CURRICULUM Joseba Alkorta teknologiadonosgune net 1 ITURRIAK LOE

CURRICULUM Joseba Alkorta teknologia@donosgune. net 1

ITURRIAK • LOE • Derrigorrezko Eskolaldirako Euskal Curriculuma (2005) • Euskal Herrirako Curriculuma (2006) • Besteak PARTE HARTZAILEAK : • Alfonso Tejedor (Zalla BHI). Loli Talaban (BG) • Joseba Alkorta (BG). Victor Bermejo (BG) 2

CURRICULUMAREN ERREDAKZIOAREN ALDIAK (2007) 1. Urtarriletik Martxora: Curriculum proposamenak 2. 3. 4. 5. 6. 7. aztertu eta eztabaidatu ondoren, curriculum ofizialaren lehenengo zirriborroa idatzi zen. Maiatzean: behin-behineko curriculuma jendaurreko kontsultarako aurkeztu zen eta iradokizunak eta proposamenak jasotzeko epea zabaldu. Ekainean: iradokizunak jasotakoan, aztertu eta curriculumean txertatu ziren. Ekainean- Uztailean: behin-betiko dokumentua idatzi eta aurkeztu egin zen. Udan, aldaketak. Urrian: Gobernu Kontseiluan azken zirriborroa onartu zen. Azaroan: 13 an argitaratu zen EHAAn. 3

TEKNOLOGIA • • Zein Teknologia CURRICULUM 1. 2. 3. 4. Sarrera Helburuak Edukiak Ebaluazio irizpideak 4

ZEIN TEKNOLOGIA EZ SOILIK … ESKULANAK TEKNOLOGIEN GEHITZE TEKNOLOGIA BERRIAK ZIENTZIA APLIKATUA 5

ZEIN TEKNOLOGIA “KULTURALA”… "Frente a un cuerpo de conocimiento teórico, el de la ciencia, ciencia basado en la observación, la medida, la hipótesis y la experimentación; o el de las humanidades, humanidades basado en la contemplación, la crítica, la evaluación y el discurso; la tecnología, tecnología como tercera área, es el cuerpo basado en la sensibilidad, la invención, la validación y la implementación” (Archer 1986) 6

ZEIN TEKNOLOGIA Sentikortasuna Asmakuntza Inplementazioa Balioztea Aukerak bilatu Diseinua Eraikuntza Ebaluazioa PROBLEMA PRAKTIKOEN EBAZPENA 7

ZEIN TEKNOLOGIA DISZIPLINARTEKOA EZAGUERAK PRAKTIKARA ERAMAN SORMENA ZIENTZIA GIZARTE EZAGUTZA, BALIABIDE 8

LOGSEtik LOEra • SARRERA Kultura Teknologikoaren beharra gaur egungo elkartean. • HELBURUAK: Gaitasunetan adierazita. • EDUKIAK: Bloketan, edukiak bereiztu gabe eta • EBALUAZIOA: Ebaluazio-irizpideak: 1 -3 DBH eta 4. DBH. adierazleak jartzen dira. Garatu behar dena. 9

CURRICULUMA 1. SARRERA Sarrerako ideia nagusiak. Arloaren azken helburua. Edukien aukeraketa. Metodologia. Ebaluazioa. Gaitasunak (Konpetentziak) 10

SARRERA Arloaren azken helburuak Ingurua gero eta artifizialagoa dugu, beraz: . Gizarteari oinarrizko prestakuntza. Kultura teknologikoan interesa eta kuriositatea . Arazo praktikoei irtenbidea emateko gaitasuna 11

SARRERA Edukien aukeraketa: Garapen historikoa. Eboluzioa. Historia. Aurrea: Harri eta Metal Aroa . Erreminta arruntak Eraikuntzak . Sedentario garaia: . Mekanizazioa: inguruko materiala eraldatu . Mekanika. Marrazkia Kanpoko Energia sartzen da produkzioprozesuan . Kontrola: . indar fisiko gutxiago. informazioa kudeatu . Elektronika: Analogikoa Digitala. Informatika. Sentsoreak: Automatak, Robotak 12

SARRERA Metodologia 1. - Objektu eta sistemen ANALISIA 2. - Objektuen DISEINU eta ERAIKUNTZA: PROIEKTU-Metodoa ARRAZOIAK: Ikasleriaren aktibitateei. zentzua eta orientabidea. motibazioa. arlo desberdinetako edukien integrazioa. ahalmenak garatu gaitasunak lortzeko 13

SARRERA Ebaluazioa . UD bakoitzean banakako ebaluazio tresnak: . Taldean sortutako produktoarekin lotutakoak. Eguneroko behaketa. Berariazko ariketak. Bakoitzak egindako memoria. Azterketa bera 14

