CP NHT V TNH HNH XT NGHIM V

CẬP NHẬT VỀ TÌNH HÌNH XÉT NGHIỆM VÀ CHẤT LƯỢNG XÉT NGHIỆM SARS-Co. V-2 BS. Văn Đình Tráng Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung Ương SARS_Co. V -2 Hà Nội, 01/08/2020

Các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm Dụng cụ lấy mẫu Loại mẫu Lấy mẫu bệnh phẩm Chuẩn bị Người bệnh Bảo quản mẫu Vận chuyển mẫu Nhận mẫu bệnh phẩm Thực hiện xét nghiệm Bên ngoài PXN Trong phòng xét nghiệm Yêu cầu về loại XN Kết quả Người bệnh Bác sĩ chỉ định XN Báo các kết quả

Vai trò thiết yếu của phòng xét nghiệm trong phòng chống dịch

Các phương pháp xét nghiệm hiện tại Nuôi Cấy Vi Rút Giải trình tự Gene th ốn g. P hò ng X ét ng hi ệm ph ân c ấp • Phòng xét nghiệm chuyên sâu đạt Quốc Gia An toàn sinh học cấp 3 (BSL-3) • Phát triển và kiểm soát Khu Vực • Nghiên cứu Hệ Xét nghiệm huyết thanh học Tỉnh Huyện • Xác định tình trạng phơi nhiễm với virus • Hiện đã có kit thương mại và sinh phẩm ELISA do VN sản xuất 4 • NGS tại phòng xét nghiệm chuyên sâu • Khẳng định và mô tả đặc tính Real time RT-PCR • Tuyến Trung ương, khu vực, tỉnh (bệnh viện, CDC tỉnh) • Sàng lọc ban đầu • Khẳng định: SARS-Co. V-2

Minh họa diễn tiến dấu ấn sinh học phân tử và huyết thanh học Nhiễm SARS-Co. V-2 Trước khởi phát TC Sau khi có triệu chứng Không thể phát hiện PCR có thể + PCR có thể - RNA - PCR dịch hầu họng Phát hiện kháng thể Ig. G antibodies Phơi nhiễm SARS-Co. V-2 Antigen Phân lập virus từ dịch hô hấp Ig. M antibodies Tăng khả năng phát hiện Week -2 Week -1 Week 1 Khởi phát TC Week 2 Week 3 Ngày trung bình chuyển đối huyết thanh Adapted from Sethuraman et al. Estimated time intervals and rates of viral detection are based on data from several published reports. Because of variability in values among studies, estimated time intervals should be considered approximations and the probability of detection of SARS-Co. V-2 infection is presented qualitatively. Sethuraman N, Jeremiah SS, Ryo A. Interpreting Diagnostic Tests for SARS-Co. V-2. JAMA. Published online May 06, 2020. doi: 10. 1001/jama. 2020. 8259 Week 4 Week 5 Week 6 Cần nghiên cứu thêm về tình trạng kháng thể từ sau thời điểm này

Đáp ứng kháng thể trong máu khi nhiễm SARS-Co. V -2 Kháng thể-SARS-Co. V-2 Ig. M không là dấu chỉ đặc hiệu cho nhiễm sớm Ig. M & Ig. G xuất hiện gần như đồng thời, Ig. G có thể xuất hiện sớm hơn Ig. M! 2, 3 Anti-N antibodies Ig. M antibodies Nồng Serum độantibody kháng thể levels không were trực not tiếp directly tương 2 -4 correlated quan với độ with nặng clinical lâm sàng. severity Ig. G antibodies Ig. M antibodies 10 d * Ig. G earlier 2 26% anti-N 57% anti-S Anti-S antibodies (1) (2) 10 d* Okba NMA, Müller MA, Li W, Wang C, et al. med. Rxiv 2020. 03. 18. 20038059; (2) To KKW et al. (2020). Lancet Infect Dis 2020; DOI: 10. 1016/ S 1473 -3099(20)30196 -1 *after symptom onset (3) Wu F et al. med. Rxiv 2020. 03. 30. 20047365; doi: https: //doi. org/10. 1101/2020. 03. 30. 20047365 ; (4) Long et al. (2020). Nat Med. https: //doi. org/10. 1038/s 41591 -020 -0897 -1 Ig. G antibodies mild or severe Kháng thể kháng protein spike (S) & protein nucleocapsid (N) 1, 2

