CNSEL STSMAR VEL SUNUMU CNSEL STSMAR Henz cinsel

CİNSEL İSTİSMAR (VELİ SUNUMU)

CİNSEL İSTİSMAR; Henüz cinsel gelişimini tamamlamamış bir çocuğun ya da ergenin bir erişkin tarafından cinsel arzu ve gereksinimlerini karşılamak için güç kullanarak, tehdit ya da kandırma yoluyla kullanılmasıdır.

BU AMAÇLA; Dokunma ya da dokundurtma, Cinsel içerikli konuşma, Teşhircilik ve Röntgencilik yapması, Cinsel sömürü, (Fuhuşa zorlama- pornografi izletme) Irza geçme ve ‘Sürtünme’ şeklinde davranışlar sergilerler.

İSTİSMARCININ ÖZELLİKLERİ Sosyal ortamda ve aile içinde iletişimi sınırlı, İçe kapanık, Saldırgan bir yapıya sahip, Patolojik aile yapısına sahip, Özsaygı düzeyi düşük, Duygu yoksunluğu gibi genel özellikler taşır. Ancak bu özellikleri taşıyorsa kesin ‘İstismarcı’ dır ya da taşımıyorsa İstismarcı’ değildir demek doğru olmaz.

MAĞDURUN ÖZELLİKLERİ Olayı gizleme eğilimi, İlgi ve sevilme ihtiyacı duyması, Cinsel merakının istismarcı tarafından kullanılması, Erişkinler tarafından yönetilme durumu.

İSTİSMARCI KİM OLABİLİR? Yetişkin bir yabancı/ tanıdık erkek, Yetişkin bir yabancı/ tanıdık kadın, Tanıdık/ yabancı bir yaşıtı, Yaş olarak kendinden büyük çocuk ve Aileden biri de olabilir.

ENSEST İLİŞKİ Çocuk ile resmi ya da gayri resmi akrabalıkları olan ve kanunen evlenmeleri yasak aile bireyleri tarafından yapılan cinsel istismar biçimidir. Anne-oğul, baba-kız, erkek kardeş-kız kardeş Üvey baba ve üvey kardeş Amca, dayı gibi bir akraba ile olan istismardır. Ensest ilişkide genellikle ‘devamlılık’ vardır. Ensest, cinsel istismarın en çok görülen ve en kabul edilemez biçimidir.

İSTATİSKİ BİLGİLER Cinsel saldırı suçlarının toplam % 47’si çocuğa yönelik suçları oluşturuyor, İstismar vakalarında tespit edilen en küçük çocuk yaşı 4, Türkiye Psikiyatri Derneği Türkiye’de çocukların % 33’ü cinsel istismara uğradığını belirtiyor, (Dünya ortalaması % 20) İstismarcıların % 85 tanıdık birisi oluyor,

İSTATİSKİ BİLGİLER İstismara uğrayan çocukların % 70’i 11 yaşından küçüklerden oluşuyor, İstismarın yüzde 80 -95’lik bölümü 25 -40 yaş arası evli erkekler tarafından yapılıyor ve olay genellikle ev ile okul arasındaki bölgede gerçekleşiyor, İstismarcıların yaş ortalaması 26 iken, yaş aralığı 12 ile 67 arasında değişiyor, DİKKAT: Çocuğa yönelik cinsel istismar vakalarının sadece % 10 -15’i adli mercilere intikal ediyor.

RİSK FAKTÖRLERİ ÇOCUKLA İLGİLİ FAKTÖRLER; Yaşının küçük olması, Bazı zihinsel ve fiziksel gelişim bozukluklarının olması, Süreğen tıbbi hastalığının olması,

AİLE İLGİLİ FAKTÖRLER; İşlevselliği bozuk aile yapısı, Ebeveynlerin cinsel sorunlarının bulunması, Baskın ve söz tutma isteyen ana-baba modeli, Sosyal izalosyon; ana babaların çoğunda aile dışı sosyal ilişkilerde kısıtlılık ve zorlanma vardır. Ebeveynlerin boşanmış olması, Aile içi şiddet, Alkol ve madde kullanımı ve ekonomik sıkıntı, Rol çatışması( Anne eşlik ve ev kadınlığı rolünü kızına bırakır) Evin fiziki durumunun yetersizliği.

