Communicatie bij mensen met autisme en een verstandelijke
Communicatie bij mensen met autisme en een verstandelijke beperking: van inzicht naar interventie Esprit Emma 1 e Bachelor toegepaste psychologie
Inhoudstafel: �Problemen �Beschrijving van de doelgroep �Een complexe communicatieproblematiek �Beperkte intentionaliteit en symboolvorming �Waarneming en communicatie �Diagnostiek �Interventie �Ondersteunende communicatie op maat
Problemen: �Communicatie: - aard - diagnostiek - interventie �Autisme verstandelijke beperking
Beschrijving van de doelgroep �Normale of bovennormale intelligentie (Kanner) �Autisme = vorm van oligofrenie (Van Krevelen) �Autisme -> op alle niveaus van intelligentie (Bartak en Rutter (1976) en Wing) �Autisme vaak samen met verstandelijke beperking � 75 à 80 % autistische stoornis + verstandelijk beperking �Stoornis van Rett (bij meisjes)
�Vele misdiagnoses (Volkmar en Lord) �Kleuterleeftijd -> sprake van terugval (niet geboorte!) �Hoe lager IQ -> hoe groter kans op pervasieve ontwikkelingsstoornis �Geen twijfel over tegelijkertijd voorkomen autisme en verstandelijke beperking �Binnenkomende informatie wordt globaal en in de context verwerkt-> waargenomen prikkels tot zinvol geheel brengen. �Mensen met autisme -> zwakkere drang tot coherentie
�Stoornis in de zintuigen zelf �Horen, zien, ruiken, voelen, proeven geen probleem Samenbrengen tot een geheel wel ! �Wereld in losse fragmenten �Invloed op sociaal vlak, communicatie en verbeelding
Een complexe communicatieproblematiek �Vertraging in de ontwikkeling van communicatieve vaardigheden �Niet enkel vertraagd, ook verstoord! �Zowel non-verbale als verbale problemen �Taalbegrip en woordenschat beperkt �Communicatie beperkt �Kenmerkend autisme: interactieproblemen �Communicatiestoornis = grote stressfactor
http: //www. google. be/imgres? hl=nl&sa=X&tbo=d&biw=1034&bih=629&tbm=isch&tbnid=Jan. Fm. Jqtnpjl. BM: &imgrefurl=http: //kindjemetauti sme. jouwweb. nl/bloknootje&docid=RZlnn 1 f_is. HOM&imgurl=http: //kindjemetautisme. jouwweb. nl/upload/a/c/9/kindjemetautismel/inschrijven. large. jpg&w=600&h=474&ei=tuzd. UNmr. BM KGh. Qfkh. ICg. BQ&zoom=1&iact=hc&vpx=4&vpy=283&dur=198&hovh=199&hovw=253&tx=101&ty=105&sig=117085058187774809340&page=1&tb nh=148&tbnw=238&start=0&ndsp=29&ved=1 t: 429, r: 7, s: 0, i: 108
Beperkte intentionaliteit en symboolvorming �Ontwikkeling van communicatieve intentionaliteit �Begrijpen van symbolen �Symbolische aspecten moeilijk te begrijpen �Protosymbolische gedragingen blijven lang uit of verdwijnen �Communicatieve redzaamheid moet vergroten Kwaliteit van bestaan zal verbeteren
Waarneming en communicatie �Communicatie = cognitief proces waarneming cruciale rol! �Uitwisselen van betekenissen moeizaam! �Communicatie = multidimensioneel proces �Details lijken hoogste prioriteit te hebben �Alles letterlijk �Veel info moeilijk te vatten
�Sensatieniveau �Presentatieniveau �Representatieniveau Ook niet altijd! �Metarepresentatieniveau moeilijk te bereiken!
Diagnostiek �Communicatieve redzaamheid �Vragen stellen bij de communicatie �Omgeving ook belangrijk �Ouders, leerkrachten, andere betrokkenen zijn waardevolle bronnen! �Evaluatie vermogen tot symboolvorming �Bepalen niveau van de waarneming �Ondergrens: ontwikkelingsniveau 12 maanden �Bovengrens: begin woordlezen
Interventie �Verschillende benaderingen �Vaardigheden in één-op-één situaties aangeleerd �Leren onvoldoende in natuurlijke omgevingen Te weinig oefening �Spontane gebeurtenissen heel belangrijk �Gedrag die ongepast is ook aangeleerd krijgen �Rekening houden in tekorten bij symboolvorming
Ondersteunende communicatie op maat �De totaliteit van strategieën en technieken ter ondersteuning van communicatie �Ten aanzien van gebaren, spraak of vocalisatie �Expressieve communicatie > receptieve communicatie �voorkeur gaat uit naar communicatiemiddelen met een concrete, ruimtelijk vormgegeven structuur zoals voorwerpen, pictogrammen, foto’s, tekeningen en geschreven tekst �Foto’s niet gemakkelijker dan pictogrammen �Picture Exchange Communication System
�Pictogrammen zijn letterlijk �Pictogrammen expressieve communicatie �Omgeving wordt overzichtelijk �Een goed begrip van hun fundamenteel andere waarnemingsstijl biedt niet alleen aanknopingspunten voor diagnostiek, maar is bovenal van groot belang voor het bevorderen van de communicatieve redzaamheid !
- Slides: 15