Choroba Alzheimera Lek Jakub Stasiak SWPZZPOZ im dr
Choroba Alzheimera Lek. Jakub Stasiak SWPZZPOZ im. dr Barbary Borzym w Radomiu
Otępienie Definicja WHO: „Zespół otępienny to zespół objawów wywołany chorobą mózgu, zwykle przewlekłą lub o postępującym przebiegu, charakteryzujący się klinicznie licznymi zaburzeniami wyższych funkcji korowych, takich jak pamięć, myślenie, orientacja, rozumienie, liczenie, zdolność do uczenia się, język i ocena. Ponadto zaburzeniom funkcji poznawczych często towarzyszą lub nawet je poprzedzają zaburzenia emocjonalne, zaburzenia zachowania i motywacji. Takiemu obrazowi mogą nie towarzyszyć zaburzenia świadomości. Zaburzenia świadomości przy występowaniu demencji stanowią odrębną kategorię diagnostyczną. ”
Zespoły otępienne w klasyfikacji ICD 10 F 00 Otępienie w chorobie Alzheimera F 00. 0 O wczesnym początku ( < 65 roku życia) F 00. 1 O późnym początku (> 65 roku życia) F 00. 2 Atypowe lub mieszane F 00. 9 Nie określone F 01 Otępienie naczyniowe F 02 Otępienie w innych chorobach klasyfikowanych gdzie indziej (m. in. w chorobie Picka, Creutfelda. Jakoba, w Chorobie Parkinsona). F 03 Otępienie bliżej nie określone
Otępienie w chorobie Alzheimera • najczęstsza postać - 40 -60% otępień • nieuleczalna i postępująca choroba neurodegeneracyjna • prowadzi do śmierci pacjenta • pierwsze wzmianki w starożytnej Grecji i Rzymie • pierwszy profesjonalny opis przypadku choroby – dr Alois Alzheimer w 1906 r. • obecnie dzieli się ją na postać o wczesnym i późnym początku (granicą jest wiek 65 lat)
Epidemiologia • W 2006 r. na świecie cierpiało na nią około 26, 6 miliona chorych(!!!) • Na każde 5 lat po ukończeniu wieku lat 65 ryzyko zachorowania ulega podwojeniu • Kobiety prezentują wyższe ryzyko rozwinięcia AD szczególnie w populacji po ukończeniu 85 lat • Przewidywana długość życia chorych jest skrócona • Średnia długość życia po rozpoznaniu wynosi średnio 7 lat • Mniej niż 3% chorych żyje ponad 14 lat • Przewiduje się, że w 2030 r. będzie cierpiało na AD 0, 556% populacji
Czynniki wzrostu ryzyka AD • starszy wiek • płeć żeńska • niski poziom wykształcenia • cukrzyca • nadciśnienie tętnicze • hiperlipidemia • palenie tytoniu • depresja • zespół metaboliczny • urazy głowy • nieprawidłowa dieta • nadużywanie alkoholu • czynniki genetyczne • kontakt z metalami ciężkimi (glin)
Przyczyny choroby Alzheimera • Etiologia wieloczynnikowa • Choroba pierwotnie zwyrodnieniowa – białka o patologicznej strukturze (β-amyloid, tau) odkładają się w OUN → zanik neuronów i synaps • Choroba prowadzi do zaniku tkanek mózgowia, który można uwidocznić w badaniu za pomocą CT lub MRI • Zanik spowodowany jest m. in. stanem zapalnym wytwarzającym się wokół skupisk odkładających się blaszek amyloidowych
Etapy choroby Łagodne zaburzenia funkcji poznawczych
Etapy choroby 1. Otępienie łagodne • problem z koncentracją uwagi • trudności z zapamiętywaniem informacji dotyczących aktualnie wykonywanych czynności. • wielokrotne zadawanie tych samych pytań i uwag - nie pamiętając odpowiedzi na nie • ubytek pamięciowe - trudności z przypominaniem niedawno zapamiętanych wydarzeń • niemożność zapamiętywania nowych informacji • problemy z planowaniem sobie dnia, bieżących spraw • kłopot w dobieraniu słów w wypowiedziach (bez zaburzeń rozumienia mowy) • nie występują trudności z przypominaniem sobie dawnych wydarzeń • niewielkie problemy z poruszaniem się w otoczeniu • niewielkie problemy z robieniem zakupów, liczeniem pieniędzy • drażliwość, obojętność, zachowania wesołkowate, niewielkie objawy depresyjne • wycofywanie się z życia towarzyskiego i kontaktów międzyludzkich • mniejsza pewność siebie, drażliwość smutek • groźby popełnienia samobójstwa
Na tym etapie osoba cierpiąca na chorobę Alzheimera jest jeszcze wystarczająco samodzielna w większości codziennie wykonywanych czynności i wymaga tylko okresowej pomocy osób drugich.