ENSEST İLİŞKİDE İSE: Rol çatışması( Anne eşlik ve ev kadınlığı rolünü kızına bırakır) Ebeveynlerin cinsel sorunlarının bulunması, Annenin hasta olması veya evi terk etmesi, Yetişkinlerin çocukla aynı odayı yada aynı yatağı paylaşmaları, Aile bireylerinde görülen psikiyatrik bozukluklar, Annenin gece çalışmak zorunda olması nedeniyle çocuklara baba ya da üvey babanın bakması, 6 -8 yaşlarında ve kız çocuğu olmak, Anne ve ya babanın ya da her ikisinin ailesinde de daha önce ensest ilişkinin varlığı risk faktörleridir.

Cinsel istismara uğrayan çocuklar travma yaşarlar. Bazı etkenler yaşanan bu travmanın daha da artmasına neden olur. Peki Nedir Bu Etkenler? İstismarcının tanıdık ya da aile içinden olması, Saldırının devamlılığı, İstismarcı ve mağdur arasındaki yaş farkının fazla olması, Olay sırasında zor ve şiddet kullanılmasıdır. Ebeveynler olarak çocuğunuzun bu travmayı atlatabilmesi için bir uzmana danışmanız çocuğunuzun ruhsal sağlığı açısından önemlidir.

Travma yaşayan çocuk; Tekrarlayan zihinsel canlandırmalar yaşar, Korku ve kaygı oluşur. Çocukluk çağı cinsel istismar mağdurları çoğu zaman durumu hiç kimseye söylemezler. Çünkü; Günah işlediğini bu yüzden cezalandırılacağına inanır ya da terk edileceği korkusu yaşar. Utanç ve suçluluk duygusu yaşar. İstismarcının tehditlerinden korkarlar. İstismarcıyı korumak isteyebilir, sevebilir ama yaptıklarını sevmezler.

Nasıl anlatılacağını bilmeyebilirler. Cinsel davranışların yanlış olduğunu bilmeyebilirler. Arkadaşları tarafından dışlanabileceklerinden korkarlar. Kendilerini koruyamadıkları için suçlanmaktan korkarlar. Gammaz olarak adlandırılmak istemezler. İyi çocukların cinsellikle ilgili sözcükleri kullanmasının doğru olmadığı söylenmiştir. Büyüklerle (otorite figürleriyle) cinsel konuları konuşmaktan utanırlar, korkarlar. Bu nedenle çocuklarımıza kendilerini üzen olayları annebabalarına anlatabileceklerini vurgulamak önemlidir.

Travma yaşayan çocukta dört durum oluşur; İhanete uğrama hissi, Cinsellik, Güçsüzlük, Damgalanma. İstismara uğrayan çocuk ihanet hissi yaşar. Çünkü yetişkini dürüst ve güvenilir olarak görür. Cinsel gelişimde sorunlar oluşur, erotik davranışlar sergilemeye başlayabilir. Rastgele cinsel ilişkiye girme eğilimi ortaya çıkabilir.

Güçsüzlük; İstismarcının tehdidi ile karşıya gelir. Toplum ve aile tarafından ona inanılmaması durumunda güçsüzlük yaşar. Damgalanma; Pişmanlık, utanç ve suçluluk içeren bir süreçtir. İstismar ilk meydana geldiğinde çocuk bunu genellikle kendi rızası ile meydana gelmiş gibi algılar ve suçluluk duyar. Mağdur istismarın yükünü etrafa zarar verdiği ve bu yüzden hak ettiği şeklinde yaşamaya devam eder. Bu olumsuz benlik algısı ile ya kendini izole eder yada kendi bedeni üzerinde diğer insanların hakkı olduğuna inanır. (Cinselliğe aşırı yönelimin temeli budur. )

CİNSEL İSTİSMAR YAŞAYAN ÇOCUKLARIN VERDİĞİ TEPKİLER 10 Yaş Altı; Fobik kaçınmalar( İstismarcı ile aynı ortamda bulunmak istememe), Uyku sorunlarının ortaya çıkması, İdrar kaçırma davranışının görülmesi, Regresif davranışlar( yaşının altında davranışlar sergilemesi), Giyinirken ve soyunurken tedirgin olması, Resim yada davranışlarında ‘cinsel’ içerikli temalar, Cinsel bilgi düzeyinde artış olması, Ani davranış değişikliği görülmektedir.

10 Yaş Üstü; Kendine zarar verme davranışı, Okul ve arkadaş sorunlarının ortaya çıkması, Suça yönelme, Depresyona girme ve sosyal geri çekilme, Yeme bozukluklarının oluşması, Tekrarlayan istismarlara maruz kalma riski taşıması, Ani davranış değişikliği görülmektedir.

