CORAFYA NEDR NE DELDR CORAFYANIN TANIMI VE KONUSU

COĞRAFYA NEDİR? NE DEĞİLDİR?

COĞRAFYANIN TANIMI VE KONUSU Coğrafya, geo(Yer ) ile graphein ( tasvir etmek) sözcüklerinin birleşmesinden meydana gelmektedir. • Coğrafyanın konusu yeryüzüdür. • Çevreyi oluşturan taşküre(litosfer), suküre(hidrosfer), havaküre(atmosfer) ve canlılar küresi ( biyosfer ) coğrafyanın araştırması kapsamına girmektedir.

Coğrafya insanın yaşadığı doğal çevre ilişkilerini konu edinen bir bilimdir. Coğrafyanın tanımı yapılırken en çok yapılan hatalardan biri de coğrafyayı sadece bir dağın yüksekliğini bilmek yada bir akarsuyun kaç km olduğunu bilmek sanmaktır

Coğrafya Biliminin İlkeleri NEDENSELLİK İLKESİ DAĞILIŞ İLKESİ KARŞILIKLI İLGİ İLKESİ

1 -Nedensellik İlkesi Coğrafi olayların araştırılması sırasında olayların nedenleri sorulmakta ve bunlara yanıtlar aranmaktadır. Örneğin; Yağmur nasıl yağmaktadır ? Deprem neden olan faktörler nelerdir ?

2 -Dağılış İlkesi • Coğrafi olayların yeryüzündeki dağılımı incelenmektedir. • Dağılış ilkesi sadece coğrafya ya has bir özelliktir • Coğrafyacı bir olayın yeryüzü genelinde dağılımını da incelemektedir. • Yağmurun ülkemizdeki coğrafi dağılımı nasıldır ? • Türkiye'de depremler hangi sahalarda daha fazladır

3 -Karşılıklı İlgi İlkesi Coğrafi olayların birbirleri ile olan bağlantıları da incelenmektedir. Örneğin; Yağışın basınçla , sıcaklığın Güneş ışınlarının düşme açısı ile olan ilişkisi ya da Dağlık ve engebelik alanların nüfus ve yerleşme üzerindeki etkileri de incelenmektedir

Coğrafya Biliminin Yararlandığı Bilimler 1. Astronomi : Uzay bilimi 2. Jeoloji : Yer Bilimi 3. Jeofizik : Dünyanın iç yapısının inceleyen bilim dalı 4. Hidroloji : Sular bilimi 5. Meteoroloji: Atmosfer olaylarını inceleyen bilim dalı 6. Kartografya : Harita bilimi 7. Zooloji : Hayvan bilimi 8. Botanik : Bitki bilimi 9. Antropoloji : İnsan bilimi 10. Etnoloji : İnsan ırklarını inceleyen bilim dalı 11. Sosyoloji : Toplum inceleyen bilim dalı 12. Demografi : Nüfus bilimi

COĞRAFYANIN BÖLÜMLERİ Coğrafya incelemiş olduğu konulara göre iki bölüme ayrılmaktadır 1. Genel Coğrafya 2. Yerel Coğrafya • A. Fiziki Coğrafya • • a) Jeomorfoloji b) Klimatoloji c) Biyocoğrafya d) Hidrografya • B. Beşeri Coğrafya • C. Ekonomik Coğrafya • A) Bölge Coğrafyası • B) Ülke Coğrafyası • C) Kıta coğrafyası

1. GENEL COĞRAFYA : Fiziki beşeri ve ekonomik olayların yeryüzünün tamamında ayrı ele almaktadır. Olayların meydana geliş nedenleri ve dağılışları incelenmektedir.

GENEL COĞRAFYA A) Fiziki Coğrafya : Yüzey şekilleri başta olmak üzere okyanuslar denizler göller ve akarsular gibi su küreyi oluşturan unsurlar da inceleme alanına girmektedir. Fiziki coğrafya denilince yeryüzünün dış görünümü aklımıza gelmelidir.

GENEL COĞRAFYA FİZİKİ COĞRAFYA Jeomorfoloji ( Yüzey şekilleri bilimi ) : Yeryüzü şekillerinin oluşumlarını araştırır. bunları sınıflandırır. Örneğin Depremlerin meydana gelmesi. akarsuların oluşturmuş olduğu şekiller , buzul ve rüzgarların meydana getirdiği yer şekilleri jeomorfolojinin inceleme alanına girmektedir.

GENEL COĞRAFYA FİZİKİ COĞRAFYA Klimatoloji( İklim Bilgisi ): Yeryüzündeki iklim tiplerini ve bu iklim tiplerinin coğrafi dağılımını incelemektedir. Örnek vermek gerekirse Tropikal iklimi meydana getiren şartlar ve bu iklimin görüldüğü yerler klimatoloji biliminin kapsamı alanına girmektedir.

GENEL COĞRAFYA FİZİKİ COĞRAFYA Biyocoğrafya( Canlılar coğrafyası ) : İnsan hariç yeryüzündeki diğer canlıların ( hayvan ve bitki ) coğrafi dağılışını ve bu bu dağılışı etkileyen fiziki şartları incelemektedir. Örneğin küçük baş hayvanların dağılım alanları ve bu dağılımda etkili olan iklim koşulları ve yer şekillerinin etkisi biyocoğrafyanın konusudur.

GENEL COĞRAFYA FİZİKİ COĞRAFYA Hidrografya ( sular coğrafyası ) : Denizler , göller, akarsular ile yeraltı sularının özelliklerini inceler dağılışlarını açıklar.

GENEL COĞRAFYA B) Beşeri Coğrafya : Yeryüzündeki insan topluluklarının doğal ortamla olan ilişkilerini incelemektedir. İnsanlara ait tüm özellikler beşeri coğrafyanın konusu içerisinde yer almaktadır. Örneğin İnsanların sayısı , yıldan yıla değişimi, İnsanların medeni durum, çalışma koşulları eğitim seviyesi gibi özellikleri beşeri coğrafyanın kapsamı içerisinde yer almaktadır.

GENEL COĞRAFYA C) Ekonomik Coğrafya : İnsanların yapmış olduğu faaliyetler ekonomik coğrafyanın kapsamı içerisinde yer almaktadır. Tarımı etkileyen şartlar , tarım ürünlerinin yetişme şartları , tarım ürünlerinin coğrafi dağılışı ekonomik coğrafyanın kapsamı içerisinde yer almaktadır

2 - YEREL COĞRAFYA Genel coğrafyanın incelemiş olduğu tüm konular yerelinde konusudur. Yerel coğrafya olayları daha dar bir çerçeve de incelemektedir. Örneğin rüzgar oluşumuna klimatoloji biliminin kapsamı içerisindedir. • Ancak Türkiye'de etkili olan rüzgarlar yerel coğrafyanın konusuna girer.