Lấy bệnh phẩm dịch họng - Bệnh nhân há miệng to - Đè nhẹ nhàng lưỡi bệnh nhân - Dùng tăm bông miết và xoay tròn nhẹ 3 đến 4 lần tại khu vực 2 bên vùng a-mi-đan và thành sau họng để lấy được dịch và tế bào vùng họng. - Đưa tăm bông vào ống chứa 3 ml môi trường vận chuyển (VTM hoặc UTM). - Đầu tăm bông phải ngập hoàn trong môi trường vận chuyển.

Lấy bệnh phẩm dịch tỵ hầu - Bệnh nhân ngồi yên, mặt hơi ngửa, trẻ nhỏ thì phải có người lớn giữ. - Nghiêng đầu bệnh nhân ra sau khoảng 70 o, tay đỡ phía sau cổ bệnh nhân. - Tay kia đưa nhẹ nhàng tăm bông vào mũi, vừa đẩy vừa xoay giúp tăm bông đi dễ dàng vào sâu 1 khoảng bằng ½ độ dài từ cánh mũi đến dái tai cùng phía. Hình: Vị trí lấy bệnh phẩm

Lấy bệnh phẩm dịch tỵ hầu - Giữ tăm bông tại chỗ lấy mẫu trong vòng 5 giây - Từ từ xoay và rút tăm bông ra - Đặt đầu tăm bông vào ống đựng bệnh phẩm có chứa môi trường vận chuyển, bẻ cán tăm bông để có độ dài phù hơ p - Đóng nắp, xiết chặt, bọc ngoài bằng giấy parafin - Bảo quản mẫu trong điều kiện nhiệt độ 2 -8°C trước khi chuyển về phòng xét nghiệm. - Nếu bệnh phẩm không được vận chuyển đến phòng XN trong vòng 72 giờ phải bảo quản 70°C và sau đó phải được giữ đông trong quá trình vận chuyển đến phòng XN

Vận chuyển bệnh phẩm đến nơi làm xét nghiệm - Bệnh phẩm gồm 1 que dịch tỵ hầu và 1 que ngoáy họng cho vào trong cùng 1 ống môi trường vận chuyển. - Bệnh phẩm lấy xong để vào hộp có nắp kín, dán nhãn như hình và vân chuyển ngay đến khu vực làm xét nghiệm. - KHÔNG VẬN CHUYỂN MẪU BẰNG ĐƯỜNG ỐNG HÚT CH N KHÔNG 10

Chất lượng bệnh phẩm đóng vai trò then chốt • Do đó, nhân viên y tế (điều dưỡng, kĩ thuật viên) cần được đào tạo kĩ càng để thực hiện việc lấy mẫu xét nghiệm chẩn đoán virus Sars. Cov-2. • Nguyên tắc: giảm thiểu tối đa số người tiếp xúc với bệnh nhân (Mỗi ca làm việc điều dưỡng sẽ làm tất cả công việc từ đo nhiệt độ, phát thuốc, lấy bệnh phẩm)

GIAI ĐOẠN TRONG XÉT NGHIỆM: QUI TRÌNH CHẨN ĐOÁN SARS-COV-2 Ø Quy trình của Thái Lan: Realtime RT-PCR – gen đích N Ø Quy trình của Nhật Bản: PCR và sequencing – gen đích ORF 1 a , Realtime RT-PCR – gen đích N Ø Quy trình của Hồng Kong: Realtime RT-PCR – gen đích ORF 1 b và N Ø Quy trình của US-CDC: Realtime RT-PCR – gen đích N Ø Quy trình của China-CDC: Realtime RT-PCR – gen đích ORF 1 ab Ø Quy trình của Pháp: Realtime RT-PCR – gen đích Rd. Rp Ø Quy trình của Đức: Realtime RT-PCR – gen đích E, N, Rd. Rp