İSTİSMARIN ETKİLERİ Bireyin kendilik algısı zedelenebilir. Olumsuz benlik algısı oluşabilir. Dissossiyasyon görülür. Yani gözlerini bir noktaya dikip uyaranlara cevap vermeme hali. Anksiyete, depresyon, alkol ve madde bağımlılığı ve intihar girişiminde bulunma gibi sonuçlar doğurur. Kişiler arası ilişkilerde aşırı yakınlaşma/ uzaklaşma görülür. Yetişkinlikte yakın ilişki kuramama, ilişkiyi red etme görülebilir. Cinselliğe karşı aşırı yönelim ya da çekingenlik ve pasiflik oluşur.

CİNSEL İSTİSMARLA İLGİLİ DOĞRU BİLİNEN YANLIŞLAR

Cinsel istismar konusunda hikaye uyduran çocuk sayısı çok azdır. Cinsel istismar öyküsü çocuğun hayal gücünün ürünü olamaz. Eğer bir çocuk cinsel olarak istismar edildiğine ilişkin bilgi veriyorsa temel yaklaşım çocuğa inanmak olmalıdır.

YANLIŞLAR DOĞRULAR İSTİSMARCI; Boş sokakları, Umumi tuvaletleri yada Parkları tercih etmez. Okul ve çevresi, Evle okul arasındaki yol, Bir akrabanın yada arkadaşının evi, Çocuğun kendi evini tercih eder. Çocuğun rahat ve gevşek olduğu zamanlarda; oyun zamanları, banyo yada yatma zamanını tercih eder.

YANLIŞLAR DOĞRULAR İSTİSMARCI; Kötü görünümlü, % 80 -95’lik 25 -40 yaş arası evli ve sosyal hayatı olan şüphe çekmeyen bir aile babasıdır. Yabancı kişilerden değil, İSTİSMAR Cinsel istismar vakaları her yerde yaşanmaz, bazı kültürlerde, ülkelerde yaşanır. Her kültürde, her ülkede ve her sosyo-ekonomik grupta rastlanmaktadır.

YANLIŞLAR Çocuk; yaşadıklarını, cinsel istismarı bile, yakın zamanda ya da büyüyünce unutur. Fazla kurcalanmamalı. DOĞRULAR Çocuklar cinsel İstismarı asla unutmazlar… “Hayattaki en kötü şey hafızayı değiştirememenizdir. ” sözleri, çocukluğunda cinsel istismara uğramış bir yetişkine aittir.

ÇOCUKLARIMIZI CİNSEL İSTİSMARDAN KORUMAK İÇİN NASIL GÜÇLENDİREBİLİRİZ? Çocuğunuza yaşına uygun cinsel eğitim verin. Güvenliğini nasıl sağlayabileceği konusunda çocuğunuzu eğitin. Bedenlerini korumayı öğretin. İyi / Kötü dokunma hakkında bilgi verin. ‘Hayır’ demeyi ve yardım istemeyi öğretin. Her zaman sır saklanmayacağını belirtin.

‘CİNSELLİK’ KONUSUNDA BİLGİLENDİRİN! Çocuğunuza yaşına uygun cinsel bilgiler verin. Cinsellikle ilgili soru sormasına izin verin ve soruları çocuğun gelişim dönemine uygun olarak cevaplayın.

GÜVENLİĞİNİ NASIL SAĞLAYABİLECEĞİ KONUSUNDA ÇOCUĞUNUZU EĞİTİN. Çocuklara güvende olma hakları olduğunu ve kimsenin bunu ellerinden alamayacağını söyleyin. Çocuklarınıza, güvenliklerini korumak için gerekirse kendilerine zarar veren kişiden kaçmak, yüksek sesle bağırmak ve onu tekmelemek gibi bazı kural dışı davranışlarda bulunabileceklerini anlatın.

İnşaatlarda, boş ve terk edilmiş evlerde, bodrumlarda, ailenin bilgisi olmadan oynamaması gerektiğini, ayrıca ailenden izinsiz arkadaş ve komşu evlerine gitmemesi gerektiğini öğretin. Çevrede kötü insanlar olabileceği ve kandırmak için çeşitli hikayelerle anlatabileceklerini ama buna inanmaması gerektiğini öğretin. “Annen kaza geçirdi; ben doktorum, seni yanına götüreceğim” vb… Sanal ortamlarda tanımadığınız insanlarla arkadaşlık yapmayın.

