CORAF KEFLERDEN RNESANSA VE REFORMA AVRUPADA YENLKLER Bilimsel

COĞRAFİ KEŞİFLERDEN ‘RÖNESANS’A VE ‘REFORM’A

AVRUPA’DA YENİLİKLER Bilimsel düşünce Hümaniz m Burjuva Rönesans Edebiyat Protestanlık Reform Skolastik Katolik Kilisesi Hammadde arayışı ve Sömürgecilik Sanat

COĞRAFİ KEŞİFLER 15. ve 16. yüzyıllarda Avrupalıların yeni ticaret yolları bulmak amacıyla başlattıkları ve yeni okyanusların ve kıtaların bulunması sonucunu getiren keşiflerdir.

Bilimsel bir merak ve yeni ufukların keşfedilmesi duygusunun yanında temelde bu keşifler özellikle 15. yüzyıldan itibaren ekonomik nedenlerden kaynaklanmıştır. İlk keşif denemeleri, 14. yy. başında başlarında Fransız ve Cenevizli gemiciler tarafından yapılmıştır.

Keşiflerin Nedenleri : Avrupa'da coğrafya ve gemicilik alanında gelişmeler ve pusulanın öğrenilmesi, l Avrupa’da olmayan Doğu uygarlıklarında olduğunu bildikleri zenginliklere ulaşmak için yeni yol arayışları, l Özellikle İspanyol ve Portekiz krallıklarınca, değerli l madenlere ulaşılması için gemicilerin desteklenmesi. l Hristiyanlık dininin ve Avrupa kültürünün yaymak istenilmesi. l Artan bilgilerin de etkisiyle dünyanın tanınmak istenilmesi.

Kristof Kolomb (1451 -1506), 1492'de Amerika Kıtası'na ulaştığında, gerçekte hem daha ucuz hem daha kısa yoldan Asya'ya ulaşma arayışı içindeydi. Baharat ve benzeri maddeleri ucuz ve hızlı taşımak gibi bir sorun söz konusuydu.

Santa Maria Gemisi: Kristof Kolomb bu gemiyle Batı Hint adlarına ulaşmıştı.

AMERİKA KITASI’NIN KEŞFİ AMERİGO VESPUCCİ, (9 Mart 1454 - 22 Şubat 1512) Amerika kıtasına yaptığı seyahatler hakkında yazdığı yazılarla ünlü olmuş İtalyan bir tüccar ve haritacıdır. Güney Amerika'nın doğu sahillerine yaptığı keşif gezilerinden sonra yeni bir kıtanın keşfedildiğini anladı. O zamana kadar Kristof Kolomb dahil herkes (Portekizliler dışında) Avrupa limanlarından batıya doğru denize açılan gemicilerin Uzak Doğu ve Güneydoğu Asya'ya ulaştıklarına inanıyorlardı.

Portekizli gemici Bartolomeu Dias'ın Ümit Burnu'nu bulmasından sonra Vasko De Gama, buradan dolaşarak Hint Okyanusu ve Hindistan'a ulaştı. VASCO DE GAMA

N MACELLA Portekizli Macellan ve Del Kano, dünyayı dolaşarak geçtiler ve bunun sonucunda dünyanın yuvarlaklığına dair kesinleştirici sonuçlara ulaşmışlardır. Venedikli gezgin Marco Polo (1254 -1324) Asya gezilerinin anlatımlarıyla Avrupa'nın Doğu uygarlıklarını

Keşiflerin Sonuçları: l l l l Dünya'nın yuvarlak olduğu ispatlandı, bunun sonucunda da kiliseye olan güven azaldı. Kakao, vanilya, domates, patates gibi yeni bitki türleri ve hayvan türleri keşfedildi. Yeni yerler tanındı. Avrupa'da zenginliğin kaynağı toprak olmaktan çıkıp maden olmuştur. Hristiyanlık yeni yayılma alanları buldu. Yeni kültürler keşfedildi. Ticaret yolları yer değiştirdi. Atlas Okyanusu limanları önem kazandı. Akdeniz limanları önem kaybetti.

DÜŞÜNÜYORUM TARİHSEL GELİŞİM SÜRECİNDE DÜŞÜNCEYİ İFADE ETME VE BİLİM ÖZGÜRLÜKLERİNİ BİLİMSEL GELİŞMELERLE NASIL İLİŞKİLENDİREBİLİRİZ?

