CRUSH YARALANMA Prof Dr S Sinan BLGN Ortopedi

CRUSH YARALANMA Prof. Dr. S. Sinan BİLGİN Ortopedi ve Travmatoloji AD El Cerrahisi BD

CRUSH YARALANMA • Ekstremitenin birden fazla kritik yapısının yüksek enerjili, ezici, sekel bırakıcı yaralanmasıdır. • Aslında multisistem yaralanmasıdır, ekstremitenin hemen tüm katmanlarında yaralanma mevcuttur. • “Tek yara/tek skar” kavramı (Peacock)

• • Cilt Kaslar Tendonlar Sinirler Damarlar Kemikler Eklemler Kompleks Anatomi

MEKANİZMA VE PATOFİZYOLOJİ • Endüstriyel, tarımsal, trafik kazası, patlayıcı ve ateşli silah yaralanmaları • Degloving, avülziyon komponenti sıklıkla mevcut • Kontaminasyon Enfeksiyon • Doku nekrozu

MEKANİZMA VE PATOFİZYOLOJİ • • • Aerob Anaerob Prostosiklin ve tromboksan seviyesinde yükselme Toksik süperoksit radikallerde yükselme Süperoksit dismutaz seviyesinde azalma Reperfüzyon sonrasında toksik metabolitler (süperoksit ve hidroksil radikaller) nedeni ile; ü Lipid peroksidasyonu, membran protein yıkımı, artmış hücre geçirgenliği, stoplazmik şişme ve DİSFONKSİYON ü Süperoksit anyon nötrofil migrasyonu doku yıkımı

MEKANİZMA VE PATOFİZYOLOJİ • Reperfüzyon hasarı • No-reflow fenomeni • Yaralanma bölgesi

TEDAVİDE TEMEL HEDEFLER • • Hayatı koru! Dokuyu koru! Fonksiyonu koru! Ekstremite ve hastanın fonksiyonunu restore et!

Muayene • • • Aktif kanama Perfüzyon Yumuşak doku İskelet yaralanması Fonksiyon Nörolojik muayene Yaralanmış olan dokuları anla!!!

BİRİNCİ BASAMAK • Eşlik eden diğer hayatı tehdit edici yaralanmaları değerlendir ve tedavi et! • Kanamayı direkt baskı ile kontrol et-körlemesine klemp koyma! • Belirgin iskelet deformitesini redükte et! • Tetanoz profilaksisi ve antibiyotik uygula! • Tutan cilt köprülerini koru! • Temiz pansuman + atel tespiti • DİKİŞ!!!. . .

TEDAVİ • Debridman Devital dokuları eksize et Sinir, tendon, arter gibi önemli yapıları koru! Çok iyi yıka! • İskelet rekonstrüksiyonu ARİF vs Eksternal Fiksasyon • Tendon tamiri ya da rekonstrüksiyon • Vasküler tamir ya da rekonstrüksiyon • Sinir tamiri ya da rekonstrüksiyon • Yumuşak doku kapaması