MSN ve Facebook’ta özel görüntülerinizi paylaşmayın tanımadığınız kişilerle görüntülü görüşme yapmayın. Çok iyi tanımadığınız kişilerle başa vakit geçirmeyin. Ailenizin haberi olmadan kafelere, internet kafelere ve oyun salonlarına gitmeyin.

Ailenizin bilgisi dahilinde gittiğinizde de yediklerinize ve içtiklerinize dikkat edin. Tanımadığınız ve güvenmediğiniz kişilerden ağrı kesici vs. ilaç alıp içmeyin. Geceleri geç saatte sokakta yalnız başınıza kalmayın.

BEDENLERİNİ KORUMAYI ÖĞRETİN. Çocuklarınıza bedenlerinin kendilerine ait olduğunu, özellikle iç çamaşırları ile kapatılan bölgelerin çok özel bölgeler olduğunu ve kimsenin bu bölgelere dokunma hakkının olmadığını anlatın. Dokunulmayı reddetmeyi ve sınırlar koymayı öğretin: Çocuğunuza bedeninin kendisine ait olduğunu, ellenmek veya öpülmek istemiyorsa buna ‘Hayır’ deme hakkının olduğunu öğretin.

İYİ DOKUNMA Çocuğumuza, kimlerin kendisine dokunabileceğine, öpebileceğine ve sarılabileceğine kendisinin karar verme ve “hayır” deme hakkını vermeli, bu hakkının olduğunu bilmesini sağlamalıyız. KÖTÜ DOKUNMA Herhangi birinin uygunsuz bir şekilde dokunması halinde yapabileceklerini öğretmeliyiz.

İYİ DOKUNMA Sevdiğin kişilerin sana sarılması ve öpmesi güzel bir şeydir. Uyandığında annenin sana sarılması ve öpmesi, Babanın iyi geceler dilemek için sarılması ve öpmesi, Anneanne ve dedenin ziyarete geldiklerinde herkesin birbirini kucaklaması ve öpmesi.

KÖTÜ DOKUNMA Kendini rahatsız hissetmene neden olan dokunmalar genellikle kötü dokunmalardır. Birisi sana istemediğin bir şekilde dokunduğunda bunu gizlemek zorunda değilsin. Kendinin kötü olduğunu düşünme. Kötü olan sen değil, sana kötü bir şekilde dokunan kişidir. Bedenin sana aittir. Sen istemiyorsan kimse sana dokunmamalıdır. Kötü dokunmanın ne olduğunu bilmek ister misin?

KÖTÜ DOKUNMA Canını acıtan dokunma kötü dokunmadır. Dokunulmasını istemediğin halde sana dokunulursa bu bir kötü dokunmadır. Dokunan kişi kendini rahatsız hissetmene neden oluyorsa, bu kötü bir dokunmadır. Dokunma seni korkutuyor ve sinirlendiriyorsa bu bir kötü dokunmadır. Dokunan kişi bunu hiç kimseye söylememeni istiyorsa bu bir kötü dokunmadır. Dokunan kişi bunu başkasına söylersen sana bir zarar vereceği tehdidinde bulunuyorsa bu bir kötü dokunmadır.

‘HAYIR’ DEMEYİ VE YARDIM İSTEMEYİ ÖĞRETİN Çocuklara herhangi birisi onları incitmeye kalkarsa hayır demeleri gerektiğini söyleyin. Çünkü birçok çocuğa büyüklerin söylediklerine itaat etmeleri öğretilmiştir.

HAYIR “Hayır”, “Hayır teşekkürler” “Hayır olmaz” MAZERET BİLDİRME “Hayır teşekkürler, sigara dumanından çok rahatsız oluyorum, beni öksürtüyor. ” ATLATMA “Hayır, teşekkürler, şimdi değil. ” KONUYU DEĞİŞTİRMEK “Hayır teşekkürler, ben bir bardak su alabilir miyim? ” HAYIR TEKRARI “Hayır içmiyorum. Hayır teşekkürler. ” YÜRÜYÜP GİTMEK/ ORTAMDAN SAKINMAK “Hayır” de ve ortamı terk et.

Biri onlara kötü, rahatsız edici bir şey yaparsa arkadaşlarından ya da büyüklerinden yardım istemeyi öğretin. Onlara sizinle her türlü sorunu paylaşabileceği inancını yerleştirin. Etkili aile içi iletişim işinizi kolaylaştıracaktır.

