D M dm bir harfi dier bir harfin

İDĞ M ( ﺍﻹﺩﻏﺎﻡ ) ● İdğâm bir harfi diğer bir harfin içine katmak demektir. ● İdğâm’ın tecvîd ilmindeki tarifi ise şöyledir: ● ﺇﺍ ﺃ ﺍﻟ ﺍﻟﺍ ﺍﻟﺍ ﻓﻰ ﺍﻵ : ﺍﻹﺩﻏﺎﻡ ● İdğâm; birbirine mütemasil (birbirinin aynı) veya mütecanis (mahrecleri aynı sıfatları farklı) veya mütekarib (mahrecinde veya sıfatında birbirine yakınlığı olan) iki harften birincisini, ikincisine katmaya denir.

İDĞ M’A DAİR BİR KAÇ HATIRLATMA ● İdğâm’ın iki öğesi vardır. Bunlar; Müdğam ( )ﺍﻟﻤﺪﻏﻢ ve Müdğamün fîh ( ’)ﺍﻟﻤﺪﻏ ﻓﻴ dir. ● Müdğam, idğam edilecek olan (yani kendisinden sonraki harfe katılacak olan) birinci sakin harfe denir. ● ﺍ ifadesindeki sakin nûn () müdğam durumundadır. ● Müdğamün fih ise; idğâmın kendisinde icrâ edildiği oluşumdaki ikinci harfe denir. Müdğamun fîh harekeli olmalıdır. Yukarıdaki ﻣﻦ ﺷﺎﺀ ifadesindeki meftûh yâ () harfi müdğamun fîh’dir. ● Not: Bütün idğamlarda (İdğam-ı Kebîr hariç) müdğam sakin, müdğamun fîh harekeli olmalıdır.

TAM İDĞ M( ﺍﻹﺩﻏﺎﻡ ﺍﻟﺘﺎﻡ ) • Müdğam’ın zât ve sıfatlarıyla birlikte, müdğamun fîh’in içinde tamamen kaybolup ikisinin şeddeli bir harf gibi okunmasıdır. • Örnekler; [ ] [ ﺇ ]ﺇ [ ﻣ ﺍ] ﺍ • Örneklerden anlaşılacağı üzere yukarıdaki kelimelerin telaffuzu esnasında müdğam, müdğamun fîh’in içerisinde tamamen kaybolmaktadır.

N KIS İDĞ M ( ﺍﻹﺩﻏﺎﻡ ﺍﻟ ﺍ ) • Müdğam, zatı itibariyla müdğamün fîh’in içinde kayboluyor, fakat herhangi bir sıfatıyla kendini hissettiriyorsa buna nâkıs idğâm denir. • Örnekler; ﺍ , ﺃ , gibi.

TAM VE N KIS İDĞAM’I TESPİT ETMENİN YOLLARI ● ● ● İdğâm yapılan lafızda müdğam kuvvetli, müdğamun fîh zayıf bir harf ise veya müdğam kalın, müdğamun fîh ince bir harf olursa, bu nâkıs idğam olur. gibi… Müdğam zayıf, müdğamun fîh kuvvetli bir harf olursa veya (nûn hariç) müdğam ile müdğamun fîh her ikisi de ince veya her ikisi de kalın harf olursa; yahut müdğam ince müdğamun fîh kalın harf olursa bu durumda tam idğam olur. ﻃﺎ , , ﺇ gibi…

İDĞ M-I KEBÎR ( ﺍﻹﺩﻏﺎﻡ ﺍﻟﻜﺒﻴﺮ ) • Bir idğâm’da müdğam ile müdğamun fîh’in ikisi de harekeli olursa buna idğâm-ı kebîr denir. Bu çeşit idğâm Ebû Amr’ın kıraatinde mevcuttur. • İdğâm-ı Kebîr’e bu ismin verilmesi; bu tür idğâmın çokluğu, daha kapsamlı olması ve telaffuzdaki zorluğu sebebiyledir. • İdğâm-ı Kebir birbirinin aynı iki harfin harekeli olarak yana gelmesi durumunda yapıldığı gibi, mahreç veya sıfat yakınlığı olan iki harfin harekeli olarak yanyana gelmesi durumunda da yapılabilir. • Örne )ﻟﺬ ﻟ , )آ ( ﺍ gibi…

İDĞ M-I SAĞÎR ( ﺍﻹﺩﻏﺎﻡ ﺍﻟ ﻳ ) • Bir idğam’da, müdğam sakin müdğamun fîh harekeli olursa buna idğâm’ı sağîr denir. Bütün kıraatlerde bu çeşit idğam vardır. • Bizim kıraatimiz olan İmam sım Kıraatinde sadece bu çeşit idğâm mevcuttur. Müstakil birer konu olarak ele alacağımız; idğâm ma’al ğunne, idğâm bilâ ğunne, idğâm -ı şemsiyye, idğâm-ı misleyn, idğam-ı mütecaniseyn, idğam-ı mütekâribeyn gibi konuların hepdi İDĞAM-I SAĞİR kategorisine dahildir.

İDĞ M’DA DUDAK TA’LÎMİ • Bütün idğam çeşitlerinde sakin olan müdğam, dudak ta’lîmi açısından kendisinden sonra gelen müdğamun fîh’e tabidir. • Örneğin; olan ﻣ ﺭﻳ ifadesinde müdğam durumunda sakin nûn dudak talimi açısından, kendisinden sonra gelen ve müdğamun fîh konumunda olan madmûm yâ () harfine tabi olmalıdır ve dudaklar ileri sürülerek telaffuz edilmelidir.