Curriculumvernieuwing en de kennissamenleving nieuwe rollen voor docenten

Curriculumvernieuwing en de kennissamenleving: nieuwe rollen voor docenten? Joke Voogt Universiteit Twente — Vakgroep Curriculumontwerp & Onderwijsinnovatie

Veranderingen in de samenleving! Universiteit Twente — Vakgroep Curriculumontwerp & Onderwijsinnovatie

Leren in de informatiesamenleving: Life long learning (LLL) • Digital literacy • Navigeren • Informatie beoordelen en verwerken • Communiceren • Samenwerken • Problem solving • Project management • Metacognitieve vaardigheden • Flexibiliteit Universiteit Twente — Vakgroep Curriculumontwerp & Onderwijsinnovatie

Naar een didactiek voor de informatiesamenleving • • • Actief Collaboratief Creatief Integratief Evaluatief Universiteit Twente — Vakgroep Curriculumontwerp & Onderwijsinnovatie

“Minder – meer model”: op zoek naar balans! Aspect Minder Leren/onderwijzen in de industriele samenleving Meer Leren/onderwijzen in de informatiesamenleving Collaboratief Individueel Groepswerk Homogene groepen Heterogene groepen Ieder voor zich Elkaar helpen Reproductief Productief Kennis toepassen (algoritmes) Nieuwe oplossingen vinden (heuristieken) Creatief Universiteit Twente — Vakgroep Curriculumontwerp & Onderwijsinnovatie

ICT en innovatieve didactiek • Als geïntegreerd onderdeel van het vak ICT: de inhoud beter begrijpen • In cross-curriculaire projecten ICT: implementatie van LLL doelen • Schoolbreed ICT: realisatie van nieuwe visie op leren en onderwijzen Universiteit Twente — Vakgroep Curriculumontwerp & Onderwijsinnovatie

Inhouden • Bestaande inhouden anders aanbieden • Gericht op het diepgaand begrijpen van concepten ICT • Gebruik van specifieke ICT toepassingen Universiteit Twente — Vakgroep Curriculumontwerp & Onderwijsinnovatie

Doelen • • Informatievaardigheden Communicatie Samenwerken Verantwoordelijkheid voor eigen leerproces • ICT vaardigheden ICT • Algemene toepassingen Universiteit Twente — Vakgroep Curriculumontwerp & Onderwijsinnovatie

Leeractiviteiten en rollen van docenten • Van klassikale lessen naar projectwerk • Onderzoekjes en maken van producten/presentaties Docentrol: • Inhoudelijk begeleiden • Structureren • Bewaken van voortgang • Ontwerpen/arrangeren Universiteit Twente — Vakgroep Curriculumontwerp & Onderwijsinnovatie

Innovatie en ICT integratie: docentfactoren • • • ICT integratie: Stages of adoption 1. Bewustwording 2. Leren 3. Begrijpen en toepassen 4. Zelfvertrouwen 5. Aanpassen 6. Creatieve toepassingen Will, Skill & Tool model • Eerst: Skill – Tool (Stage 1 -3) • Dan: Will (Stage 4 - 6) Leiderschap en ondernemerschap! • Van Stage 5 naar stage 6 » Universiteit Twente — Vakgroep Curriculumontwerp & Onderwijsinnovatie Knezek & Christensen

Niveau’s van professionele betrokkenheid • Actief leren van de praktijk (private practice teachers) • Investeert in samenwerking op schoolniveau (interactive teachers) • Participeert in professionele netwerken (professional teachers) • Participeert in kennisconstructie (teacher leaders) » Riel & Becker Universiteit Twente — Vakgroep Curriculumontwerp & Onderwijsinnovatie

Constructivistische didactiek en professionele betrokkenheid (Riel & Becker, 2008) % Direct Instruct ion % 2 nd Quartile % 3 rd Quartile Teacher Leaders 2 16 25 57 100 Teacher Professionals 11 20 23 47 100 Interactive Teachers 16 22 29 33 100 Private Practice 33 28 23 16 100 All Teachers 24 25 25 26 100 Professional Engagement Universiteit Twente — Vakgroep Curriculumontwerp & Onderwijsinnovatie % Knowle dge Constr uction % Total

Uitdagingen voor docenten • Evidentie over het effect van ICT op het leren van leerlingen is niet sterk • Focus op andere (LLL-) doelen • Geen optimale implementatie condities • Implementatie van ICT niet coherent met andere curriculumcomponenten • Onbalans in het curriculaire spinnenweb • Retoriek van beleidsmakers en politici • LLL competenties versus basisvaardigheden Universiteit Twente — Vakgroep Curriculumontwerp & Onderwijsinnovatie

Tot slot Universiteit Twente — Vakgroep Curriculumontwerp & Onderwijsinnovatie

Achtergrond • Nationaal en international casestudieonderzoek naar ICTondersteunde innovatieve didactiek • Second International Technology in Education Study (2 surveys en 1 casestudie-onderzoek: 1997 – 2008) • International Handbook of Information Technology in Primary and Secondary Education (Voogt & Knezek, 2008) • Ontwerpgericht onderzoek, o. a. • Docentontwikkeling: ICT in science onderwijs • Picto. Pal: een ICT-rijke leeromgeving voor beginnende geletterdheid • Integratie van Taal en Science: de potentie van ICT • Taaltreffers: een educatieve taalgame voor het basisonderwijs Universiteit Twente — Vakgroep Curriculumontwerp & Onderwijsinnovatie

Will, Skill Tool (Knezek & Christensen) ± 10% leerprestatie verklaarde variantie ± 90% verklaarde variantie Universiteit Twente — Vakgroep Curriculumontwerp & Onderwijsinnovatie

beoordeling inhouden groeperingsvormen docentrollen leeractiviteiten Rationale doelen materialen & bronnen plaats tijd Universiteit Twente — Vakgroep Curriculumontwerp & Onderwijsinnovatie