Nội dung yêu cầu đối với PXN Đối với các PXN sàng lọc • Có đủ cơ sở vật chất, TTB, phương tiện phù hợp với kỹ thuật xét nghiệm sử dụng • Cán bộ xét nghiệm được tập huấn về xét nghiệm, lấy mẫu, an toàn sinh học • Có đủ các dụng cụ phòng hộ cho người làm XN, bảo đảm an toàn cho PXN. • Có TTB đáp ứng theo Phụ lục 2 và Phụ lục 3 tại Quyết định số 1282/QĐBYT về việc Ban hành “Hướng dẫn tạm xét nghiệm COVID -19 ” ngày 21 tháng 3 năm 2020.

SƠ ĐỒ CHẨN ĐOÁN XÉT NGHIỆM BỆNH PHẨM NGHI NGỜ NHIỄM SARS-COV-2 Ca nghi ngờ nhiễm SARS-Co. V-2 Mẫu bệnh phẩm Realtime RT-PCR SARS-Co. V-2 E gene: (-) E gene: (+) M TÍNH -Rd. Rp gene: (+) -Rd. Rp gene: (-) - N gene? DƯƠNG TÍNH N (+): Dương tính N(-): Kiểm tra lại

HỆ THỐNG MÁY XÉT NGHIỆM REAL-TIME PCR

NHẬN ĐỊNH VÀ TRẢ KẾT QUẢ • Kết quả xét nghiệm được chấp nhận khi: + Chứng âm (NTC): không có tín hiệu huỳnh quang + Chứng âm tách chiết (NEC): không có tín hiệu huỳnh quang + Chứng dương (POS): có tín hiệu huỳnh quang ≥ 28 ≤ 35 chu kỳ • Mẫu dương tính: khi tín hiệu huỳnh quang ≤ 37 chu kỳ • Mẫu âm tính: khi tín hiệu huỳnh quang > 40 chu kỳ • Mẫu nghi ngờ: khi tín hiệu huỳnh quang > 37 - ≤ 40 chu kỳ • Trong trương hợp kết quả real-time RT PCR cho kết quả E gene dương tính nhưng Rd. Rp và N gene âm tính thì cần lấy mẫu lại và làm xét nghiệm lại.

Tần suất xét nghiệm SARS-Co. V-2 cho người bệnh (Áp dụng theo Quyết định số 1344/QĐ-BYT ngày 25/03/2020) Theo dõi xét nghiệm trong điều trị: • Trường hợp xác định mắc COVID-19, cần lấy mẫu bệnh phẩm dịch hô hấp và xét nghiệm nhắc lại với khoảng cách mỗi 5 ngày hoặc ngắn hơn nếu cần thiết cho tới khi kết quả âm tính. • Những trường hợp bệnh nghi ngờ, kể cả ở những trường hợp đã xác định được tác nhân thông thường khác, cần làm xét nghiệm khẳng định để xác định SARS-Co. V-2 ít nhất một lần. Yêu cầu xét nghiệm trước khi ra viện: Ø Có ít nhất hai mẫu liên tiếp bệnh phẩm dịch đường hô hấp (dịch tỵ hầu và họng), lấy mẫu cách nhau ≥ 24 giờ, xét nghiệm âm tính với SARS-Co. V-2.

Ngày 30/7/2020 BỘ Y TẾ CHO PHÉP THỰC HIỆN XÉT NGHIỆM KHẲNG ĐỊNH COVID-19 Tổng cộng: 67 đơn vị Miền Bắc • Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương • Viện Đào tạo Y học dự phòng và Y tế công cộng • Trung tâm kiểm soát bệnh tật TP. Hà Nội • Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh Bắc Giang • Trung tâm y tế dự phòng Hải Phòng • Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh Quảng Ninh • Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh Yên Bái • Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh Lào Cai • Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh Phú Thọ • Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh Hải Dương • Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh Bắc Ninh • Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh Thanh Hóa • Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh Hòa Bình • Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh Hà Tĩnh • Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh Thái Bình • Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh Nam Định • • • • • Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh Điện Biên Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh Bắc Kạn Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương Bệnh viện Nhi Trung ương Bệnh viện Bạch Mai Bệnh viện Phổi Trung ương Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ Bệnh viện Đa khoa tỉnh Ninh Bình Bệnh viện Medlatec Bệnh viện Đa khoa Đức Giang Bệnh viện 108 Viện Y học dự phòng Quân đội Trung tâm chẩn đoán Thú y trung ương Trung tâm Nhiệt đới Việt – Nga Bệnh viện 103 Chi cục Thú y vùng II Chi Cục Thú Y vùng III

