler vergi bedelini toprak kirasından kesecekleri için fiiliyatta vergiyi toprak sahipleri ödeyecek, çiftçiler vergi sorumlusu olacaklardır.

Modern Dış Ticaret Teorileri • Adam Smith: “Mutlak Üstünlükler” – Zenginliğin (Refahın) Kaynağı: Üretim! – İthalatın yasalanması, kaçakçılığı teşvik eder, bu da RİSK’i artırır => Dış ticaret hadlerinin kötüleşmesi. – İşbölümü ve Uzmanlaşma • David Ricardo: “Karşılaştırmalı Üstünlükler”

Mutlak Üstünlükler Teorisi -1 • Her ülke üretiminde mutlak üstünlüğe sahip olduğu malın üretiminde uzmanlaşmalıdır. Üretiminde mutlak üstünlüğe sahip olmadığı malı üretmekten vazgeçmeli ve onu ithal etmelidir. • A. Smith yine de, gümrük resimlerinin kaldırılması yoluyla serbest ticaretin sınırlanması ve ulusal üretimin korunmasını bazı istisnai hallerde kabul etmiştir. (Ör. Navigation Act)

Mutlak Üstünlükler Teorisi -2 Açıklamalı Örnek: İngiltere Amerika Buğday 20 birim/saat 80 birim/saat Tekstil 50 birim/saat 30 birim/saat Buğday üretiminde kullanılan emeğin verimliliği Amerika’da daha fazladır. => Buğday üretiminin maliyeti Amerika’da daha düşüktür. Tekstil üretiminde kullanılan emeğin verimliliği İngiltere’de daha fazladır. => Tekstil üretiminin maliyeti İngiltere’de daha düşüktür.

Karşılaştırmalı Üstünlükler Teorisi -1 • Eğer Ülke bazı malların üretiminde diğer mallara göre daha yüksek oranlarda verimli ise, karşılaştırmalı olarak en etkin olduğu alanların üretiminde uzmanlaşması ve bunları ihraç etmesi beklenir.

Karşılaştırmalı Üstünlükler Teorisi -1 Kumaş (metre) Şarap (litre) İngiltere 80 40 Portekiz 10 20 • İngiltere her iki malın üretiminde de mutlak üstün. • Kumaş üretiminde Portekiz’in 8 katı daha verimli, şarap üretiminde ise, 2 katı daha verimli. • İngiltere Kumaş üretiminde, Portekiz Şarap üretiminde karşılaştırmalı üstünlüğe sahiptir.

Karşılaştırmalı Üstünlükler Teorisi -2 • Kumaş – İngiltere: Satıcı (Yurt-içi Fiyatlar: 1 K=1/2 Ş) – Portekiz: Alıcı (Yurt-içi Fiyatlar: 1 K=2 Ş) • Şarap – Portekiz: Satıcı (Yurt-içi Fiyatlar: 1Ş=2 K) – İngiltere: Alıcı (Yurt-içi Fiyatlar: 1Ş=1/2 K) • Dış Ticaret Hadleri: – Kumaş: 1/2Ş<1 K<2Ş – Şarap: 1/2 K<1Ş<2 K

Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler -1 Türkiye’nin Rekabet Gücü Yüksek Endüstrileri: • HAMMADDE YOĞUN ÜRÜNLER – Balık, yumuşakça, kabuklu ve omurgasızlar vb ürünler – Meyve ve sebzeler – Yağlı tohumlar ve yağ veren meyveler – Ham gübre ve maden (Kömür, petrol ve değerli taşlar hariç)

Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler -2 • EMEK YOĞUN ÜRÜNLER – Tekstil iplikleri, kumaşlar, şekil verilmiş mensucattan eşyalar – Metal olmayan maddeden yapılmış eşyalar – Prefabrik yapı, sıhhi su tesisat, ısıtma ve sabit aydınlatma cihazları – Mobilya yatak takımı, yatak payandaları ve yastıkları – Seyahat eşyaları, el çantaları vb. taşıyıcı eşya – Giyim eşyaları ve bunların aksesuarları

Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler -3 • SERMAYE YOĞUN ÜRÜNLER – Kauçuk eşya – Beyaz Eşya – Demir – çelik