SARRERA Gaitasunak 1. Kultura zientifikoan, teknologikoan eta osasun-kulturan 2. Ikasten ikasi 3. Matematikan 4. Hizkuntza-komunikazioan 5. Digitala eta informazioaren trataerakoa 6. Gizarte eta hiritarra 7. Giza eta arte kulturarakoa 8. Norberaren autonomiarako eta ekimenerakoa 15

GAITASUNAK 1. Kultura zientifikoan, teknologikoan eta osasun-kulturan Ingurunea gero eta artifizialagoa: Pentsamendu teknologikoa garatu beharra . Arloak, mundu fisiko honen Lantzen ditu . Ulermena. Elkarrekintza . Tresna eta makinak segurtasunez Garatzen. Objektu eta sistemak aztertzen ditu. Objektuak erabili eta aldatzeko trebetasunak ETA GUZTIA: . Eraginkortasunez . Ekonomia irizpideak jarraituz 16

GAITASUNAK 2. Ikasten ikasi Problema praktikoak ebazteko estrategiak garatuz: . Plangintza egin. Ekintzak aurreikusi. Emaitzak eta akatsak ebaluatu Jakin-ezaguerak berregituratzen joango dira Faseak. Arazoak definitu: konparatu, sailkatu, aztertu, …. Diseinatu: logikoa, deduktiboa, razonamendua, …. Elaboratu: informazioa interpretatu eta ebaluatu, …. Ebaluatu: mapa kognitiboa berregituratzeko 17 mekanismoak abian.

GAITASUNAK 3. Matematikan. . Hasieran balioztapena, estimazioa. Ondoren, zehaztasuna arazo praktikoak ebazteko: . Neurriak, eskalak. Algoritmoak. Grafikoak. Kalkuluak: mekanika marrazketa elektrizitatea 18

GAITASUNAK 4. Hizkuntza-komunikazioan Teknologiaren aurrerapenak: . Terminologia zabala. Kontzeptu berri ugari. Jatorrizko hitzak Informazioa lortzeko iturriak: . Sareko hipertestuak. Katalogoak. Ikasliburuak, …. Norberaren ideaiak azalduz Lan-taldean: . Besteenak Aukeztutako Memorian: . Idatzia. Ahozko aurkezpena 19

GAITASUNAK 5. Digitala eta informazioaren trataerakoa Arlo honetako edukien parte dira: . Fisikoa: interfazeak, konexioak, …. Programak Orokorrean, arazo praktikoak ebazteko faseetan: . Erreminta bat gehiago da: . . Informazioa bilatu. . Idatzi. . Marraztu. . Simulazio programak. . … 20

GAITASUNAK 6. Gizarte eta hiritarra Proiektu komunak egiteak besteak ezagutzea errazten du. Proiektu-Metodoak lan-taldeak bultzatzen ditu. Norberaren argudioak defendatu. Aktiboki entzun. Besteek kontutan hartzen zaituztela sentitu Aukera ematen du ere hobeto ezagutzeko. Gertuko ingurunea. Mundu globalizatuaren eraikuntza-prozesua 21

GAITASUNAK 7. Giza eta arte kulturarakoa Arazo praktikoen ebazpenak aukerak ematen ditu Fase historiko bakoitzak emandako irtenbideak. Teknologia-mailaren arabera (bizi-kalitatea hobetzeko) Ikasleek burutzen dituzten produktuekin. Diseinu eta akabera faseetan: . . Balio-erantsia. . Lehiakortasunean. . Irudimen eta sormen ahalmenak 22

GAITASUNAK 8. Norberaren autonomiarako eta ekimenerakoa Arazo praktikoak ebazteko metodoak Ekintzaile faseak ditu barne. Aukerak AURKITU behar ditu. Irtenbideak PROZESUA bere gain Eraikuntza fasean. Mugak onartu behar ditu. Jarrera proaktiboa izan. Akatsak, erroreak, ikasteko iturri Gelako jarduerek. Norberaren trebetasunak, ahalmenak eta interesak hobeto ezagutzen laguntzen dute 23

2. HELBURUAK- GAITASUNetan Nola definitu dira: 1. - Objektu eta sistemen ANALISIA 2. - Objektuen DISEINU eta ERAIKUNTZA PROIEKTU-Metodoa 24

BEHARRA -DATU BILKETA PROBATU eta EBALUATU PROIEKTUA DOKUMENTAZIOA OBJEKTUAREN ERAIKUNTZA BOZETOAK IKERKETA BEHARRAREN DEFINIZIOA eta ANALISIA Objektuen diseinu eta eraikuntza: PROIEKTU-METODOA INFORMAZIOA: Operadoreak, transmisioa, kontrola -OBJEKTUAK -SISTEMAK -KATALOGOAK -LIBURUTEGIA -ARGAZKIAK -BISITAK -ESKEMAK -MARRAZKIAK -NEURRIAK -MATERIALAK -“LAN PROZESUA” -BITARTEKOEN EZAGUTZA -FABRIKAZIO PROZEDURAK -SEGURITATEA -ABILESIA -TXOSTENA -AURKEZPENA Josemari Ezeizak egina 25

