CORAF BLG SSTEMLERNN KARAR VERMEDE KULLANIMI 1302100035 1302090110

COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİNİN KARAR VERMEDE KULLANIMI 1302100035 1302090110 1302090099 KEMAL ÇAĞLAR DOĞRU SERKAN KAYA ONUR AKTÜRK

CBS KARAR VERME DÖNGÜSÜ n CBS'nin karar verme döngüsü içinde sadece bir bileşen olduğunun anlaşılması önemlidir. Karar verme döngüsünün 3 bileşeni bulunmaktadır: n 1. GERÇEKLİK n Bu durum, geliştirilmiş bir yönetime ihtiyaç göstermektedir. Sözkonusu bölge; bir haliç, plaj veya başka bir kıyı birimi olabilir. Gerçekliğin basit bir uygulaması, veri toplama yoluyla kurulabilir. Veriler, alansal ve niteliksel bileşenlere sahip olmalıdır. Bu unsurlar bir araya getirildiğinde CBS kullanıcısına; 'ne'yin 'nerede' olduğunun saptanmasına imkan verir. Burada önemli olan; derlenen verinin doğruluğu ile gerçeği yansıtması olmaktadır. Hem Veri kaynakları 'na dayalı olarak karar vermek, hem de derlenen verilerin yüksek kaliteli olduğuna güvenmek çok önemlidir.

n n n 2. CBS Veriler derlendikten sonra, CBS'ne veri girişi yapılır. Bu yüzden CBS, içerdiği farklı veri katmanları ile beraberce gerçek durumun bir modelini temsil eder. Farklı bilgi katları, coğrafik dokuları ve bağlantıları tanımlamak için üste yerleştirilebilir veya birleştirilebilir. Üstelik, veriler bir veri-tabanı ile yedeklendiğinden; istatistiksel ve nümerik analizler için kullanılabilir. Veri girişi için çeşitli yöntemler olup, her bir yöntemde veri kalitesi ve veri formatı etkilenebilir. CBS veri-tabanında, veriler raster veya vektör formatında saklanabilir. Verinin formatı da ayrıca verinin kalitesini de etkileyebilir.

n n n Karar döngüsü süresince veri kalitesinin en yüksek düzeyde tutlmasını sağlamak için, karar vermeye yardımcı olan bir CBS’nin özenle gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Aşağıda belirtilen hususlar dikkate alınmalıdır. Haritalanacak gerçek durumun karmaşıklığı Personel, eğitim ve diğer gereksinimleri kapsayan organizasyon nitelikleri Veri kalitesi Maliyet Kaynak verileri

n n n 3. KARAR VERME CBS'nden çıkan sonuçlar, daha sonra bir yönetim kararını desteklemek için kullanılabilir. CBS çıktılarının yönetim kararlarını nasıl bir mekanizma dahilinde etkileyebileceği, mevcut kurumsal yapıya göre değişir. Ancak, CBS'nin karar vermeye yardımcı olmak için, verileri sadece uygun bir biçimde sunduğunun bilinmesi önemlidir. CBS'nin, kendine bir karar vermesi mümkün DEĞİLDİR. Verilen karar yoluyla, karar döngüsü de kapanır, çünkü bu karar gerçek durumu etkiler. Ancak daha sonra da, izlemenin değişmesi ve yönetim uygulamasının netleşmesine göre CBS'nin rolü devam eder.

n Özet olarak, veri kalitesinin alınan kararın seviyesine uygun olması önemlididir. Eğer veri kalitesi çok düşük ise ; alınan karar, en iyinin altında(optimal-altı) kalacaktır. Bir CBS projesinin her aşamasında veri kalitesini zayıflatıcı bir unsur olabilir. Bu yüzden uygun veri kailtesini sürdürebilmek için proje, dikkatli bir şekilde yönetilmelidir.

CBS’nin temel amacı ; DOĞRU KARAR VERME KAPASİTESİNİ ARTIRMAKTIR !