2. Otępienie średniozaawansowane • narastające problemy z pamięcią • trudności z rozpoznawaniem członków rodziny • nasilone problemy w odnajdywaniu się w przestrzeni, również tej dobrze znanej(osiedle, własne mieszkanie) • problemy z pamiętaniem dawnych wydarzeń • częste trudności w odnajdywaniu właściwych słów • kłopoty w rozumieniu mowy, zaburzenia pisania • początkowe problemy z ubieraniem się • problemy z liczeniem pieniędzy, niemożność wykonywania zakupów • problemy z podejmowaniem decyzji • zachowania agresywne, bardzo łatwe rozdrażnienie się, nasilona obojętność • zaburzenia rytmów dobowych snu i czuwania • początkowe zaburzenia w kontroli czynności fizjologicznych • możliwość występowania objawów urojeniowych oraz omamów
Na tym etapie chory wymaga stałej opieki osób drugich.
3. Otępienie bardzo zaawansowane • niemożność przypominania i rozpoznawania • ubogi zasób słów prowadzący do utraty zdolności mówienia i całkowity brak rozumienia mowy innych • wszechstronne zaburzenia orientacji • niezdolność do samodzielnego ubierania się i wykonywania codziennych czynności • pochylenie sylwetki do przodu i trudności z chodzeniem • zaleganie w łóżku • zaburzenia łaknienia, pragnienia, połykania • całkowity brak kontroli czynności fizjologicznych
W ostatnim okresie choroby Alzheimera pacjent wykazuje całkowitą zależność od opiekunów.
Postęp choroby Podpisy z kolejnych lat życia osoby cierpiącej na chorobę Alzheimera
Stawianie diagnozy • Dokładne zebranie wywiadu od rodziny • Badanie somatyczne i psychiatryczne pacjenta • Badanie przedmiotowe z uwzględnieniem stanu neurologicznego • Psychologiczne testy przesiewowe (MMSE, Test Zegara) • Badania laboratoryjne (krwi, płynu mózgowo rdzeniowego) i neuroobrazowe ( CT, MRI, PET) • Specjalistyczne testy neuropsychologiczne
Najważniejsze testy psychologiczne
Test rysowania zegara
Test MMSE
Te badania nie są wystarczające do tego, aby rozpoznać chorobę, ale pozwalają z dużym prawdopodobieństwem wybrać osoby wymagające dalszej, precyzyjnej diagnostyki.
Dostępne są metody diagnozowania choroby Alzheimera jednakże… … diagnozę można potwierdzić z dużym stopniem pewności jedynie badaniem pośmiertnym mózgu chorej osoby. W przypadku zauważenie niepokojących objawów należy niezwłocznie udać się do: • lekarza podstawowej opieki zdrowotnej • lekarza specjalisty psychiatry • lekarza specjalisty neurologa • psychologa
• Choroba stanowi główną przyczynę śmierci w 70% przypadków • Przyczynami zgonu są najczęściej zapalenie płuc i odwodnienie • Osoby chore rzadziej niż cała populacja umierają na nowotwory • Ilość osób chorych w populacji od 2005 roku wzrosła z 0, 379% populacji do 0, 441% • Ciekawostka: załogowe loty kosmiczne mogą uszkadzać mózgi astronautów i przyśpieszać początek choroby Alzheimera
Znane osoby z otępieniem w chorobie Alzheimera
Dziękuję za uwagę!
Bibliografia • S. Pużyński, J. Rybakowski, J. Wciórka – Psychiatria kliniczna wyd. Elsevier Urban&Partner 2011 • K. Banaszkiewicz- Choroba Alzheimera-Medycyna Praktyczna • S. Pużyński, J. Wciórka - Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD-10. Opisy kliniczne i wskazówki diagnostyczne wyd. Vesalius 2000 • wikipedia. pl • M. Gaweł, A. Potulska-Chromik, Choroby neurodegeneracyjne: choroba Alzheimera i Parkinsona , Postępy Nauk Medycznych, t. XXVIII, nr 7, 2015 • Keith Cowing: Important Research Results NASA Is Not Talking About (Update). NASA Watch, 3 -01 -2013. • About Alzheimer's Disease: Symptoms. National Institute on Aging. Obrazy- źródło: internet
- Slides: 26