RÖNESANS 15. ve 16. yüzyılda Avrupa’da meydana gelen edebiyat, kültür, güzel sanatlar, bilim ve fikir alanındaki yenilik ve gelişmelere Rönesans denir. “Yeniden Doğuş” anlamına gelen Rönesans İtalya’da başlamıştır.

RÖNESANS’IN NEDENLERİ Matbaanın icadı, kağıdın bol ve ucuza elde edilmesi sonucunda okuma-yazma oranının artması, düşünce ve sanatın yayılması Coğrafi Keşiflerden sonra Avrupa’da sanatı seven ve sanatçıları koruyan zengin bir sınıfın oluşması Bizans ve Roma dönemine ait eserlerin tanınması ve benzerlerinin yapılmaya çalışılması Avrupa’nın ekonomik alanda güçlenmesi

Rönesans’ın öncelikle İtalya’da başlamasının nedenleri: İtalya’nın Haçlı Seferlerinden sonra Akdeniz ticareti ile zenginleşmesi l İtalya’da Roma ve Yunan kültürlerinin izlerinin bulunması l İtalya’nın İslam ülkeleri ile sürekli ilişki içinde olması l İtalyan’ın (Vatikan) dini merkez olması l

RÖNESANS’IN ÖNCÜLERİ Leonarda Vinci Rafael Mikelanjelo Donatello

Rönesans’ın Sonuşları Avrupa’da skolastik düşünce yıkıldı. Fen bilimleri ve pozitif düşünce gelişti. l İncil çeşitli dillere çevrildi. Reform hareketinin başlamasına neden oldu. l Felsefe, sanat ve edebiyatta yeni akımlar ortaya çıktı. l Akıl, bilim, deney ve gözlem ön plana çıktı. l Evren hakkında yeni bilgilere ulaşıldı. l Çağdaş Avrupa’nın temelleri atıldı. Günümüz bilim ve sanat dünyası Rönesans sanat ve biliminin mirasına sahiptir. l

REFORM 16. yüzyılda Hristiyanlığın Katolik mezhebizde yapılan değişikliklere ve yeni düzenlemelere Reform denmiştir. Reform’un Nedenleri: l Katolik Kilisesi’nin amacından uzaklaşması l Papa ve Kiliselerin zenginleşmesi karşısında halkın fakirleşmesi, halkın kilisenin mallarına el koymak istemesi l Rönesans ile yayılmaya aşlayan özgür düşünce sayesinde din adamlarının ve kilise uygulamalarının eleştirilmesi l Matbaa sayesinde İncil’in çoğaltılması ve din adamlarının anlattıkları ile dini metinlerdeki ifadelerin farklılığını görmeleri l Lüks ve israf içinde yaşayan din adamlarının dini kendi çıkarları için kullanmaları l Haçlı seferlerinin başarısız olması, Coğrafi Keşifler ile Hıristiyanlıktaki bazı inançların yanlışlığının anlaşılması, akıl ve bilimin ön plana çıkması sonucu din adamlarına duyulan güvenin sarsılması

l Katolik Kilisesi’ne karşı ilk isyan Almanya’da Martin Luther başlatmıştır. Luther yayınladığı bildiri ile; “Tanrı ile kul arasına kimsenin giremeyeceğini, günahları ancak Tanrı’nın affedebileceğini” açıklamıştır. Papa’nın Luther’i afaroz etmesi üzerine Protestanlık hareketi başlamış ve Avrupa’da şiddetli mezhep savaşları yaşanmıştır. Martin Luther

Reform’un Sonuçları l Katolik mezhebi parçalndı. Protestanlık , Kalvenizm ve Anglikanizm gibi mezhepler ortaya çıktı. l Protestanlık yaıldığı yerlerde kiliselerin mallarına el konuldu. l Eğitim ve öğretim kilisenin elinden alınarak laikleştirildi. l Avrupa’da düşünceyi ve gelişmeyi engelleyen dini faktörler ortadan kalktı. l Kilise ve din adamları saygınlığını kaybetti. Katolik Kilisesi kendini düzeltmek zorunda kaldı.

AYDINLANMA ÇAĞI 18. yüzyılda Avrupa’da ortaya çıkan ve her konuda akla öncülük tanıyan düşünce sitemidir. Bu düşünce sisteminin etkisiyle bilim alanında büyük gelişmeler olmuştur. Bu dönemde deney ve gözlem önem kazanmıştır. Bu dönemin önemli bilim insanları Newton, Kopernik, Galie ve Dekart’tır. Ayrıca sosyal bilimler alanında J. J. Russo ve müzik alanında Mozart ünlü kişilerdir.