Miền Trung • Viện Pasteur Nha Trang. • Trung tâm kiểm soát bệnh tật Đà Nẵng • Bệnh viện Trung ương Huế Tây Nguyên • Viện Vệ sinh dịch tễ Tây Nguyên • Trung tâm kiểm soát bệnh tật Gia Lai Miền Nam • Viện Pasteur TP. Hồ Chí Minh • Trường Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh • Trung tâm kiểm soát bệnh tật Cần Thơ • Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh Kiên Giang • Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh Đồng Nai • Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh Tây Ninh • Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh Lâm Đồng • Trung tâm kiểm soát bệnh tật TP. Hồ Chí Minh • Trung tâm y tế dự phòng Hậu Giang • Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh Bạc Liêu • • • • • Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh Cà Mau Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu Trung tâm Y tế Phú Quốc Bệnh viện Chợ Rẫy Bệnh viện Thống Nhất TP. HCM Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP. Hồ Chí Minh Bệnh viện Nhi Đồng 1 Bệnh viện Đa khoa tỉnh Đồng Nai Bệnh viện Đa khoa Thống Nhất Đồng Nai Bệnh viện Nhi đồng TP. Hồ Chí Minh Bệnh viện FV– TP. Hồ Chí Minh Bệnh viện Đa khoa Trung tâm An Giang Bệnh viện đa khoa Thanh Vũ Medic Bạc Liêu Bệnh viện Đa khoa tỉnh Long An Chi cục Thú y vùng 6 Chi cục Thú y vùng 7 Bệnh viện Quân y 175 Bệnh viện Quân y 7 A

Chủ trương của Bộ y tế và trách nhiệm của Phòng xét nghiệm • Bộ y tế sẽ tiếp tục đánh giá mở rộng quyền xét nghiệm trong các cơ sở KCB • Cục QL KCB theo chỉ đạo của Bộ y tế, đến nay đã cấp phép cho 26 phòng xét nghiệm trong cả nước sàng lọc và khẳng định SARS-Co. V-2.

Danh sách phòng xét nghiệm tham chiếu SARS-Co. V do WHO chỉ định • Các phòng xét nghiệm khuyến khích gửi 5 mẫu dương tính đầu tiên và 10 mẫu âm tính đầu tiên của COVID-2019 tới các phòng xét nghiệm tham chiếu để khẳng định. Liên tục cập nhật • Có thể có chi tiết liên hệ của các phòng xét nghiệm tham chiếu trên thế giới từ văn phòng quốc gia của WHO và văn phòng khu vực Tây Thái Bình Dương của WHO Quốc gia Thành phố Phòng xét nghiệm China, Hong Kong, SAR Hong Kong The University of Hong Kong Japan Nagasaki University Australia Melbourne Victorial Infectious Diseases Reference Laboratory Singapore National Public Health Reference Laboratory The Netherlands Rotterdam Erasmus MC, Department Viroscience Germany Berlin Institute of Virology, Charité - Universitätsmedizin Berlin United Kingdom London Public Health England France Paris Institute Pasteur Paris USA Atlanta Respiratory Viruses Diagnostic Laboratory, US-CDC South Africa Johannesburg National Institute for Communicable Diseases India Pune ICMR - National Institute of Virology Thailand Nonthaburi National Institute of Health Thailand Bangkok Armed Forces Research Institute of Medical Science Russian Federation Koltsovo The State Research Center of Virology and Biotechnology