HELBURUAK 1. - Arazo teknologikoak detektatu 2. - Objektu eta sistemak metodikoki aztertu 3. - Irtenbide desberdinak diseinatu 4. - Diseinatutakoa praktikara eraman 5. - Lortutako emaitza ebaluatu 6. - Aurreikusitako edota lortutako emaitza teknikoak era desberdinetan aurkeztu 7. EHko lanbide eta baliabide teknologikoak identifikatu eta kokatu 26

HELBURUAK- Gaitasunetan 2. (ZER) Eremu teknologikoko objetuak eta sistemak metodikoki aztertzea, (ZERTARAKO) alderdi hauei buruzko informazio garrantzitsua jasotzeko, beste irtenbideak asmatzeko, funtzionamendua ulertzeko, erabiltzeko eta kontrolatzeko modurik onena zein den ikusteko; (NOLA) zergatik erabiltzen diren, zergatik egin ziren eta zein propietate dituzten jakinez. 27

HELBURUAK- Gaitasunetan 5. (ZER) Lortutako emaitza eta jarraitutako lanprozesua ebaluatzea, (ZERTARAKO) esperientzia barneratzeko eta problema teknologikoa ebatzi dela ziurtatzeko, (NOLA) egiaztatuz zer kalitate eta funtzionamendu duen eskatutako baldintzekiko, eta jarduera berak natura- eta gizarte ingurunean dituen ondorioak ere aztertuz. 28

EDUKIEN ARDATZA MATERIALEN ERALDATZEA MEKANIKA GARAIA. MARRAZKIAK ENERGIA KANPOTIK SARTU PROZESUAN KONTROL GARAIA 29

EDUKIEN ARDATZA AZELERAZIO PROZESUA: DENBORA “MOTZAGOAN” AURRERAPEN GEHIAGO FASE BAT HASI ETA MANTENDU EGITEN DA, ETA EZ DA AMAITZEN BESTE BERRIAREKIN 30

TEKNOLOGIA gaia 4. Mailan bereizten dira: Teknologia Automatizazioa eta Kontrola Informatika Telematika eta Multimedia 31

EDUKI-MULTZOAK 1 -3 kurtsoetan 4. kurtsoan 1. Problema teknologikoak ebazteko prozesua 2. Erabilera teknikoko materialak 3. Ideiak adierazteko eta grafikoki komunikatzeko teknikak 4. Egiturak eta mekanismoak 5. Energia eta haren eraldaketa. Makinak 6. Elektrizitatea eta Elektronika 7. Hardware eta Sistema Eragileak 8. Komunikaziorako Teknologiak. Internet 9. Teknologia eta ingurunea 1. Problema teknologikoak ebazteko prozesua 2. Etxebizitzetako instalazioak 3. Pneumatika eta Hidraulika 4. Elektronika 5. Komunikazio-Teknologiak 6. Kontrola eta Robotika 7. Teknologia eta Gizartea 32

EDUKIAK: Adibidea (1 -3. DBH) 3. Adierazpen- eta komunikazio-teknikak. Lexiko teknikoa eta testuinguru bakoitzerako sintaxi egokia. . Administrazio-agiri komunak: eskaera-orria, emate-agiria, faktura, . . Dagokion dokumentazio teknikoa interpretatzea edo gauzatzea: prozesu-orria, planoak, grafikoa, eskemak, katalogoak, tutorialak. . Marrazketa- eta software-tresnak erabiltzea, marrazketa teknikoan laguntzeko. . Irudikapena. Bistak eta perspektiba. Zirriborroa, krokisa eta delineatua. Eskalak, akotazioa. . Dokumentuak, memoriak edo aurkezpenak egiteko ofimatika-tresnak ezagutzea eta erabiltzea. 33

EDUKIAK: Adibidea (4. DBH) 4. Elektronika analogikoa. Osagaiak, sinbologia. . Funtzio jakin bat egingo duten oinarrizko muntaiak. Zirkuitu inprimatuak, PCB, sinbologia normalizatua. . Elektronika digitalaren sarrera. Ate logikoak. Boolear aljebra. . Zirkuitu analogiko eta digitaletarako simulagailuak. 34