Ona doğru gelmeyen şeyleri size rahatlıkla söyleyebileceğini ifade edin. Bazen çocuklarımızın olayları abarttığını düşünürüz ne olursa olsun söylediklerini kulak ardı etmeyin. Çocuğunuza inanın eğer yardım istiyorsa bunu geri çevirmeyin. Çocuklar bu konularda çok ender yalan söylerler.

HER ZAMAN SIR SAKLANMAYACAĞINI BELİRTİN. Çocuklarınıza bazı sırların hiçbir zaman saklanmaması gerektiğini öğretin.

Hiç kimsenin, özel yerlerine dokunmaya hakkı yoktur. Hiç kimsenin seni, kendi özel yerlerine dokundurtmaya da hakkı yoktur. Birisinin senden özel yerlerine dokunmanı istemesi ya da seninkilere dokunması saklayacağın bir sır değildir. Anlatmama sözü vermiş olsan bile, anlatırsan başına çok kötü şeyler geleceği söylenmiş olsa bile, böyle bir şey olursa anlatmalısın. Mutlaka söylemelisin. Sır saklaman gerektiği doğrudur. Ama bu saklanmaması gereken kötü bir sırdır.

BİZLER ÇOCUKLARIMIZA; İyi dokunma ile kötü dokunmayı ayırt etmeyi, İstemediği bir durumda “HAYIR” diyebilmeyi, Kişisel alanlarını bilmeyi ve korumayı, Kendilerinin suçu olmadığını, Sorunlarla baş edebilmeyi, Haklarını bilip savunabilmeyi, Kendini ifade etmeyi, Kendine ilişkin olumlu ve güçlü yanlarını fark etmeyi, Kendini güvende hissetmediğinde yardım alması gerektiğini öğretmeliyiz.

BU BİLGİLERİ ÇOCUĞA VERİRKEN ÇOK DİKKATLİ OLMAMIZ GEREKMEKTEDİR. Çünkü panik havasında sıkça yapılan hatırlatmalarla verilen bilgiler çocukları insanlardan korkan, her şeye şüpheyle bakan saplantılı kişilikler haline getirebilmektedir.

ÇOCUĞUN İSTİSMAR EDİLDİĞİNİ FARK ETTİNİZ, YA DA ÖĞRENDİNİZ. . . Çocuğu istismar ortamından en kısa sürede uzaklaştırın Çocuğa yardım edin Bildirimde bulunun

Çocuğu istismar ortamından en kısa sürede uzaklaştırın Mümkünse istismar eden kişiyi çocuktan uzaklaştırın Eğer istismarcıyı uzaklaştıramıyorsanız çocuğu istismar ortamından uzaklaştırın (ör: başka bir akrabanın yanına götürün/ gönderilmesini sağlayın)

Çocuğa yardım edin Çocuğun yanında olun, Çocuğa destek olun, Çocuğun tedavisi ve rehabilitasyonu için yardım sağlayın

ÇOCUĞA YARDIM ETMEZSENİZ. . . İstismar devam edebilir Çocuğun size güveni sarsılır Kendine inanılmadığını düşünür İstismarın kendi suçu olduğunu düşünür Kendini değersiz hisseder İkinci kez istismara maruz kalabilir ve bu daha ağır sonuçlara yol açabilir.

BİLDİRİMDE BULUNMAZ İSENİZ. . . Öz saygısı ve kendine güveni kaybolur Hayata güveni ve saygısı azalır Yaşamın doğruları ile ilgili yanlışlar edinir Gelecek beklentisi ve ümidi söner Kendisi istismarcı bir erişkin olabilir Çocuk istismarının tüm izlerini erişkin yaşlarına taşır Ölebilir… Çocuğun istismarı, şiddeti de artarak devam eder İstismarcı cezasız kalır ve yaptığının onaylandığını, hakkı olduğunu düşünmeye başlar Başkalarını da istismar etmeye başlayabilir (fiziksel, duygusal, cinsel)

Bildirimde bulunun ve Bildirimde Bulunurken; Mağdurun vücudunda yada giysilerinde herhangi bir temizleme yapmayın. Hemen sağlık kuruluşuna götürün. Banyo yaptırmak ve giysileri değiştirmek gibi davranışlar saldırganın ve suçun belirlenmesinde yardımcı olabilecek ipucu ve kanıtların yok olmasına yol açabilir. İLGİLİ KURUMLARA KONU İLE İLGİLİ BİLGİ VERİN.