CZUO SPEKTROSKOPII MSSBAUEROWSKIEJ NA PRZEJCIA NADPRZEWODZCE W PNIKTYDKACH

CZUŁOŚĆ SPEKTROSKOPII MÖSSBAUEROWSKIEJ NA PRZEJŚCIA NADPRZEWODZĄCE W PNIKTYDKACH ŻELAZA Magdalena Piskorz WFi. IS AGH, 3 rok, Fizyka Techniczna Opiekun: dr hab. inż. Artur Błachowski, prof. UP Miejsce realizacji projektu: • Akademickie Centrum Materiałów i Nanotechnologii AGH • Zakład Spektroskopii Mössbauerowskiej UP

EFEKT MÖSSBAUERA Efekt Mössbauera (1957): bezodrzutowa rezonansowa emisja i absorbcja promieniowania γ Szerokość połówkowa: Energia odrzutu: Rozwiązanie: sieć krystaliczna + fonony

SPEKTROSKOPIA MÖSSBAUEROWSKA Efekt Dopplera – modyfikacja energii Source (e. g. 57 Co/Rh) Absorber (57 Fe) Detect or – v + v Używany pierwiastek: 57 Fe 2. 17% 57 Fe w nat. -Fe 1 mm/s 48 ne. V

ODDZIAŁYWANIA NADSUBTELNE Elektryczne Magnetyczne monopolowekwadrupolowe dipolowe Przesunięcie Rozszczepienie izomeryczne ie magnetyczne kwadrupolow e Gęstość Gradient pola elektronowa elektrycznego Nadsubtelne pole magnetyczne

LABORATORIA ACMi. N UP

NADPRZEWODNIKI NA BAZIE ŻELAZA 1111 Ln. O(F)Fe. As 122 AFe 2 As 2 Ln = La, Ce, Pr, Nd, Sm. . . A = Ca, Sr, Ba, Eu, K Tsc=56 K Tsc=47 K 111 AFe. As 11 Fe. Te(Se, S) A = Li , Na Tsc=18 K Tsc=15 K

Ba 1 -x. Kx. Fe 2 As 2 związek macierzysty Ba. Fe 2 As 2 domieszkowanie K nadprzewodnictwo Tsc=38 K

Ba. Fe 2 As 2 vs. Ba 0. 6 K 0. 4 Fe 2 As 2

WYNIKI EKSPERYMENTU DLA Ba 0. 6 K 0. 4 Fe 2 As 2 UP: 4 K 28 K 22 K 27 K 38 K 40 K 44 K ACMi. N: 4 K 38 K 41 K 45 K

WYNIKI EKSPERYMENTU DLA Ba 0. 6 K 0. 4 Fe 2 As 2 ACMi. N ∆o (mm/s) Γ (mm/s) S (mm/s) UP T (K)

WNIOSKI Spektroskopia mössbauerowska jest czuła na przejście do nadprzewodnictwa w Ba 0. 6 K 0. 4 Fe 2 As 2 W przejściu do nadprzewodnictwa zaobserwowano zmniejszenie szerokości linii (Γ) i zmniejszenie parametru rozczepienia kwadrupolowego (∆o) W nadprzewodniku tym występuje fala gęstości ładunkowej i fala gradientu pola elektrycznego, które w przejściu do nadprzewodnictwa zmieniają swój kształt i amplitudę Otwarcie przerwy energetycznej prowadzącej do nadprzewodnictwa powoduje zaburzenie modulacji (fal) struktury elektronowej Praca wsparta infrastrukturą badawczą Akademickiego Centrum Materiałów i Nanotechnologii AGH oraz Zakładu Spektroskopii Mössbauerowskiej UP