Năng lực xét nghiệm SARS-Co. V-2 của NHTD • 19 -23/1/2020: Bắt đầu nhận thông tin về một bệnh viêm phổi lạ từ Vũ Hán • Tới 31/01/2020: Có một số ca đầu tiên bị nhiễm n. Co. V, BV bắt đầu chuẩn bị nguồn lực chống dịch. Chưa tự làm được xét nghiệm sàng lọc và khẳng định Covid-19 bằng kỹ thuật RT-PCR. • 6 -7/02/2020: Bắt đầu tự xét nghiệm được vài ca nhiễm n. Co. V đầu tiên bằng phương pháp RT-PCR theo khuyến cáo của WHO. • 03/03/2020: NIHE được Bộ y tế giao, đánh giá năng lực xét SARS-Co. V-2 Khoa VS-SHPT, NHTD. • Ngày 07/3/2020, Cục Quản lý KCB Báo cáo BYT ban hành Quyết định số 801/QĐ-BYT cho phép Bệnh viện thực hiện xét nghiệm khẳng định SARS-Co. V-2 • 13/03/2020 bắt đầu bước vào làn sóng thứ 2 của dịch, đánh dấu bằng ca Số 17. Cho tới nay, BV đã xét nghiệm sàng lọc và khẳng định Covid-19 bằng kỹ thuật RT-PCR cho khoảng 16. 000 lượt xét nghiệm. • Hỗ trợ cho CDC Hà Nội và CDC Nghệ An hàng nghìn mẫu xét nghiệm SARS-Co. V-2 • Công xuất xét nghiệm SARS-Co. V-2 có thể đạt 1000 mẫu/ngày.

CHƯƠNG TRÌNH NGOẠI KIỂM BẢO ĐẢM CHẤT LƯỢNG XÉT NGHIỆM SARS-COV-2 (COVID-19) • Công văn số 739/KCBQLCL&CĐT ngày 11 tháng 06 năm 2020 về việc tham gia chương trình ngoại kiểm xét nghiệm SARS-COV-2

Thông tin chương trình • Đơn vị cung cấp: Tổ chức Bệnh học Hoa Kỳ (CAP). • Đơn vị hỗ trợ: CDC Hoa Kỳ tại Việt Nam • Tần suất: 2 đợt/năm • Loại chương trình: Định tính • Tổng số PXN tham gia trên thế giới: >1500 • Tổng số PXN tại Việt Nam tham gia: 50 • Hình thức đánh giá: Dựa trên độ đồng thuận của các PXN tham gia • Trung tâm KCCL ĐH Y Hà Nội thực hiện

Đặc điểm mẫu ngoại kiểm • Dạng lỏng • Không có khả năng lây nhiễm • 3 mẫu mù/đợt

DANH SÁCH ĐƠN VỊ THAM GIA CHƯƠNG TRÌNH NGOẠI KIỂM XÉT NGHIỆM SARS-COV-2 (đợt 1 năm 2020)

BÁO CÁO TỔNG KẾT ĐỢT 1 • Thời gian triển khai: từ 11/06/2020 đến 26/07/2020 • Số đơn vị tham gia: 50 khoa/phòng xét nghiệm • Kết quả đánh giá: mỗi phòng xét nghiệm nhận 3 mẫu ngoại kiểm trong đó có 49/50 khoa/phòng xét nghiệm có kết quả 3 mẫu “Phù hợp”, 1/50 khoa/phòng xét nghiệm có kết quả 2 mẫu “Phù hợp” và 1 mẫu “Không phù hợp”. • Đánh giá: chất lượng xét nghiệm chung các PXN SARS-Co. V-2 của Việt Nam được bảo đảm tốt.

TỔNG KẾT Thuận lợi: • Được Bộ Y tế, Cục QLKCB, CDC hỗ trợ nhiệt tình. • QCC có kinh nghiệm trong triển khai các chương trình ngoại kiểm mới. • Sự tham gia trách nhiệm của các PXN.

Kết quả tham gia Chương trình EQA của NIHTD XN Sars-Cov-2

HÌNH ẢNH VỀ BỆNH VIỆN Cơ sở Giải Phóng – 350 giường Cơ sở Kim Chung – 500 giường 30

XIN TRỌNG CẢM ƠN!