EBALUAZIO-IRIZPIDEAK (1 -3. DBH) 7. Taldean egitea garatu beharreko lan-prozesuaren plangintza, eta erabili beharreko baliabideak aurreikustea, problema teknikoak ebazteko. – 7. 1. Jarraitu beharreko lan-plana egiten parte hartzen du eta zereginak taldeko kideen artean banatzen ere. – 7. 2. Erabili beharreko materialen oinarrizko propietateak, lan-tresnak eta –teknikak deskribatzen ditu. – 7. 3. Aldez aurretik zer baliabide erabiliko dituen finkatzeko, egin beharreko kalkuluak egiten ditu, eta haien neurriak edo ezaugarriak ere zehazten ditu. – 7. 4. Aukeratutako baliabideak lortzeko behar dituen kudeaketak egiten ditu. 35

EBALUAZIO-IRIZPIDEAK (4. DBH) 5. Hartutako ebazpenean egin beharreko transformazioak eskatzen dituen materialak, lan-tresnak, -eragileak eta – teknikak erabiltzea, eta, beharrezkoa izanez gero, baliabide horiek erabiltzeko arrazoiak ematea. 5. 1. Zirkuitu elektronikoen, hidraulikoen, mekanikoen eta pneumatikoen muntaia egiten du, lagunduta behar izanez gero, eta akabera ona ematen die. 5. 2. Ate logikoak erabiliz ebazten ditu problema teknologiko errazak. 5. 3. Aurretik finkatutako efektua lortzeko behar dituen eragileak konbinatzen ditu. 5. 4. Behar bezala erabiltzen ditu beharrezko erremintak –ordenagailua barne-, eta segurtasun eta higiene irizpide egokiak erabiltzen ditu. 5. 5. Behar bezala erabiltzen ditu kasu bakoitzerako tresnarik egokienak, beharrezko neurriak zehaztasunez eta segurtasunez egiteko. 36

INFORMATIKA: Edukiak • 1. multzoa: Sistema eragileak eta segurtasun informatikoa. • 2. multzoa: Multimedia. • 3. multzoa: Edukiak argitaratzea eta zabaltzea. • 4. multzoa: Internet eta gizarte-sareak. 37

INFORMATIKA: Eduki multzo bat Sistema eragileak eta segurtasun informatikoa • Hari gabeko konexioak. • Kasu bakoitzerako sistema eragilerik egokiena aukeratzea, optimizatzea eta aldizka eguneratzea. • Sare lokalak: zerbitzu partekatuak eta erabiltzaile-profil desberdinak konfiguratzea. • Segurtasuna Interneten. Ingeniaritza soziala. Suebakiak. Posta masiboa zaintzea. Segurtasun aktiboaren eta pasiboaren neurriak. • Datu pertsonalak babestearen printzipioak. Pertsonen oinarrizko eskubidea datu pertsonalak babesteko. • Informazioa trukatzea gailu mugikorrekin: bluetooth, hari gabekoak, infragorriak, eta abar. 38

INFORMATIKA: Ebaluazio-irizpideak 5. Software espezifikoa erabiliz audiodun bideo zatiak kapturatzea, editatzea eta muntatzea, ikus-entzunezko mezuak sortzeko. 5. 1. Bideoa eta audioa kapturatzeko, kudeatzeko eta biltzeko gailuak instalatu eta erabiltzen ditu. 5. 2. Edozein soinu-iturri editatzen du: lokuzioak, girokoak, musikazatiak. 5. 3. Bideoa editatuz sortzen ditu ikus-entzunezko mezuak, kapturatutako irudiekin eta soinuekin. 39

SUKALDERAKO REZETA BAT - Por qué cortas la punta de la pierna de cordero antes de ponerla al horno? - Se le debe cortar la punta. Mi madre siempre lo hacía. - Y tu madre, de dónde lo había aprendido? - No lo sé. - Vamos a preguntarle. - Madre, por qué cortas la punta del muslo del cordero antes de ponerla al horno? - No lo sé, siempre lo he hecho. Tu abuela siempre lo hacía. - Vamos a preguntar a la abuela. - Abuela, cómo se hace la pierna de cordero al horno? - Se coge una pierna de cordero y se pone a marinar con agua, laurel, tomillo y pimienta. Al cabo de horas se saca, se hacen cuatro cortes, se corta la punta, se sala, se pone en plata untada con aceite y se mete al horno. - Pero por qué cortas la punta? - Niña, porque si no, no cabría en el horno! Es tan pequeño… 40

OINARRIZKO HIRU IDEIA • Edukiei zentzua emateko kontestualizatu. • Lengoai sinbologikora iristeko behaketa esperimentazioa ahozkatu. • Ikasketa erreflexiboak barneratzen dira ez bakarrik deskriptiboak. 41

ZER DAGO EGITEKO. 1, 2 eta 3 DBHrako finkatu. Proiektuak definitu. Gaitasunak identifikatu. Jarduerak. … LAN-TALDEAK behar dira!!!! 42