Aydınlanma Çağı’nın Sonuçları • Bilim, sanat, edebiyat, siyaset ve sosyal alanlarda önemli eserler verilmiştir. • Avrupa’da pek çok düşünce sistemi değişmiş, yerini akılcı düşünce almıştır. • Bilimsel ve teknolojik gelişmeler sanayi inkılabının temllerini oluşturmuştur. • Siyasi ve sosyal gelişmeler Amerika Birleşik Devletleri’nin kurulmasında ve Fransız İhtilali’nin çıkmasında etkili olmuştur.

“Bilim ve Sanat Hürriyeti” Anayasa ile güvence altına alınmıştır. Madde 27: ”Herkes, bilim ve sanatı serbestçe öğrenme ve öğretme, açıklama, yayma ve bu alanlarda her türlü araştırma hakkına sahiptir. ” Dünya’yı içinde yaşadığımız evreni hatta yaşamın kendisini anlamak için bilim gereklidir. Bilim insanları bize evreni anlamak için yol gösteren kılavuzlardır. Bilim nisanı bir soruna çözüm bulmak için harekete geçendir; engel tanımadan, imkansız diye bilen şeylere ulaşmak için yeni yollar arayandır. Kendimize neden? Nasıl? Ne zaman? Gibi sorular sormaya başladığımız zaman biz de bilim insanı olma yolundayız demektir. Eski çağlarda insanlar tarımsal faaliyetlerini gerçekleştirmek, kervanlara gece yön verebilmek ve dini günleri belirlmek için astronomiye ilgi duymuşlardır.

Astronominin gelişmesine katkıda bulunan bilim insanlardan bazıları; • Batlamyus • Harezmi • Kopernik • Takiyüddin • Kepler • Isaac Newton • Nasıreddin Tusi • Giordano Bruno • Albert Einstein • Ali Kuşçu • Tycho Braha • Biruni • Uluğ Bey • Galileo • Farabi

FARABİ (870 – 950) Matemetik , fizik , astronomi, felsefe, mantık ve siyaset alan. Larında çalışmalar yapmıştır. “Erdemli Toplum” “Aklın Anlamları” “Hikmetlerin Özleri” başlıca eserleridir. Aristo’nun eserlerini inceleyip yeni yorumlar getirdiği için ikinci öğretmen Anlamına gelen “Muallim-i Sani” ünvanıyla anılmıştır.

İBN-İ SİNA ( 980 – 1037 ) Felsefe, mantık, tıp, biyoloji vb. Konularda yaklaşık 220 eser yazmıştır. “Tıp Kanunu” adlı eseri latinceye çevrilerek Avrupa üniversitelerinde ders kitabı olarak okutulmuştur.

BİRUNİ ( 973 – 1051) Matematik, geometri, coğrafya ve astronomi alanlarında eserler yazdı. ıldızların uazklığını ve açılarını ölçen aletler geliştirdi. Ekvatorun uzunluğunu az bir yanılmayla buldu. 1973 yılında doğumunun 1000. yıldönümü edeniyle UNESCO öncülüğünde bütün dünyada anılmış ve bir çok ülkede adına pul bastırılmıştır.

GALİLEO (1564 – 1642) leskobik gökbiliminin kurucusudur. Teleskobu gelişerek astronomi gözlemlerinde kullandı. Gezegenler ve samanyolu hakkında ayrıntılı bilgiler yayımladı. ünya’nın döndüğü”nü söylediği için papa tarafından ömür boyu hapse mahkum edildi. Yazmış olduğu Kainat Sistemi Üzerine Konuşmalar” adlı kitabı da yasaklandı.

KOPERNİK (1473 – 1543) Güneş sistemini bugün bilinen şekliyle tanımlayarak Güneş merkezli teoriyi geliştirmiştir. Kopernik’in eserleri 1882 yılına kadar kilisenin yasakladıkları kitaplar arasında yer alıyordu. Polonyalı Gökbilimci olan Kopernik İncil’e sadakat göstermemekle suçlanmıştır.

TAKİYYÜDDİN (1521 - 1585) Osmanlı padişahı III. Murat’ın davetiyle İstanbul’a gelir. İstanbul Rasathanesi’ni kurar ve Rasathane’de bir kütüphane açar. Osmanlı Devleti’nin ilk gözlemevi olan bu mekan 1575 -1580 yılları arasında faaaliyet göstermiştir.