D PREPARASYONU Di Kesimi Prof Dr Semih BERKSUN

DİŞ PREPARASYONU (Diş Kesimi) Prof. Dr. Semih BERKSUN S. Berksun

Çevre dokular ve pulpada hasar oluşturmaksızın, dişin anatomik formuna sadık kalınarak, çeşitli aletler yardımı ile restorasyona hazır hale getirilmesine “dişin preparasyonu” (diş kesimi) adı verilir. S. Berksun

Herhangi bir nedenle hasar görmüş veya kaybedilmiş doğal dişlerin kalıcı bir şekilde onarılması veya yerine konulması kron ve köprü protezleri ile mümkün olmaktadır. kron-köprü protezlerinin başarısını belirleyen faktörlerin başında restore edilecek olan dişte yapılacak preparasyon, yani diş kesimi gelir. Jr. Herbert T. Shillingburg : Fundamentals of Tooth Preparations for Cast Metal and Porcelain Restorations Quintessence Pub Co; 1 edition 1987 S. Berksun

DİŞ KESİMİNİN BİYOMEKANİK PRENSİPLERİ Diş yapısının korunması Tutuculuk ve direnç Restorasyonun yapısal sağlamlığı Marjinal bütünlük Periodonsiyumun korunması S. Berksun

DİŞ KESİMİNİN BİYOMEKANİK PRENSİPLERİ Bazı durumlarda yukarda sayılan bu prensiplerden bir veya birkaçı daha belirleyici olarak ön plana çıkabilir. Her vakanın kendine özgü şartları değerlendirilerek bu prensiplerin çakıştığı ortak gereksinimleri bir araya getirmek hekimin sorumluluğundadır. S. Berksun

Diş dokusunun korunması Bir dişin tümüyle veya kısmen bir restorasyonla kaplanabilmesi için belirli kalınlıkta bir diş dokusunun kesim yoluyla dişten uzaklaştırılması gerekir. Ancak bu yapılırken mine ve dentin katmanlarında aşırı bir derinliğe ulaşılırsa bazı hasarlar ortaya çıkabilir. S. Berksun

Diş dokusunun korunması Kesim sırasında diş, eğer aşırı kısaltılır veya aşırı konikleştirilirse yapılacak olan kronun tutuculuğu ve direnci riske girecektir. Ayrıca kesim nedeniyle pulpaya gereğinden fazla yaklaşıldığı için ısısal duyarlılık, pulpa iltihabı ve pulpanın perforasyonu, nekrozuna yol açılabilecektir. S. Berksun

Diş dokusunun korunması S. Berksun

Tutuculuk ve Direnç Pratik olarak tutuculuk ve direnç birbiri ile çok yakın ilişkili olan iki kavramdır. Tutuculuk restorasyonun giriş yolu doğrultusunda yerinden uzaklaşmasına karşı koyma yeteneğidir. Direnç ise, preparasyonun apikal, oblik ve yatay yönde etkiyen kuvvetlere karşı restorasyonun yerinden oynamasına engel olma yeteneğidir. S. Berksun

Diş kesimi sırasında tutuculuğu etkileyen ve hekimin kontrolü altında olan dört faktör vardır: § Aksiyel eğim derecesi, § Siman tabakasının total yüzey alanı, § Makaslama etkisi altında kalan siman alanı § Dişin yüzey pürüzlülüğü. S. Berksun

Eğim ve Tutuculuk Karşıt duvarların birbirine daha yakın bir paralalellikte olduğu durumlarda tutuculuğun da daha büyük olacağını bekleyebiliriz. Bu olay deneysel olarak da ortaya konulmuştur. S. Berksun

Prepare edilen dişin aksiyel eğim derecesi her yüzeyde 3⁰ er derece olmak üzere toplam 6⁰ derece olmalıdır S. Berksun

Bu eğim oluşturulurken dişlerin morfolojik özellikleri de dikkate alınmalıdır. S. Berksun

Eğim ve Tutuculuk Maksimum tutuculuk ancak minimum eğimle sağlanabilir. Bununla beraber dişlerin ağızdaki konumları ve iki veya daha fazla ayak dişi içeren restorasyonlarda, ortak bir giriş yolu temin etmek amacıyla preparasyon eğimi 6° lik sınırı bir miktar aşabilir. S. Berksun

Bir dişin siman film tabakası ile sarılan yüzey alanı ne kadar genişse üzerine uygulanacak restorasyonun tutuculuğu da o kadar fazla olacaktır. S. Berksun

Geniş ve uzun bir diş, dar ve kısa bir dişe göre daha iyi bir tutuculuk sağlar. S. Berksun

Preparasyonun uzunluğu, dişin genişliği ve aksiyel duvarların eğimi, direnci doğrudan etkileyen faktörlerdir. Uzun, geniş ve paralel duvarlara sahip bir preparasyonun direnci daha fazla olacaktır. S. Berksun

Giriş Yolu Herhangi bir diş kesimine başlamadan önce diğer prensipler gözönünde bulundurularak dişin morfolojisine de uyan, restorasyonun giriş yoluna karar verilmelidir. Bu bir köprü protezi için kullanılacak destek dişlerde çok daha önemlidir çünkü çok sayıdaki giriş yolu mutlaka birbiriyle paralel olmalıdır. S. Berksun

Restorasyonun yapısal sağlamlığı Döküm restorasyon esnemeye izin vermeyecek sağlam bir yapıya sahip olmalı. Bunu sağlamak için preparasyon sırasında yeterli diş dokusu kaldırılarak restoratif materyal için yeterli bir kalınlık elde edilmelidir. S. Berksun

Restorasyonun sağlamlığı ile ilgili olarak üç preparasyon özelliği vardır: 1. Okluzal kesim 2. Aksiyel kesim 3. Kuvvetlendirici destek hazırlıklar. S. Berksun

Marjinal Bütünlük Başarılı restorasyon marjinleri için üç temel gereksinim mevcuttur: 1. Kron marjinleri, açıkta kalabilecek siman genişliğini minimalize edecek şekilde, preparasyonun bitiş çizgisine mümkün olduğunca en iyi uyumla oturmalıdır. S. Berksun

Genellikle kullanılan gingival bitiş çizgileri: § Bıçak sırtı (knife edge) § Basamak (shoulder) § Bizotajlı basamak (beveled shoulder) § Oluk (chamfer) tarzındaki formlardır Jr. Herbert T. Shillingburg : Fundamentals of Tooth Preparations for Cast Metal and Porcelain Restorations Quintessence Pub Co; 1 edition 1987 S. Berksun

Kron marjinleri için üç tip marjinal lokalizasyon mevcuttur. 1. 2. 3. Dişeti üstünde (supragingival) Dişeti tepesinde (gingivanın tepesinde) Dişeti altında (subgingival) S. Berksun

Kaynaklar Jr. Herbert T. Shillingburg : Fundamentals of Tooth Preparations for Cast Metal and Porcelain Restorations Quintessence Pub Co; 1 edition 1987 S. Berksun