CBS UYGULAMA ALANLARI n n n 1 -Bayındırlık hizmetlerinde 2 -Sağlık 3 -Ulaşım 4 -Eğitim ve Ekonomi 7 -Çevresel koruma 8 -Sanayi ve Ticaret 9 -Tarım ve ormancılık 10 -Turizm 5 -Savunma-Güvenlik 6 -Sosyal-Kültürel amaçlı 11 -İstatistiksel amaçlı uygulamalarda 12 -Diğer sektörler

Hong kong’ da uluslararası chek lap kok hava limanın inşa ve konumlandırılması, işletim ve organizasyonlarında kullanılmaktadır

Japonya’da ulusal jeoloji enstitüsü tarafından volkanik risklerin önceden belirlenmesinde ve volkanik değişimlerim izlenmesi ve metamorfik kayaç istatistiğinin tutulması

Tokyo bilim geliştirme enstitüsünde, Baraj, Köprü, tünel ve otoyol (viyadük) gibi pahalı yatırımların optimum kullanımı yaşatılması için gerekli deformasyon ölçü ve analizlerinin GIS ortamında deformasyon veritabanı oluşturmak ve yazılan arayüzler (interface) yardımıyla deformasyon analizlerinin istenilen nitelikte ve online Olarak yapılması sağlanmıştır

n ABD/ Philadelphia’da metronun yeni hatlarının inşa ve işletmesinde CBS teknolojisinin kullanılması

n Başta yol olmak üzere yol, petrol ve doğal gaz boru hatlarının optimum güzergah tanısı

n Brezilya ve Mexico gibi şehircilik açısından sorunlu yerlerde imar ve şehir plancılığında CBS ile planlama ve Güncelleme

n Dere ıslah projelerinde GIS

n ABD’de fırtına kasırgadan kaynaklanan sel planlarının modellenmesi ve önlemlerin alınması

n Kanada/Toronto yer yönetimlerce alt yapı haritalarının yapımı

n Petrol ve doğal gaz boru hatlarının, elektirik, su isale hatlarının optimum işletilmesi için SCADA ve GIS teknolojisi

n Hava limanlarının inşasında uçakların halk güvenliği Tehlikeye sokmadan emniyetli inişkalkış ve uçuşa engel detayların tespitinde

n Brezilya/ Rio’ da itfaiyecilik bilgi sistemi oluşturulması ve intikal süresinin azaltılması

n Başta ABD, kanada, İngiltere olmak üzere araç takip Sistemleri, gemi ve uçaklarda GPS yardımıyla optimum rota ve yön belirlenmesi

JEOFİZİK ALANINDA CBS UYGULAMALARI n n 1 -Otoyolların aktarım, taşıma sistemlerinde sismik risk Değerlendirme ve analiz 2 -İtalya’nın Marche bölgesinde jeomorfoloji sismik Zonundaki katalizör etkisi yapan faktörlerin GIS ve PC teknolojisi yardımıyla belirlenmesi 3 -California / Sanmonteo’da Deprem gibi doğal afetlerde meskun alan planları diğer kartoğrafik, jeolojik bilgiler yardımıyla acil durum yardım planlarının yapımı ve karar destek sisteminin oluşturulması ve analiz yapılması 4 -Avrupa toprak kayması veritabanı ve etmenlerini veri bankasının oluşturulması çalışmaları

n n n 5 - Sismik zonlarda yapılan incelemeler sonucunda bulunan bulguların jeotektonik veritabanın dizayn ve geliştirilmesi 6 - ABD’de doğu sanandreas fay hattında sismotektonik hareketlerin araştırılmasında 7 - Mevcut güncel değer veritabanları yardımıyla depremde meydana gelen mal ve can kaybının GIS teknikleri kullanarak hasar tespit rapor, sunu ve animasyonlarının anında yapılması 8 - GIS ortamında sayısal arazi modellerinde toprak kaymalarının makro ölçekte modellenmesi (new zelland

n Doğal afetlerde acil durumlarda kapsamlı yardım çalışmalarında GIS ile organizasyon

VERİ TABANI OLUŞTURULARAK ANALİZ VE SORGULAMALARIN YAPILMASI